Adem ERDEM
Vergi Dairesi Müdürü
[email protected]
İhraç kayıtlı satışlarda imalatçı aleyhine oluşan kur farkı tutarlarının iade edilecek katma değer vergisi (KDV) hesabından düşülüp düşülmeyeceği ile imalatçıdan ihraç kaydıyla alınan malların ihracatı gerçekleştirildikten sonra belirli bir ciroya ulaşılması durumunda imalatçı firma adına ciro primi, satış artırıcı pazarlama faaliyetleri için satış destek ya da fiyat farkı faturalarında katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı, hesaplanması halinde ise hangi oranda hesaplanması gerektiği hususunda bazı tereddütler bulunmakta olup konuyu ayrıntılı şekilde açıklamaya çalışacağım.
3065 sayılı KDV Kanununun;
– 1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,
– 11/1-c maddesinde, ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisinin, ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak, ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu verginin, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunacağı,
– 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu,
– 35 inci maddesinde, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellefin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellefin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzelteceği, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesinin şart olduğu
hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin;
– “İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik” başlıklı (II/A-8.9.) bölümünde;
“3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesinde, ihracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek katma değer vergisinin, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamayacağı hükme bağlanmıştır.
İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.
İmalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir. (KDV Genel Uygulama Tebliğinde değişiklik yapan 25 Seri No.lu KDV Tebliği ile eklenen cümle; Yürürlük 23/3/2019 tarihini izleyen vergilendirme dönemlerine ilişkin iade taleplerine uygulanmak üzere) Ancak, iade talep dilekçesinin verildiği tarihten sonra imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarına ilişkin olarak iade hesabında herhangi bir düzeltme yapılmaz.” Açıklamaları yer almaktadır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin “İskontolar” başlıklı (III/A-6.1.) bölümünde;
“Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yılsonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hâsılat primi, yılsonu iskontosu gibi adlarla) yapılan iskontolar esas itibarıyla, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda 3065 sayılı Kanunun 35 inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan iskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.” açıklamalarına yer verilmiştir.
Sonuç olarak;
İhraç kayıtlı satışlarda imalatçı aleyhine oluşan kur farkı tutarlarının iade edilecek katma değer vergisi (KDV) hesabından düşülüp düşülmeyeceği ile ihracatçı tarafından imalatçı firma adına düzenlenen ciro primi, satış destek ve fiyat farkı faturalarında katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı, hesaplanması halinde ise hangi oranda hesaplanması gerektiğini maddeler halinde sıralayalım.
– İhraç kayıtlı satışlarda imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçı firma tarafından imalatçıya düzenlenecek faturalarda KDV hesaplanmayacaktır. Burası önemli sadece kur farkı faturaları için geçerlidir.
– Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesinin yazılması ve söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilmesi gerekmektedir.
– İmalatçıya ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkı ve fiyat farklarından doğanlar da dahil olmak üzere imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişiklik tutarına ihraç kayıtlı teslim edilen malların tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar, ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşülmesi gerekmektedir. Kur farkı faturasında KDV olmamasına rağmen faturaya isabet eden KDV iade hesabından düşülecektir.
Ancak, Nisan/2019 ve müteakip vergilendirme dönemlerine ilişkin iade talepleri bakımından, iade talep dilekçesinin verildiği tarihten sonra imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarına ilişkin olarak iade hesabında herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır. Bu düzenleme sadece kur farkı faturalar için geçerlidir.
– İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından ihracatçıya teslim edilen mallara ilişkin, ihracatçı tarafından imalatçı firma adına düzenlenen ciro primi, satış destek ve fiyat farkı faturalarında, söz konusu ihraç kayıtlı teslimin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı (%1, %10, %20) uygulanarak KDV hesaplanması gerekmektedir.
Kaynak:
1–3065 sayılı KDV Kanunu
2-KDV Genel Uygulama Tebliği
3-25 Seri No.lu KDV Tebliği
8- Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanan özelgeler
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
