Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]
Satın alma veya kiralama yoluyla işletmede iş için kullanılan binek otomobillerin giderleri ve bunların amortismanlarının giderleştirilmesine ilişkin tutarlar bazı kısıtlamalara tabi tutulacak. Bu durumda, hangi tercihin daha avantajlı olduğu, yazımız konusunu oluşturacaktır.
Konumuz açısından binek otomobil ifadesinden; Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin (87.03) pozisyonunda yer alan motorlu taşıtların anlaşılması gerekmektedir. Bu bağlamda binek otomobiller, esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş (87.02) pozisyonuna girenler hariç, hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi çok amaçlı araçları da kapsamaktadır.
Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden;
Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, 2024 yılı için gider sınırı;
– Kiralama yoluyla edinilen binek aracın her birine ilişkin aylık kira bedeli 26.000 TL,
– Binek araç satın alınması durumunda gider olarak indirim konusu olabilecek ÖTV ve KDV toplam tutarı 690.000 TL,
– Binek araç satın alınması durumunda amortisman olarak indirim konusu olabilecek tutar ÖTV ve KDV hariç 790.000 TL,
– ÖTV ve KDV’nin aracın maliyeti birlikte eklendiğindeyse kısıt rakamı 2024 yılı için 1.500.000 TL,
– İkinci el araç alındığında ise 2024 yılı için kısıt rakamı da 1.500.000 TL’dir. Ayrıca, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve iş için kullanılan taşıtların giderleri, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.
Katma Değer Vergisi Kanunu yönünden
3065 sayılı Kanunun 30/b maddesi uyarınca; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı, Ayrıca, 3065 sayılı Kanunun 30/d maddesi uyarınca; gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilememektedir.
Bu kapsamda, binek otomobillerin kiralanması durumunda, kira bedellerinin Kanun maddesinde ilgili yıl için belirlenen azami tutarı aşması halinde, aşan kısma ait katma değer vergisi gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde ayrıca gider olarak dikkate alınmayacaktır.
Buna göre, kiralama yoluyla edinilen ve faaliyetinizde kullandığınız binek otomobillere ait kira bedellerine ve yakıt, bakım ve onarım gibi giderlerine ilişkin KDV’nin, söz konusu kira bedeli ve giderlerin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca kazancın tespitinde gider olarak kabul edilen kısmına isabet eden kısmının indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Değerlendirme
Yukarıda açıklandığı üzere; konumuz başlığına verilecek cevap bir hayli zor olsa da;
1) İşletmelerin sahip olduğu veya kiraladığı binek otomobillerinin amortisman ve giderlerine getirilen bu sınırlamanın ve alım sırasında ödenen KDV’nin indiriminin kabul edilmemesinin Anayasal ilkelere, hakkaniyete ve vergi adaletine aykırı olduğunu düşünmekteyim.
2) Gider kısıtlamasına rağmen, şirketin aktifine alınan binek otomobilin sadece her yıl amortismanı ve bakım giderleri gider yazılabilmekte, satılması halinde kalan maliyetle satış fiyatı arasındaki fark gelir yazılıp vergilendirilmekte.
3) Gider kısıtlamasına rağmen, şirkette kiralanan binek otomobilin kira faturası her ay gider yazılarak toplam tutar kurum kazancından indirilmekte, ayrıca kasko ve hasar riski ise kiralayan şirkete ait olmakta.
4) Satın alınan binek otomobilin KDV’si indirilememekte, oysa kira faturasındaki KDV kısıtlı da olsa indirilebilmekte. Sonuç olarak; bize göre binek otomobili satın almak yerine kiralamak vergisel açıdan daha avantajı olabilmekte.
İktibas: Dünya Gazetesi
