NETFLIX, DISNEY+, EXXEN, BLUTV, AMAZON ve GAİN hakkında soruşturma açıldı
Film, dizi gibi kreatif yapım içeriklerinin yayınlanmasına yönelik abonelik temelli isteğe bağlı video hizmeti sunan teşebbüslerin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği iddiasına yönelik olarak yürütülen önaraştırma, Rekabet Kurulu tarafından karara bağlanmıştır.
Rekabet Kurulu 27.02.2025 tarihli toplantısında, önaraştırmada elde edilen bilgi ve belgeler ile yapılan tespitleri ciddi ve yeterli bularak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla,
- Netflix, Inc., Los Gatos Turkey Yayın Hizmetleri AŞ, Los Gatos Turkey Medya Eğlence Ltd. Şti. ve Los Gatos Turkey Yönetim Destek Hizmetleri Ltd. Şti. teşebbüslerinden oluşan ekonomik bütünlük (NETFLIX),
- The Walt Disney Company Medya Eğlence ve Ticaret Ltd. Şti. ve Disney XD Televizyon Yayıncılık AŞ teşebbüslerinden oluşan ekonomik bütünlük (DISNEY+),
- Exxen Dijital Yayıncılık AŞ (EXXEN),
- BluTV İletişim ve Dijital Yayın Hizmetleri AŞ (BLUTV),
- Amazon.com Sales, Inc, Amazon.com Services LLC, Amazon Seller Services Private Limited, Amazon Digital UK Limited, Amazon Turkey Perakende Hizmetleri Ltd. Şti ve Amazon Turkey Video Dijital Yayıncılık AŞ teşebbüslerinden oluşan ekonomik bütünlük (AMAZON),
- Gain Medya AŞ (GAİN)
hakkında aynı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına 25-08/185-M sayı ile karar vermiştir.
Bilindiği üzere, günümüzde teknolojik gelişmelerin etkisiyle giderek yaygınlaşan dijital tabanlı görsel-işitsel medya yayıncılığı, geleneksel televizyon ve sinema sektörlerinde yapısal bir dönüşüm yaratmış ve tüketici tercihlerinde köklü değişimlere yol açmıştır. Görsel-işitsel medya yayıncılığı, sabit zaman çizelgelerine dayalı geleneksel modelden talep üzerine erişim sağlanabilen dijital formatlara doğru kaymış ve dijital platformlar üzerinden sunulan hizmetler, pazar dinamiklerini yeniden şekillendirmeye başlamıştır. Özellikle, izleyicilerin belirli bir abonelik ücreti karşılığında içeriğe istediği an ulaşabildiği modeli ifade eden “abonelik temelli isteğe bağlı video hizmetleri” sunan söz konusu platformlar, rekabet hukuku bağlamında çok yönlü endişeleri de beraberinde getirmektedir. Türkiye’de yerli ve yabancı menşeili oyuncuların faaliyet gösterdiği bu pazarlarda ortaya çıkan rekabet karşıtı endişelerin ele alınması, hem mevcut rekabet ihlallerinin önlenmesi açısından hem de dijital görsel-işitsel medya pazarlarındaki rekabet engellerinin giderilmesi ve uzun vadeli rekabet politikalarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi bakımından önem taşımaktadır.
Bu çerçevede, Rekabet Kurulunun 16.01.2025 tarih ve 25-02/55-M sayılı kararı ile Türkiye’de abonelik temelli isteğe bağlı video yayını hizmeti sunan teşebbüsler hakkında önaraştırma başlatılmıştır. Önaraştırma sürecinde, dizi, film, belgesel gibi kreatif içerikleri yayınlayarak izleyicilere ulaştıran söz konusu platformların, faaliyetleri sırasında gerçekleştirdiği uygulamaların ve yapımcı, oyuncu, yönetmen gibi sektör aktörleri ile aralarındaki sözleşmesel ilişkilerin pazardaki rekabeti etkileyip etkilemediği ele alınmıştır. Önaştırma sonucunda, sektörde yaygın bir şekilde gerçekleştiği tespit edilen, hem yetenek kadrosuna hem de film, dizi, belgesel gibi içeriklerin lisanslanmasına yönelik kapsamlı ve uzun dönemli münhasırlık anlaşmaları ve uygulamalarının rekabet karşıtı endişelere yol açabileceği şüphesi oluşmuş, bu nedenle söz konusu uygulamaların yol açabileceği rekabet karşıtı endişeler yönünden daha detaylı değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Bu tür uygulamalar özellikle, film, dizi gibi içeriklere ilişkin olarak platformlarla lisans anlaşmaları akdeden yapımcılar/dağıtıcılar/telif hakkı sahipleri ve platformların orijinal içeriklerinin yapım sürecinde yer alan yönetmen, senarist, oyuncu gibi yetenek kadrosu bakımından rekabeti kısıtlayıcı etkilere yol açabilecektir. Zira tüm bu hususlar, bir yanda münhasırlık uygulanan oyuncu ve yönetmen gibi yetenek kadroları üzerinde baskı oluşturabilecek ve bu kişilerin rekabet edebilme yeteneklerini sınırlayabilecek bir yandan da yeni yeteneklerin pazara girişini engelleyebilecektir.
Bu uygulamaların yalnızca sektördeki farklı aktörler bakımından değil, aynı zamanda nihai tüketici konumundaki izleyiciler için de olumsuz sonuçlar doğurup doğurmadığının incelenmesi elzemdir. Zira söz konusu uygulamaların, kreatif yapım içeriklerinin çeşitliliği ve kalitesi ile sektördeki inovasyonu olumsuz etkileme riski bulunduğundan, bu hususların daha kapsamlı bir şekilde ele alınabilmesi amacıyla söz konusu teşebbüsler hakkında soruşturma açılmasına karar verilmiştir.
Bu doğrultuda açılan soruşturma kapsamında temelde;
- NETFLIX’in, platformdaki içeriklere yönelik lisans anlaşmaları kapsamında yapımcı/dağıtıcılar/telif hakkı sahiplerine ve oyuncular, yönetmenler, senaristler gibi yetenek kadrosuna dahil kişilere yönelik münhasırlık koşulları ileri sürmek, Türkiye’de faaliyet gösteren yapımcılar arasında ve/veya orijinal içeriklerde yer alan oyuncu gibi yetenek kadrosuna dahil kişiler arasında ayrımcılık yapmak, platformda kendi orijinal yapımlarını bağımsız yapımcıların yapımları aleyhine kayırmak gibi davranışlar aracılığıyla hakim durumun kötüye kullanılması kapsamında 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal edip etmediği ve
- NETFLIX, DISNEY+, EXXEN, GAİN, AMAZON ve BLUTV’nin yapımcı, dağıtıcı gibi içerik sağlayıcıları ve oyuncu, yönetmen, senarist gibi yetenek kadrosuyla akdettiği münhasır anlaşmalar ve uygulamalar yoluyla 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmedikleri
incelenmektir.
Soruşturma kapsamında yapılacak incelemeyle rekabet karşıtı endişelerin ele alınması; sektörde mevcut rekabet ihlallerinin önlenmesinin yanında, ilgili pazarlardaki film, dizi, belgesel gibi içeriklerin yapımcıların/dağıtıcıların ve bu tür kreatif yapımların sürecinde yer alan oyuncu, yönetmen, senarist gibi yetenek kadrosunun önündeki rekabet engellerinin giderilmesi, bunun da ötesinde uzun vadeli uygulanacak rekabet politikalarının isabetli bir şekilde belirlenebilmesi ve etkin bir şekilde uygulanabilmesi bakımından önem taşımaktadır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kaynak: Rekabet Kurumu