Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
t.apak@apakymm.com
Her yıl belirlenen ölçütlere göre bazı şirketler, bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenerek finansal tabloları kamuya raporlanmaktadır. Söz konusu denetim ve raporlar hem denetlenen şirkete hem de kamuya ve devlete yarar sağlamaktadır.
Bağımsız denetim ve faydası
Bağımsız denetim; finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasıdır.
Bağımsız denetim; hem denetlenen firmaya hem de kamuya ve devlete yararlar sağlayarak finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını gösterir. Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ile işletmenin düşük maliyetli finansman bulmasını kolaylaştırır ve şirketin tüm ortaklarının hakları daha iyi korunmuş olur.
KGK yetkili kamu kurumudur
26.09.2011 tarihinde kabul edilen 660 sayılı Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) oluşturulmuş ve bağımsız denetim için kamu gözetimi getirilmiştir. KGK, bu gerekçelere dayanarak “finansal raporların ve sürdürülebilirlik raporlarının uluslararası standartlarla uyumlu olarak düzenlenmesini ve denetlenmesini sağlayacak standartlar koymak, etkin bir kamu gözetimini gerçekleştirmek misyonu” ile çalışmalarını sürdürmektedir.
Bağımsız denetimin cari şartları
Her yıl KGK tarafından açıklanan verilere göre, özel statüye tabi şirketler dışındaki şirketlerin bağımsız denetime tabi olma genel ölçütlerinin (aktif toplamı 150 milyon TL, yıllık net satış hasılatı 300 milyon TL ve çalışan sayısı 150 kişi) en az 2’sini 2022 ve 2023 yıllarında sağlamaları halinde 2024 yılı için bağımsız denetim yapma mecburiyetleri bulunmaktadır.
Bağımsız denetçiler ve bağımsız denetim kuruluşları
KGK’nın güncellenmiş verilerine göre, Türkiye’de toplamda 17.383 bağımsız denetçi ve 420 bağımsız denetim kuruluşu bulunmaktadır. Bağımsız denetçilerin, SMMM/YMM meslek mensubu olmaları ve bağımsız denetim sınavında başarılı olma şartları bulunmaktadır. Bağımsız denetim kuruluşu yetkisi alabilmek için ise, anonim şirket olarak kurulmuş olması, yeterli bağımsız denetçi ve sorumlu baş denetçi bulundurması ve gerekli yıllık harçları ödemiş olması gerekmektedir.
Çalıştaylar yapılmakta eğitimler verilmekte
KGK mevzuatına göre bağımsız denetçiler, ruhsatlarını almış ve yetkilendirilmiş olmalarına rağmen her yıl yenilenen yoğun ve zorunlu eğitimlere tabi tutulmaktadırlar. Bu anlamda, çeşitli meslek örgütleri ve üniversiteler her yıl yoğun eğitim programları düzenlemekte ve çalıştaylar yapmaktadır. Son olarak, Tüm Bağımsız Denetçi Dernekleri Federasyonu (TÜBADEF) tarafından geçen hafta sonu Yalova’da “bağımsız denetim mesleğinde yaşanan sorunlar ve çıkış yolları” konulu bir çalıştay yapıldı. Başarılı ve yararlı geçen çalıştaya ben de konuşmacı olarak iştirak ettim.
İlgili çalıştaya, başta KGK’ın Başkanı Sayın Hasan Özçelik olmak üzere birçok akademisyen yazar ve meslek mensupları katılım gösterip sorunları tartışarak katkı sundular. Sayın KGK başkanının sunumundaki tespitleri ve meslek mensuplarına olan güveni ilgiyle izlendi. Çalıştayın sonucunda tespit edilen sorunların ve beklentilerin TÜBADEF tarafından bir rapor halinde KGK’ya ve ilgili diğer kurumlara sunulacağı ifade edildi.
Tespit edilen sorunlar ve öneriler
Çalıştayda öne çıkan sorunlar ve çözüm önerileri olarak;
– Bağımsız denetime tabi şirketlerin kapsamı genişletilmeli.
– Ücret tarifesi yayınlanmalı, haksız rekabet önlenmeli.
– Bağımsız denetçiler odası kurulmalı, bu mümkün değilse TÜRMOB çatısı altında örgütlenme sağlanmalı.
– Bağımsız denetim konusunda KGK, HMB ve TÜRMOB arasında kurumsal iletişim ve diyaloğun güçlendirilerek uygulamada yaşanan sorunların muhatapları belirlenmeli.
İktibas: Dünya Gazetesi
