Abdulkadir YILDIRIM
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
abdulkadir.yildirim1@gelirler.gov.tr
21.yüzyılda dünyamız dijital teknoloji devrimi yaşamaktadır. Her geçen gün, bir önceki günden farklı olmakta geleneksel uygulamalar yerini teknolojik uygulamalara bırakmaktadır. Blockchain teknolojisi yaklaşık 16 yıldır farklı platformlarla genişleyerek ilerlemektedir. Blokzincir hayal dahi edilemeyen değer yaratan bir uygulama haline gelmiştir. Ülkemizde kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren sermaye piyasası kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe komisyonu’nda kabul edildi. Makalemizde yapılan bu değişiklikler ile dünya genelinde hızla ilerleyen kripto varlıkların veraset ve intikal vergisi yönünden vergilendirilmesini ele almaktayız.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu verginin mevzuu başlıklı 1’inci maddesinde Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir hükmü bulunmaktadır. Aynı kanunun 2’inci maddesinin birinci fıkrasının b bendinde “Mal” tabirinin mülkiyete mevzu olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke (bir kişinin aktif ve pasifinin tümü) girebilen sair bütün hakları ve alacakları ifade eder.
Kripto varlıkların ölüm nedeniyle veya hediye, bağış gibi ivazsız suretle intikalleri veraset ve intikal vergisinin konusuna girmektedir. Murisin ölümü halinde Veraset ve İntikal vergisinin mükellefi, veraset tarikiyle veya ivazsız bir tarzda mal iktisabeden şahıstır.
Aynı kanunun 17’inci maddesinde; Amme idare ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralayanlar, sigorta şirketleri sair şirket ve müesseseler, mahkemeler ve icra daireleri istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren her hangi bir muamele dolayısıyla para ve senet verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş olduğuna dair vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talep ederler.
Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde yüzde beş, ivazsız intikallerde yüzde onbeş oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra, bakiyesini verebilirler. Tevkifatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulundukları yerin malsandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.
Tevkifat yapmadan para ve senet verenlerle tevkif ettikleri parayı yukarıda belirtilen süre içinde malsandığına yatırmayanlardan (Hakimler hariç), tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paralar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Tevkifatı yapan ilgili kuruluşların, bu görevleri süresinde yerine getirmeyen sorumlularından, tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paraların %10’u oranında ayrıca ceza tahsil olunur.
Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerine, 16’ncı maddenin birinci grubunda yazılı olanların istihkaklarından yüzde on, ikinci grupta yazılı olanların istihkaklarından yüzde onbeş ve üçüncü grupta yazılı olanların istihkaklarından yüzde yirmi nispetinde vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra, bakiyesini verebilirler. Tevfikatı yapanlar tevfik ettikleri parayı en geç bir hafta zarfında bulundukları yerin malsandığına yatırmaya ve keyfiyeti mensup bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.
Tevkifat yapmadan para ve senet verenlerle tevkif ettikleri parayı muayyen müddet içinde malsandığına yatırmayanlardan (Hakimler hariç) tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paralar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre yüzde on fazlasıyla tahsil olunur.
Örnek;
Türkiye’de faaliyette bulunan kripto varlık platformu B A.Ş. hesabındaki muris A’ya ait kripto cüzdan bakiyesinin toplam değeri üzerinden mirasçılar tarafından Veraset ve İntikal vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi ve tahakkuk edecek verginin ödenmesi şartıyla ilişik kesme belgesinin verilmesi gerekmektedir.
Mirasçıların beyanname vermediği, bildirmediği durumlarda ise B A.Ş. tarafından yüzde beş oranında tevkifat yapıldıktan sonra kalan miktarın mirasçılara ödenmesi gerekmektedir. Tevkifatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulunduğu yerin mal sandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]
