Site icon Alomaliye.com Güncel Mevzuat, Muhasebe, Ekonomi, Vergi, SGK Haberleri

Vergi Usul Kanunu’nda Elektronik Belge Mevzuatı (Bölüm 1: e-Fatura ve e-Arşiv Fatura) – Mehmet Ali BACAKSIZ Vergi Dairesi Müdür V.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin elektronik ortamda düzenlenebilmesine ilişkin usul ve esaslar 509 No.lu VUK Genel tebliğinde belirlenmiş olup…

Mehmet Ali BACAKSIZ
Vergi Dairesi Müdür V.
bcksz.mehmetali@gmail.com
Yazar Hakkında

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin elektronik ortamda düzenlenebilmesine ilişkin usul ve esaslar 509 No.lu VUK Genel tebliğinde belirlenmiş olup daha sonra 515, 526, 535 ve 550 sıra No.lu VUK Genel tebliğleri ile ek düzenlemeler yapılmıştır.

1.e-Fatura

e-Fatura uygulaması, düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın, kâğıt belge yerine elektronik ortamda, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabına iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân veren uygulamadır. e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin istisnai durumlar (509 No.lu Tebliğin V.7. ve VIII. Numaralı bölümlerinde açıklanmıştır) haricinde, birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler, uygulamaya kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kâğıt ortamda fatura düzenlemek zorundadırlar. (e-Arşiv uygulamasına dâhil olanlar/dâhil olma zorunluluğu getirilenler ise uygulamaya dâhil oldukları/zorunluluklarının başladığı tarihten itibaren e-Arşiv Fatura)

1.1. e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu ve Geçiş Süresi

Aşağıda sayılan mükellef gruplarının e-Fatura uygulamasına dâhil olmaları, e-Fatura uygulamasına kayıtlı diğer kullanıcılara faturalarını e-Fatura olarak düzenlemeleri ve bunlardan e-Fatura olarak almaları zorunludur.

Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları 1.7.2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde), kendilerine veya aracı hizmet sağlayıcılarına ait internet sitelerinde veya diğer her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışını gerçekleştiren mükelleflerden, brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2020 veya 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL olan mükellefler 1.7.2022 tarihine kadar, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri olanlar ise ilgili hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına kadar e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

1.2.Özellik Arz Eden Hususlar

Bu Tebliğle (509 No.lu VUK Genel Tebliği) belirlenen hadlerin altında kalan mükellefler de istemeleri halinde e-Fatura uygulamasından yararlanabilir.

e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu olan mükelleflerin; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev’i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev’i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır. Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.

Başkanlık, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-Fatura uygulamasına dâhil olması gerekmektedir. Yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazıda belirtilen süreler içinde e-Fatura uygulamasına dâhil olması ve e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenleyecekleri faturaları e-Fatura olarak düzenlemeleri gerekmektedir. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Kanunda öngörülen hükümler uygulanır.

e-Fatura uygulamasına dâhil olduktan sonra veya dâhil olmak zorundayken işi bırakıp daha sonra yeniden mükellefiyet tesis ettiren gerçek kişi mükellefler, işe başladıkları tarih itibarıyla e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

e-Fatura uygulamasına dâhil olan veya dâhil olmak zorunda olan bir ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüşmesi halinde, yeni kurulan sermaye şirketi de e-Fatura uygulamasına dâhil olmak zorundadır. Uygulamaya dâhil olma süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.

e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı (Türkiye’de ikâmet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar dâhil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikâmet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1.7.2017 tarihinden (Türkiye’de ikâmet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar açısından Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinde yapılan duyuruda belirtilecek tarihten) itibaren e-Fatura olarak düzenlemeleri zorunludur.

e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine düzenledikleri e-Faturada, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde e-Faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için e-Faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir.

2.e-Arşiv Fatura

e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin, istisnai durumlar haricinde (509 No.lu Tebliğin V.7. ve VIII. Numaralı bölümlerinde açıklanmıştır) e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflere gerçekleştirmiş olduğu mal satışları ile hizmet ifalarında faturayı e-Fatura olarak, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükellefleri ile vergi mükellefi olmayanlara gerçekleştirmiş olduğu mal satışları ile hizmet ifalarında ise faturayı e-Arşiv Fatura olarak düzenlemeleri zorunludur.

2.1.e-Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu ve Geçiş Süresi

2.2. Özellik Arz Eden Hususlar

Satıcı ve alıcının her ikisinin de e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar olması halinde bunlar arasında düzenlenen faturaların tamamının e-Fatura olması gerekmektedir.

Aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca birlikte değerlendirilecek olup, faturaların vergi dâhil tutar toplamının belirtilen tutarı aşması halinde, söz konusu faturaların e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması zorunluluğu bulunmaktadır.

Başkanlık, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olması gerekmektedir. Yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, e-Arşiv Fatura ve/veya e-Fatura olarak (e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek faturalar e-Fatura olarak, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan vergi mükellefleri ile vergi mükellefi olmayanlara düzenlenecek faturaları e-Arşiv Fatura olarak) düzenlemeleri gerekmektedir.

e-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olup internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin e-Arşiv Faturaları elektronik ortamda iletmek zorundadır. Söz konusu satışlarda; sevk irsaliyesi ya da e-İrsaliyenin bir örneğinin, sevk irsaliyesi yerine geçen e-Arşiv Faturanın kâğıt çıktısının ya da ÖKC fatura bilgi fişinin sevk edilen malın yanında bulunması gerekmektedir. e-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olan mükellefler tarafından elektronik ticaret kapsamında gerçekleştirilen mal ve hizmet satışlarına ilişkin düzenlenecek e-Arşiv Faturalarda “Bu satış internet üzerinden yapılmıştır.” ifadesi yer almalıdır. Müşteri malı iade etmek isterse elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını alır ve iadeye ilişkin bölümü doldurup imzalamak suretiyle mal ile birlikte malı satana geri gönderir. Bu suretle malı satana geri gönderilen bu belge satıcı tarafından düzenlenen gider pusulası yerine geçer.

3.Tereddüt Hâsıl Olan Muhtelif Hususlarda Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Görüşleri

Mail order yöntemiyle satış yapan şirketin e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu hakkında İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 20.12.2016 tarih 256439 sayılı görüşü şu yöndedir: “…kurumunuza ait web(internet) sayfasında sadece satışını yapmakta olduğunuz ürünlerin tanıtımının yapılması, sipariş ve satış işlemlerinin internet ortamında yapılmayıp telefon veya faks ile yapılması, tahsilat işlemininiz de internet sayfası aracılığı ile olmaksızın faks veya mail ile tarafınıza ulaştırılan mail order ile gerçekleştirilmesi şartlarıyla, “internet satışı” kapsamında değerlendirilen mal veya hizmet satışınız bulunmayacağından; e-Fatura ve e-Defter uygulamalarına bunlara ilişkin düzenlemelerde belirtilen zorunluluk koşullarının sağlanması veya isteğe bağlı olarak bu uygulamalara dâhil olunması halinde dahi e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Ancak e-Fatura veya e-Defter uygulamalarına dâhil olma durumunuzdan bağımsız olarak; yukarıdaki bölümlerde açıklamalarına yer verilen kapsamda “internet satışı”nızın bulunması ve kurumunuzun ilgili hesap dönemi brüt satış hasılatının belirtilen sınırı (5 Milyon TL) aşması halinde firmanızın ilgili Genel Tebliğlerinde belirtilen tarihler itibariyle e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunacağı tabiidir”.

İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı 26.06.2015 tarih 317 sayılı özelgesi ile e-Fatura’da red süresi hakkında açıklamalarda bulunmuştur: “…Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229’uncu maddesinde Faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 6102 sayılı Türk Ticaret KanunununFatura ve teyit mektubu” başlıklı 21’inci maddesinin 2inci fıkrasında Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir…Bununla birlikte Başkanlığımızca e-Fatura uygulamasını portal yöntemi ile kullanan mükelleflerin düzenlemiş oldukları ticari fatura senaryosundaki faturalara alıcıları tarafından itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre ile sınırlandırılmış olmakla birlikte, Entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemlerinde ise itiraz (red) yanıtı dönülebilmesi 8 (sekiz) günlük süre sınırı, kısıtı “e-Fatura Uygulaması Entegrasyon Kılavuzu’nda 05.01.2015 tarihinde yapılan düzenleme ile 15.01.2015 tarihinden geçerli olmak üzere getirilmiş ve söz konusu kılavuz www.efatura.gov.tr adresinde yayınlanmış…Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; sistem üzerinden yapılan sorguda e-Fatura uygulamasından Entegrasyon yöntemi ile faydalanmakta olduğunuz ve belirttiğiniz tarih olan 28.04.2014’te de bu yöntemi kullandığınız belirlenmiş olup, teknik olarak bu tarihte ve sonrasında (15.01.2015 tarihine kadar) ticari fatura senaryosu kapsamında gönderdiğiniz faturalara 8 günden sonra alıcıları tarafından kabul / red uygulama yanıtı verilmesi mümkün olmakla beraber, Türk Ticaret Kanununun ilgili hükmü gereğince kanuni itiraz süresinden sonra yapılmış olan itirazları dikkate alma zorunluluğunuz bulunmamaktadır…”

e-Arşiv Fatura kullanıcısının internet üzerinden satışını yaptığı ürünün müşteri tarafından iadesi durumunda belge düzeni hakkında İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 26.12.2016 tarih 262553 sayılı Özelgesi ile açıklamalarda bulunmuştur: “ …e-Arşiv izni olan firmanızın internet üzerinden vergi mükellefi olmayanlara yapacağı mal ve hizmet satışlarına ilişkin olarak …iade bölümünün yer aldığı e-Arşiv Faturası düzenlenerek kâğıt çıktısının ürün ile birlikte alıcısına gönderilmesi, müşterinin malı iade etmek istemesi durumunda ise elektronik ortamda kendisine iletilen faturanın kâğıt çıktısını iadeye ilişkin bölümü doldurarak mal ile birlikte  firmanıza geri göndermesi gerekmektedir”.

Kaynakça

– 509 No.lu VUK Genel Tebliği

– 515 No.lu VUK Genel Tebliği

– 526 No.lu VUK Genel Tebliği

– 535 No.lu VUK Genel Tebliği

– 550 No.lu VUK Genel Tebliği

– İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 26.12.2016 tarih 262553 sayılı özelgesi

– İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 20.12.2016 tarih 256439 sayılı özelgesi

– İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 26.06.2015 tarih 317 sayılı özelgesi

(Bölüm 2: e-İrsaliye/e-Serbest Meslek Makbuzu/e-Müstahsil Makbuzu/e-Gider Pusulası)

[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi  kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]

Exit mobile version