Hamza ERTEKİN
SMMM / Denetim ve İdare Müdürü
E.Vergi Dairesi Müdür Yrd.
hamzaertekin@bbdas.com.tr
1. KDV İade Talep Sürelerine İlişkin Yasal Düzenleme:
Bilindiği üzere; 7104 Sayılı Kanun’la, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinde 01.01.2019 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yapılan değişiklik sonrasında, 23 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği ile KDV iade talep süreleri aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. Buna göre;
– “Tam İstisnalardan” ve “Tevkifata Tabi İşlemlerden” doğan KDV iade taleplerinin;01.2019 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci yılın sonuna kadar yapılması gerektiği,
– “İndirimli Orana Tabi İşlemlerden” doğan KDV iade taleplerinin;01.2019 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, iade hakkı doğuran indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen yılın sonuna kadar yapılması gerektiği,
yönünde düzenleme yapılmıştır.
2022 ve önceki yıllara ait indirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iade alacakları ile 2021 ve önceki yıllara ait tam istisna ve tevkifattan doğan KDV iade alacakları usulüne göre talep edilmemiş ise, 1.1.2024 tarihinden itibaren iade talep edilmesi mümkün olmadığından zamanaşımına uğramış bulunmaktadır.
2023 yılına ait indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade alacakları ile, 2022 yılına ait tam istisna ve tevkifattan doğan KDV iade alacaklarının ise belirlenen usul ve esaslara göre en geç 31.12.2024 tarihine kadar iade talep edilmemesi halinde zamanaşımına uğrayacaktır.
Bu yazımızda; 2023 yılına ait indirimli orana tabi işlemlerden (Mad. 29/2) doğan KDV iade alacakları ile, 2022 yılına ait tam istisna (Mad. 32) ve tevkifata tabi işlemleri (Mad. 9) nedeniyle KDV iade hakkı doğan mükelleflerin en geç, 31.12.2024 tarihine kadar ne şekilde iade talep etmeleri gerektiği ile bu iade alacaklarının talep zamanaşımına uğramaması için uymaları gereken usul ve esaslara değinilecektir.
2. KDV İade Hakkı Doğuran İşlem Türleri ve Yıllara Göre İade Talep Sürelerini Gösteren Tablo Ve Genel Açıklamalar:
| İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEMİN YILI | İADENİN TALEP EDİLEBİLCEĞİ KDV BEYANNAMESİ | KDV İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEM TÜRÜ | İADE İÇİN GEREKLİ EVRAK VE STANDART İADE TALEP DİLEKÇESİ VERME SÜRESİ | YMM RAPORU İBRAZ ETME SÜRESİ |
| 2022 | 2022/Ocak-Aralık | 3065 Sayılı KDV Kanununun 32’inci Maddesine Göre; 11,13, 14.15’inci Maddeleri İle 17’inci Maddesinin (4) Numaralı Fıkrasının (S) Bendi Kapsamındaki İadeler İle, 9’uncu Madde Kapsamındaki Tevkifat İadeleri. | 31.12.2024 | 30.06.2025 |
| 2023 | 2024/Ocak-Kasım | 2023 Yıllık İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan KDV İadeleri | 31.12.2024 | 30.06.2025 |
| 2023 | 2023/Ocak-Aralık | Tam İstisnalar ve Tevkifat KDV İadeleri | 31.12.2025 | 30.06.2026 |
| 2024 | 2024/Ocak-Aralık | Aylık İndirimli Oran KDV İadeleri | (*) | (*) |
| 2024 | 2025/Ocak-Kasım | 2024 Yıllık İndirimli Oran KDV İadeleri | 31.12.2025 | 30.06.2026 |
(*) İndirimli orana tabi yılı içinde nakden/mahsuben KDV iade taleplerinde iade talebinin en geç izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar yapılması gerektiği görüşünde olan Maliye İdaresi, verdiği son özelgelerinde bu görüşünün aksine, süre kısıtlaması olmaksızın aylık iade talebinde bulunulabileceğine yönelik görüşler vermiştir. Bu konuda net bir belirlemenin Tebliğ ile yapılmasının yararlı olacaktır. Konu hakkında daha kapsamlı görüşlerimizin ve ilgili özelgelerin yer aldığı makalemize https://www.alomaliye.com/2024/07/08/indirimli-orana-tabi-islemlerden-dogan-aylik-kdv-iadesi/ adresinden ulaşılabilecektir.
2023 yılına ait indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade alacakları ile, 2022 yılına ait tam istisna ve tevkifattan doğan KDV iade alacaklarının belirlenen usul ve esaslara göre en geç 31.12.2024 tarihine kadar talep edilmemesi halinde zamanaşımına uğrayacaktır.
Teminatlı iadelerde teminatın da belirtilen süre içinde (31.12.2024 tarihine kadar) vergi dairesine verilmesi gerekmekte olup, teminat çözümüne ilişkin YMM raporları ile iadenin YMM raporuyla istenecek olması halinde, raporun izleyen yılın 6’ncı ayının sonuna kadar (30.06.2025 tarihine kadar) vergi dairesine verilmesi gerekecektir.
YMM Raporu ile iade taleplerinde, YMM raporunun 30.06.2025 tarihine kadar verileceği durumlarda, rapor haricindeki diğer tüm belgelerin ve standart iade talep dilekçelerinin 31.12.2024 tarihine kadar vergi dairesine (sisteme girişlerinin yapılmış olması) verilmiş olması gerekmektedir.
3. 2022 Yılı Tam İstisna ve Tevkifata Tabi İşlemlerden Doğan KDV İadelerinde Talep Süresi:
2022 yılında yapılan iade hakkı doğuran işlemlerden doğan ve 2022/1-12 dönem KDV beyannamelerinde gösterilen (tam istisna ve tevkifatlı işlemler) KDV iade taleplerinde, iade için gerekli tüm belgeler ile standart iade talep dilekçelerinin (teminatlı iadelerde teminat mektubunun) en geç 31.12.2024 tarihine kadar vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. İade tutarının bu süre içinde KDV beyannamesinde de gösterilmesi esastır.
YMM raporuyla iadeler ve teminat karşılığı yapılan iadelerde teminatın YMM raporuyla çözüleceği durumlarda, YMM raporunun 30.06.2025 tarihine kadar vergi dairesine verilmesi gerekmekte olup, aksi halde, iade dosyası vergi dairesi tarafından incelemeye sevk edilecektir.
4. 2023 Yılına Ait İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan KDV İadelerinde Talep Süresi:
2023 yılına ait indirimli orana tabi işlemlerden doğan ve 2024/Ocak-Kasım KDV beyannamelerinde 439 koduyla gösterilen KDV iadelerinin, en geç 31.12.2024 tarihine kadar, iade için gerekli bilgi ve belgeler ile (teminatlı iadelerde teminat dahil) standart iade talep dilekçesi ile talep edilmesi gerekmekte olup, bu süre içinde usulüne göre talep edilmeyen iadeler zamanaşımına uğrayacaktır.
KDV beyannamesinde talep edilen iade tutarının tamamına karşılık, iade talep dilekçesinin 31.12.2024 tarihine kadar sisteme girilmesi gerekmekte olup, bu süre geçtikten sonra verilecek iade talep dilekçeleri ile, verilen ilk dilekçenin güncellenerek iade tutarının artırılması işlemleri vergi daireleri tarafından kabul edilmemektedir.
2023 yılı indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade talebinin kanuni sürede verilen 2024/Ocak-Kasım dönemlerine ait beyannamelerinde gösterilmemesi durumunda, 31.12.2024 tarihine kadar verilecek düzeltme beyannamesiyle ilk defa talep edilmesi de mümkün olup, bu durumda vergi incelemesi gerekmeksizin durumuna göre genel hükümler çerçevesinde teminat ya da YMM raporuyla iade talep edilebilmesi mümkündür.
İade talep süresi olan 31.12.2024 tarihine kadar, iade tutarını artıran nitelikte düzeltme beyannamesine istinaden iade taleplerinde; artan kısım münhasıran vergi inceleme raporu sonucuna göre iade edilebilecektir.
Ancak, 2023 yılına ait olup, 31.12.2024 tarihine kadar verilen 2024/1-11 dönem KDV beyannamelerinden birinde talep edilmeyen KDV iadeleri, 01.01.2025 tarihinden sonra verilecek düzeltme beyannameleri ile talep edilmesi mümkün olmayacaktır.
İadenin teminatla alınmak istenmesi durumunda teminatın da iade talep süresi olan 31.12.2024 tarihine kadar vergi dairesine verilmesi gerekmekte olup, bu durumda teminat çözümüne ilişkin YMM raporunun da en geç 30.06.2025 tarihine kadar vergi dairesine verilmesi gerekecektir.
31.12.2024 tarihine kadar iadenin teminatla istenip, teminatın verilememesi halinde, aynı süre içinde iade türünün YMM raporu olarak değiştirilmemesi halinde, izleyen yılın Haziran sonuna kadar yapılacak tercih değişikliği ile teminat yerine YMM raporu ile iade talep şeklini vergi daireleri kabul etmemektedir.
İadenin teminat karşılığı sonuçlandırılması durumunda verilen teminatın YMM raporuyla çözdürülmek istenmesi durumunda, teminat çözümüne ilişkin rapor veya iadeye ilişkin YMM raporunun en geç 30.06.2025 tarihine kadar vergi dairesine verilmesi mümkündür. Bu süre içinde raporun verilmemesi halinde, iade dosyası vergi dairesi tarafından ivedilikle incelemeye sevk edilecektir.
Kontrol Raporunda Yer Alan GEK 39 Segmentinin Uygulanmasına İlişkin Genel Yazıda Aşağıdaki Hususlar Talimatlandırılmıştır:
2023 yılına ait olup, 2024/Kasım beyannamesi ile kanuni süre içinde talep edilen yıllık iadenin, yine beyanname verme süresi içinde (28.12.2024) artırılması önceden mümkün iken, Maliye İdaresi’nin 2019 yılında görüş değişikliğine giderek, beyanname verme süresi içinde dahi olsa artırılan kısmın münhasıran vergi incelemesi sonucuna göre iade edilebileceği yönünde iç yazışma ile belirleme yapıldığından, iadesi talep edilecek tutar konusunda hassasiyet gösterilmesi faydalı olacaktır.
Yine aynı şekilde, kanuni sürede verilen beyannamede talep edilen tutarın, daha sonradan verilecek düzeltme beyannameleri ile önce azaltıp, daha sonradan azaltılan tutarın üzerinde ancak ilk beyan edilen tutarın altında kalacak bir tutar beyan edilmesi halinde son düzeltme beyannamesine göre iade işlemi yapılabiliyorken, 2019 yılında Maliye’nin iç yazısıyla bu uygulama da değiştirilmiştir. Buna göre birden fazla düzeltme beyannamesi verilerek (kanuni süresinde düzeltilse dahi) indirimli oran iade tutarının değiştirilmesi durumunda, ilk beyan edilen iade tutarı yerine, verilen düzeltme beyannamelerinde beyan edilen en düşük iade tutarı ile en son verilen beyannamedeki talep edilen iade tutarı karşılaştırılarak, aradaki farkın inceleme sonucuna göre yerine getirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Söz konusu düzeltme beyannameleri, kanuni süre içerisinde verilmiş olsa dahi aynı şekilde uygulanıyor.
5. 2024 Yılına Ait İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan KDV İadelerinin Aylık/Yıllık İade Talep Usul Ve Esasları İle Süreleri:
Maliye İdaresi’nde; indirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iadelerinin yılı içinde aylık (406 Koduyla) nakden (bazı işlemlerle sınırlı olmak üzere) veya mahsuben iadesinin, nakden veya mahsuben iade hakkı doğuran indirimli orana tabi teslim türü dikkate alınmaksızın, en geç indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılın “Aralık” dönemi KDV beyannamesi ile talep edilebileceği, Aralık ayı beyannamesinin de en son izleyen yılın Ocak ayının 28’ine kadar verilebileceği dikkate alındığında, Aralık ayı beyannamesinin verilmesini müteakip en geç 31 Ocak tarihine kadar aylık mahsuben/nakden iade talebinde bulunulabileceği görüşü hakimdi.
Ancak, verilen son özelgelerde 2021/12 vergilendirme döneminde gerçekleşen indirimli orana tabi konut teslimlerine ilişkin olarak izleyen yılın sonuna kadar yılı içinde nakden iade talebinde bulunabilmesi ve bu talebin düzeltme beyannamesi ile de yapılabilmesinin mümkün olduğu yönünde yukarıda belirtilen uygulamanın aksi yönünde görüş verilmiştir.
Hatta, 2021/12 döneminde yapılan indirimli orana tabi teslimlerle ilgili “mükellef tarafından 406 iade kodu kullanılarak izleyen yıl içinde 02/03/2022 tarihli düzeltme beyannamesi ile ilk defa iade talebinde bulunulduğu dikkate alındığında, KDV iade talebini izleyen yıl içinde yapan mükellefin bu talebinin KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-3.3.) ve (IV/A-8.) bölümlerinde yer alan açıklamalara göre yerine getirilmesi gerekmektedir” denilerek, iade talebinin bile, yukarıda belirtilen süreden (31 Ocak 2022) sonra yapılabileceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Özetle Maliye İdaresi, 2021/12 döneminde gerçekleşen indirimli orana tabi konut teslimine ilişkin olarak, 2021/Aralık dönemine ait 25/01/2022 tarihinde verilen ilk KDV beyanında talep edilmeyen aylık iadenin, 02/03/2022 tarihinde verilecek düzeltme beyannamesi ile 406 koduyla talep edilmesi halinde nakden iadenin Tebliğin (III/B-3.3.) ve (IV/A-8.) bölümlerinde yer alan açıklamalara göre yapılabileceğini belirtilmektedir.
Tebliğin (III/B-3.3.) bölümünde “3.3.Yılı İçinde İade Edilemeyen Vergilerin İadesi”, (IV/A-8.) bölümünde ise “8. İade Talep Süresi” düzenlemeleri yer almaktadır. Haliyle atıf yapılan (III/B-3.3.) bölümünde yılı içinde iade edilemeyen vergilerin yıllık iadesinin ne şekilde yapılabileceğine yönelik düzenlemelerin ve usul ve esasların yer aldığı bölüm olmakla birlikte, bu bölümde yılı içinde iade alınamayan tutarın izleyen yıla ait Ocak-Kasım beyannamelerinin birinde 439 koduyla talep edilmesi halinde yıllık olarak iade yapılabileceği hükmü bulunuyorken, aynı özelgedeki görüşe göre iadenin 2021/Aralık düzeltme beyannamesinde 406 koduyla talep edilmesi halinde de aynı bölüme göre iade edilebileceği görüşü verilmiştir.
Dolayısıyla verilen görüşe göre; yıllık iade hükümlerine göre aylık iade yapılabilir sonucuna varılmakta olup, bu husus Tebliğde bile yer almadığı halde ilk defa uygulamada karşılaşılan yeni bir durumun ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
İndirimli orana tabi teslim ve hizmetlerin yılı içinde 406 koduyla nakden veya mahsuben iadesinde iade talep süresi konusunda Maliye İdaresi’nin önceki uygulamaları ile, son zamanlarda verdiği görüşlere göre uygulamalarındaki farklılıklar ile önceki ve sonraki uygulamaların neler olduğu ve bu hususun Tebliğ ile düzenlenmesi gerektiği yönündeki makaleme https://www.alomaliye.com/2024/07/08/indirimli-orana-tabi-islemlerden-dogan-aylik-kdv-iadesi/ adresinden ulaşılabilecektir.
Dolayısı ile; 2024 Yılına ait olup, 406 kodundan ilgili dönem KDV beyannamesinde gösterilen KDV iade tutarlarının en geç 31.01.2025 tarihine kadar teminat ya da YMM raporu ibraz edilerek, aynı süre içerisinde mahsup talep dilekçesinin sistem üzerinden girişlerinin yapılmasının gerekip gerekmediği, bu tarihten sonra verilmesi durumunda iade taleplerinin yerine getirilip getirilmeyeceği hususlarında uygulama birliğinin sağlanmasına yönelik Tebliğde net bir açıklama olmadığından ve Maliye İdaresi’nin farklı görüşler vermesi nedeniyle vergi dairelerinin farklı uygulama yapmaları mümkün görülüyor.
Ancak mükelleflerin olası görüş farklılıkları nedeniyle mağduriyet yaşamamaları bakımından, 2024 yılına ait indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerle ilgili 406 koduyla aylık nakden (tebliğde yılı içinde aylık nakden iade alınabileceği belirtilen teslim ve hizmetlerden doğan) veya mahsuben iade talepleriyle ilgili gerekli belgelerini (teminat veya YMM raporu dahil) ve dilekçenin 31.01.2025 tarihine kadar vergi dairesine vermelerinde fayda olduğunu özellikle hatırlatmak isterim.
2024 yılına ait indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan aylık iadesi beyan edilmiş olanlardan, teminat veya YMM raporu verilmiş olsa bile, mahsup talebine ilişkin (aylık nakden iade talep edilenlerde nakit talep dilekçesi dahil) dilekçesi verilmeyenlere isabet eden tutarların, en geç 2025/Ocak dönemine ait KDV beyannamesinin ‘’indirimler’’ kulakçığı altında yer alan ‘’106’’ No’lu satıra yazılarak yeniden indirilecek KDV’ye ve dolayısı ile devreden KDV’ye ilave edilerek, 2025/1-11 dönemlerine ait KDV beyannamelerinin birinde 439 kodundan yıllık olarak iade talep edilmesi ve en geç 31.12.2025 tarihine kadar yıllık KDV iadesi için aranılan dilekçe ve diğer belgelerin vergi dairesine sunulması gerekmektedir.
6. Sonuç ve Değerlendirmeler:
2022 yılına ait tam istisna ve tevkifattan doğan KDV iadeleri ile, 2023 yılında yapılan indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV iadelerinin yukarıda belirtilen usul ve esaslara göre en geç 31.12.2024 tarihine kadar ilgili dönem KDV beyannamelerinde iade olarak göstermeleri ve iade için gerekli belgeler (teminatlı iadelerde teminat dahil) ile standart iade talep dilekçelerini sistem üzerinden girişlerinin yapılması gerekmekte olup, aksi halde söz konusu KDV iade alacakları zaman aşımına uğrayacaktır.
Kaynakça:
– 3065 sayılı KDV Kanunu.
– KDV Genel Uygulama Tebliği.
– “İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan Aylık KDV İadesinde İade Talep Süresi” Konulu Makale (https://www.alomaliye.com/2024/07/08/indirimli-orana-tabi-islemlerden-dogan-aylik-kdv-iadesi/)
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
(!) Yayınlarımız, ilgili olduğu mevzuat düzenlemelerinin duyurulmasına yönelik genel açıklamalar içermektedir. Mevzuat düzenlemeleri karşısında, her olayın kendine has özellikleri ile birlikte değerlendirilerek getireceği yükümlülükler veya sağlayacağı avantajlar dikkatle değerlendirilmelidir. Yayınlarımızda yapılan yorum, eleştiri veya tavsiyeler; özellikli görülen hususlara ilgililerin dikkatini çekmeye yönelik olup, uygulamada ilgili kurum veya kuruluşun belirlediği usul ve esaslara göre işlem yapılması esastır. Konusunda uzman meslek mensuplarından olayın özelliğine göre ilave görüş alınmadan, sadece yayınlarımız esas alınarak yapılacak işlemler sonucunda doğabilecek zarar ve yükümlülüklerden yazar veya Kurumumuz sorumlu tutulamaz.
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]