Adem ERDEM
Vergi Dairesi Müdürü
ademerdem386@gmail.com
| Makalenin 1. Bölümü İçin Tıklayınız |
27/4/2024 tarihli ve 32529 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 51 Seri No.lu Tebliğde, KDV oranlarının tespit edildiği 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında değişiklik yapan 7346 ve 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilen KDV oranlarının uygulanmasına ilişkin açıklamalar yapılmıştır
Yeme içme hizmeti sunan Kafeterya/pastane/pasta satış yeri/unlu mamul satış ruhsatı olan yerler ile yeme içme hizmeti sunan diğer yerlerde, evlere paket servisi verilen işletmelerde uygulanacak katma değer vergisi (KDV) oranı konusunda tereddütler yaşanmakta olup, konuyu ayrıntılı şekilde izah etmeye çalışacağım.
Mal teslimi ve hizmet ifalarına uygulanan KDV oranları, 3065 sayılı KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak maddede yer alan sınırlar dahilinde, 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişmeden önce Bakanlar Kurulu, değişiklik sonrasında ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir.
Bu kapsamda KDV oranları, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %10, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler içinse %20 olarak uygulanmaktadır.
5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile getirilen düzenleme uyarınca, söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin (A) bölümünde Türk Gümrük Tarife Cetvelinin (TGTC) fasılları veya alt tarife pozisyonları itibariyle sayılan gıda maddelerinin (özel tüketim vergisine tabi olanlar hariç) 14/2/2022 tarihinden itibaren teslimleri %1 KDV oranına tabi bulunmaktadır.
Öte yandan, aynı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırasında; gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde verilen hizmetler (bu yerlerde verilen hizmetlerin alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç) sayılmış ve bu hizmetlere %10 oranında KDV uygulanması öngörülmüştür.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin, “III/B-2.4. Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması” başlıklı bölümünde;
“2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli (II) sayılı listenin 24 üncü sırasında yer alan; kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler (hazır yemek şirketleri dâhil), lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde verilen hizmetlerde KDV oranı (% 10) olarak uygulanmaktadır.
İndirimli oran uygulanan yerlerde verilen hizmetler içinde alkollü içecek servisinin de bulunması halinde, hizmetin alkollü içeceklere ilişkin kısmına (% 20) KDV oranı uygulanır. Alkollü içecekler, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan içecekleri (kolalı gazozlar hariç) ifade etmektedir. Yukarıda sayılan işletmeler toplam hizmet bedeli içinde alkollü içeceklere ilişkin olan ve olmayan kısmı hesaplayarak faturada ayrıca gösterirler ve alkollü içeceklere isabet eden kısım üzerinden (% 20), diğer kısım üzerinden (% 10) KDV hesaplayarak KDV tutarını ayrı ayrı ve toplam olarak faturada gösterirler.
Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerlerde verilen hizmetler (% 20) oranında KDV’ye tabidir.
Yukarıda belirtilen yerlerin tanımı ve tasnifinde, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı, 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı, 14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı, 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunlara göre yürürlüğe konulan “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” ve ilgili diğer mevzuat esas alınır.
Bu işletmeler prensip olarak hizmet işletmesi mahiyetinde olduklarından buralarda imal edilen veya dışarıdan temin edilen gıda maddelerinin buralarda veya dışarıda tüketilmek üzere müşterilere satışında %10 (alkollü içeceklerde %20) oranında KDV hesaplanır.
Örnek 1: (K) Kahvecisi, kendi hazırladığı kahvelerin yanında (T) işletmesinden temin ettiği keklerin de satışını yapmaktadır. Self-servis olarak hizmet veren işletmeye gelen müşteri sipariş ettiği kahvenin yanında ıslak kek satın almış ve işletmeye ait alanda oturmak yerine siparişlerinin paketlenmesini istemiştir. Ayrıca 100 gr Türk kahvesi çektirmiştir. Kafeterya ruhsatına sahip olan (K)’nın yaptığı bu satışların tamamında %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Örnek 2: (G) Lokantasında yemek yiyen müşteri (D), lokantadan ayrılırken 1 kg baklava satın almıştır. Lokanta, müşteriye vermiş olduğu yemek hizmeti ile baklava satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır.
Bu işletmelerin telefonla veya internet üzerinden sipariş suretiyle adrese gönderme, gel-al gibi yöntemlerle yaptıkları tüm satışlar da aynı mahiyettedir.
Örnek 3: (A) Pastanesi, telefonla verilen sipariş üzerine imalathanesinde 8 kişilik doğum günü pastası hazırlamıştır. Müşteri pastanın ev adresine gönderilmesi yerine iş çıkışı pastaneye gelerek pastayı alacağını bildirmiştir. İş çıkışında sipariş pastanın yanında 1 kg kuru pasta ve 2 şişe limonata satın almıştır. Pastane işletme ruhsatına sahip (A)’nın sipariş suretiyle hazırladığı pasta ve yanındaki gıda satışlarında %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Öte yandan, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı halde müşterilerine masa, oturma yeri, tezgâh gibi servis yapılabilen alanlarda yiyecek ve içecek hizmetleri sunanların bu yerlerde yaptıkları gıda maddeleri satışları da 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırası kapsamındadır.
Örnek 4: Sahilde faaliyet gösteren (B) Büfe İşletmesi, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı halde büfesinin önüne yerleştirdiği masa ve taburelerde oturan müşterileri ile sahilde bulunan şezlonglarda denize girenlere tost, çay ve meşrubat satışı yapmaktadır. (B) Büfe İşletmesi, fiilen yiyecek ve içecek hizmetleri sunduğundan büfede hazırladığı tost ve çayın yanında dışarıdan hazır temin ettiği gıda maddelerinin satışında %10 oranında KDV hesaplayacaktır.’’ açıklamaları yer almaktadır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-2.4.) bölümünün dördüncü paragrafından sonra gelmek üzere eklenen cümle ile örnekler 51 Seri No.lu Tebliğ ile Genel Uygulama Tebliğine eklenmiştir.
Diğer taraftan, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) eki (I) sayılı listenin (A) bölümünün; (%1’lik ürünler)
– 13 inci sırasında; TGTC’nin 17 no.lu faslında, “Şeker ve Şeker Mamulleri”
– 14 inci sırasında; TGTC’nin 18 no.lu faslında, “Kakao ve Kakao Müstahzarları” (çikolata, çikolatalı şekerleme ve draje)
– 15 inci sırasında; “Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)’nin 19 no.lu faslında yer alan mallar,” ibaresi yer almaktadır. Söz konusu fasılda ise “Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri.(baklava, pasta, poğaça, börek gibi ürünler)” tanımlanmıştır.
Sonuç olarak;
– 51 Seri No.lu KDV Tebliğ ile KDV oran artışı yapılmıyor, sadece 2023 yılı Temmuz ayında 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan KDV oran artışları KDV Genel Uygulama Tebliği’nin ilgili bölümüne işleniyor.
– KDV oranları yüzde 8’den yüzde 10’a ve yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltilmiyor. Bu zaten 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2023 Temmuz ayında yapıldı.
– 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile getirilen düzenlemeyle yeme içme sektöründe yapılan suiistimallerin önüne geçilmesi amacıyla örneklendirme yöntemiyle olay açıklığa kavuşturuluyor.
– Kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerler prensip olarak hizmet işletmesi mahiyetinde olduklarından, buralarda imal edilen veya dışarıdan temin edilen gıda maddelerinin buralarda veya dışarıda tüketilmek üzere müşterilere satışında %10 oranında KDV (alkollü içeceklerde %20) hesaplanacaktır.
– Bu işletmelerin telefonla veya internet üzerinden sipariş suretiyle adrese gönderme, gel-al gibi yöntemlerle yaptıkları tüm satışlarda aynı mahiyette olduğundan %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
– Bu işletmeler %1 KDV oranına tabi ürünleri satsa bile (örneğin; ekmek, unlu mamuller, baklava, poğaça, börek, simit, kuru pasta, kahve, kırmızı et, beyaz et) burada gıda maddesi satışı söz konusu olmadığından, yeme-içme hizmeti verilmesi söz konusu olduğundan yapılan satışlarda %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
– Bu uygulama, gıda maddeleri satışı yapan işletmeler için (market, bakkal vb.) geçerli olmayacaktır.
Ancak, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı halde (yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı varsa zaten % 10) müşterilerine masa, oturma yeri, tezgâh gibi servis yapılabilen alanlarda yiyecek ve içecek hizmetleri sunanların bu yerlerde yaptıkları (%1 gıda maddeleri dahil) satışlarda da %10 oranında KDV hesaplanacaktır.
KAYNAK:
1– 3065 sayılı KDV Kanunu
2- 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
3- 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
4– KDV Genel Uygulama Tebliği
5- 51 Seri No.lu KDV Tebliği
6- Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanan özelgeler
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]
