Ödemeler Dengesi Gelişmeleri – Kasım 2024
Cari İşlemler Hesabı
Kasım ayında cari işlemler hesabı 2.871 milyon ABD doları açık kaydetmiştir. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 3.443 milyon ABD doları fazla vermiştir. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5.235 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
Yıllıklandırılmış verilere göre, Kasım ayında cari açık 7,4 milyar ABD doları olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 54,6 milyar ABD doları açık vermiştir. Aynı dönemde hizmetler dengesi ile ikincil gelir dengesi sırasıyla 60,9 milyar ABD doları ve 565 milyon ABD doları fazla verirken, birincil gelir dengesi 14,3 milyar ABD doları açık vermiştir.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bu ay 3.725 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1.338 milyon ABD doları ve 2.630 milyon ABD doları olmuştur. Birincil gelir dengesi kalemi ise 1.442 milyon ABD doları net çıkış kaydetmiştir.
Finans Hesabı
2024 yılı Kasım ayı yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına net doğrudan yatırımlar 4,2 milyar ABD doları, net portföy yatırımları 14,1 milyar ABD doları ve krediler 24,6 milyar ABD doları katkı verirken; net efektif ve mevduatlar 8,0 milyar ABD doları, ticari krediler 4,9 milyar ABD doları negatif yönlü etki etmiştir. Merkez Bankası net rezerv artışı 4,0 milyar ABD doları olmuştur.
Kasım ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler 582 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye toplam doğrudan yatırımları 1.139 milyon ABD doları artarken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 557 milyon ABD doları artmıştır.
Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında 196 milyon ABD doları gayrimenkul alımı ve yurt dışı yerleşiklerin ise Türkiye’de 194 milyon ABD doları net gayrimenkul alımı yaptığı görülmektedir.
Portföy yatırımları Kasım ayında 1.229 milyon ABD doları tutarında net giriş kaydetmiştir.
Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 39 milyon ABD doları ve DİBS piyasasında 1.645 milyon ABD doları net alış yaptığı görülmektedir. Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; Genel Hükümet 402 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirmişken, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 585 milyon ABD doları ve 430 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirmiştir.
Yurt dışından kredi kullanımlarında bu ay diğer sektörler 146 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirmişken, bankalar ve Genel Hükümet sırasıyla 3.226 milyon ABD doları ve 174 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir.
Bankaların kredi kullanımlarındaki artış, 2.389 milyon ABD doları tutarındaki kısa vadeli kredilerden ve 837 milyon ABD doları tutarındaki uzun vadeli kredilerden kaynaklanmıştır. Diğer yatırımlar altında, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 736 milyon ABD doları net artış ve Türk lirası cinsinden 476 milyon ABD doları net azalış olmak üzere toplam 260 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.
Resmi rezervlerde bu ay 1.327 milyon ABD doları net artış olmuştur.
Açıklamalar:
Ödemeler dengesi, geniş anlamıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurt dışında yerleşikler) ile belli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiki bir rapordur. Ödemeler Dengesi istatistiklerinin toplanmasına ilişkin uluslararası standartlar, Uluslararası Para Fonunun (IMF) üye ülkelerine yol gösterici olarak hazırladığı Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu El Kitabı’nda yer almaktadır. Bu doküman, aynı zamanda ödemeler dengesi istatistiklerini ülkeler bazında karşılaştırmaya da olanak tanır.
Türkiye’nin Ödemeler Dengesi İstatistikleri ise, IMF’nin 2009 yılında yayımladığı sözü edilen el kitabı temel alınarak toplanmakta ve her ay düzenli olarak yayınlanmakta.
Kaynak: TCMB
