Depremin Yıktığı Binaların Emlak ve Çevre Temizlik Vergisi
Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba@mbaymm.com
06.Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerin yıkıcı etkisiyle enkaz yığınına dönen şehirde depremde yıkılan binlerce binanın, emlak vergileri ve çevre temizlik vergileri silinecek mi? Ertelenecek mi? Ödenecek mi? Konusu hep tartışma konusu olmuştur.
“Bilindiği üzere 7440 sayılı Kanunla yapılan düzenleme, mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde, depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ilişkin olup, 6/2/2023 tarihinden önce tahakkuk eden ve bu kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan, emlâk vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası, gecikme faizi ve gecikme zammı terkin edilecektir. Şeklindedir.
Belediyeler veya ilgili birimler bu durumda bulunan vatandaşlardan başvuru aramaksızın, emlâk vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile çevre temizlik vergisine ilişkin terkin işlemini resen yapacaklardır.
06.02.2023 tarihinden önceki borçlar için böyle bir düzenleme yapılırken bu tarihten sonra tahakkuk eden veya edecek başta emlak vergisi olmak üzere taşınmazlardan alınması gereken vergilerin ne olacağı merak konusu olmaktadır. Depremde yıkılan binlerce binanın, emlak vergileri ve çevre temizlik vergileri silinecek mi? ertelenecek mi? ödenecek mi? Konusunda tereddütler yaşanmaktadır.
Oysa ki bu konuda 2020 yılında İzmir ve çevre illerini etkileyen deprem sonrasında Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından 09.02.2022 tarihinde ilgili belediye başkanlıklarına gönderilen yazıda “Deprem sonucu yıkılan, yanan veya tamamen kullanılamaz hale gelen binaların arsalarına ait vergilerin, depremin olduğu tarih itibariye ödenecek olan emlak vergisi ile bu olayların meydana geldiği 2020 yılını takip eden bütçe yılından itibaren iki yıl süreyle (2021 ve 2022 yıllarında) ödenmeyeceği” konusunda bilgi verilmiştir.
| İlgili Yazı İçin Tıklayınız |
Yıkılan Binalardan Vergi Alınmaması Gerekiyor
Bu açıklamayı dikkate aldığımızda 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli ve sonraki günlerde meydana gelen depremler nedeniyle, depremlerden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde yıkılan binaların bulunduğu arsalardan 2 yıl (2024 ve 2025 yılları için) vergi alınmayacağı. Ayrıca Emlak Vergisi Kanunu 5.maddesinin (c) fıkrası “c) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle binaları yanan, yıkılan veya kullanılmaz hale gelen veya yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri (Deprem hariç) afetlerle zarar görmesi muhtemel yerlerdeki binaların vergi mükellefleri tarafından afetin vuku bulduğu veya afete maruz bulunduğunun yetkili kuruluşça tebliği tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde afetin vuku bulduğu yerde veya kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilen binalar inşalarının sona erdiği yılı, kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre inşa olunup hak sahiplerine teslim edilen binalar devredildikleri yılı takip eden bütçe yılından itibaren 10 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır. (Bu halde, bu maddenin (a) fıkrası hükmü uygulanmaz.)”
uyarınca da deprem nedeniyle zarar gören yerlerdeki binaların depremin olduğu tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde depremin olduğu yerde veya kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilmesi halinde ve kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre inşa edilip hak sahiplerine teslim edilen binalar devredildikleri yılı takip eden yıldan itibaren 10 yıl süre ile emlak vergisinden istisna edildiğinden depremler nedeniyle yıkılan binalara (konut ve iş yeri) ilişkin 2023 yılı da dahil olmak üzere emlak vergisi alınmaması gerekmektedir.
Fiziken bulunmayan ve kullanılması mümkün olmayan bu binalar (konut ve iş yeri) için çevre ve temizlik vergilerinin de hesaplanmaması gerekmektedir. Konu ile ilgili vatandaşların e-belediye sistemi üzerinden yapmış oldukları sorgulamalarda ilçe belediyelerinin yıkılan binalar için emlak vergisi ve çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirdikleri. Mayıs-2023 dönemine ait olan 1.taksit tutarının mücbir sebep nedeniyle 31.08.2023 tarihine kadar vade koyarak bu tarihten sonrası için gecikme faizi uyguladıkları görülmektedir.
Bununla birlikte Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilen ilan ve reklam vergilerinin de yıkılan ve ağır hasar nedeniyle kullanılamaz durumda bulunan işyerleri adına 2023 yılı için tahakkuk ettirilerek mükelleflerin sicil kayıtlarına işlendiği görülmektedir.
Yapılan bu işlemler yukarıda yer alan düzenlemelere göre yasal değildir. Belediyelerin deprem nedeniyle zarar gören ve mağdur durumda bulunan vatandaşların yanında olması gerekirken böyle bir uygulamaya gitmesi doğru değildir.
6 Şubat 2023 tarihinde ve sonraki günlerde meydana gelen depremler nedeniyle binası (Konut-İşyeri) herhangi bir hasar görmemiş vatandaşlar için tahakkuk ettirilen emlak vergisinin ve çevre temizlik vergilerinin silinmesi mümkün değildir. Konut ve işyerleri depremden zarar görmeyen vatandaşların bu vergilerini belirtilen sürelerde ödemeleri gerekmektedir.
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
Bu makalenin tüm hakları www.alomaliye.com’a aittir. İktibas belirtilmeden ve linkimiz verilmeden (kaynak belirtilmeden) tamamı ya da bir kısmı herhangi bir ortamda (yazılı-görsel-işitsel-sanal-bulut-eğitim vb. ortamlar) kullanılamaz. Aksi kullanımlarda gerekli yasal işlemler yapılır.
[/vc_message][vc_column_text]