Çalışmamızda reel olmayan finansman maliyetinin ‘Borç Tutarının Esas Alınması Yöntemi’ne göre hesaplanmasına ilişkin bir örnek paylaşılmaktadır.
Semra ERSOY
YMM
ersoysemra@yahoo.com
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Geçici 33.maddesi uyarınca 31.12.2023 tarihli bilanço üzerinde enflasyon düzeltme işlemleri yapılacaktır.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 18.10.2023 tarihinde internet sitesinde yayımlanan VUK Genel Tebliğ Taslağının “Reel olmayan finansman maliyeti” başlıklı 14. maddesinde “ 2023 hesap dönemi sonuna ait bilanço üzerinde yapılacak düzeltme işleminde; bilançoda yer alan bazı parasal olmayan varlıkların içerisinde bulunan reel olmayan finansman maliyetlerinin, ilgili varlığın maliyet veya alış bedelinden düşülmesi sonucu bulunacak tutar düzeltmeye esas alınır.
Buna göre, mükelleflerin yapmış oldukları borçlanmalarda katlanmış oldukları ve parasal olmayan varlıkların maliyet veya alış bedeline ekledikleri finansman giderlerinin içerisinde, borç tutarında ilgili dönemdeki enflasyon nedeniyle oluşan değer kaybının telafisine yönelik bir unsur da bulunduğundan, yani alınan borcun geri ödenmesinde borç verenin enflasyon nedeniyle uğrayacağı kayıp tutarı da finansman gideri içerisinde yer aldığından, maliyet veya alış bedeline eklenen finansman gideri içerisindeki anaparaya ait enflasyon kaybının ayrıştırılmasından sonra kalan kısmın (finansman giderinin sadece reel kısmının) enflasyon düzeltmesinde dikkate alınması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı maddeye göre reel olmayan finansman maliyeti (ROFM), “Borç Tutarının Esas Alınması” ve “Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması” yöntemlerinden biri seçilerek hesaplanabilecektir.
Söz konusu düzenlemede yöntemlere yönelik herhangi bir şart aranmamış, kullanılacak yöntemin seçimi mükellefe bırakılmıştır. Ancak 2024 ve izleyen yıllarda uygulanacak düzeltme işlemlerinin düzenlendiği 4.Bölümde yer alan 34.maddede “Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması” yöntemini seçen mükelleflerin seçtikleri bu yöntemden, seçimi yaptıkları hesap dönemi dâhil üçüncü hesap döneminin sonuna kadar dönemeyecekleri, belirtilmektedir.
Çalışmamızda reel olmayan finansman maliyetinin ‘Borç Tutarının Esas Alınması Yöntemi’ne göre hesaplanmasına ilişkin bir örnek paylaşılmaktadır.
Örnek: (A) A.Ş. 02.05.2022 tarihinde 1.000.000,00 TL banka kredisi kullanarak işletme faaliyetlerinde kullanmak üzere bir gayrimenkul almıştır. İlk yıl için 200.000 TL faiz ödenmiştir. Ödenen faiz gayrimenkulün maliyet bedeline ilave edilmiştir. İzleyen yıl ödenen faiz gider olarak kayıt edilmiştir.
Buna göre 31.12.2023 tarihli dönem sonu bilançosunda gayrimenkulün maliyet bedeli 1.200.000,00TL olacaktır. Söz konusu gayrimenkulün enflasyon düzeltmesine esas tutarı ise finansman gideri içeren 1.200.000,00 TL bedelden, reel olmayan finansman giderinin düşülmesi suretiyle bulunacaktır.
Maliyet bedeli içindeki reel olmayan finansman maliyeti aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
» Öncelikle borcun kullanıldığı döneme ait Yİ-ÜFE artış oranı hesaplanacaktır.
Yİ-ÜFE artış oranı hesaplama:
Borcun alındığı Mayıs 2022 Yİ-ÜFE 1548,01
Dönem sonu Aralık 2023 Yİ-ÜFE 2805,30 (VARSAYIM)
Yİ-ÜFE Artış Oranı=Borcun Kapandığı Aya Ait Yİ-ÜFE- Borcun Alındığı Aya Ait Yİ-ÜFE / Borcun Alındığı Aya Ait Yİ-ÜFE
Yİ-ÜFE Artış Oranı=2805,30-1548,01/1548,01
Yİ-ÜFE Artış Oranı=0,812198
» İkinci adımda ROFM bulunacaktır.
ROFM=Borç tutarı*Yİ-ÜFE Artış Oranı
ROFM=1.000.000,00*0,812198
ROFM=812.197,6TL
Taslak Tebliğin 14.maddesinin 3.fıkrasında ‘Borç Tutarının Esas Alınması Yöntemi’nde kullanılan, borcun kullanıldığı döneme ait Yİ-ÜFE artış oranına ilişkin olarak “Formüldeki oranın birden büyük çıkması hali, formüle göre bulunan değerin borç tutarına uygulanması suretiyle ROFM’in hesaplanmasına engel teşkil etmemektedir. Hesaplanan oranın borç tutarına uygulanması suretiyle bulunan tutarın (ROFM), formülde dikkate alınan borç tutarı nedeniyle ilgili dönemde maliyetle/alış bedeliyle ilişkilendirilen finansman giderleri toplamından büyük olması halinde, bahse konu finansman giderlerinin tamamının reel olmadığı, küçük olması halinde ise aşan kısmın reel olduğu kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Buna göre borcun ana parasına, ilgili döneme ait Yİ-ÜFE artış oranı uygulandıktan sonra bulunan tutar (812.197,6 TL) gayrimenkulün maliyet bedeline intikal ettirilen faiz tutarı (200.000,00 TL)’ndan büyük olduğu için faiz giderinin tamamı düzeltmeye esas maliyetten çıkarılacak ve düzeltme, kalan bedel (1.000.000,00 TL) üzerinden yapılacaktır.
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]
