BOBİ FRS 2021 Sürümünde Yapılan Değişiklikler (Kripto Varlıkların Raporlanması)
Kripto varlıkların kullanım alanında yaşanan artışa ve piyasalarda kazandığı öneme karşın uluslararası alanda standart koyucular tarafından kripto varlıkları ele alan, bu varlıkların muhasebeleştirilmesine ve raporlanmasına özgü kapsamlı bir düzenleme oluşturulmamış olmakla birlikte, son dönemde bu konuda ilk adımı atan ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (U.S. Securities and Exchange Commission/SEC) olmuştur.
Konu hakkında Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (International Accounting Standards Board/IASB) tarafında yaşanan gelişmeleri özetlemek gerekirse, Mart 2021’de IASB tarafından IASB’nin çalışma planında öncelik vereceği finansal raporlama hususlarına yönelik yeni konuların belirlenmesi için paydaşlardan bilgi talebinde bulunulmuştur. Gelen görüşlerin çoğunda kripto varlıklar ve kripto varlıklarla ilgili işlemlere ilişkin potansiyel projeye öncelik verilmesi talep edilmiş olsa da aşağıda sıralanan gerekçelerden ötürü IASB iş planına, kripto varlıklara ilişkin bir proje eklememeye karar vermiştir:
- Haziran 2019’da UFRS Yorumlama Komitesi (IFRS Interpretations Committee) tarafından, elde tutulan kripto para birimlerinin nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiğinin belirtildiği bir kararın açıklanmış olması. Kararda, olağan iş akışı içerisinde satış amaçlı elde tutulan kripto para birimlerinin TMS 2 Stoklar kapsamında muhasebeleştirilmesi gerektiği, bu kapsamda olmayan kripto para birimlerinin ise aktif piyasa üzerinde gerçeğe uygun değer ölçümüne izin veren TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar kapsamında muhasebeleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- Kripto varlıkların ve bunlara yönelik işlemlerin birçok ülkede yaygın olduğu veya birçok işletmenin finansal tabloları üzerinde gerçek anlamda yaygın bir etkiye sahip olduğu konusunda şüphelerin olması.
- Farklı türde kripto varlıkların ve kripto yükümlülüklerin muhasebeleştirilmesini dikkate alacak bir projenin, bu tür kripto varlıkların ve kripto yükümlülüklerin doğmasına yol açan teknolojinin yeni ve hızla gelişen bir ekosistemin parçası olduğu göz önüne alındığında karmaşık ve erken olabilecek olması.
- UFRS Vakfı’nın mevcut iş planına maddi olmayan varlıklara ilişkin araştırma projesinin eklenmiş olması. Bu proje maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklama hükümlerinin geliştirilmesi, kripto para birimlerinin TMS 38 kapsamında kalıp kalmayacağının ele alınması dahil TMS 38’in kapsamın incelenmesi gibi süreçlerden oluşacaktır.
Diğer taraftan kripto varlıkların nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği hususunda Kurumumuza gelen görüş talepleri ve bu tür varlıkların işletmeler tarafından kullanılmasının yaygınlaşmaya başlaması üzerine, UFRS Vakfı tarafından kripto varlıkların muhasebeleştirilmesine ilişkin alınan kararlar ve belirlenecek gündem Kurumumuzca takip ediliyor olmakla birlikte, Kurum tarafından kripto varlıkların muhasebeleştirilmesine ilişkin hükümlerin oluşturulması ve Büyük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler için Finansal Raporlama Standartları (BOBİ FRS)’ye eklenerek mevzuata kazandırılmasına yönelik çalışmalara başlanmıştır. Bu projeyle en azından, bağımsız denetime tabi olmakla birlikte Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)’leri uygulamayan, diğer bir ifadeyle geçerli finansal raporlama çerçevesi BOBİ FRS olan işletmeler için kripto varlıkların muhasebeleştirilmesine ve raporlanmasına yönelik mevcut belirsizliğin asgari düzeye indirilmesi amaçlanmıştır.
Amerika Birleşik Devletleri Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FASB) 13/12/2023 tarihinde, kripto varlıkların muhasebeleştirilmesi ve kripto varlıklara ilişkin dipnot açıklamaları hakkında yeni bir düzenleme yayımlamıştır. Söz konusu Kurul tarafından yayımlanan duyuruda değişikliklerin amacı, yatırımcılara ve diğer sermaye tahsis edenlere, kapsam dahilindeki kripto varlıkların temel ekonomisini ve bir işletmenin finansal durumunu daha iyi yansıtan, karar verme açısından daha faydalı bilgiler sağlamak ve aynı zamanda maliyet yönteminin uygulanmasıyla ilişkili maliyet ve karmaşıklığı azaltmak olduğu ifade edilmiştir.
Kurum tarafından da söz konusu gelişmeler takip edilmiş ve kripto varlıkların muhasebeleştirilmesi ve raporlanması hususunda hükümlerin oluşturularak BOBİ FRS’ye eklenmesine yönelik projede FASB tarafından yayımlanan düzenlemenin de referans alınmasına karar verilmiştir.
Proje kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde BOBİ FRS 2021 sürümünde yapılacak değişiklikleri içeren taslak metin hazırlanmıştır. BOBİ FRS’de kripto varlıklara ilişkin yapılan güncelleştirmeler aşağıda özetlenmektedir:
a. Düzenleme kapsamına giren kripto varlıkların kapsamı belirlenmiştir.
b. Kripto varlıkların sonraki ölçümü ve sunumuna ilişkin hükümler belirlenmiştir. Bu kapsamda kripto varlıkların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde esas alınması gereken hükümlere referans verilmiştir.
c. Gerek Münferit Finansal Durum Tablosu gerekse Konsolide Finansal Durum Tablosu’nda duran varlıklar grubuna “Dijital Varlıklar” isimli kalem eklenmiştir.
d. Dipnot açıklamalarına ilişkin hükümler içeren “Bölüm 26 Dipnotlar”da Tüm İşletmeler Tarafından Yapılacak Açıklamalar başlığı altına, kripto varlıklara ilişkin yapılması gereken açıklamalar eklenmiştir.
e. BOBİ FRS’de geçen terimlere ilişkin tanımları içeren “EK 9 – Tanımlar”a “Kripto Varlık” ifadesinin tanımı eklenmiştir.
Kripto varlıkların ölçümü, sunumu ve söz konusu varlıklar için dipnot açıklamalarına ilişkin BOBİ FRS’de yapılan değişiklikler Kurum internet sitesinde kamuoyu görüşüne açılmıştır. Söz konusu taslak değişikliklere ilişkin görüş ve önerilerinizin 02/04/2024 tarihine kadar muhasebe.standartlari@kgk.gov.tr adresine iletilmesi rica olunur.
İlgili değişiklikleri içeren taslak metne aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz.
| BOBİ FRS 2021 Sürümünde Yapılan Değişiklikler (Kripto Varlıkların Raporlanması) |
Kaynak: KGK
