Kıdem Tazminatı Çocuk Yardımı ve Aile Yardımı
ÖZET: 1 Temmuz .2017 tarihinden itibaren, Gelir Vergisinden istisna edilecek kıdem tazminatı tutarı 4,732.48 TL’dir.
Maliye Bakanlığı’nın 4 Temmuz 2017 tarihli ve 5 sıra No’lu Genelgesinde, 01/07/2017-31/12/2017 döneminde geçerli olmak üzere; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,102706), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (1,607645), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısının ise (0,03257) olarak belirlendiği belirtilmiştir.
Buna göre 1.1.2017-30.6.2017 tarihleri ile 1.7.2017-31.12.2017 tarihleri arasında uygulanmak üzere açıklanan memur maaş katsayılarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibi olmuştur.
| Katsayılar |
01.01.2017- 30.06.2017 |
01.07.2017- 31.12.2017 |
| Memur aylığı katsayısı | 0,096058 | 0,102706 |
| Memuriyet Taban Aylığı Katsayısı | 1,503595 | 1,607645 |
| Yan ödeme katsayısı | 0,030462 | 0,03257 |
Bu verilere göre gelir vergisinden istisna kıdem tazminatı, çocuk yardımı tutarları ve aile yardımı tutarları 1 Temmuz 2017 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
(Prime Esas Kazançlardan İstisna Tutulacak Yemek Parası, Çocuk Zammı Ve Aile Zammı (Yardımı) Tutarları ise 1 Ocak 2017 tarihinden bu yana aşağıdaki gibi uygulanmaya devam etmektedir.)
A-Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatına ilişkin yasal düzenleme, 4857 sayılı İş Kanunun 120’nci maddesi uyarınca halen yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde yer almaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun geçici 6’ncı maddesi uyarınca kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulacaktır. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin Kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklı olduğundan ve bugüne kadar Kıdem Tazminatı Fonu’na ilişkin yasal düzenleme yapılmadığından halen kıdem tazminatının 1475 sayılı Kanunu’nun 14’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gerekmektedir.
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesi uyarınca ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir. Bir başka deyişle, kıdem tazminatının hesaplanmasında üst sınır bulunmaktadır.
Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunun 25/7’inci maddesinde 1475 ve 854 sayılı Kanunlara göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 5953 sayılı Kanun’a göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz) gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu kapsamda kıdem tazminatlarının gelir vergisinden istisna edilen tutarının hesaplanmasında memuriyet aylık katsayısı ile memuriyet taban aylığı katsayısı dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır.
27.08.2015 tarih ve 29458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/8057 No.lu Kararname ile en yüksek devlet memurunun emeklilik ikramiyesinde dikkate alınan emeklilik keseneği ve kurum karşılığı oranı % 200’den % 215’e yükseltilmiştir.
Buna göre; 23.8.2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün yukarıda yer alan yazısı ile açıklanan yeni memur katsayı rakamlarına göre Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek devlet memuruna ödenen aylık dikkate alındığında, 1.1.2017 -30.06.2017 döneminde geçerli olan Kıdem Tazminatı Tavanı aşağıdaki olmaktadır.
Bu durumda, 1.1.2017 tarihinden itibaren Gelir Vergisinden istisna edilecek kıdem tazminatı 4.426,16 TL 01.07.2017 tarihinden itibaren, Gelir Vergisinden istisna edilecek kıdem tazminatı tutarı 4,732.48 TL’dir.
Böylece kıdem tazminatı tavanı; 2005-2017 yılları arasında aşağıdaki gibi olmaktadır.
| 01.01.2005 – 30.06.2005 tarihleri arasında | 1.648,90 TL |
| 01.07.2005 – 31.12.2005 tarihleri arasında | 1.727,15 TL |
| 01.01.2006 – 30.06.2006 tarihleri arasında | 1.770,63 TL |
| 01.07.2006 – 31.12.2006 tarihleri arasında | 1.857,44 TL |
| 01.01.2007 – 30.06.2007 tarihleri arasında | 1.960,69 TL |
| 01.07.2007 -31.12.2007 tarihleri arasında | 2.030,19 TL |
| 01.01.2008 – 30.06.2008 tarihleri arasında | 2.087,92 TL |
| 01.07.2008 – 31.12.2008 tarihleri arasında | 2.173,18 TL |
| 01.01.2009 – 30.06.2009 tarihleri arasında | 2.260,04 TL |
| 01.07.2008 – 31.12.2009 tarihleri arasında | 2.365,16 TL |
| 01.01.2010 – 30.06.2010 tarihleri arasında | 2.423,88 TL |
| 01.07.2010 – 31.12.2010 tarihleri arasında | 2.517,01 TL |
| 01.01.2011 – 30.06.2011 tarihleri arasında | 2.623,23 TL |
| 01.07.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında | 2.731,85TL |
| 01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında | 2.917,27 TL, |
| 01.07.2012 – 31.12.2012 tarihleri arasında | 3.033,98 TL |
| 01.01.2013-30.06.2013tarihleri arasında | 3.129,25 TL |
| 01.07.2013– 31.12.2013tarihleri arasında | 3.254,44 TL |
| 01.01.2014– 31.12.2014 tarihleri arasında | 3.438,22 TL |
| 01.01.2015-30.06.2015 tarihleri arasında | 3.541,37 TL |
| 01.07.2015– 31.08.2015 tarihleri arasında | 3.709,98 TL |
| 01.09.2015-31.12.2015 tarihleri arasında | 3.828,37 TL |
| 01.01.2016-30.06.2016 tarihleri arasında | 4.092,53 TL |
| 01.07.2016– 31.12.2016 tarihleri arasında | 4.297,21 TL |
| 01.01.2017-30.06.2017 tarihleri arasında | 4.426,16 TL |
| 01.07.2017– 31.12.2017 tarihleri arasında | 4,732.48 TL |
Brüt ücret üzerinden hesaplanması gereken kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi (Binde 7,59 oranında) yapılması gerekmektedir.
B- Çocuk Yardımı
Gelir Vergisi Kanununun 25/4’üncü maddesinde hizmet erbabına ödenen çocuk zamlarının Gelir Vergisinden istisna olduğu ancak, bu zamların devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlasının vergiye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Çocuk yardımının hesabında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesi[1] esas alınmaktadır. Maddeye göre çocuklardan herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödeneceği belirtilmiştir. Aynı Yasanın 206’ncı maddesinde çocuk yardımının verilmeyeceği haller de belirtilmiştir.
Bu durumda, 01.01.2017 tarihinden itibaren uygulanacak katsayı rakamlarına göre 01.01.2017-30.06.2017 tarihleri arasında geçerli olan gelir vergisinden istisna çocuk zammı tutarları; aşağıdaki gibi olmuştur.
01.01.2017 tarihinden itibaren uygulanacak katsayı rakamlarına göre 01.07.2017 – 31.12.2017 tarihleri arasında geçerli olacak gelir vergisinden istisna olacak çocuk zammı tutarları ise aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
C- Aile Yardımı
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesine göre Devlet memurlarına ödenmekte olan aile yardımının göstergesi 1.500 olarak uygulanmaktaydı. Bu oran önce 5 Ocak 2011 tarihli ve 27806 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2011/1241 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’ın 4 üncü maddesi ile gösterge 1 Ocak 2011 tarihinden geçerli olmak üzere 1.823’e, daha sonra 2011/2022 sayılı BKK ile 1 Temmuz 2011 tarihinden itibaren 2.134’e yükseltilmişti.
Kaynak: TÜRMOB
