T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
BASIN DUYURUSU
HAZİNE FİNANSMAN PROGRAMI: 2023 YILI GELİŞMELERİ VE 2024 YILI ÖNGÖRÜLERİ
Bilindiği üzere, 2024 – 2026 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program 6 Eylül 2023 tarihinde yayımlanmış, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı ise 17 Ekim 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulmuştur.
Orta Vadeli Program ve Merkezi Yönetim Bütçesi öngörüleri esas alınarak hazırlanan 2024 yılı Hazine Finansman Programı aşağıda kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır.
I – Finansman Programı
Kamu borç yönetiminin yürütülmesinde makroekonomik dengeleri gözeterek para ve maliye politikalarıyla uyumlu, sürdürülebilir, saydam ve hesap verilebilir bir borçlanma politikası izlenmesi; finansman ihtiyaçlarının, iç ve dış piyasa koşulları ve maliyet unsurları göz önüne alınarak belirlenen risk düzeyi çerçevesinde, orta ve uzun vadede mümkün olan en uygun maliyetle karşılanması ilkeleri esas alınır.
Bu ilkeleri temel alarak oluşturulan borçlanma politikaları çerçevesinde hazırlanan ve düzenli olarak kamuoyuna duyurulan Hazine Finansman Programları, her yıl orta ve uzun vadeli bir bakış açısı ile belirlenen stratejik ölçütler esas alınarak yürütülmektedir.
2003 yılından bu yana kararlılıkla yürütülen söz konusu uygulama, kamu borç stokunun yapısının iyileştirilmesini, borç stokunun maruz kaldığı risklere karşı hassasiyetinin önemli ölçüde azaltılmasını ve bu sayede borçlanma politikalarının sürdürülebilir bir yapıda devam ettirilebilmesini mümkün kılmaktadır.
a) 2023 Yılı İç Finansman Gelişmeleri
2023 yılında yaşanan olumsuz küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmelerin yanında Şubat ayında ülkemizde yaşanan deprem felaketine rağmen, stratejik ölçütlere dayalı kamu borç yönetimi politikası uygulamasından taviz verilmemesi sayesinde, kamu borç yönetimi alanında sahip olunan güçlü yapı korunmuştur.
Bilindiği üzere, 2022 yılının ikinci yarısında uygulamaya konan makro ihtiyati tedbirler ile yurt içi piyasadaki yatırımcıların Türk Lirası (TL) cinsi, sabit faizli, uzun vadeli Devlet İç Borçlanma Senetlerine (DİBS) yönelik talebinde kayda değer bir artış görülmüş olup söz konusu talep 2023 yılında da devam etmiştir.
Yatırımcıların söz konusu ilave DİBS talebinin ve Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketi nedeniyle oluşan ilave finansman ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla, yurt içi piyasadaki borçlanma tutarları artırılmıştır. Söz konusu artış büyük ölçüde TL cinsi, uzun vadeli, sabit getirili borçlanma senedi ihraçları ile sağlanmıştır.
Bu çerçevede uygulamaya konulan borç yönetimi stratejisi kapsamında ihraç edilen TL cinsi uzun vadeli sabit getirili senetler yoluyla iç borçlanmanın kompozisyonunda olumlu gelişmeler kaydedilerek, borç stokunun makroekonomik değişkenlere karşı hassasiyeti azalmıştır.
- 2022 yılında 70 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesi 2023 yılı Ocak -Ekim döneminde 65 ay olarak gerçekleşmiştir.
- 2022 yılında yüzde 16,3 olan sabit getirili TL cinsi iç borçlanmanın ortalama maliyeti, 2023 yılı Ocak – Ekim döneminde yüzde 18 seviyesinde gerçekleşmiştir.
- 2019-2022 döneminde toplam iç borçlanmanın %46,7’si sabit getirili TL cinsi senetler ile sağlanmışken, 2023 Ocak – Ekim döneminde sabit getirili TL cinsi senetlerin iç borçlanmadaki payı %54,2’ye yükselmiştir.
- İç piyasada ilk defa 2022 yılında gerçekleştirilen 10 yıl vadeli sabit getirili TL cinsi kira sertifikası ihraçlarına 2023 yılında da devam edilmiştir.
- Borç stokunun döviz kurundaki dalgalanmalara karşı duyarlılığının azaltılması amacıyla, 2023 yılı Ocak – Ekim döneminde 8,5 milyar ABD doları tutarındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık iç piyasada 6,6 milyar ABD doları tutarında döviz cinsi iç borçlanma gerçekleştirilmiştir.
- Diğer taraftan, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve borçlanma araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla,
-
- 2012 yılından bu yana gerçekleştirilen kira sertifikası ihraçlarına 2023 yılında da devam edilmiştir. Bu çerçevede, Ocak – Ekim döneminde iç piyasada toplam 107,4 milyar TL tutarında TL cinsi kira sertifikası ihraç edilmiştir.
- 2023 yılı Ocak – Ekim döneminde toplam 136,3 milyar TL tutarında Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranına (TLREF) endeksli senet ihracı gerçekleştirilmiştir.
Kaynak: T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı