Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar ve Etik Kuralların Revize Edilmesi

Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’da Yapılan Değişiklikler ile Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’ın Revize Edilmesi Nedeniyle BDS 700 ve BDS 260’ta Yapılan Değişiklikler’in Yayımlanması

Bilindiği üzere; günümüzde yaşanan teknolojik gelişmeler, birçok meslek grubunu ve yürüttükleri faaliyetleri etkilemektedir. Söz konusu teknolojik gelişmelerden etkilenen meslek gruplarından biri de bağımsız denetçilerdir. Bu durum, Uluslararası Bağımsız Denetim ve Güvence Denetimi Standartları Kurulu (IAASB) tarafından da dikkate alınmış ve BDS 220, BDS 315, BDS 600 gibi yakın zamanda revize edilen Standartlarda birtakım değişiklikler yapılarak, denetçilerin denetim prosedürlerini uygularken teknolojiden nasıl faydalanabileceklerine ilişkin hükümler eklenmiştir.

Bununla birlikte, teknolojinin sağladığı fırsatlardan yararlanılması ve yeni teknolojik gelişmelere uyum sağlanması konularında denetçilerin sergilemeleri gereken etik davranışlara ilişkin rehberlik sağlanması amacıyla Muhasebeciler İçin Uluslararası Etik Standartları Kurulu (IESBA) tarafından yürütülen revizyon projesi tamamlanmıştır. Teknoloji projesi kapsamında Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’da (Etik Kurallar) yapılan değişiklikler temel olarak aşağıda özetlenmektedir:

• Yürütülen denetimlerde teknolojiyi kullanırken denetçilerin nasıl bir davranış sergilemeleri gerektiğini ele alan ve teknoloji kullanımına ilişkin tehdit oluşturabilecek durumları belirten hükümler eklenmiş,
• Sır saklama ile mesleki yeterlik ve özen ilkelerine ilişkin hükümler revize edilmiş,
• Denetimin yürütülmesi sırasında edinilen bilgilerin gizliliğinin nasıl korunacağı ve hangi durumlarda gizli bilgilerin açıklanacağı hakkında rehberlik sağlanmış ve
• Denetçilerin mesleki faaliyetlerini yürütürken muhakemelerini etkileyebilecek karmaşık hususlarla karşılaşmaları durumunda, karmaşıklığı nasıl yönetebileceklerine ilişkin rehberlik sağlanmıştır.

Diğer taraftan, Etik Kurallar’da hâlihazırda yer alan “kamu yararını ilgilendiren kuruluş (KAYİK)” ile “borsada işlem gören işletme” kavramlarının revize edilmesine yönelik olarak IESBA tarafından bir proje yürütülmüş ve bu proje neticesinde Etik Kurallar’a hem yeni kavramlar hem de yeni hükümler eklenmiştir. Bu kapsamda, IESBA tarafından yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacıyla Etik Kurallar’da yapılan temel değişiklikler aşağıda özetlenmektedir:

• “Borsada işlem gören işletme” kavramının yerini “halka açık işletme” kavramı almış ve “halka açık işletme” kavramı için yeni bir tanımlama yapılmış,
• Herhangi bir işletmenin KAYİK olarak değerlendirilip değerlendirilmemesine ilişkin olarak daha geniş bir kategori listesi belirlenmiş ve “KAYİK” kavramı yeniden tanımlanmış,
• Denetçiler için etik standartları belirlemekten sorumlu kurumların, KAYİK kategorilerini daha açık bir şekilde tanımlaması ve yeni kategoriler ekleyebilmesi öngörülmüş,
• Bir işletmenin finansal durumuna ilişkin kamu yararının boyutu değerlendirilirken göz önünde bulundurulması gereken faktörler açık bir şekilde belirtilerek, KAYİK için denetim işi yürüten bir denetim şirketinin bağımsızlığına yönelik beklentilerin artacağı ifade edilmiş ve
• Bir işletmenin finansal tablolarının denetimini yürütürken, KAYİK’lere ilişkin bağımsızlık hükümlerini uygulaması durumunda denetim şirketinin, bu durumu uygun bir şekilde kamuya açıklamasına yönelik şeffaflık hükmü eklenmiştir.

Bununla birlikte, borsada işlem gören işletme ve kamu yararını ilgilendiren kuruluş tanımları projesi kapsamında Etik Kurallar’da yapılan değişikliklerle birlikte değişen terminoloji ve hükümlerle uyumun sağlanması amacıyla IAASB tarafından BDS 700 Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama ile BDS 260 Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim’in ilgili hükümleri revize edilmiştir. Söz konusu Standartlarda yapılan değişiklikler temel olarak aşağıda özetlenmektedir:

• Etik hükümler, belirli işletmelerin finansal tablolarının denetimlerine özgü bağımsızlık hükümlerini uygulaması durumunda denetçinin bunu kamuya açıklamasını zorunlu kılıyorsa, söz konusu açıklamanın nasıl yapılacağını belirten hükümler eklenmiş ve bu doğrultuda, BDS 700’de yer alan denetçi raporu örnekleri güncellenmiş ve
• Denetçinin, bağımsızlıkla ilgili olan hükümler ve -uygun hâllerde- belirli işletmelerin finansal tablolarının denetimlerine özgü bağımsızlık hükümleri dâhil, denetimde uyguladığı etik hükümleri üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmesine ilişkin olarak BDS 260’ta yer alan hükümler revize edilmiştir.

“Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’da Yapılan Değişiklikler” ile “Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’ın Revize Edilmesi Nedeniyle BDS 700 ve BDS 260’ta Yapılan Değişiklikler”in yayımlanması Kurulumuzun 12/02/2025 tarih ve 30002 sayılı Kararıyla kabul edilmiş olup, söz konusu Kurul Kararı, 23/02/2025 tarih ve 32822 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

“Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’da Yapılan Değişiklikler” ile “Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar’ın Revize Edilmesi Nedeniyle BDS 700 ve BDS 260’ta Yapılan Değişiklikler”, 31/12/2024 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait finansal tabloların denetiminde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kaynak: KGK