Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesiyle sağlanan teşvikle ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, sektörel kümelenmenin sağlanması, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi amaçlanmıştır.
İlgili madde de; “(1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.
(2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. Cumhurbaşkanı;
…
c) Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu, bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya,
…
yetkilidir.
(4)Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır.
…” hükmü yer almaktadır.
1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “32.2.3. İndirimli kurumlar vergisi uygulaması” başlıklı bölümünde; “…
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlarla ilgili olarak indirimli kurumlar vergisi uygulamasına, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlandığı geçici vergi döneminden itibaren başlanılır. Yatırımın işletilmeye başlandığı geçici vergi döneminden itibaren yatırımdan elde edilen kazanca, teşvik belgesinde yer alan ve vergi indirimi içeren yatırım tutarını aşmamak üzere, gerçekleştirilen yatırım harcaması dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanır.
…” hükmü yer almaktadır.
Aynı Tebliğin “32.2.8. Tevsi Yatırımlardan Doğan Kazançlarda İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Uygulaması” başlıklı bölümünde tevsi yatırımdan elde edilen kazancın hesaplanmasında detaylara yer verilmiştir.
2012/1 No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğde tevsi yatırım; Mevcut bir yatırıma üretim hattı veya makine ve teçhizat ilavesiyle kapasitenin artırılmasına yönelik olan ve mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden yatırımlar olarak tanımlanmıştır.
Bu noktada yatırım teşvik belgesi kapsamında elde edilen kazancın tespitinde tereddütler hasıl olmaktadır.
Öncelikle tevsi yatırımdan elde edilen kazanç ayrı hesaplarda izleniyorsa, söz konusu kazanca indirimli oran uygulanacaktır.
Tevsi yatırımdan elde edilen kazanç ayrı hesaplarda izlenmiyorsa; Dönem Ticari Bilanço Kârı x (Gerçekleşen Tevsi Yatırım Tutarı/Dönem Sonu Toplam Sabit Kıymet) formülünden hesaplanan tutara indirimli oran uygulanacaktır.
Gerçekleşen tevsi yatırım tutarı ve dönem sonu toplam sabit kıymetle ilgili tereddütlü hususlara aşağıdaki yazılardan ulaşabilirsiniz.
— Tevsi Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Ayrı Hesaplarda İzlenmemesi Durumunda Elde Edilen Kazancın Hesaplanmasında Uygulanacak Formülde Dönem Sonu Toplam Sabit Kıymet İfadesinden Ne Anlamamız Gerekiyor? Başlıklı yazıya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
— Tevsi Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Ayrı Hesaplarda İzlenmemesi Durumunda Elde Edilen Kazancın Hesaplanmasında Uygulanacak Formülde Gerçekleşen Tevsi Yatırım Tutarı İfadesinden Ne Anlamamız Gerekiyor? Başlıklı yazıya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
— Tevsi Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Ayrı Hesaplarda İzlenmemesi Durumunda Elde Edilen Kazancın Hesaplanmasında Uygulanacak Formülde Gerçekleşen Tevsi Yatırım Tutarı Yatırım Teşvik Belgesinde Yer Alan Yatırım Tutarını Aşması Durumunda Hangi Tutar Dikkate Alınmalı? Başlıklı yazıya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
— Tevsi Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Ayrı Hesaplarda İzlenmemesi Durumunda Elde Edilen Kazancın Hesaplanmasında Uygulanacak Formülde Gerçekleşen Tevsi Yatırım Tutarı İçinde Yer Alan Amortismana Tabi İktisadi Kıymet Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulur mu? Başlıklı yazıya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.alomaliye.com/2024/07/22/tevsi-yatirimdan-elde-edilen-kazanc/
Birden fazla tevsi yatırım mevcut olması durumunda ise yukarıda detaylı belirtildiği üzere tevsi yatırımdan elde edilen kazançlar ayrı hesaplarda izleniyorsa, söz konusu kazançlara indirimli oran uygulanacaktır.
Tevsi yatırımdan elde edilen kazançlar ayrı hesaplarda izlenmiyorsa; ayrı ayrı uygulanacak Dönem Ticari Bilanço Kârı x (Gerçekleşen Tevsi Yatırım Tutarı/Dönem Sonu Toplam Sabit Kıymet) formülünden hesaplanan tutara indirimli oran uygulanacaktır.
Kaynakça
1) 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
2) 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
3) 2012/1 No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]