Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2024
Sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin %8,3’ü 1 Gbit/s ve üzeri hızda bağlantı kullandı
İş amaçlı İnternet kullanan girişimlerin %91,0’ı 2024 yılında İnternete erişimde sabit hat İnternet bağlantısı kullandı. Sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin abone oldukları en yüksek İnternet bağlantı hızları incelendiğinde; girişimlerin %57,4’ünün 100 Mbit/s’den az hızda, %34,3’ünün 100-999 Mbit/s hız aralığında ve %8,3’ünün 1 Gbit/s ve üzeri hızda İnternet kullandığı görüldü.
Girişimlerin %86,6’sı sahip oldukları İnternet bağlantı hızlarını faaliyetleri için yeterli buldu
İnternete erişimde sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin %86,6’sı 2024 yılında faaliyetleri için kullandıkları İnternet bağlantı hızının yeterli olduğunu beyan etti. Sabit hat İnternet bağlantı hızını yeterli bulan girişimlerin oranı 2020 yılında %89,9’du. İnternet bağlantı hızının faaliyetleri için yeterli olduğunu bildiren girişimlerin oranı, 2024 yılında çalışan sayısı 250 ve üzeri olanlar için %92,6, 50-249 çalışanı olanlar için %87,9, 10-49 çalışanı olanlar için ise %86,1 olarak tespit edildi.
Girişimlerin %73,0’ı çalışanlarına uzaktan erişim imkanı sağladı
Çalışanlarının girişimin e-posta sistemine, doküman ve belgelerine veya iş uygulamalarına/yazılımlarına uzaktan erişim imkanının olduğunu beyan eden girişimlerin oranı 2022 yılında %68,4 iken 2024 yılında bu oran %73,0 oldu. Çalışanlarına 2024 yılında girişimin e-posta sistemine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı %68,0, doküman ve belgelerine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı %58,0, iş uygulamalarına veya yazılımlarına uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı ise %59,2 oldu. Bu oranlar 2022 yılında sırasıyla %63,7, %51,1 ve %50,5’ti.
İnternet üzerinden toplantı yapan girişimlerin oranı %35,2 oldu
En az 10 çalışanı olan girişimlerin %35,2’si 2024 yılında İnternet üzerinden toplantı yaptığını belirtti. Bu oran, 2022 yılında %30,4’tü. İnternet üzerinden toplantı yapan girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 2024 yılında 10-49 çalışanı olan girişimlerin %30,9’unun, 50-249 çalışanı olan girişimlerin %52,5’inin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise %77,4’ünün uzaktan toplantı yaptığı görüldü.
E-satış yapan girişimlerin oranı %17,4 oldu
Girişimlerin 2023 yılında İnternet (web siteleri ya da mobil uygulamalar) ve/veya Elektronik Veri Alışverişi (EDI) aracılığı ile gerçekleştirdikleri e-satış oranı %17,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre e-satış yapma oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde %17,0, 50-249 çalışanı olan girişimlerde %17,4 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise %30,8 oldu.
E-satış yapma oranı ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde ise 2023 yılında en fazla e-satış yapma oranının %46,1 ile “konaklama ve yiyecek hizmeti” faaliyetlerini yürüten girişimlerde olduğu görüldü. Bunu %27,4 ile “bilgi ve iletişim” faaliyetlerini yürüten girişimler ile “bilgisayarların ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı” faaliyetlerini yürüten girişimler takip etti.
Bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin %43,2’si güçlükle karşılaştı
En az 10 çalışanı olan girişimlerin %13,4’ü 2024 yılında ana işi bilişim teknolojileri olan ve bilişim sistemleri ve uygulamalarının kurulması, işletilmesi ve geliştirilmesi süreçlerinde görev alan bilgi ve iletişim uzmanı istihdam etti. Bu oran, 2020 yılında %11,8, 2022 yılında %17,8’di.
Girişimlerin %6,0’ı 2023 yılında en az bir bilgi ve iletişim uzmanını işe aldı veya almayı denedi. Bu oran, 2019 yılında %5,0, 2021 yılında %6,9’du. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin %43,2’si 2023 yılında işe alım sürecinde adayların başvuru eksikliği/yetersizliği, ilgili alanda gerekli niteliklere (eğitim/öğretim) sahip olmaması, ilgili iş deneyimine sahip olmaması veya yüksek ücret beklentisi gibi güçlükler ile karşılaştı. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerden işe alım sürecinde herhangi bir güçlük yaşayan girişimlerin oranı 2019 yılında %41,0, 2021 yılında ise %36,1’di.
Girişimlerin %22,4’ü bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olayı yaşadı
Girişimlerin %76,0’ı 2024 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sistemlerinde herhangi bir güvenlik önlemi aldığını belirtti. Bu oran, 2022 yılında %75,6’ydı. Girişimlerin %22,4’ü ise 2023 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan etti. Bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan eden girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin %21,2’sinin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin %27,6’sının ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise %28,8’inin en az bir güvenlik ihlal olayı yaşadığı görüldü.
Girişimlerin %4,4’ü yapay zeka kullandığını beyan etti
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2023 yılında %5,5 iken 2024 yılında %4,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanan girişimlerin oranı incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin %3,5’inin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin %6,7’sinin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin %22,3’ünün yapay zeka kullandığı görüldü. Bu oranlar 2023 yılında sırasıyla %4,9, %6,5 ve %18,5’di.
Yapay zeka kullanmayan girişimlerin %8,4’ü yapay zeka kullanmayı düşündüğünü belirtti
Herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü beyan eden girişimlerin oranı 2024 yılında %8,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanmayan ancak kullanmayı düşünen girişimlerin oranı; 10-49 çalışanı olan girişimlerde %7,8, 50-249 çalışanı olan girişimlerde %10,8 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde %17,4 oldu.
Yapay zekayı kullanmamada en önemli neden girişimde uzmanlık eksikliğinin bulunması oldu
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü belirten girişimlerin yapay zekayı kullanmama nedenleri incelendiğinde; en önemli nedenin %78,9 ile girişimde ilgili uzmanlık eksiğinin bulunması olduğu görüldü. Bunu, %74,2 ile maliyetlerin çok yüksek olması ve %69,3 ile mevcut ekipman, yazılım veya sistemlerle uyumsuzluğun olması izledi.
Kaynak: TÜİK