Bu Usul ve Esasların amacı; bilirkişilik hizmeti verecek özel hukuk tüzel kişilerinin ve bu tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerin taşıması gereken nitelikleri, sicil ve listeye kaydına ilişkin ilke, iş ve işlemleri belirlemektir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Usul ve Esasların amacı; bilirkişilik hizmeti verecek özel hukuk tüzel kişilerinin ve bu tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerin taşıması gereken nitelikleri, sicil ve listeye kaydına ilişkin ilke, iş ve işlemleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Usul ve Esaslar, adli ve idari yargı alanında özel hukuk tüzel kişileri tarafından yürütülen her türlü bilirkişilik faaliyetini kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Usul ve Esaslar, 3/11/2016 tarihli ve 6754 sayılı Bilirkişilik Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (ı) ve (i) bentleri ile 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Usul ve Esaslarda geçen;
a) Bilirkişi: Bilirkişilik Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan gerçek kişiyi veya özel hukuk tüzel kişisini,
b) Bölge Kurulu: Bilirkişilik bölge kurullarını,
c) Daire Başkanlığı: Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Bilirkişilik Daire Başkanlığını,
ç) Kanun: 3/11/2016 tarihli ve 6754 sayılı Bilirkişilik Kanununu,
d) Liste: Bilirkişilik siciline kayıtlı gerçek kişilerin ad, soyadlarını ve mesleklerini, tüzel kişilerin ticaret ünvanlarını ve işletme konularını, bilirkişilerin temel ve alt uzmanlık alanlarını gösteren ve bölge kurulları tarafından hazırlanan bilirkişi listesini,
e) Sicil: Bilirkişilik sicilini,
f) Tüzel kişi: Bilirkişilik faaliyetinde bulunan özel hukuk tüzel kişilerini,
g) UYAP: Adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
ğ) Yönetmelik: 3/8/2017 tarihli ve 30143 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bilirkişilik Yönetmeliğini,
ifade eder.
Temel ve etik ilkeler
MADDE 5- (1) Kanunun 3 üncü maddesi ile Yönetmeliğin 5 ilâ 14 üncü maddeleri, tüzel kişilerin yöneticileri, temsilcileri ve diğer çalışanlarının eylemleri dolayısıyla tüzel kişilere uygulanır. Tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerin eylemleri ise hem kendilerini hem de tüzel kişileri bağlar ve aynı hükümler uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Tüzel Kişilerde ve Tüzel Kişilerin Yöneticileri, Temsilcileri ve Bünyelerinde Bilirkişi Olarak Çalışacak Gerçek Kişilerde Aranan Nitelikler
Tüzel kişilerde aranan nitelikler
MADDE 6- (1) Tüzel kişilerde aşağıdaki nitelikler aranır:
a) Anonim şirket türünde olmak.
b) Tüm payların ve pay senetlerinin nama yazılı olması.
c) Bölge kurulunun yetki çevresinde merkeze veya şubeye sahip olmak.
ç)Tüzel kişi, yöneticileri ve temsilcileri hakkında iflâs kararı verilmemiş veya konkordato ilan edilmemiş olmak.
d) Tüzel kişilerin pay sahiplerinin tamamının yabancı olması hâlinde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve yerleşim yeri Türkiye’de bulunan tam yetkili bir ticari temsilci atamak.
e) Vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumu borcu bulunmamak.
(2) Tüzel kişilerin bilirkişilik yapacağı temel ve alt uzmanlık alanı, bu alanda asgari faaliyet süreleri ile temel ve alt uzmanlık alanlarına göre sahip olacağı sermaye miktarı, bünyesinde bilirkişi olarak çalıştıracağı asgari kişi sayısı, disiplin yönünden taşıyacağı koşullar ve diğer yeterlilik şartları Daire Başkanlığınca yayımlanan başvuru ilanında belirtilir.
Yöneticiler ve temsilcilerde aranan nitelikler
MADDE 7- (1) Tüzel kişilerin yöneticileri ve temsilcilerinin Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları taşıması gerekir. Bu kişiler, bu Usul ve Esasların 8 inci maddesinin birinci fıkra hükmü saklı kalmak üzere, bilirkişilik sicil ve listesine kayıt olamazlar.
(2) Tüzel kişilerin yöneticileri ve temsilcileri, bilirkişilik siciline kayıtlı birden fazla tüzel kişinin yöneticisi veya temsilcisi olamazlar.
(3) Tüzel kişilerin yöneticileri ve temsilcilerinde değişiklik olması hâlinde, bu husus bir hafta içinde bölge kuruluna bildirilir.
Bilirkişi olarak çalışacak gerçek kişilerde aranan nitelikler
MADDE 8- (1) Tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerin Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan şartları taşımaları gerekir. Tüzel kişilerin sicile ve listeye kaydının yapılması hâlinde, bu kişiler de bilirkişilik siciline kaydedilir.
(2) Tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişiler, aynı uzmanlık veya alt uzmanlık alanında başka tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişilik görevi alamaz ve tüzel kişilerden bağımsız olarak listeye kaydedilemez. Çalıştığı tüzel kişinin bünyesinden ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten itibaren bir yıl süre ile farklı bir tüzel kişi bünyesinde görev alamaz.
(3) Tüzel kişilerin bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerde değişiklik olması hâlinde, bu husus bir hafta içinde bölge kuruluna bildirilir.
(4) Bu maddeye göre sicile kaydedilen kişiler Kanun ve Yönetmelikte yer alan yükümlülüklere tabiidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başvuru Usulü ile Sicil ve Liste
Başvuru usulü
MADDE 9- (1) Tüzel kişilerin bilirkişilik yapacağı temel ve alt uzmanlık alanları başvuru ilanında belirtilir.
(2) Bilirkişiliğe başvuru, tüzel kişilerin merkez veya şubelerinin bulunduğu yer bölge kuruluna aşağıdaki bilgi ve belgeler eklenmek suretiyle yapılır.
a) Tüzel kişinin kuruluşuna ilişkin ticaret sicil gazetesi sureti ile ticaret veya sanayi odası sicil kayıt bilgileri,
b) Tüzel kişinin Merkezi Sicil Kayıt Sistemi numarası, bilanço ve gelir tablosu, vergi kimlik numarası, banka hesap numarası, UYAP Kurum Portal aboneliği ve elektronik tebligat adresi bilgileri,
c) Tüzel kişilerin yöneticileri ve temsilcilerinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, adli sicil kaydı, varsa tüzel kişi pay sahibinin vergi kimlik numarası, yabancılar için pasaport veya yabancı kimlik numarası bilgileri,
ç) Tüzel kişiler bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişiler için Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen bilgi ve belgeler,
d) Tüzel kişilerin yöneticileri ve temsilcilerinin noter tasdikli imza sirküleri,
e) Daire Başkanlığı tarafından başvuru ilanında belirtilen diğer bilgi ve belgeler.
(3) Şubeler merkezden ayrı olarak başvuru yapamaz.
Sicil ve listeye kayıt
MADDE 10- (1) Bölge kurulu veya bölge kurulu başkanı tüzel kişilerin başvurusunu, Kanunun 9, 10, 11 ve 14 üncü maddeleri ve Yönetmeliğin 42 nci maddesine göre inceler. Şartları sağlayanlar sicil ve listeye kaydedilir.
(2) Tüzel kişiler, listesinde kayıtlı olduğu bölge kurulunun yetki çevresinde bilirkişilik faaliyetinde bulunur. Başka bir bölge kurulunun yetki çevresinde de bilirkişilik faaliyetinde bulunabilmesi için o yetki çevresinde şubesinin bulunması ve listesine kayıt olunması gerekir.
(3) Tüzel kişi bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak kişiler sadece kaydedildiği bölge kurulunun yetki çevresinde görev yapabilir.
(4) Tüzel kişilerin temsilcileri ve bünyelerinde bilirkişi olarak çalışacak kişiler, tüzel kişinin listeye kabul tarihinden itibaren bir ay içinde Yönetmeliğin 44 üncü maddesine göre yemin ederler. Yemin gerçekleşmeden tüzel kişiye bilirkişilik görevi verilemez.
(5) Tüzel kişilerin temsilcilerinde veya bünyelerinde bilirkişi olarak çalışacak kişilerde değişiklik olması hâlinde, değişikliğin bölge kuruluna bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde bu kişiler yemin ederler.
(6) Münhasıran Kanun kapsamında bilirkişilik yapmak amacıyla kurulan tüzel kişi, sicil ve listeye kabul edilmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 11- (1) Bu Usul ve Esaslarda hüküm bulunmayan hâllerde, Kanun ve Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 12- (1) Bu Usul ve Esaslar Daire Başkanlığı resmî internet sitesinde duyurulduğu tarihten itibaren yürürlüğe girer.
Kaynak: T.C. Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığı
