09 Kasım 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32364
Hazine ve Maliye Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, 16/10/2023 tarihli ve 7723 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararda belirtilen hükümlerin uygulanması amacıyla izlenecek usul ve esaslar ile istenecek bilgi ve belgelerin mahiyetini belirlemektir.
(2) Bu Tebliğ, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıkları ve EK-1’de yer alan 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsar.
(3) Sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan veya Anayasanın 165 inci maddesi kapsamında Sayıştay tarafından denetlenen, EK-1’de yer alan ve ikinci fıkra kapsamı dışında kalan diğer işletmeler, bu Tebliğin sadece 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddelerine tabi olup 9/3/2021 tarihli ve 31418 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İşletmelerinin Faaliyetlerinin İzlenmesi ve Raporlanmasına Dair Tebliğde yer alan hususlar çerçevesinde hareket ederler.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 16/10/2023 tarihli ve 7723 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararın 32 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bağlı ortaklık: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası ile 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun ek 1 inci maddesi kapsamında kurulanlar hariç olmak üzere sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamu iktisadi teşebbüsüne ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
b) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
c) Kamu iktisadi teşebbüsü: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi iktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşlarını,
ç) Kamu işletmesi: 1 inci madde kapsamına giren işletmeleri,
d) Kamu teşebbüsü veya teşebbüs: (a), (c) ve (g) bentlerinde sayılan teşebbüsleri,
e) Karar: 16/10/2023 tarihli ve 7723 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararı,
f) KİVİ sistemi: Kamu işletmeleri veri izleme sistemini,
g) Kuruluş: 4046 sayılı Kanuna tabi olup sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan özelleştirme kapsam ve programındaki işletmeci teşebbüsleri,
ğ) ÖİB: Özelleştirme İdaresi Başkanlığını,
h) Program: Kararın ekinde yer alan tablodaki mali büyüklükler ile Bakanlık tarafından bu büyüklükler dikkate alınarak teşebbüslere gönderilen 2024 yılı mali hedeflerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İstihdam ve Hizmet Alımları
Açıktan ve naklen atama
MADDE 4- (1) Kararın 4 üncü maddesi uyarınca, 2023 yılında ayrılan personel sayısı belirlenirken, emeklilik, istifa, kurum dışı nakil, ölüm ve iş akdi feshi yoluyla ayrılanlar dikkate alınır. Askerlik, kurum içi nakil, statü değişikliği, kadroya alınan geçici işçiler, iş akdi askıya alınan geçici işçiler, profesyonel sendikacı olarak teşebbüsten ayrılan personel, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilen personel ve 11/10/2022 tarihli ve 6206 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Karar kapsamında işe alındıktan sonra 2023 yılı içerisinde ayrılan personel hesaplamada dikkate alınmaz.
(2) 2023 yılında Bakanlıkça sermaye transferi yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarının Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki personel atama işlemleri Bakanlığın uygun görüşüne bağlıdır. Bu teşebbüsler, EK-2’de yer alan Tablo 500: Personel Talep Formunu doldurarak taleplerini gerekçeleriyle Bakanlığa iletir ve gerekli izni aldıktan sonra işlemlerini tekemmül ettirir. Personel Talep Formunu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmaz. Bu fıkra kapsamındaki atama izinleri, Bakanlıktan yılda en çok iki kez talep edilebilir.
(3) Kararın 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamındaki istisnalar çerçevesinde emekli personel istihdam edilmesi durumunda 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesi doğrultusunda hareket edilir. Bu kapsamda yapılacak emekli personel atamalarından 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere yapılan atamalar Kararın 4 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen sınırlamalara tabi değildir.
(4) İstihdama ilişkin Kararda belirtilen konularda, teşebbüs yönetim kuruluna gerekli atamaların yapılmaması nedeniyle toplantı yeter sayısı bulunmayan teşebbüsler hariç olmak üzere, Kararda belirtilen sınırlamalar dikkate alınarak, karar almaya yalnızca teşebbüs yönetim kurulu yetkilidir ve bu konuda yetki devri yapılamaz. Teşebbüs yönetim kurulu bu konu ile ilgili gereken tedbirleri almakla yükümlüdür. 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen yetki dışında, ilgili Bakanlıklar bu konuda Kararı kısıtlayıcı hiçbir işlem tesis edemez.
İlave atamalar
MADDE 5- (1) Kararın 5 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında ilave personel atama talebinde bulunacak kamu teşebbüsleri, EK-2’de yer alan Tablo 500: Personel Talep Formunu doldurarak ilave personel atamalarının gerekçelerini ilgisine göre Bakanlığa veya ÖİB’ye bildirir. Personel Talep Formunu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmaz. Bu kapsamdaki atama talepleri Bakanlığa veya ÖİB’ye yıl içinde en fazla iki defa gönderilebilir.
(2) Kararın 5 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılacak talepler Bakanlığa veya ilgisine göre ÖİB’ye iletilir. 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan personel ihtiyacına yönelik talepler için gönderilecek yazıda ihtiyaca yönelik olarak detaylı açıklamalara yer verilir. Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Bakanlık tarafından uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan ve personel ihtiyacı Kararın 4 üncü maddesi ve 5 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında karşılanamayan yeni tesis ve işletme birimlerine ilişkin personel talepleri için gönderilecek yazı ise asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir:
a) Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Bakanlık tarafından uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan tesis veya işletme birimi hakkında bilgiler.
b) Tesis veya işletme biriminin devreye gireceği tarih ile deneme üretimine başlayacağı tarih.
c) İlgili yatırımın ayrıntılı fizibilite raporunda istihdamı öngörülen personel sayısı ve unvanı ile bu personelden teşebbüsçe daimi olarak istihdam edilecek ve yüklenici firma aracılığıyla çalıştırılacak personelin dağılımı.
ç) Bu kapsamda daha önce hizmet alımı yapılıp yapılmadığına ilişkin bilgi.
Zorunlu istihdam
MADDE 6- (1) Teşebbüsler, Kararın 6 ncı maddesi kapsamında yapılan atamalar hakkında gerekçesi ile birlikte Bakanlığa veya ilgisine göre ÖİB’ye bilgi verir.
Sınavlar
MADDE 7- (1) 1/1/2024 tarihinden sonra sözleşmeli personel pozisyonlarına atanan personel, atanmasını takiben 3 yıl geçmedikçe halen görev yaptıkları kuruluşlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanamayacaklardır. Kurumsal alım yöntemi ile teşebbüslerde sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar, mesleğe özel yarışma sınavı ile yardımcı olarak girilen kadrolar (örneğin müfettiş yardımcılığı, uzman yardımcılığı, stajyer kontrolörlük gibi kadrolar) ile bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibarıyla ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar (örneğin memur unvanlı pozisyona atanmış personelin mühendis unvanlı bir kadro veya pozisyona atanması) bu sınırlamanın dışındadır.
(2) Kararın 7 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılacak atamalar için 2023 yılında Bakanlıktan uygun görüş alınan, ancak sınav ve/veya atama işlemlerine yönelik olarak gerekli işlemlere başlandığı halde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2024 yılında ilave bir izne ihtiyaç bulunmaksızın kullanılabilecektir. Kararın 7 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan atamalarda en geç 30 gün içerisinde atama sayılarını, unvan ve pozisyonlarını, atamaya ilişkin mevzuat bilgisini içeren resmi yazı ile Bakanlığa bilgi sunulur.
(3) Kararın 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında yapılması planlanan personel alımlarında, kamu teşebbüsleri istihdam garantili kurs kapsamında statü ve unvan belirtilerek kaç kişinin alınmasının planlandığı, planlanan kursun başlangıç ve bitiş tarihleri, planlanan kursun yüzde kaç garantili olacağı gibi bilgiler ile birlikte Türkiye İş Kurumu ile karşılıklı mutabakatın bulunduğunu gösteren belgeyi (yazışma, toplantı tutanağı ve mutabakat zaptı gibi) Bakanlığa iletir.
Geçici işçiler
MADDE 8- (1) Teşebbüsler, 1/1/2024 tarihinden itibaren 2024 yılında çalıştıracakları geçici işçilerin toplam adam/ay süresini, Kararın 24 üncü maddesi çerçevesinde Bakanlıkça bildirilen tavanı aşmayacak şekilde, yıl içinde askerden dönecekleri de dikkate alarak Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına vize ettirir.
(2) Usulüne uygun vize edilen cetvellerin bir örneği Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca ilgili teşebbüse, Sayıştay Başkanlığına, Bakanlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir. Bu vize işlemi yapılmaksızın ilgili personele ödeme yapılamaz. Üçüncü fıkra kapsamında Bakanlıkça verilen ilave izinlerde ve kuruluşun bağlı veya ilgili olduğu Bakanlık tarafından geçici işçilerin çalışma sürelerinin uzatılması durumunda da aynı usul uygulanır.
(3) Kararın 9 uncu maddesinin beşinci fıkrası çerçevesinde ilave geçici işçi çalıştırılmasına ihtiyaç duyulması durumunda teşebbüsler EK-3’te yer alan Tablo 510: İlave Geçici İşçi Talep Formunu doldurarak ilgisine göre Bakanlığa veya ÖİB’ye başvurur. Bu kapsamda yapılacak talepler Bakanlığa veya ÖİB’ye yıl içerisinde en fazla iki defa gönderilir.
(4) Teşebbüslerin 1/1/2025 tarihinden itibaren 2025 yılında çalıştıracakları geçici işçilerin toplam adam/ay süresine ilişkin tavanın Bakanlıkça belirlenebilmesi amacıyla EK-4’te yer alan Tablo 501: Geçici İşçi Talep Formu teşebbüsler tarafından doldurularak KİVİ sisteminde belirlenen tarihe kadar Bakanlığa iletilir.
Fazla çalışma
MADDE 9- (1) Kararın 10 uncu maddesi çerçevesinde belirlenen toplam fazla çalışma süresini işin gereğini dikkate alarak statüler arasında dağıtma yetkisi yönetim kuruluna aittir.
(2) Kararın 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan artışlar 10 iş günü içinde gerekçeleri ile birlikte Bakanlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye bildirilir.
(3) Kararın 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde fazla çalışma izninin Bakanlık veya ÖİB tarafından yeniden belirlenmesi için teşebbüsler EK-5’te yer alan Tablo 502: İlave Fazla Çalışma Talep Formu ile ayrıntılı analiz ve gerekçeleriyle Bakanlığa veya ÖİB’ye başvurur.
(4) Kararda bahsi geçen toplam fazla çalışma izni, tavana ilişkin olup teşebbüsler fazla çalışma izinlerinin kullanımında, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta yer alan fazla çalışmaya ilişkin hükümlere uygun hareket etmekle yükümlüdür.
(5) Teşebbüslerin 2025 yılı fazla çalışma tavanlarının belirlenebilmesi amacıyla EK-6’da yer alan Tablo 512: Fazla Çalışma Talep Formu teşebbüsler tarafından doldurularak KİVİ sisteminde belirlenen tarihe kadar Bakanlığa iletilir.
Pozisyon iptali
MADDE 10- (1) Kararın 11 inci maddesi kapsamındaki bildirimler, 31/8/2024 tarihine kadar yapılır.
İhale yoluyla hizmet alımı
MADDE 11- (1) İhale yoluyla hizmet alımı işlemlerinin gerçekleştirilmesi sırasında kamu ihale mevzuatıyla ilgili oluşabilecek tüm soru ve sorunlar 22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğine göre ilgili olunan bakanlıklar aracılığıyla Kamu İhale Kurumuna iletilir. Bunun dışındaki hususlarda oluşabilecek tereddütleri gidermeye Bakanlık yetkilidir.
(2) Teşebbüsler, Kararda belirlenen sınırlamaları dikkate alarak maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla izleyen yılı/yılları kapsayan hizmet alım ihalesine çıkabilir. Çok yıllı hizmet alımı yapılabilmesi için Program kapsamında işletme bütçelerinin en az 2024-2026 dönemini kapsayacak şekilde hazırlanması gerekir. Program hedefleri ve işletme bütçesi kısıtları dâhilinde, 2024 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, Kararın 24 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca Bakanlıkça bildirilecek olan tutarı aşamaz. 2025 yılı ve sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, 2024 yılı için Bakanlıkça bildirilen tavanın her yıl için %10’ar artırılması yoluyla hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan yıllara sari hizmet alım tavanlarını Kararın 14 üncü maddesinde sayılan gerekçelerin oluşması durumunda teşebbüs yönetim kurulu %25 artırmaya yetkilidir. Bu çerçevedeki hesaplamalar aşağıdaki şekilde yapılır:
a) 2024 yılı hizmet alımı tavanı = Bakanlıkça bildirilecek tutar.
b) 2025 yılı hizmet alımı tavanı = 2024 yılı hizmet alımı tavanı x 1,10
c) 2026 yılı hizmet alımı tavanı = 2025 yılı hizmet alımı tavanı x 1,10
ç) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2024 yılı hizmet alımı tavanı = Bakanlıkça bildirilen tavan x 1,25
d) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2025 yılı hizmet alımı tavanı = 2024 yılı hizmet alımı tavanı x 1,10 x 1,25
e) Yönetim kurulu yetkisi dahil 2026 yılı hizmet alımı tavanı = 2025 yılı hizmet alımı tavanı x 1,10 x 1,25
f) Kararın 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında 2024 yılı hizmet alım tavanının Bakanlık veya ilgisine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından artırılması durumunda 2025 ve 2026 yılları için hizmet alım tavanı, artırılan hizmet tavanı kullanılarak bu fıkranın ilgili bentlerindeki usullerle hesaplanır.
(3) Kararın 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde özel niteliği nedeniyle 2026 yılı sonrasını kapsayan çok yıllı hizmet alımlarına ilgili Bakanlığın görüşünün alınmasını müteakip Bakanlık tarafından karar verilmesi durumunda 2026 yılı sonrası için hizmet alım tavanı, önceki yılın hizmet alım tavanının %10 artırılması suretiyle hesaplanır.
(4) Kararın 13 ve 14 üncü maddeleri uyarınca, hizmet alımlarına ilişkin olarak verilen izinler, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi çerçevesinde, yeniden uygun görüşe sunulmaksızın Bakanlık tarafından uygun değerlendirilmiş sayılır. Ancak bu çerçevede gerçekleştirilecek hizmet alımlarına ilişkin işlerin ve ihalelerin 4857 sayılı Kanun, 4734 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirilmesinden teşebbüs yönetim kurulu sorumludur.
(5) 8/2/2015 tarihli ve 29261 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yüklenici firma tarafından istihdam edilen işçilerin kıdem tazminatlarına yönelik teşebbüslerce ayrılan karşılık ile yapılan ödeme tutarları Bakanlıkça bildirilen ihale yoluyla hizmet alım tavanı kapsamında değerlendirilmez.
İlave hizmet alımları
MADDE 12- (1) Kararın 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında teşebbüs yönetim kurulunca ilgili yıl hizmet alımı tavanının %25’e kadar artırılması halinde, konuya ilişkin yönetim kurulu kararının bir örneği, ilgili bilgi ve belgelerle birlikte on iş günü içinde Bakanlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir.
(2) Kararın 14 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılacak hizmet alımı taleplerine ilişkin başvurularda, EK-7’de yer alan Tablo 503: İlave İhale Yoluyla Hizmet Alımı Talep Formu ile asgari olarak aşağıdaki bilgi ve belgelere yer verilir:
a) Yapılan yatırımlar kapsamında kurulan yeni tesis veya işletme birimi hakkında genel bilgiler, ilgili yatırımın ayrıntılı fizibilite raporunda istihdamı öngörülen personel sayısı ve unvanı ile bu personelden teşebbüsçe daimi olarak istihdam edilecek ve yüklenici firma aracılığıyla çalıştırılacak personelin dağılımı.
b) Tesis veya işletme birimi devir alınması veya yeni hizmet birimlerinin devreye girmesi durumunda yapılan taleplerde söz konusu birimlerin devreye gireceği tarih ile deneme üretimine başlayacağı tarih.
c) Mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi, faaliyet alanının genişlemesi veya diğer nedenlerle yapılan ilave hizmet alımlarında, hizmet alımının gerekçesi ile birlikte ilişkili tablolar (geçmiş yıllar verileri ile birlikte).
ç) Bu kapsamda daha önce hizmet alımı yapılıp yapılmadığına ilişkin bilgi.
d) Hizmet alımının niteliği ve gerekçesi.
e) Alt dağılımları belirtilmek suretiyle, ihalenin her bir yıla isabet edecek ve sözleşme süresince oluşacak toplam maliyeti.
f) Kaç yıllık ihaleye çıkılacağı ve sözleşmenin geçerli olacağı başlangıç/bitiş tarihleri.
g) İhale kapsamında yıllar itibarıyla çalıştırılacak kişi sayısı ve çalışanların unvan bazında aylık ortalama ücretleri.
(3) Bu kapsamda yapılacak talepler Bakanlığa veya ilgisine göre ÖİB’ye yıl içinde en fazla iki defa gönderilebilir.
Hizmet alımlarının raporlanması ve izlenmesi
MADDE 13- (1) Teşebbüsler ihale yoluyla yaptırdıkları hizmet alımlarına ilişkin olarak, bir sonraki yıl hizmet alım tavanının belirlenebilmesi amacıyla; EK-8’de yer alan Tablo 509: Hizmet Alımları Bilgi Formunu KİVİ sisteminde belirlenen tarihe kadar Bakanlığa gönderir.
Teşebbüsler arası devirler
MADDE 14- (1) Tesis veya birimlerin teşebbüsler arasında devri durumlarında toplam hizmet alımı harcama tavanı ile fazla çalışma izninin teşebbüsler arasındaki dağılımı, taraflarca yapılacak bir protokolle belirlenerek ilgisine göre Bakanlığa veya ÖİB’ye iletilir. Anlaşmaya varılamaması halinde dağılım ilgisine göre Bakanlıkça veya ÖİB’ce belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
İşletme bütçesi
MADDE 15- (1) Kararın 16 ncı maddesi kapsamında kamu teşebbüslerince hazırlanacak işletme bütçelerinin, Bakanlıkça kamu teşebbüslerine gönderilen Programda yer alan mali hedef ve tavanlarla uyumlu olması ve işletme bütçelerinde mali hedef ve tavanları oluşturan her bir kaleme detaylı olarak yer verilmesi zorunludur.
Ticari banka kredileri
MADDE 16- (1) Teşebbüsler, finansman ihtiyacının oluşması durumunda öncelikle gelir artırıcı ve gider azaltıcı önlemlere başvurur, etkin işletme sermayesi ve sabit sermaye yönetimi için gerekli tedbirleri alır. Bu tedbirlerin yeterli olmaması durumunda ve zorunlu hallerde, Program çerçevesinde tespit edilen mali büyüklüklerle uyumlu olacak şekilde bankalardan ticari kredi kullanımı dâhil diğer finansman yöntemlerine başvurabilir.
(2) Ticari banka kredisi kullanımına ilişkin tüm sorumluluk teşebbüs yönetim kuruluna aittir.
(3) Bu madde kapsamında işlem yapılması halinde beş iş günü içinde kredi kullanılan bankanın adı, kullanılan kredinin tutarı, vadesi, faiz oranı, geri ödeme şartları ve toplam banka kredisi tutarına ilişkin bilgiler ile EK-9’da yer alan Tablo 504: Ticari Banka Kredisi Kullanımı Bilgi Formu teşebbüslerce ilgisine göre Bakanlığa veya ÖİB’ye iletilir.
Temettü ödemesi ve tahsilatı
MADDE 17- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı ve 37 nci maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde Hazineye aktarılması gereken temettü tutarlarını, EK-10’da yer alan Tablo 505: Temettü Bilgi Formunu doldurarak, 2023 yılı bilançosunun kesinleşmesini müteakip beş iş günü içerisinde Bakanlığa bildirir.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri, Hazine ve Maliye Bakanı tarafından 2023 yılı kâr beklentisi/gerçekleşmesi ve önceki yıldan kalan temettü borçları dikkate alınarak belirlenen tutarda, bütçe hedefleri dikkate alınarak tespit edilen ve gerektiğinde revize edilebilecek olan ödeme planı doğrultusunda temettü ödemelerini yapar. Kamu iktisadi teşebbüsleri, oluşan dağıtılabilir kâr tutarını Bakanlığa borç olarak kaydetmeyip yeni bir talimata kadar sermaye hesaplarında yer alan geçmiş yıl kârları hesabında tutar.
(3) Yedek akçeler, varsa geçmiş yıl zararları mahsup edildikten sonra ayrılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İzleme ve Şeffaflık
İzleme
MADDE 18- (1) Kamu işletmeleri, tabi oldukları mevzuata göre hazırlamakla yükümlü oldukları mali tablolar ile Bakanlıkça hazırlanan diğer tabloları KİVİ sisteminde belirtilen takvime uygun olarak Bakanlığa gönderir.
(2) Kamu işletmeleri, Bakanlıkça kendilerine bildirilen kullanıcı adlarını ve şifrelerini kullanarak https://hmportal.hmb.gov.tr/irj/portal adresinden giriş yaparak, istenilen tabloları doldurur ve söz konusu internet sayfasını her gün ziyaret ederek son gelişmeler, haberler ve duyurulardan haberdar olur. Duyurular, konusuna göre ilgili birimlere iletilir.
(3) Gönderilen tablolarda yer alan diğer kaleminin yüksek olması veya önceki dönem verilerine göre önemli ölçüde değişen kalemler bulunması durumunda, değişimlerin nedeni detaylı bir biçimde açıklanır. Bu açıklamayı içermeyen tablolar eksik kabul edilir ve kamu işletmesi tarafından tablo veya bilgi Bakanlığa iletilmemiş sayılır.
(4) Teşebbüsler fazla çalışma, geçici işçi ve hizmet alımı taleplerini ayrıca resmi yazı ile detaylı gerekçelerini belirterek Bakanlığa sunar. Kamu işletmeleri, aksi bildirilmediği takdirde, söz konusu internet adresi üzerinden doldurdukları diğer tablolar için ilave bir resmi yazı göndermez.
(5) Kamu işletmelerinin internet üzerinden gönderdikleri tabloların en az daire başkanı seviyesinde uygun görülmesi gerekir. İnternet üzerinden gönderilen bu tablolar resmî evrak muamelesi görür ve dönemsel olarak Bakanlıkça tabloların kamu işletmesi kayıtları ile tutarlı olup olmadığı denetlenebilir.
(6) Tüm kamu işletmeleri doğrudan mal ve hizmet üretimiyle ilgili olmayan veya atıl durumda olan gayrimenkullerini tespit eder ve EK-11’de yer alan Tablo 507: Atıl Gayrimenkul Bilgi Formunu doldurarak 30/6/2024 tarihine kadar Bakanlık ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderir.
(7) Teşebbüsler tarafından hazırlanan ve/veya teşebbüslerle ilgili olan Cumhurbaşkanlığına gönderilecek mevzuat taslaklarının, gönderimden en az bir hafta önce gerekçeleri ve düzenleyici etki analizi ile birlikte Bakanlığa bildirilmesi zorunludur.
Kapasite geliştirme
MADDE 19- (1) Kamu işletmeleri aylık bazda gerçeğe ve ihtiyaca uygun, düzenli mali ve mali olmayan her türlü tabloları üretebilmek ve söz konusu tabloları, KİVİ sisteminde belirlenen takvime uygun olarak Bakanlığa iletebilmek için muhasebe yönetimi ve bilgi sistemini geliştirir. Kamu işletmeleri ayrıca mali ve mali olmayan diğer konsolide verilerini güvenilir bir şekilde aylık bazda üretecek bir yönetim bilgi sistemi ile bu sistemin gerektirdiği bilgi işlem altyapısını kurmak zorundadır.
(2) Kamu işletmelerince mali işler ve muhasebe yönetim sistemlerinin gerektirdiği bilgi işlem altyapılarının iyileştirilmesi ve bu kapsamda geliştirilen kurumsal kaynak planlama projeleri tasarruf tedbirleri dışında tutulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Kurumsal verilerin yayımlanması
MADDE 20- (1) Şeffaflığın ve kamuya hesap verilebilirliğin artırılmasını teminen, teşebbüsler 2023 yılı faaliyet raporlarını 31/5/2024 tarihine kadar kendi internet sitelerinde yayımlar. Eğer bu tarihe kadar Sayıştay denetimi tamamlanmamışsa yayımlanan raporda bu husus belirtilir. Söz konusu faaliyet raporları 28/8/2012 tarihli ve 28395 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanır.
(2) Teşebbüsler, faaliyette bulundukları sektörleri takip ederek sektör içindeki yerlerini daha iyi analiz edebilmek ve etkin sektörel politikalar geliştirebilmek veya geliştirilmesine yardımcı olabilmek amacıyla, 2023 Yılı Sektör Raporunu hazırlar. Bu raporların 31/5/2024 tarihine kadar basılı bir örneği Bakanlık, ilgili Bakanlık ve ilgisine göre ÖİB’ye gönderilir. Söz konusu sektör raporları asgari aşağıdaki konuları içerir:
a) Dünyada sektörün görünümü.
b) Türkiye’de sektörün görünümü.
c) Teşebbüsün sektör içindeki yeri.
ç) Teşebbüsün yerli ve uluslararası rakipleriyle veya benzer faaliyet gösteren kuruluşlarla karşılaştırılması.
Bağlı ortaklıklar, iştirakler ve yatırımlar
MADDE 21- (1) Teşebbüsler, yurt dışı bağlı ortaklığı ve iştiraki ile 4646 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesine göre kurulmuş şirketlerin tabi oldukları ülke mevzuatına (Türkiye’deki mevzuatla anılan ülke mevzuatı arasındaki farkları belirten bir notla birlikte ya da Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına göre) veya Türkiye’deki mevzuata uygun hazırlanmış 2022 ve 2023 yıllarına ait;
a) Bilançolarını,
b) Gelir tablolarını,
c) Nakit akış tablolarını,
ç) Özsermaye değişim tablolarını ve
d) Kâr dağıtım tablolarını
31/5/2024 tarihine kadar Bakanlığa iletir.
(2) Teşebbüsler, yurt dışı ve yurt içi bağlı ortaklıkları veya iştirakleri ile 4646 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesine göre kurulmuş şirketlere sermaye mahiyetinde ödeme yaptıklarında ve/veya ilgili mevzuatı çerçevesinde borç verme durumunda beş iş günü içerisinde Bakanlığa ve ilgisine göre ÖİB’ye bilgi verir.
Yürürlük
MADDE 22- (1) Bu Tebliğin 1 inci, 2 nci, 3 üncü, 4 üncü, 11 inci, 22 nci ve 23 üncü maddeleri yayımı tarihinde, diğer maddeleri ise 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
