18 Ocak 2005 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25704
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğin amacı; nakit akış tablolarına ilişkin 7 nolu Türkiye Muhasebe Standardının yürürlüğe konulmasıdır.
Adı geçen Türkiye Muhasebe Standardı bu Tebliğ ekinde yer almıştır.
Kapsam
Madde 2- Nakit akış tablolarına ilişkin Türkiye Muhasebe Standardının kapsamı ekli TMS 7 metninde yer almaktadır.
Hukuki Dayanak
Madde 3- Bu Tebliğ, 28/07/1981 tarih ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek-1 inci maddesi ile 24/02/2004 tarihli ve 2004/6924 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğde geçen;
TMSK ve Kurul: Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunu,
TMS: Türkiye Muhasebe Standartlarını,
ifade eder.
Yürürlük
Madde 5- Bu Tebliğ 31/12/2005 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 6- Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu
Nakit Akış Tablolarına İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 7)
Hakkında Tebliğ Gerekçesi
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek- 1 inci maddesi hükmü ile Kurulan Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Bakanlar Kurulunun 24/02/2004 tarih ve 2004/6924 sayılı Kararı ile yürürlüğe giren “Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği”nin 9 uncu maddesinin (b) bendi hükmüne göre finansal tabloların gerçek, güvenilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaca uygun, anlaşılabilir ve tutarlı finansal bilgiler üretebilmesini sağlayacak Türkiye Muhasebe Standartlarının oluşturulması öngörülmektedir.
Ülkemizde; Türk Ticaret Kanunu, vergi kanunları, Bankalar Kanunu ve Sermaye Piyasası mevzuatında yer alan muhasebe ve finansal raporlamaya ilişkin farklı hükümlerin yer alması işletmelerin aynı hesap dönemi için değişik finansal tablolar düzenlemesine neden olmakta, hangi bilançoya göre oluşan karın dağıtılması gerekeceği konusunda ciddi tereddütler yaşanmaktadır.
Yayımlanacak Türkiye Muhasebe Standartlarıyla, tek tip finansal tablolar düzenlenmesi ve finansal tabloların Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarıyla uygunluğunun sağlanması amaçlanmaktadır.
İlişikteki Tebliğ, nakit akış tablolarına ilişkin muhasebe standardının yayınlanması için hazırlanmıştır.
24/07/2003 tarih ve ve 25178 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı” ile “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar” gereği Ulusal Programda yer alan hukuki, idari ve kurumsal düzenlemelerle ilgili Başbakanlığa sunulan raporlarda Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun bu çalışmaları için öngörülen takvim Aralık 2005 dir.
Bu Tebliğde 31/12/2005 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri itibariyle geçerli olmak üzere yürürlük öngörülmüştür. Bu sayede işletmelerin ve Kurumların bu yeni uygulamalara hazırlanmalarına imkan sağlanmış olmaktadır.
EK
| Bu standardın telif hakkı Türkiye Muhasebe Standartları Kuruluna ait olup, Resmi Gazete dışında Kurulun izni olmadan kağıt ve elektronik ortamda veya başka bir surette yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. |
(TMS 7)
Nakit Akış Tabloları
Amaç
İşletmeler bu standarda göre Nakit Akış Tablosu hazırlamalı ve finansal tabloların hazırlandığı her dönem için finansal tabloların ayrılmaz parçası olarak sunmalıdır.
Bu Standard ,Finansal Durumdaki Değişim Tablosu’nun yerini almıştır.
Finansal tablokullanıcıları, işletmenin nakit ve nakit benzeri varlıklarını nasıl oluşturduğu ve nasıl kullandığı ile ilgilenmektedirler. Bu ilgi, finansal kurumlarda olduğu gibi işletmenin doğasından kaynaklanan faaliyetlerinden veya nakdin işletmenin ürünü gibi görülmesinden bağımsızdır. İşletmeler kar etmek amacıyla farklı faaliyetlerde bulunmalarına karşın, özünde faaliyetlerine devam etmek, yükümlülüklerini yerine getirmek ve yatırımcılarına getiri sağlamak gibi benzer nedenlerle nakde ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, tüm işletmelerin nakit akış tablosu hazırlamaları zorunludur.
Nakit Akış Bilgilerinin Yararları
Nakit akış tablosu , diğer finansal tablolarla kullanıldığı zaman , okuyucuların İşletmenin net aktiflerindeki değişimi , finansal yapısını (likidite ve borç ödeme gücü dahil ) ve nakit akışlarının tutar ve zamanlamasını değişen koşullara ve fırsatlara uyum sağlamak amacıyla etkileme yeteneğini değerlendirebilmesi için gerekli bilgiyi sağlar. Nakit akışı bilgisi işletmenin nakit ve nakit benzeri yaratma yeteneğinin değerlendirilmesi ve kullanıcıların gelecekteki nakit akışlarını ölçmek ve başka İşletmelerle karşılaştırmak içinmodeller geliştirmesini sağlar. Ayrıca İşletmeler arasındaki aynı işlem ve olaylar için farklı muhasebe uygulamalarının etkilerini elimine ederek farklı işletmelerin performans raporlamalarının karşılaştırılabilmelerine olanak verir.
Tarihi nakit akış bilgisi; gelecekteki nakit akışlarının tutarı, zamanlaması ve kesinliliğinin göstergesi olarak kullanılır. Ayrıca ,bu bilgiler, gelecek nakit akışlarına ilişkin geçmişte yapılan değerlendirmelerin doğruluğunun kontrol edilmesi ve karlılık , net nakit akışları ve fiyat değişiminin etkileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesinde de kullanılır.
Tanımlar
Bu Kısımda geçen;
Nakit: İşletmedeki nakit ile vadesiz mevduatı,
Nakit benzeri: Tutarı belirli bir nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip ve değerindeki değişim riski önemsiz olan yatırımları,
Nakit akışları: Nakit ve nakit benzerlerinin giriş ve çıkışlarını,
İşletme faaliyetleri: Bir işletmenin ana gelir getirici faaliyetleri ile yatırım ve finansman faaliyeti olmayan diğer faaliyetleri,
Yatırım faaliyetleri: Uzun vadeli varlıkların ve nakit benzerleri içerisinde yer almayan diğer yatırımların elde edilmesi ve elden çıkarılmasına ilişkin faaliyetleri,
Finansman faaliyetleri: öz kaynaklar ( Öz sermaye) ile yabancı kaynakların (borçlanmaların) yapısında ve tutarında değişiklik meydana getiren faaliyetleri,
ifade eder.
Nakit ve nakit benzerleri
Nakitbenzerleri, kısa vadeli nakit yükümlülükler için elde bulundurulan ve yatırım amacıyla veya diğer amaçlarla kullanılmayan varlıklardır. Bir varlığın nakit benzeri olarak kabul edilebilmesi için, değeri kesinlikle saptanabilen bir nakde dönüştürülebilmesi ve değerindeki değişim riskinin ise önemsiz olması şarttır. Buna göre, vadesi 3 ay veya daha az olan yatırımlar nakit benzeri yatırım olarak kabul edilir. Öz sermayeyi temsil eden menkul kıymetlere yapılan yatırımlar, vadesine kısa bir süre kala iktisap edilen ve üzerinde belirli bir itfa tarihi bulunan imtiyazlı hisse senetlerinde olduğu gibi özellikli durumlar hariç, nakit benzeri olarak kabul edilmez.
Banka kredilerinin finansman faaliyetleri kapsamında olduğu kabul edilir. Ancak, bankanın talebi halinde geri ödenmesi gereken ve bakiyeleri sıklıkla pozitifve negatif olacak şekilde dalgalanabilen bankalar nezdindeki cari hesaplar işletmenin nakit yönetiminin ayrılmaz parçasını oluşturduğundan, bunlar nakit ve nakit benzerleri olarak kabul edilir.
Nakityönetiminin bir parçasını oluşturması ve işletmenin, işletme, yatırım veya finansman faaliyeti dışında kalması nedeniyle nakit ve nakit benzerleri kalemleri arasındaki işlemler nakit akışı olarak kabul edilmez. Nakit yönetimi, fazla nakdin, nakit benzeri yatırım araçlarında değerlendirilmesini içerir.
Nakit Akış Tablosunun Sunumu
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır.
Bir işletme , yatırım ve finansman faaliyetlerinden olan nakit akışlarını iş sahasına en uygun şekilde gösterir. Faaliyet bazında sınıflama, kullanıcılara, bu faaliyetlerin işletmenin finansal durumuna ve nakit ve nakit benzerlerine olan etkisine ilişkin bilgi sağlar. Bu bilgi ayrıca , faaliyetler arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi için de kullanılabilinir.
Tek bir işlem , farklı şekilde sınıflandırılan nakit akışları içerebilir. Örneğin, bir kredi geri ödemesi hem faiz hem de anapara ödemesini içerir , faiz işletme faaliyeti olarak sınıflanırken anapara finansman faaliyeti olarak sınıflanır.
İşletme faaliyetleri
İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları,dış finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulmadan işletmenin; borçlarını geri ödeyebilmesi, faaliyetlerini sürdürebilmesi, kar payı ödemelerini yapabilmesi ve yeni yatırımlara başlayabilmesinin mümkün olup olmadığı hususlarında temel bir gösterge teşkil etmek üzere sunulur. Işletme faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışları ile ilgili belli başlı kalemlere ilişkin bilgi, diğer bilgilerle birlikte değerlendirilerek, gelecekte oluşacak nakit akışlarına ilişkin tahminlerde kullanılabilir.
İşletme faaliyetlerindenkaynaklanan nakit akışları, genellikle işletmenin ana gelir getirici faaliyetleriyle ilgili olup, net karın veya zararın belirlenmesinde yer alan işlem ve olaylardan kaynaklanır. Işletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına ait örnekler aşağıda verilmiştir.
a) Satılan mallardan ve verilen hizmetlerden (satışlardan) elde edilen nakit girişleri
b) Royalti, ücret, komisyon ve diğer hasılatla ilgili nakit girişleri,
c) Mal ve hizmetler için yapılan ödemelerden kaynaklanan nakit çıkışları,
d) Çalışanlara ve çalışanlar adına yapılan ödemelerden kaynaklanan nakit çıkışları,
e) Sigorta şirketlerinin aldığı veya ödediği primler, tazminatlar, yıllık ödemeler ve poliçeyle ilgili diğer yükümlülükler nedeniyle oluşan nakit giriş ve çıkışları,
f) Finansman veya yatırım faaliyeti ile doğrudan ilgili olmadığı sürece kurum kazancı üzerinden hesaplanan diğer vergiler ile ilgili nakit çıkışları veya söz konusu vergiler kapsamında alınan vergi iadeleri ile ilgili nakit girişleri,
g) Alım satım amaçlı elde bulundurulan sözleşmelerle ilgili nakit girişleri ve çıkışları.
Dönem net karının belirlenmesinde dikkate alınsa bile, bir maddi duran varlık satışı sonucu oluşan nakit akışları yatırım faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları olarak değerlendirilir.
Satış amacıyla stok bulundurmaya benzer şekilde, bir işletme alım satım amacıyla menkulkıymet bulundurabilir. Bu işlemler sonucu elde edilen nakit akışları işletme faaliyet sonucu elde edilen nakit akışları olarak kabul edilir. Aynı şekilde, ana gelir getirici faaliyetleri ile ilgili olduğu sürece, finansal kurumlarca verilen nakit avansları ve krediler de söz konusu işletmenin işletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı olarak sınıflandırılır.
Yatırım Faaliyetleri
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, gelirve nakit akışı sağlama amacına yönelik olarak ayrılan kaynakların gösterimini sağlamak amacıyla ayrı olarak gösterilir. Yatırım faaliyetlerine ilişkin örneklere aşağıda yer verilmiştir.
a) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve diğer uzun vadeli varlıkların alımı ile ilgili nakit çıkışları. Bu ödemeler, aktifleştirilen geliştirme harcamalarını ve işletmenin inşa veya imal ettiği maddi duran varlıklara ilişkin giderlerle ilgili nakit çıkışlarını da içerir.
b) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve diğer uzun vadeli varlıkların satışı ile ilgili nakit girişleri;
c) Nakit benzeri veya alım satım amacıyla elde tutulan araçlarla ilgili olmadığı sürece, başka bir işletmeye iştirak etmek veya o işletmenin borçlanma aracını satın almak için ve müşterek yönetime tabi teşebbüse(İş ortaklığına) katılmak için yapılan nakit çıkışları;
d) Nakit benzeri veya alım satım amacıyla elde tutulan araçlarla ilgili olmadığı sürece, başka bir işletmenin hisse senedinin veya borçlanma aracının veya işletmenin bir müşterek yönetime tabi teşebbüsteki(İş ortaklıklarındaki) payının satılması sonucu elde edilen nakit girişleri;
e) Finansal kurumların yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, işletmeler tarafından üçüncü kişilere verilen avans ve borçlara ilişkin nakit çıkışları;
f) Finansal kurumların yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, işletmelerin üçüncü kişilere verdikleri avans,kredilerden yapılan tahsilatlar,
g) Alım satım amacıyla yapılanlar ve finansman faaliyetleriyle ilgili olanlar hariç, vadeli işlem veya forward sözleşmesi, opsiyon sözleşmeleri ve swap sözleşmelerine ilişkin nakit giriş ve çıkışları.
Riskten korunma amacıyla yapılan sözleşmeden doğan nakit akışları, riskten korunması amaçlanan kalemin nakit akışının sınıflandırılmasına uygun şekilde sınıflandırılır.
Finansman faaliyetleri
Finansmanfaaliyetlerine ilişkin nakit akışları, işletmeye sermaye sağlayanların işletmenin gelecekteki nakit akışlarından talep edecekleri kısmın belirlenmesini sağlamak üzere ayrı olarak açıklanır. Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları örneklerine aşağıda yer verilmiştir:
a) Hisse senedi ve diğer öz sermaye araçlarının ihracından sağlanan nakit girişleri,
b) Sermayenin azaltılması veya işletmenin kendi hisse senetlerini almasıyla ilgili nakit çıkışları,
c) Borçlanma araçları ihracı ve diğer uzun ve kısa vadeli krediler ile sağlanan nakit girişleri,
d) Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları,
e) Finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları
İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akışlarının raporlanması
İşletme faaliyetlerineilişkin nakit akışları aşağıdaki yöntemlere göre raporlanabilir.
a) Brüt nakit girişleri ve brüt nakit çıkışlarına ait ana grupların belirtildiği Brüt (Dolaysız) yönteme göre, veya
b) Net kar/zararın, gayri nakdi işlemlerin, geçmiş veya gelecek işlemlerle ilgili nakit giriş veya çıkışları tahakkuklarının veya ertelemelerinin ve yatırım veya finansman faaiiyetleriyle ilgili nakit akışlarına ilişkin gelir veya gider kalemlerinin etkilerine göre düzeltildiği net (dolaylı) yönteme göre.
İşletmelerin , işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışlarınıbrüt (dolaysız)yönteme göre raporlaması tercih edilmektedir. Brüt yöntem ,gelecekteki nakit akışlarının tahmin edilmesi açısından yararlı bilgiler verirken, net (dolaylı) yöntemde bu mümkün değildir. Brüt yöntemde , önemli brüt nakit giriş ve çıkışları aşağıdaki kaynaklardan sağlanabilir:
(a) İşletmenin muhasebe kayıtlarından veya ,
(b) Satışlar, satışların maliyeti ( finansal bir kuruluş için faiz, benzeri gelir ile giderler) ve gelir tablosundaki diğer kalemlerin:
(i) Dönem içerisinde stoklar, faaliyetle ilgili ticari alacak ve borçlardaki değişiklikler,
(ii) Diğer nakit giriş ve çıkışı gerektirmeyen kalemler ve,
(iii) Nakit etkisi, yatırım veya finansman nakit akışlarıyla ilgili olan kalemlerin etkisi dikkate alınarak düzeltilmesi ile.
Net (Dolaylı )yöntemde, işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akışları net dönem kar zararının aşağıdaki etkilere göre düzeltilmesi ile tespit edilir:
(a) Dönem içerisinde stoklar, faaliyetle ilgili alacak ve borçlardaki değişiklikler,
(b) Amortisman, karşılıklar, ertelenmiş vergi, gerçekleşmemiş kambiyo kar zararları , iştiraklerin dağıtılmamış karları ve azınlık payları
c) Nakit etkisi, yatırım veya finansman faaliyeti nakit akışlarıyla ilgili olan kalemler
İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit akışlarının net( dolaylı) yöntem yoluyla gösteriminde, gelir tablosunda yer alan hasılat ve giderler ile dönem içerisinde stoklardaki ve faaliyetle ilgili alacak ve borçlardaki değişimlerin gösterimi alternatif olarak kullanılabilir.
Yatırım ve finansman faaliyetleriyle ilgili nakit akışlarının raporlanması
İşletmeler, 22 ve 24. maddeleruyarınca netleştirme esasına göre raporlananlar hariç olmak üzere, yatırım ve finansman faaliyetleri sonucu ortaya çıkan, brüt nakit girişleri ile brüt nakit çıkışlarını ana gruplar itibariyle sınıflayarak ayrı olarak gösterir.
Nakit akışlarının netleştirilmesine ilişkin esaslar
Aşağıda belirtilen yatırım ve finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akışları netleştirme esasına göre gösterilebilinir:
a) İşletme yerine müşterilerin nakit akışını yansıtan ve işletme tarafından müşteriler adına yapılan nakit tahsilat ve ödemeler
b) Devir hızı yüksek, tutarları büyük ve vadeleri kısa olan kalemlere ilişkin nakit girişleri ve çıkışları
22 (a). paragrafta belirtilen nakit tahsilatlar ve ödemelere ilişkin örnekler şu şekilde sıralanabilinir:
a) Bir banka açısından vadesiz mevduat olarak yatırılan ve çekilen paralar,
b) Bir aracı kurumun müşterileri adına tuttuğu fonlarla ilgili nakit akışları
c) Mülk sahipleri adına tahsil edilen ve daha sonra bunlara ödenen kiralar
22 (b). paragrafta belirtilen nakit tahsilatlar ve ödemeler verilen avanslar ve yapılan ödemeler olup örnekler şu şekilde sıralanabilinir:
(a) kredi kartı müşterilerine ilişkin ana para ödemeleri
(b) menkul kıymet alım ve satımları; ve
(c) vadesi üç ay veya daha kısa olan diğer kısa vadeli borçlanmalar
Finansal kuruluşların aşağıdaki faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları netleştirme esasına göre raporlanabilir:
(a) vadeli mevduat kabulü ve geri ödemesinden kaynaklanan nakit giriş ve çıkışları
(b) diğer finansal kurumlara yatırılan ve bu kurumlardan çekilen mevduatlar
(c) müşterilere verilen krediler, avanslar ve bunların geri ödemeleri
Yabancı paraya dayalı işlemlere ilişkin nakit akışları
Yabancı paraya dayalı işlemlerden kaynaklanan nakit akışları, nakit akışı gerçekleşmetarihindeki kurlar üzerinden ilgili işletmenin fonksiyonel para birimine çevrilir.
Yabancıülkedeki bağlı şirketlerin nakit akışları da gerçekleştiği tarihteki kur kullanılarak yabancı ülkede kullanılan para biriminden, işletmenin fonksiyonel para birimine çevrilir.
Yabancıparaya dayalı nakit akışları, Türkiye Muhasebe Standardı TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri uyarınca işleme tabi tutulur. Bu uygulama, gerçek kura yaklaştıran bir değişim kuru kullanılmasına izin verir. Örneğin, bir döneme ilişkin ağırlıklı ortalama kur yabancı para işlemlerin kaydedilmesi veya yabancı bir bağlı şirketin nakit akışlarının çevrilmesi için kullanılabilinir. Ancak , TMS 21, yabancı bir bağlı şirketin nakit akışlarının bilanço günündeki kurdan çevrilmesine izin vermemektedir.
Kur farklarındankaynaklanan realize olmamış kazanç ve kayıplar nakit akışı olarak kabul edilmez. Ancak, kur farklarının yabancı para cinsinden tutulan nakit ve nakit benzerleri üzerine etkisi, dönemin başlangıcında ve sonundaki nakit ve nakit benzerlerinin mutabakatlarını yapmak amacıyla, nakit akış tablosunda yer alır. Bu şekilde bulunan tutarlar; işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışlarından ayrı bir şekilde gösterilir ve söz konusu nakit akışları dönem sonundaki kurdan ilgili para birimine çevrilmiş olsaydı ortaya çıkacak kur farklarını ihtiva eder.
Olağandışı Kalemler
(Olağandışı faaliyetlerin ait olduğu faaliyete göre ayrı olarak gösterilmesi gerekliliği Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarında yürürlükten kaldırılmıştır).
(Olağandışı faaliyetlerin ayrı gösterilmesinin sağlayacağı yararlar Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarında yürürlükten kaldırılmıştır.).
Faiz ve Temettüler
Nakit akıştablosunda, faiz ve temettülere ilişkin nakit giriş ve çıkışları ayrı ayrı açıklanır. Bu kalemlerin her biri dönemler arasında tutarlı bir şekilde işletme, yatırım veya finansman faaliyetleriyle ilgili oluşlarına göre sınıflandırılır.
Gelir tablosuna alınan veya Türkiye Muhasebe Standardı ‘’23nolu Borçlanma Maliyetleri.’’ Standardında yer verilen alternatif yöntem uyarınca aktifleştirilen dönemin toplam faiz giderleri nakit akış tablosunda açıklanır.
Finansal kuruluşlar için faizgelir ve giderleri ile temettüler genellikle esas faaliyetlerle ilgili nakit akışları içerisinde yer alır. Ancak, diğer işletmeler için sözkonusu nakit akışlarını ne şekilde sınıflayacaklarına ilişkin geliştirilmiş bir ilke bulunmamaktadır..Faiz giderleri ve temettüler net kar veya zararın hesaplanmasında dikkate alındığı için işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışları olarak sınıflanabilirler. Alternatif olarak işletmeler faiz gelir ve giderleri ile temettü gelirlerine ilişkin nakit akışlarını faaliyetlerine uygun bir biçimde sınıflandırarak nakit akış tablosunda gösterebilirler.Bu çerçevede işletmeler, faiz gelir ve giderleri ile temettü gelirlerini , net kar/zararın tespitinde dikkate alınmaları halinde esas faaliyetlerinden; finansman kaynaklarının elde etme maliyetini oluşturması halinde finansman faaliyetlerinden veya yapılan yatırımın getirileri olması halinde yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları olarak gösterebilirler.
Temettü ödemeleri, elde edilen finansman kaynaklarının maliyetlerini oluşturduklarından finansmanfaaliyetlerine ilişkin nakit akışı olarak sınıflandırılabilir. Alternatif olarak, finansal tablo kullanıcılarına işletmenin esas faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarından temettü dağıtma kabiliyeti hakkında bilgi sunmak amacıyla işletme faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışı olarak da gösterilebilir.
Vergiler
Vergilerle ilgili nakitakışları ayrıca açıklanır ve bu nakit akışları, açık olarak finansman ve yatırım faaliyetleriyle ilişkili olmadıkları takdirde işletme faaliyetlerinden nakit akışı olarak sınıflandırılır.
Vergiler işletme faaliyetleri,yatırım ve finansman faaliyetleri ile ilgili nakit akışları yaratan işlemlerden dolayı ortaya çıkmaktadır. Yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan vergi giderinin tutarı belirlenebilir olmakla birlikte, ilgili nakit akışlarının belirlenmesi konusunda zorluklar ortaya çıkabilir ve vergi ile ilgili nakit akışı vergiyi doğuran işlem ve olaydan farklı bir dönemde gerçekleşebilir. Bu nedenle, ödenen vergiler genellikle işletme faaliyetleriyle ile ilgili nakit akışları içerisinde sınıflandırılır. Ancak, yatırım veya finansman faaliyetleri ile ilgili nakit akışlarına neden olan bir işlemden kaynaklandığı tespit edilebilen bir vergi ile ilgili nakit akışı yatırım faaliyetlerinden veya finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları içerisinde sınıflandırılır. Vergi nakit akışları birden fazla faaliyetle ilgili ise ve farklı faaliyetler grubunda gösterilmişse, toplam ödenen vergi tutarı dipnotlarda açıklanır.
Bağlı ortaklıklar, iştirakler, ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar
Bağlıortaklıklar veya iştirakler maliyet esası veya öz sermaye yöntemi ile muhasebeleştirildiğinde, ana ortaklık ile bağlı ortaklıklar ve iştirakler arasındaki nakit akışları örneğin temettü tahsilatları ve avans ödemeleri ve diğer nakit akışları şeklinde nakit akış tablosunda gösterilir.
İş ortaklıklarında ortak yönetime tabi işletme payının oransal konsolidasyon yöntemine göre raporlanmasıdurumunda, ana ortaklığın konsolide nakit akış tablosunda , ortak yönetime tabi işletmenin nakit akışlarından ana ortaklığa düşen pay konsolide nakit akışında yer alır. Ortak yönetime tabi işletme payının öz sermaye yöntemine göre muhasebeleştirilmesi durumunda ise, ana ortaklığın nakit akış tablosunda bu yatırım nedeniyle elde edilen nakit akışları ile ortak yönetime tabi işletme ile ana ortaklık arasında ortaya çıkan nakit akışları yer alır..
İşletmenin bağlı ortaklık ve işletme birimlerinin iktisabı ve elden çıkarılması
İşletmenin bağlıortaklık ve diğer birimlerinin satın alınması ve elden çıkarılması sonucunda ortaya çıkan toplam nakit akışları nakit akış tablosunda ayrıca gösterilir ve yatırım faaliyeti olarak sınıflandırılır.
İşletmeler, bağlı ortaklık ve işletme birimlerinin dönem içindeki alım ve satımlarıyla ilgili olarak, toplam bazda aşağıdaki hususları açıklar:
a) İlgili kaleme ilişkin satın alma veya satışlarının toplam tutarı ,
b) Bu kalemlere ilişkin satın alma veya satışların nakit veya nakit benzeri tutarı
c) Satınalınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklık veya işletme birimi bünyesindeki nakit ve nakit benzerlerinin tutarı,
d) Satın alınan veya satılan bağlı ortaklık veya işletme birim bünyesindeki nakit veya nakit benzerleri dışındaki varlık ve yükümlülüklerin ana gruplar itibarıyle tutarları,
Bağlı ortaklıklar,ve diğer işletme birimlerinin satın alınmasına ve satılmasına ilişkin nakit akışları, ayrı bir kalem olarak raporlanır. Bu raporlama biçimi; bu kalemlere ilişkin nakit akışlarının diğer işletme , yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarından ayırt edilmesine olanak sağlar.
Bu varlıkların satılması ile satın alınmasından kaynaklanan nakit girişleri ile nakit çıkışları mahsup edilmez.
Satın alınma veya elden çıkarma bedeli olarak ödenen veya alınan nakitler, karşılığındasatın alınan veya elden çıkarılan nakit ve nakit benzerleri ile netleştirilerek nakit akış tablosunda gösterilir.
Nakit akışı yaratmayan işlemler
Yatırım ve finansman faaliyetlerinden nakit ve nakit benzeri kullanımı gerektirmeyen işlemler nakit akış tablosunda yer almaz. Bu işlemler, yatırım ve finansman faaliyeti ile ilgili tüm gerekli bilgileri içerecek şekilde, diğer finansal tablo veya dipnotlarda yer alır.
Yatırım ve finansman faaliyetlerinin büyük bir kısmı, işletmelerin sermaye ve aktif yapılarına etki etmelerine karşın, cari nakit akışları üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildirler. Nakit akışı yaratmayan işlemlerin, nakit akış tablosu dışında bırakılması, nakit akış tablosunun amacı ile tutarlıdır. Çünkü, bu işlemlerin cari dönemdeki nakit akışları ile bir ilişkileri bulunmamaktadır.
Nakit akışı yaratmayan işlemlerin örnekleri şu şekildedir:
(a) Aktiflerin borçlanma veya finansal kiralama yoluyla elde edilmesi,
(b) Bir işletmenin hisse senedi ihracı yolu ile elde edilmesi,
(c) Borçların özkaynağa dönüştürülmesi.
Nakit ve nakit benzerlerinin unsurları
İşletme ,nakit akış tablosunda yer alan nakit ve nakit benzerlerinin unsurlarını açıklar ve nakit akış tablosundaki tutarlar ile bilançoda bunlara karşılık gelen tutarlar arasındaki mutabakatın gösterimini sağlar.
İşletmeler, çeşitli nakit yönetimi uygulamaları ve bankacılık kuralları ileTürkiye Muhasebe Standardı 1, TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı’na uygun olarak nakit ve nakit benzerlerinin kompozisyonuna ilişkin politikalarını dipnotlarda açıklar.
Nakitve nakit benzerlerinin unsurlarının belirlenmesine ilişkin muhasebe politikalarında meydana gelen değişiklikler, örneğin daha önce işletmenin yatırım portföyünde yer alan finansal araçların sınıflanması, ve bunların etkileri TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar Standardı hükümlerine uygun olarak dipnotlarda açıklanır.
Diğer açıklamalar
Gruptarafından kullanımı mümkün olmayan önemli tutardaki nakit ve nakit benzerleri tutarlarına ilişkin bilgiler, nedenleri ile (işletme yönetiminin yorumuyla)birlikte nakit akış tablosunda açıklanır.
İşletme tarafından tutulan nakit ve nakit benzerlerinin Grup tarafından kullandılamayacağı çeşitli durumlar mevcuttur. Kambiyokontrolünün olduğu veya nakdin dışarıya çıkarılması ile ilgili kısıtların bulunduğu bir ülkede faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar bu duruma örnek verilebilir.
İşletmeler ayrıca, finansal tablo kullanıcılarının işletmenin durumu ve likiditesini daha iyideğerlendirmelerini sağlamak amacıyla aşağıdaki ek bilgileri yönetimin yorumu ile birlikte açıklayabilir:
a) Kullanım imkanları üzerindeki kısıtlar da belirtilmek üzere, işletmenin gelecekteki esas faaliyetleri ve sermaye taahhütlerinin ifası için kullanımı mümkün olan kredi imkanları,
b) Oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebeleştirilen iş ortaklıklarının (ortak yönetime tabi teşebbüslerin) tümü ile ilgili olarak bunların işletme , yatırım ve finansman faaliyetlerinden doğan nakit akışlarının toplam tutarı,
c) İşletme kapasitesinin korunması için gerekli olan nakit akışlarından ayrı olarak, işletme kapasitesinde artış yaratan nakit akışlarının toplam tutarı,
d) Türkiye Muhasebe Standardı TMS 14 .Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması standardındaki hükümler çerçevesinde, işletmenin endüstriyel veya coğrafi bölümlerinin işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarının toplam tutarı.
İşletme kapasitesindeki artışı gösteren ve işletme kapasitesinin devamlılığını sağlamak için gereken nakit akışlarının ayrı olarak açıklanması , kullanıcıların işletmenin kapasitesini korumak için gerekli yatırımları yapıp yapmadığını değerlendirmesine yardımcı olur. İşletme kapasitesine yeterince yatırım yapmayan bir işletme gelecekteki karlılığı cari likidite ve hissedarlara dağıtım için engelliyor olabilir.
Bölümsel nakit akış bilgisi kullanıcıların işletme bazındaki nakit akışları ile bölümsel nakit akışlarının parçalarının mevcudiyeti ve çeşitliliği arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamalarını sağlar.
Yürürlük tarihi
Bu standart, 31/12/2005 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girer.
STANDART EKİ
Bu Standart Eki, TMS 7’nin bir parçası değildir. Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunca, uygulama birliğinin sağlanması bakımından ekteki nakit akış tablolarının Türkiye içinde raporlanmasında kullanılması tercih edilmiştir.
NAKİT AKIŞ TABLOSU
(……….YTL)
Cari Önceki
Dönem Dönem
1.Esas Faaliyet Gelirlerinden Sağlanan Nakit Girişleri (+) *
a) Satışlardan sağlanan nakit girişleri (+)
b) …………. Gelirlerden sağlanan nakit girişleri(+)
a) Satılan mal ve hızmet maliyetleri ve stok değişimlerine
ilişkin nakit çıkışları(+)
b) Faaliyet Giderlerine İlişkin Nakit Çıkışları (+)
Esas Faaliyet Sonucu Sağlanan Net Nakit Akışı(1-2)
Diğer Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit Girişleri +
Diğer Gider ve Zararlardan Kaynaklanan Nakit Çıkışları(-)
5.Finansman Giderlerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışları (-)
İşletme Faaliyetleriyle İlgili Varlık ve Yabancı Kaynaklardaki
Değişikliklere İlişkin Nakit Akışları (+) (-)
a) Varlık Artışları (-)
b) Varlık Azalışları (+)
c) Yabancı Kaynak Artışları (+)
d) Yabancı Kaynak Azalışları (-)
Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülüklere İlişkin Nakit Çıkışları (-)
a) Önceki Dönem Karından Ödenen (+)
b) Geçici Vergiler(+)
Cari Önceki
Dönem Dönem
1.Yatırım Faaliyetinden Sağlanan Nakit Girişleri(+)
a) Mali Duran Varlık Satışlarından Sağlanan Nakit Girişleri (+)
b) Maddi Duran Varlık Satışlarından Sağlanan Nakit Girişleri (+)
c) Diğer Duran Varlık Satışlarından Sağlanan Nakit Girişleri (+)
d) Mali Duran Varlıklarla İlgili Alınan Temettülerden Sağlanan
Nakit Girişleri (+)
e) Yatırım Faaliyetleriyle İlgili Faizlerden Sağlanan Nakit Girişleri(+)
f) Üçüncü Kişilere Verilen Avans ve Kredilere İlişkin Tahsilatlardan
Sağlanan Nakit Girişleri(+)
g) Diğer Yatırım Faaliyetlerinden Sağlanan Nakit Girişleri(+)
Yatırım Faaliyetlerine İlişkin Nakit Çıkışları (-)
a) Mali Duran Varlık Alışları (+)
b) Maddi Duran Varlık Alışları (+)
c) Maddi Olmayan Duran Varlık Artışları (+)
d) Özel Tükenmeye Tabi Varlıklardaki Artışlar (+)
e) Diğer Duran Varlık Artışları (+)
f) Üçüncü Kişilere Verilen Avans ve Kredilerle İlgili Nakit Çıkışları(+)
g) Diğer Yatırım faaliyetiyle İlgili Nakit Çıkışları(+)
Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Nakit Girişleri
a) Kısa Vadeli Mali Borçlardan Sağlanan Nakit(+)
b) Uzun Vadeli Mali Borçlardan Sağlanan Nakit (+)
c) Sermaye Artırımından Sağlanan Nakit (+)
d) Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit (+)
e) Diğer Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Nakit Girişleri (+)
Finansman Faaliyetlerine İlişkin Nakit Çıkışları (-)
a) Kısa Vadeli Mali Borç Ödemeleri (-)
b) Uzun Vadeli Mali Borç Ödemeleri (-)
c) Ödenen Temettüler (-)
d) Sermayenin Azaltılması (-)
e) Diğer Finansman Faaliyetlerine ilişkin Nakit Çıkışları
Cari Önceki
Dönem Dönem
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDE
MEYDANA GELEN NET ARTIŞ (+) (AZALIŞ) (-)
DÖNEM BAŞI NAKİT VE
NAKİT BENZERLERİ MEVCUDU
DÖNEM SONU NAKİT VE
NAKİT BENZERLERİ MEVCUDU
————————————————————–
*1 her işletme ait olduğu sektörün özelliğine göre kendi esas faaliyet gelirlerine göre alt kalemleri oluşturur. ( Örneğin bankalar esas faaliyet geliri olarak faiz gelirleri, komisyon gelirleri,..gibi sınıflandırma yapar.
**2 Her işletme ait olduğu sektörün özelliğine göre kendi esas faaliyet giderlerine göre alt kalemleri oluşturur.( örneğin bankalar,esas faaliyet giderleri olarak faiz giderleri, komisyon giderleri,….gibi sınıflandırma yapar.
İşletmeler sadece mevcut olan verilerini tabloya alırlar. Boş kalemlerin tabloya alınmasına gerek yoktur.
Hesaplamalara ilişkin açıklamalar (örnek olarak verilmiştir.)
Satışlardan sağlanan nakit girişi
a) Net Satışlar (+)
b) Ticari Alacaklardaki Artışlar (Satışlardan Kaynaklanan) (-)
c) Ticari Alacaklardaki Azalışlar (Satışlardan Kaynaklanan)(+)
d) Alınan Sipariş Avanslarındaki Artışlar (+)
e) Alınan Sipariş Avanslarındaki Azalışlar (-)
f) Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri Artışları (+)
g) Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri Azalışları (-)
h) ……
Maliyetlerden ve stok Değişimlerinden kaynaklanan nakit çıkışları(-)
a) Satışların Maliyeti (+)
b) Stoklardaki Artışlar (+)
c) Stoklardaki Azalışlar (-)
d) Ticari Borçlardaki Azalışlar (Alımlardan Kaynaklanan) (+)
e) Ticari Borçlardaki Artışlar (-)
f) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler (-)
g) Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetlerindeki Artışlar (+)
h) Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetlerindeki Azalışlar(-)
i) ………..
Faaliyet Giderlerine İlişkin Nakit Çıkışları (-)
a) Araştırma Geliştirme Giderleri (+)
b) Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (+)
c) Genel Yönetim Giderleri (+)
d) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer Giderler(-)
Diğer Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit Girişleri(+)
a) Olağan gelir ve karlardan sağlanan nakit girişleri (+)
b) Diğer gelir ve karlardan sağlanan nakit girişleri (+)
c) Nakit Girişi Sağlamayan Gelir ve Karlar (-)
Diğer Gider ve Zararlara İlişkin Nakit Çıkışları(-)
a) Diğer Faaliyetlerle İlgili Olağan Gider ve Zararlar (+)
b) Diğer gider ve zararlar (+)
c) Nakit Çıkışını Gerektirmeyen Diğer Gider ve Zararlar (-)