T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı : E-51592363-010.06.01-107563516
Tarih: 06.12.2024
Konu : Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilmesi Hakkında
GENELGE
2024/14
1-GENEL AÇIKLAMALAR
Gerek yasal süresi dışında verilen gerekse de yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süre içerisinde verilmiş sayılan hallere ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin işleme alınmasına ilişkin süreçte dikkat edilmesi gereken usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
2-YASAL SÜRESİNDEN SONRA VERİLEN AYLIK PRİM VE HİZMET BELGELERİ/MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMELERİNİN İŞLEME ALINMASI
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin “Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sonradan Verilmesi ve Resen Düzenlenmesi” başlıklı 103 üncü maddesinin iki ve dördüncü fıkralarında sırasıyla;
“Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar Kuruma verilen asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesi, aksine bir tespit veya şüpheli bir durum yoksa ve aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte Kuruma verilmiş olması hâlinde, söz konusu belge, ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınır.
Daha önce Kuruma belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, düzeltme ile fiili hizmet süresi zammı kazandırma hali hariç, belgede kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması kaydıyla, ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır. Bu nitelikte verilen aylık prim ve hizmet belgelerine idarî para cezası uygulanmaz. Sonradan düzeltme amaçlı verilen belge ile fiili hizmet süresi zammı kazandırılması halinde, söz konusu belgenin işleme alınmasında bu maddenin yukarıdaki fıkralarında belirtilen usul izlenir.”
Hükümleri yer almaktadır.
Diğer yandan 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesinin üçüncü kısmının 2.2 Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sonradan Verilmesi ve Belgenin İşleme Alınma Usulleri başlığında;
“Defter tutmakla yükümlü olup olmadığına bakılmaksızın yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar çalıştırılan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmetlerine ilişkin verilen iptal hariç, asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri (fiili hizmet süresi zammı kazandırılması hali dahil)
-Aksine bir tespit veya işyerinin kontrollü ve otomatik şüpheli işyeri tanımlamasının bulunması gibi şüpheli bir durumun olmaması
-Aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte verilmiş olması, şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda aylık prim ve hizmet belgesinin tahakkuk ve hizmet kısmı, ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınacaktır.
İşveren, alt işveren ile sigortalıyı devir alanlar tarafından, yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmesine karşın belirtilen şartları birlikte taşımaması veya takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmemesi nedeniyle incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgeleri dolayısıyla tahakkuk eden primlerin işverenlerce inceleme sonucu beklenilmeksizin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek istenilmesi halinde, incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerinin tahakkuk kısmı, inceleme sonucu beklenilmeksizin, hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı bölüm) ise yapılacak incelemenin ardından uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır.
Sonradan düzeltme amaçlı verilen aylık prim ve hizmet belgesi ile fiili hizmet süresi zammı kazandırılması halinde; düzeltme amaçlı olarak verilen asıl ve ek nitelikteki belgenin yasal olarak verilmesi gereken sürenin sona erdiği tarihten itibaren üç aylık süre dışında Kuruma verilmiş olması halinde ise belgede kayıtlı sigortalıların çalışmalarının fiili hizmet süresi zammı kapsamında olup olmadığı, fiili hizmet süresi zammı kapsamında olması halinde kaç günlük fiili hizmet süresi zammı kapsamında olduğu hususu kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak incelemeler neticesinde tespit edildikten sonra, uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır. Bu durumda incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgeleri dolayısıyla tahakkuk eden primlerin işverenlerce inceleme sonucu beklenilmeksizin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek istenilmesi halinde, incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerinin tahakkuk kısmı, inceleme sonucu beklenilmeksizin işleme alınacak, hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı bölüm) ise yapılacak incelemenin ardından uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır.”
Açıklamaları yer almaktadır.
Bu kapsamda, ilgili düzenlemeler uyarınca yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar kuruma verilen asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri belirtilen şartların sağlanması durumunda incelemeye gidilmeksizin işleme alınmakta, bu süreden sonra verilenler ise incelemeye sevk edilerek işleme alınıp alınmayacağı hususu kurumun denetim ve kontrolle görevli memuru tarafından düzenlenecek rapora göre belirlenmektedir.
Ayrıca, aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri dolayısıyla tahakkuk eden primlerin işverenlerce inceleme sonucu beklenilmeksizin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek istenilmesi halinde, incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin tahakkuk kısmı, inceleme sonucu beklenilmeksizin, hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı bölüm) ise yapılacak incelemenin ardından uygun görülmesi halinde işleme alınmaktadır.
3-YASAL SÜRESİNDEN SONRA VERİLEN AYLIK PRİM VE HİZMET BELGELERİ/MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMELERİNİN İŞLEME ALINMASINDA ÜNİTELERİMİZ TARAFINDAN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Bilindiği üzere yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri (B) tahakkuk nedeniyle gönderilmektedir.
Öte yandan, (B) tahakkuk nedeni seçilerek yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmesine karşın belirtilen şartları birlikte taşımaması veya takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmemesi nedeniyle incelemeye sevk edilmesi durumunda;
İşveren İntra sisteminde yer alan “Tahakkuk-Giriş-Tahakkuk İşlemleri-Sicil Girişi” vasıtasıyla ulaşılan ekrandan işlem tipi “Denetmene Gönder” seçilerek ilgili belge/beyannamelerin incelemeye sevki sağlanacak ve gerekli onay işlemlerinin tamamlanmasıyla tahakkuk otomatik olarak oluşmaktadır.
Bu kapsamda, yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmesine karşın belirtilen şartları birlikte taşımaması veya takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmemesi nedeniyle incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerine/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerine ilişkin incelemeye sevk işlemlerinin belirtilen menü vasıtasıyla yapılması ile tahakkuk kısmı inceleme sonucu beklenilmeksizin işleme alınabilecek ve tahakkuk eden primlerin işverenlerce inceleme sonucu beklenilmeksizin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmesi sağlanabilecektir.
Bu doğrultuda, yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmesine karşın belirtilen şartları birlikte taşımaması veya takip eden üçüncü ayın sonuna kadar verilmemesi nedeniyle incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerine/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerine ilişkin incelemeye sevk işlemlerinin belirtilen menü vasıtasıyla ivedilikle yapılması ve ilgili konuda gerekli özen ve dikkatin gösterilmesi gerekmektedir.
4-DİĞER HUSUSLAR
Gerek Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103 ncü maddesi gereğince yasal süresi dışında verilen gerekse de Yönetmeliğin 102 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süre içerisinde verilmiş sayılan hallere ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin belge/beyanname verme veya prim ödeme son gününde işleme alınarak tahakkukların oluşturulması işverenler yönünden telafisi imkânsız zararların ortaya çıkmasına ve Kurumumuz ile işverenlerin karşı karşıya gelmesine neden olabilmektedir.
Bu nedenle, aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin onay işlemlerine ilişkin yapılacak işlemlerin belge/beyanname verme veya prim ödeme son günleri beklenilmeksizin yerine getirilmesi ancak çeşitli sebeplerle son güne kalması halinde ise öncelikle işverenlere ivedilikle bilgi verilerek ardından belge onay işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
Diğer yandan, yukarıda açıklanan hususlara rağmen;
1-Gerek yasal süresi dışında verilen gerekse de yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süre içerisinde verilmiş sayılan hallere ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerine/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerine ilişkin oluşacak tahakkukların belge/beyanname verme süresinin son gününde sisteme işlenmesi sonucunda oluşacak borçlar nedeniyle cari ay aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin teşvikli ya da teşviksiz olarak yasal süre içerisinde verilememesi,
2-Geçmiş döneme ilişkin olarak tahakkuk eden borçların belge/beyanname verme süresinin son gününde ödenmiş olmasına karşın belge/beyanname verme son günü saat 23.59’a kadar söz konusu borçlara ilişkin ödemelerin hesaba geçmemiş olması nedeniyle cari ay aylık prim ve hizmet belgelerini/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini teşvikli ya da teşviksiz olarak yasal süre içerisinde verilememesi,
halinde belgelerin/beyannamelerin belge/beyanname verme süresinin son gününü takip eden 5 iş günü içerisinde (B) tahakkuk nedeni ile verilmiş olması kaydıyla, aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri yasal süresi içerisinde verilmiş belge/beyanname sayılacak, bu belgelere ilişkin olarak 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) veya (m) bentlerine göre idari para cezası uygulanmayacaktır.
Bu işverenlerin, Ünitelerimize müracaat etmeleri halinde belgelerini/beyannamelerini (A) tahakkuk nedeni ile verebilmeleri amacıyla, “İşveren İntra- İşveren- Terkin ve Ertelemeler-Dönem Bazlı İşyeri Erteleme” menüsü vasıtasıyla erteleme girilerek konuya ilişkin olarak işverenler ivedilikle bilgilendirilecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Dr. Raci KAYA
Kurum Başkanı
