Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]
Yurtiçine girerken veya yurtdışına çıkarken yolcuların beraberinde taşıyacağı eşya veya para miktarı her ülkenin mevzuatına göre belirlenmekte olup, ülkemiz için de bazı sınırlamalar mevcuttur. Birçok yolcu, seyahatleri sırasında yanlarında taşıdıkları eşya veya para sınırını aşmaları nedeniyle ciddi ceza veya mağduriyetle karşılaşabiliyor.
Yolcu sayılanlar
Yabancı bir ülkeden; kara, demiryolu, deniz veya hava yollarından biriyle Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ile yabancılar veya herhangi bir amaç ile gittikleri yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye’de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye’den aynı amaçlarla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancılar yolcu sayılırlar.
Yolcu sayılmayanlar
Vapur ve gemi süvarisi, tayfa ve hizmetlileri, şeftren, kondüktör, biletçi, kontrolör, makinist, ateşçi, gardfren, restoran şefi, şef brigat, garson gibi demiryolu ve yataklı ve yemekli vagon hizmetlileri, otomobil, otobüs, kamyon uçak, diğer kara, deniz ve hava nakil araçlarının sevk ve idaresinde, yolcu ve eşyaya ait hizmetlerde yolculuk süresince görevli şahıslar ise yolcu sayılmazlar.
Yolcu beraberi vergisiz eşya getirme
Gümrük idaresi tarafından yolcular kontrol edilebilir ve aranabilir. Yolcu olarak Türkiye’ye girerken getirebileceğiniz eşyanın cins, miktar ve değer olarak limitleri gümrük mevzuatında belirlenmiştir.
Türkiye’ye giriş yapacağınız kara sınır kapısı, deniz ve hava limanlarında bulunan mağazalardan satın alacağınız ya da beraberinizde getirebileceğiniz bazı (sınırlı) eşya da gümrük vergilerinden muaftır. Yolculuğunuz sırasında kullandığınız saat, tablet, fotoğraf makinesi vb. eşya ile alkol, tütün, kozmetik, ilaç, cep telefonu ve gıda gibi ürünleri de aşağıdaki limitler dahilinde beraberinizde getirebilirsiniz. Rapor veya reçete göstermek kaydı ile, kişisel tedaviniz için kullandığınız makul miktardaki ilacı beraberinizde getirebilirsiniz.
Çay, kahve, çikolata, şeker mamulü ürünlerin her birinden 1’er kilogram getirme hakkınız vardır. Et ve süt ürünleri, yolcu beraberinde getirilemez. 600 ml’yi aşmamak kaydıyla kolonya, parfüm, lavanta, esans veya losyon ile 5 adet cilt bakım ürünü ve makyaj malzemesini beraberinizde getirebilirsiniz. Kimlik numaranıza kayıtlı hatlarla kullanmanız şartıyla üç takvim yılında 1 adet cep telefonu getirebilirsiniz. Telefona, kıymetine bakılmaksızın muafiyet tanınır.
Ancak cihazın IMEI kaydının 120 gün içerisinde yapılması gerekir. Yolcular tüketim maddeleri dışında ayrıca belirli miktarlarda giyim ve yolculuk eşyası, spor ve oyun aleti, elektronik/dijital eşya, sağlık cihazı, müzik aleti, mutfak eşyası gibi eşyayı da vergi ödenmeksizin yolcu beraberinde getirebilir.
Ayrıca, bu eşya yolcu beraberinde gelebileceği gibi yolcunun gelişinden 1 ay önce veya 3 ay sonra posta veya hızlı kargo yoluyla getirilebilir. Yolcular beraberlerinde tüketim maddeleri, giyim ve yolculuk eşyası, spor ve oyun aleti, elektronik/dijital eşya, sağlık cihazı, müzik aleti, mutfak eşyası gibi eşya haricinde ilave olarak 430 Avro değerinde hediyelik eşyayı da (15 yaşın altındakiler için 150 Avro) vergi ödemeksizin getirebilir.
Tütün ürünleri için belirlenmiş olan limitler; 600 adet sigara, her biri 3 gramdan ağır olmayan 100 adet sigarillo, 50 adet puro, 250 gram kıyılmış tütün, 250 gram pipo tütünü. Alkollü ürünler için belirlenmiş olan limitler ise; alkol derecesi %22 yi geçen alkol ve alkollü içkilerden 1 litre, alkol derecesi %22 yi geçmeyen alkol ve alkollü içkilerden 2 litre.
18 yaşın altındaki yolcuların tütün ve alkollü ürünlerin muafiyetten yararlanması mümkün değildir. Yolcunun beraberinde olmak kayıt ve şartıyla evcil hayvanlardan (sadece kedi, köpek ve kuş) toplam 2 adet veya 10 adet akvaryum balığı (veteriner sağlık raporu, orijin ve aşı belgesi ile varsa kimlik ve eşgal belgesi ibrazı şartı ve veteriner kontrolü kaydıyla) getirilebilir.
Yolcu beraberi vergisi ödenerek eşya getirme
Her bir yolcu için kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyette olmayan eşyanın 430/150 Avro’dan fazla olan miktarı için eşyanın AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %30, diğer ülkelerden gelmesi durumunda %60 oranda tek ve maktu vergi uygulanır.
Örneğin, yolcu beraberinde Fransa’dan 800 Avro kıymetinde hediyelik eşya gelmesi durumunda 370 Avro (800-430 = 370) üzerinden %30 vergi hesaplanır. Beraberinizde getirdiğiniz cins ve miktar olarak bir limit belirlenmeyen eşyanız ise kıymetine göre vergilendirilir. Söz konusu eşya kıymeti 1500 Avro’yu aşması durumunda yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin oranlar uygulanır.
Gümrük yolcu salonlarındaki yeşil ve kırmızı hat ayrımı
Türkiye’ye giriş yaptığınız sınır kapılarında kırmızı ve yeşil hatlar bulunur. Türkiye’ye giriş yaparken yanınızda gümrüğe bildirmeniz gereken bir eşyanız yok ise yeşil hattı kullanmalısınız. Gümrüğe bildirmeniz gereken bir eşyanız varsa veya eşyanız için herhangi bir beyanda bulunacağınızdan emin değilseniz kırmızı hattı kullanmalısınız.
Kırmızı ve yeşil hatlardan birini kullanmanız, Türkiye’ye ithali yasak olan ya da ithal edilebilmesi için bir izin alınması gereken eşyayı ülkeye sokabileceğiniz anlamına gelmez. Kırmızı ve yeşil hatlardan birini kullanırken her zaman gümrük memurları tarafından kontrole tabi tutulabilirsiniz. Beraberinizde limit fazlası ürün bulunması halinde cezai işlem yapılır.
Bilindiği gibi, yolcularımız yurtdışı seyahatlerinde yurtdışından alış/veriş yaparak beraberlerinde eşya ülkeye getirmeyi çok severler. Ancak, konu hakkındaki gümrük mevzuatımızı bilmeyenler beraberinde getirdikleri (limitleri aşan) eşyaları nedeniyle çeşitli cezalarla karşı karşıya kalabiliyorlar.
Gelecek hafta ise, yurt dışı seyahatlerde yolcuların beraberinde taşıyacakları para miktarını ve mevzuatını yazacağım.
İktibas: Dünya Gazetesi
