Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki Yatırımın Yerinin Değişmesi Durumunda İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması – Yasin TOPAL, Vergi Müfettişi

Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesiyle sağlanan teşvikle ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, sektörel kümelenmenin sağlanması, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi amaçlanmıştır. Gerekli koşul ve şartlara göre yatırıma katkı tutarı ve vergi indirim oranı belirlenir. Vergi indirimi uygulanmak suretiyle belirlenen yatırıma katı tutarı kadar eksik kurumlar vergisi tahsil edilerek yatırımlar desteklenmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesinde;

“(1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.

…Cumhurbaşkanı;

…

c) Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya…

yetkilidir.

…” Hükmü yer almaktadır.

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın “Yatırımın Nakli” başlıklı 23’üncü maddesinde; “(1) Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilen yatırımların, işletmeye geçiş tarihinden itibaren asgarî beş yıl süre ile bulunduğu bölgede faaliyette bulunması gerekir. Ancak, Bakanlıktan izin alınması ve yatırım konusunun taşınılacak bölgede desteklenecek konular arasında yer alması kaydıyla diğer bölgelere taşınılabilir. Bulunduğu bölgeden daha az destek alan üst bölgelere, aynı bölgede bulunan OSB’den OSB dışına veya ilgili yatırım konusunun desteklenmediği bölgelere taşınmalarda, taşındığı bölgenin yararlandığı desteği aşan kısım ile taşındığı bölgede bulunmayan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır. İşletmeye geçiş tarihinden itibaren beş yıl süre ile bulunduğu bölgede faaliyette bulunan yatırımların diğer bölgelere taşınması serbesttir.

(2) Tamamlanmış yatırımlardan beş yıllık süreyi doldurmuş ancak tamamlama vizesi yapılmamış olanlar, taşınma öncesinde Bakanlığa müracaat ederek tamamlama vizesini yaptırır. Bu kapsamdaki yatırımların yer değişikliği talepleri, taşınma sonrasında da uygun görülebilir.

(3) Genel teşvik uygulamasından yararlanan yatırımların yer değişikliği talepleri, yatırım dönemi de dâhil olmak üzere Bakanlıkça değerlendirilerek proje bazında sonuçlandırılır.” Hükmü yer almaktadır.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında X ilinde yapılan yatırımın Y iline taşınması durumunda ortaya bir takım sorunlar çıkmaktadır.

– Yatırım teşvik belgesinin durumu

– Yatırıma katkı tutarı ve oranı

– X ilinde yapılan taşınma ihtimali bulunmayan sabit yatırımların durumu

– Taşıma sırasında oluşacak maliyetlerin (nakliye, sigorta vb. giderler) durumu

Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığının 02.07.2024 tarih ve 93767041-125[0940262816]-116175 sayılı özelgesinde; “…Diğer taraftan, özelge talep formunuz ekinde yer alan revize edilmiş … yatırım teşvik belgesinin “özel şart” başlıklı bölümünde; …. sayılı müracaatınıza istinaden söz konusu belgede “….” olarak kayıtlı yatırım yerinin “…..” olarak değiştirildiği, bu nedenle …. tarihinden önceki bina-inşaat harcamalarının belge kapsamında değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir.

Buna göre, revize edilen …. sayılı yatırım teşvik belgenizde ….. tarihinden önceki bina-inşaat harcamalarının belge kapsamında değerlendirilmeyeceği belirtildiğinden, …. ilçesindeki bina ve tesisler için revize edilen tarihe kadar yapılan bina-inşaat harcamalarının indirimli kurumlar vergisi hesabında dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, …. tarihinde yatırım teşvik belgeniz revize edilerek vergi indirim oranı ve yatırıma katkı oranı artırılmış olduğundan, …. tarihinden sonraki dönemlere ilişkin (bu tarihin içinde bulunduğu geçici vergilendirme dönemi dahil) olmak üzere verilecek geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde, teşvik belgesi kapsamındaki revize öncesi yapılmış olan yatırımlar için (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca uygun görülmesi şartıyla), revize edilmiş yatırıma katkı oranı esas alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmaktadır…” hükmü yer almaktadır.

Nakle ilişkin ilgili bakanlıktan izin alınmasına müteakip yatırım teşvik belgesi revize edilerek yatırıma katkı tutarının hesabında yeni teşvik belgesindeki tutarların dikkate alınması gerekmektedir.  Yatırım X ilinden Y iline taşınması sebebiyle X ilinde yapılan ve taşınma ihtimali bulunmayan yatırımların yatırıma katkı tutarının hesabında dikkate alınamayacağı düşünülmektedir. Yatırımın Y iline taşınmasıyla X ilinde yapılan ve taşınamayan sabit yatırımların teşvik belgesi dışında kaldığı düşünülmektedir. Taşınabilecek makine teçhizatların maliyetleri ile taşıma sırasında oluşacak maliyetlerin ise yatırım teşvik belgesinde yer alması kaydıyla yatırıma katkı tutarının hesabında dikkate alınabileceği düşünülmektedir.

Diğer taraftan özelgede belirtildiği üzere revize tarihinden sonraki dönemlere ilişkin (bu tarihin içinde bulunduğu geçici vergilendirme dönemi dahil) olmak üzere verilecek geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde, teşvik belgesi kapsamındaki revize öncesi yapılmış olan yatırımlar için (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca uygun görülmesi şartıyla), revize edilmiş yatırıma katkı oranı esas alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Kaynakça

1) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

2) 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı

3) Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığının 02.07.2024 tarih ve 93767041-125[0940262816]-116175 sayılı özelgesi