T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı : E-83604451-207.02-100042242
Konu : 2008/93 No’lu Genelge Değişikliği
Tarih: 13.08.2024
GENELGE
2024/11
ÖZET:
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hâzinece karşılanabilmesi için daha önce var olan “Asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir” şartının Danıştay tarafından “alt işverenlerden kaynaklanan idari para cezası” cümlesi iptal edilmiştir. Buna göre alt işverene kesilen idari para cezasından dolayı asıl işverenin teşvik alacağı bozulmayacaktır. (TÜRMOB)
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81’inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı işveren hissesi beş puanlık indiriminden yararlanmanın usul ve esasları 2008/93, 2009/139, 2011/45, 2020/1, 2021/26 ve 2021/30 sayılı Genelgelerde açıklanmıştır.
2008/93 sayılı Genelgenin “9- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler” başlıklı bölümünde;
“Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için her bir işyeri bazında muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için, gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
olduğu varsayıldığında,
– Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da) kendisinden iş alan 2 ve 3 nolu alt işverenlerin Kuruma muaccel borçlarının bulunması ve bu borçlardan alt işverenlerle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3) nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış oldukları sigortalılardan dolayı muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle aylık prim ve hizmet belgelerini, 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderemeyeceklerdir.
– (1) nolu alt işveren ise, çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma borcunun bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.” açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu itibarla, özel sektör işverenlerinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı işveren hissesi beş puanlık indiriminden yararlanabilmeleri için gerek kendisi gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerinin Kurumumuza muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Konuyla ilgili olarak Kurumumuz aleyhine Danıştay 12. Dairesinin 2019/5932 Esasına kayden açılan, bilahare Danıştay 10. Dairesinin 2020/2727 Esasına kayden devam eden dava sonucu verilen 11.06.2024 tarihli ve 2024/2504 sayılı Karar ile “Dava konusu Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının ‘Malulluk, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesinden beş puanlık indirim’ konulu 13.11.2008 tarihli ve 2008/93 sayılı Genelgesinin ‘Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler’ başlıklı 9. maddesinin idari para cezaları ve fer’ileri yönünden iptaline” hükmedilmiştir.
Bu nedenle, 2008/93 sayılı Genelgenin “9- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler” bölümünde yer alan açıklamalar;
“Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu ile kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Örnek – 2024/Eylül ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 27/10/2024 tarihinde asıl işveren (A) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenlerin muaccel borçlarının,
olduğu varsayıldığında,
– Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da) kendisinden iş alan (2) nolu alt işverenin Kuruma muaccel borcunun bulunması ve bu borçtan alt işverenle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3) nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış oldukları sigortalılardan dolayı muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderemeyeceklerdir.
– (1) nolu alt işveren ise, çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma borcunun bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.
Örnek – 2024/Ekim ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 26/11/2024 tarihinde asıl işveren (Z) Limited Şirketi ve kendisinden iş
– Asıl işveren olan (Z) Limited Şirketinin kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmadığı ve kendisinden iş alan (1) nolu alt işverenin idari para cezası borcu bulunsa dahi, söz konusu borç bu indirim kapsamında asıl işverenin sorumlu olacağı borç olarak değerlendirilemeyeceğinden asıl işveren muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.” şeklinde değiştirilmiştir.
2008/93, 2009/139, 2011/45, 2021/26 ve 2021/30 No’lu Genelgelerin bu Genelgeye aykırı hükümleri uygulanmaz.
Bu Genelge hükümleri yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
Dr. Raci KAYA
Kurum Başkanı
