Gerçek Veya Tüzel Kişiler Tarafından Dağıtım Varlıklarının Tesis Edilmesi ve Geri Ödeme Metodolojisi

Mevzuatın Adı: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 13/02/2025 Tarihli ve 13289 Sayılı Kararı

19 Şubat 2025 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32818

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:

KURUL KARARI

Karar No: 13289

Karar Tarihi: 13/02/2025

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 13/02/2025 tarihli toplantısında; aşağıdaki “Gerçek veya Tüzel Kişiler Tarafından Dağıtım Varlıklarının Tesis Edilmesi ve Geri Ödeme Metodolojisi”nin kabul edilerek Resmî Gazete’de yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığına gönderilmesine,
karar verilmiştir.

GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİLER TARAFINDAN DAĞITIM VARLIKLARININ TESİS EDİLMESİ VE GERİ ÖDEME METODOLOJİSİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç ve kapsam

Madde 1- (1) Bu Metodoloji, üretim ve tüketim tesislerinin dağıtım sistemine bağlanabilmesi veya dağıtım sistemine bağlı üretim ve tüketim tesislerinin güç artışı taleplerinin karşılanabilmesi için, sistem kullanımı açısından kapasitenin yetersiz olması nedeniyle genişleme yatınmı veya yeni yatırım yapılmasının gerekli olduğu hallerde, söz konusu yatırımın dağıtım şirketi adına, bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından ilgili mevzuat kapsamındaki teknik standartlar sağlanarak yapılabilmesi veya yeterli finansmanın mevcut olmadığı hallerde finanse edilebilmesi ile geri ödemeye ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Hukuki dayanak

Madde 2- (1) Bu Metodoloji, 28/1/2014 tarihli ve 28896 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin 21 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

Madde 3- (1) Bu Metodolojide geçen;

a) Bağlantı anlaşması: Bir üretim şirketi, dağıtım şirketi ya da tüketicinin iletim sistemine ya da dağıtım sistemine bağlantı yapması için yapılan genel ve özel hükümleri içeren anlaşmayı,

b) Başvuru sahibi: Bağlantı başvurusunda veya güç artışı talebinde bulunan gerçek ya da tüzel kişiyi,

c) Dağıtım: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini, ç) Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel kişiyi, d) Dağıtım tesisi: İletim tesislerinin ve dağıtım gerilim seviyesinden bağlı üretim ve tüketim tesislerine ait şalt sahalarının bittiği noktadan sonraki nihayet direğinden, alçak gerilim seviyesinden bağlı tüketicilerin yapı bina giriş noktalarına kadar, bina giriş ve sayaç arası hariç, elektrik dağıtımı için teçhiz edilmiş tesis ve teçhizat ile dağıtım şirketince teçhiz edilen ya da devralınan sayaçları,

e) İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, yönetmelik, lisans, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,

f) Kanun: 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,

g) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

ğ) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,

h) Tüketici: Elektriği kendi kullanımı için alan kişiyi,

ı) Üretim şirketi: Sahip olduğu, kiraladığı, finansal kiralama yoluyla edindiği veya işletme hakkını devraldığı üretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi üretimi ve ürettiği elektriğin satışıyla iştigal eden özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiyi,

i) Yönetmelik: 28/1/2014 tarihli ve 28896 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğini,

ifade eder.

(2 ) Bu Metodolojide geçen diğer tanım ve kısaltmalar, ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM

Dağıtım Varlıklarının Başvuru Sahibi Tarafından Tesis veya Finanse Edilmesi

Dağıtım varlığı tesis veya finanse edilme koşulları

Madde 4- (1) Bu Metodoloji uyarınca aşağıda yer alan koşulların sağlanması hâlinde; dağıtım varlıkları başvuru sahibi tarafından tesis edilebilir veya dağıtım şirketinin bu yatırım için onaylı yatırım planı kapsamında yeterli finansmanının bulunmadığı durumda başvuru sahibi tarafından finanse edilebilir.

a) Yönetmeliğin 10 uncu maddesi kapsamında yeni bir bağlantı başvurusunda veya Yönetmeliğin 14 üncü maddesi kapsamında güç artışı talebinde bulunulmalıdır.

b) Bağlantı veya güç artışı talebinin karşılanabilmesi için dağıtım sistemi kapasitesinin yetersiz olması nedeniyle genişleme yatırımı veya yeni yatırım yapılması gerekli olmalıdır.

(2) Birinci fıkrada belirtilen şartların oluşması halinde, dağıtım şirketi tarafından oluşturulacak bağlantı görüşlerinde;

a) Başvuru sahibi ile imzalanacak bağlantı anlaşmasından itibaren geçerli olacak şekilde, Yönetmeliğin 10/A maddesi çerçevesinde tesis edilmesi gereken şebeke varlıklarına ve talebin karşılanması için gerekli olan tüm izin ve tesis sürelerine ayrı ayrı,

b) Başvuru sahibi tarafından söz konusu talep için gerekli dağıtım varlıklarının tesis edilmesinin tercih edilebileceğine ve tercih edilmesi halinde gerçekleşecek yatırıma ilişkin bu Metodoloji uyarınca hesaplanan bedelin geri ödemesine ilişkin Yönetmelikte yer alan hükümlere,
yer verilir.

(3) Dağıtım şirketinin yeterli finansmanının bulunmadığı hallerde, ikinci fıkra kapsamındaki bağlantı görüşünde yer verilen hususlara ilave olarak dağıtım şirketi tarafından oluşturulacak bağlantı görüşlerinde; dağıtım varlıklarının tesisinin başvuru sahibi tarafından finanse edilebileceğine, bu Metodoloji kapsamında finanse etme esaslarına ve finanse edilen tutarın geri ödemesine ilişkin Yönetmelikte yer alan hükümlere yer verilir.

Dağıtım varlıklarının başvuru sahibi tarafından tesis edilmesi

Madde 5- (1) Dağıtım varlıklarının tesis edilmesinin başvuru sahibi tarafından üstlenilmesi durumunda;

a) Başvuru sahibi ile dağıtım şirketi arasında; tesis edilecek dağıtım varlıklarının yapımına ilişkin koşulların, ilgili mevzuat ile kontrollük iş ve işlemlerinin tanımlandığı bir tesis sözleşmesi imzalanır.

b) Dağıtım şirketi tarafından verilen bağlantı/güç artışı görüşü çerçevesinde, dağıtım tesisinin yapımına ilişkin projenin hazırlanması ve onaylatılması başvuru sahibinin sorumluluğundadır. Başvuru sahibi tarafından söz konusu projenin hazırlanması ve onaylatılması için yapılan harcamalar rayiç bedeller dikkate alınarak geri ödemeye esas bedel tespitine dâhil edilir. Ancak söz konusu proje dağıtım şirketi tarafından hazırlanarak başvuru sahibine verilebilir.

c) Tesis sözleşmesinde düzenlenen kontrollük hizmeti, dağıtım varlığının tesisinin başlangıç aşamasından geçici kabulüne kadar dağıtım şirketi tarafından herhangi bir bedel talep edilmeksizin sağlanır.

(2) Bu madde kapsamında tesis edilen dağıtım varlığının geri ödemesine esas bedel, bu Metodolojinin 7 nci maddesi çerçevesinde hesaplanır.

(3) Başvuru sahibi tarafından yapımı üstlenilen dağıtım varlıklarının tesisinin dağıtım şirketinin genişleme yatırımı veya yeni yatırım planlamalarını etkilemesi durumunda, dağıtım şirketi, ikinci fıkra kapsamında belirlenen bedelin %10’unu aşmayacak şekilde başvuru sahibinden teminat alabilir. Dağıtım varlıklarının tesisinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından üstlenilmesi durumunda bu fıkra kapsamında teminat alınmaz.

(4) Üçüncü fıkra kapsamında teminat alınması durumunda kamu yararı kararının alınmasından ve geçici kabulün tamamlanmasından sonra 10 (on) iş günü içerisinde dağıtım şirketi tarafından alınan teminat başvuru sahibine iade edilir. Başvuru sahibinin kamu yararı kararının alınması işlemleri hariç dağıtım varlıklarının tesisine ilişkin geçici kabulün, bağlantı anlaşması tarihinden itibaren 3 yıl içerisinde yapılmaması durumunda teminat irat kaydedilir.

Dağıtım varlıklarının tesisinin başvuru sahibi tarafından finanse edilmesi

Madde 6- (1) Başvuru sahibinin finansman yolunu tercih etmesi hâlinde, gerekli dağıtım varlıkları dağıtım şirketi tarafından tesis edilir.

(2) Bu maddenin uygulanmasında;

a) Başvuru sahibi ile dağıtım şirketi arasında; tesis edilecek dağıtım varlığına ilişkin bu Metodolojinin 7 nci maddesi çerçevesinde hesaplanacak yaklaşık maliyetin yer aldığı tesis sözleşmesi imzalanır.

b) Dağıtım şirketi, tesisin geçici kabulüne kadar oluşacak hak edişler haricinde başvuru sahibinden herhangi bir bedel talep edemez.

c) Dağıtım şirketi, ihale sonucunda oluşan bedeli ve yapım işi sürecinde oluşan hak edişleri, ihale onayı veya hak edişin onayından itibaren üç iş günü içinde başvuru sahibine bildirir. Başvuru sahibi, onaylı hak ediş miktarını beş iş günü içinde dağıtım şirketinin sözleşmede belirttiği banka hesabına yatırır.

ç) Geçici kabulle oluşan son hak edişteki veya daha sonra düzenlenen kesin hak edişteki düzeltmeler taraflarca birlikte yapılır.

Tesis sözleşmesi

Madde 7- (1) Başvuru sahibi tarafından dağıtım varlıklarının tesis edilmesi veya finanse edilmesi kapsamında imzalanan tesis sözleşmesinde; bağlantı görüşünde yer verilen süreler ve bağlantı anlaşmasının imzalanma tarihine göre belirlenen geri ödemeye esas tarih bilgisine, tesis edilecek dağıtım varlıklarının karakteristik bazda listesine, geri ödemeye esas toplam bedele ve finanse etme yönteminin kullanılması durumunda yaklaşık maliyete yer verilir.

(2) Finansman yönteminin tercih edilmesi halinde, birinci fıkra kapsamında imzalanan tesis sözleşmesinde bu maddenin üçüncü fıkrası kapsamında hesaplanan yaklaşık maliyete yer verilir. Ancak başvuru sahibi tarafından dağıtım şirketine ödenecek toplam bedel söz konusu yatırıma ilişkin ihale sonucunda oluşacak tutardır. Dağıtım şirketinin yapmış olduğu ihale sonucunda oluşan bedel, ihalenin yapıldığı ayda geçerli TEDAŞ birim fiyat kitabında yer alan bedellere göre hesaplanan tutarın % 10 fazlasını geçemez. Oluşan bedelin bu değerin üzerinde olması durumunda ihale tekrarlanır veya bu yöntemin uygulanmasından vazgeçilir.

(3) Başvuru sahibi tarafından tesis edilen dağıtım varlıklarının geri ödemeye esas bedeli ve finansman yolunun tercih edilmesi halinde tesis edilen dağıtım varlıklarının yaklaşık maliyeti aşağıdaki yöntem ile hesaplanır.

a) TEDAŞ tarafından yayımlanan 1 Ocak tarihi itibariyle geçerli güncel yıl TEDAŞ Birim Fiyat Kitabındaki birim bedeller, bağlantı anlaşmasının imzalandığı aya Tüketici Fiyat Endeksi oranları ile getirilerek güncellenir. Birim bedellerin güncellenmesi, birim fiyatların geçerli olduğu aydan önceki Aralık ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi ve bağlantı anlaşmasının imzalandığı aydan önceki aya ait Tüketici Fiyat Endeksi kullanılarak yapılır.

b) Bulunan birim bedeller % 25 oranında azaltılarak söz konusu yatırıma ilişkin geri ödemeye esas bedel ile finanse edilmesine ilişkin yaklaşık maliyet belirlenir.

c) Tesis sözleşmesinin düzenlendiği dönemde güncel yıl TEDAŞ birim fiyat kitabının yayımlanmamış olması durumunda önceki yıl 1 Ocak tarihi itibariyle geçerli TEDAŞ birim fiyat kitabı kullanılarak bağlantı anlaşmasının imzalandığı aya Tüketici Fiyat Endeksi oranlan ile getirilir ve bu fıkranın (b) bendi doğrultusunda bedeller hesaplanır.

(4) Bu Metodoloji kapsamında başvuru sahibi ile dağıtım şirketi arasında imzalanacak tesis sözleşmelerinin özel hükümlerinde, dağıtım şirketi tarafından alınan teminatın iadesi ile irat kaydedilmesine ilişkin 5 inci maddenin dördüncü fıkrası kapsamındaki hususlara yer verilir.

Kamulaştırma iş ve işlemleri

Madde 8- (1) Bu Metodoloji kapsamında yapılacak dağıtım varlıklarının tesisinin üzerinde bulunduğu taşınmazların kamulaştırma, devir, irtifak ve kiralama işlemleri; dağıtım şirketinin talebi üzerine Kanunu’n 19 uncu maddesi uyarınca yapılır.

(2) Birinci fıkra kapsamında kamu yararı kararı ve/veya devir kararı alınıncaya kadar gerekli iş ve işlemler başvuru sahibi tarafından yürütülür ve bu kapsamda oluşan bedeller başvuru sahibi tarafından karşılanır. Başvuru sahibi tarafından söz konusu projeye ilişkin kamulaştırma dosyalarının hazırlanmasına dair masraflar rayiç bedeller dikkate alınarak geri ödemeye esas bedele dâhil edilir.

(3) Dağıtım varlıklarının tesisine ilişkin geçici kabul tarihine kadar oluşan karayolları geçişi, orman izinleri, kazı izinleri gibi diğer zorunlu giderler başvuru sahibi tarafından karşılanır.

(4) Bu madde kapsamındaki iş ve işlemler için başvuru sahibi tarafından ödenen bedeller geri ödemede dikkate alınır.

(5) Bu madde kapsamında dağıtım şirketince başvuru sahibi tarafından ödenmesi istenen bedellerin başvuru sahibi tarafından yapılan veya finanse edilen tesise ilişkin olduğu, dağıtım şirketi tarafından belgelendirilir.

Dağıtım tesisinin ve diğer bedellerin geri ödemesi

Madde 9- (1) Dağıtım şirketi, bu Metodoloji uyarınca belirlenen geri ödemeye ilişkin bedelleri, Yönetmeliğin ilgili hükümleri kapsamında başvuru sahibine öder.

(2) Dağıtım şirketi, ödemenin yapıldığı tarihi ve geri ödemeye esas bedeli dikkate alarak ilgili dağıtım varlığını yatırım gerçekleşmesi olarak varlık kayıtlarına ekler.

(3) Geçici kabulün yapılmasını müteakip tesis dağıtım şirketi tarafından işletilmeye başlanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

Geri ödeme işlemleri

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Başvuru sahibi tarafından tesis edilen dağıtım varlıklarından bu Metodolojinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, dağıtım şirketi tarafından geri ödemeye ilişkin yazılı olarak bildirimde bulunulmamış tesislerin geri ödemeye esas bedel hesabı bu Metodoloji kapsamında yeniden yapılır. Mülga Kullanıcı Tarafından Dağıtım Varlıklarının Tesis Edilme Metodoloji doğrultusunda belirlenen bedel ile yeni hesaplanan bedel karşılaştırılarak yüksek olan bedel Yönetmelikte tanımlanan usuller uyarınca ödenir.

Afetzedeler için yapılan tesislerin geri ödemesi

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle ilan edilen olağanüstü hal kararında yer alan illerde, afetzede vatandaşlar için dağıtım şirketi adına kamu kurum veya kuruluşları tarafından tesis edilen dağıtım varlıklarının geri ödemesi, fiili olarak geri ödemenin başlamamış olması koşuluyla, bu Metodoloji kapsamında yeniden hesaplanır. Geçici Madde-1 yer verilen bedel kıyası yapılarak yüksek olan bedel, tesisin geçici kabulünün yapılmasını müteakip öngörülen geri ödeme süresinden önce de dağıtım şirketi tarafından ödenebilir. Ancak bu madde kapsamındaki geri ödemelerde Geçici Madde-l’de belirtilen “yazılı olarak bildirimde bulunulmamış olması” şartı aranmaz.

Yürürlükten kaldırma

MADDE 10 – (1) 23/9/2014 tarihli ve 29128 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kullanıcı Tarafından Dağıtım Varlıklarının Tesis Edilme Metodolojisi yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) Kullanıcı Tarafından Dağıtım Varlıklarının Tesis Edilme Metodolojisi’ne yapılan atıflar bu Metodolojiye yapılmış sayılır.

Yürürlük

Madde 11- (1) Bu Metodoloji yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 12- (1) Bu Metodoloji hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.