Uluslararası Yatırım Pozisyonu Gelişmeleri – Mart 2024
- 2024 Mart sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2023 yıl sonuna göre % 3,7 oranında azalışla 317,0 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise % 3,4 oranında artışla 634,7 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
- Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2023 yıl sonunda -284,7 milyar ABD doları iken 2024 Mart sonunda -317,6 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2023 yıl sonuna göre % 12,6 oranında azalışla 123,1 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi % 3,0 oranında artışla 127,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları % 7,7 oranında artışla 50,2 milyar ABD doları olmuştur.
- Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2023 yıl sonuna göre % 11,0 oranında artışla 175,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Portföy yatırımları 2023 yıl sonuna göre % 7,2 oranında artışla 102,8 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2023 yıl sonuna göre % 15,4 oranında artışla 34,1 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku % 9,5 oranında azalışla 2,4 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise % 1,4 artışla 43,1 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2023 yıl sonuna göre % 1,0 oranında azalarak 356,0 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2023 yıl sonuna göre % 3,2 oranında azalarak 41,8 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı % 10,2 oranında artarak 18,8 milyar ABD doları olmuştur.
- Bankaların toplam kredi stoku % 0,7 oranında artarak 62,9 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku % 1,4 oranında azalarak 99,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Açıklamalar:
Uluslararası Yatırım Pozisyonu; bir ekonomideki yerleşik kişilerin yurt dışındaki yerleşik kişiler ile finansal alacakları ve yükümlülüklerin yanında; rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının belli bir tarihteki stok değerini gösteren ve üç aylık olarak (gösterge niteliğinde aylık) yayımlanan istatistiki bir tablodur.
Uluslararası Yatırım Pozisyonunda toplam finansal varlıklar ile toplam finansal yükümlülüklerin farkı, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu olarak adlandırılmaktadır. Başka bir deyişle, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu; Türkiye’nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye’nin yurt dışına borçlarının net farkını işaret eder. Burada ortaya çıkan net pozisyon, pozitif veya negatif bir değer olabilir.
Kaynak: TCMB