Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 24)
Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)’nde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra No: 24)
11 Ağustos 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32276
Hazine ve Maliye Bakanlığından:
MADDE 1- 30/4/2021 tarihli ve 31470 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)’nin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “gerçek kişiyi veya gerçek kişi taciri,” ibaresi “gerçek kişiyi, gerçek kişi taciri veya ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiyi,” olarak değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“g) Güvenlik unsurları: Kimlik belgesinde yer alan ve beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen güvenlik ögeleri olan giyoş, gökkuşağı baskı, optik değişken mürekkep, gizli görüntü, hologram ve mikro yazı ile fotoğraf ve imzadan oluşan görsel güvenlik unsurlarını,
ğ) Yakın alan iletişimi: Elektronik cihazların güvenilir, temassız işlem yapabilmesini ve sayısal içeriğe ve/veya elektronik cihazlara erişimini mümkün kılan, veri okuma ve yazmakta kullanılan kısa menzilli kablosuz teknolojiyi,”
MADDE 2- Aynı Tebliğin 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, altıncı fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiş, mevcut yedinci fıkrada yer alan “maddedeki” ibaresi “Bölümdeki” olarak değiştirilmiştir.
“(4) Uzaktan kimlik tespiti, sürekli iş ilişkisi tesis edilmeden önce tamamlanır.”
“(7) Uzaktan kimlik tespitinde süreç; çevrimiçi, kesintisiz, görüntülü ve gerçek zamanlı olarak yürütülür. Uzaktan kimlik tespiti sürecinin tamamı, sürecin tüm adımlarını içerecek ve denetlenebilir olmasını sağlayacak şekilde kayıt altına alınır ve saklanır.
(8) Uzaktan kimlik tespiti sürecinin kısmen veya tamamen hizmet alımı suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, hizmet alınacak kuruluşların TS EN ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikası sahibi olmaları zorunludur.
(9) Uzaktan kimlik tespitinde kullanılacak yapay zeka temelli uygulamalarda bu Bölümdeki esaslara uygun olmak kaydıyla;
a) Uzaktan kimlik tespitinde müşteri temsilcisi tarafından gerçekleştirilen işlemler, tamamen veya kısmen, çevrimiçi ve gerçek zamanlı kayıt şartıyla yapay zekâ temelli yöntemler ile de yapılabilir. Kimlik tespiti sürecine ilişkin görsel ve işitsel iletişimin bütünlüğünün ve gizliliğinin sağlanması için gerekli tedbirler alınır. Bu amaçla, yapılan görüntülü doğrulama uçtan uca güvenli iletişim ile gerçekleştirilir ve her durumda görüntülü kimlik tespiti kesintisiz şekilde tamamlanır. Yükümlü yapay zeka uygulamalarının kullanıldığı durumda uzaktan kimlik tespiti yapılan kişinin gerçek bir kişi olduğuna ilişkin kontrolleri yapar ve kimlik kartındaki fotoğraf ile görüntüleri karşılaştırarak başvuru sahibinin ibraz edilen kimliğin sahibi olduğunu doğrular.
b) Uzaktan kimlik tespiti yapılacak kişinin canlı görüntüsündeki yüzü ile kimlik belgesinde yer alan fotoğrafın karşılaştırmasında yapay zeka uygulamasının kullanıldığı yahut çevrimiçi gerçek zamanlı görüntülü görüşmenin müşteri temsilcisi olmaksızın tamamen yapay zekâ temelli uygulama ile gerçekleştirildiği durumda; kimlik belgesinden yakın alan iletişimi kullanılarak alınabilmesi halinde temassız yongadaki fotoğraf, alınamaması halinde ise kimlik belgesi üzerinde yer alan fotoğraf ile canlı olarak hazırda bulunan başvuru sahibinin yüz görüntüsü karşılaştırılırken veya canlılık testi yapılırken kullanılacak yapay zekâ algoritmasının yanlış onay vakasının on milyonda birin altında olduğunu gösteren Türk Standardları Enstitüsü raporu alınır. Yapay zeka algoritmasının yurtdışı menşeli bir kuruluştan hizmet alınması ve söz konusu kuruluşun yurtdışında uluslararası geçerliliği bulunan bir sertifika sahibi olması durumunda Türk Standardları Enstitüsü raporu alınmasına gerek yoktur.”
MADDE 3- Aynı Tebliğe 4 üncü maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
“Gerçek kişilerde uzaktan kimlik tespitine ilişkin genel esaslar
MADDE 4/A- (1) Gerçek kişi veya gerçek kişi tacirin uzaktan kimlik tespitinde Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasındaki bilgiler ile 17 nci maddesinde düzenlenen yazılı beyan, uzaktan kimlik tespitinde kullanılan usul ve yöntem vasıtasıyla alınır. Kimlik tespiti ile bu Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında alınması gereken bilgiler web siteleri, internet şubeleri veya mobil uygulamalar gibi kanallar üzerinden elektronik ortamda doldurulan formlar kullanılarak da gönderilebilir. Bu bilgilerden Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası kapsamında öngörülen teyit işleminde 3/12/2019 tarihli ve 30967 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı Yönetmeliğinde tanımlanan kimlik kartı kullanılır. Kimlik tespiti kapsamında alınan adres ve kimlik bilgileri ayrıca İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı üzerinden sorgulanarak teyit edilir.
(2) Uzaktan kimlik tespiti sürecinde kimlik tespiti yapılacak kişinin ve kimlik belgesinin doğrulanmasına yönelik tedbirler alınır. Bu kapsamda kimlik belgesinin doğruluğunu ve kişinin canlılığını tespit edici yöntemler kullanılır, kimlik belgesindeki fotoğrafın ve kişisel bilgilerin kişi ile uyuştuğundan emin olunur.
(3) İkinci fıkra kapsamında asgari olarak;
a) Kimlik belgesi yakın alan iletişimi kullanılarak doğrulanır. Bu suretle doğrulanamaması halinde kimlik belgesinde yer alan güvenlik unsurlarının şekil ve içerik bakımından doğrulanması sağlanır.
b) Kişinin yüzü ile kimlik belgesinden yakın alan iletişimi kullanılarak alınabilmesi halinde temassız yongadaki fotoğrafın, alınamaması halinde kimlik belgesi üzerinde yer alan fotoğrafın biyometrik karşılaştırması yapılır ve sahte yüz teknolojisine dair riskleri önlemeye yönelik ilave tedbirler alınır.
c) Kişiye elektronik haberleşme işletmecileri vasıtasıyla, yapılan kimlik tespiti işlemine özgü tek kullanımlık şifre gönderilir. İletilen şifrenin sistemde onaylanması durumunda kişinin cep telefonu numarası doğrulanmış olur.
Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde uzaktan kimlik tespitine ilişkin genel esaslar
MADDE 4/B- (1) Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin uzaktan kimlik tespitinde; Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasındaki tüzel kişiye ilişkin bilgiler ile 17 nci maddesinde düzenlenen yazılı beyan, uzaktan kimlik tespitinde kullanılan usul ve yöntem vasıtasıyla alınır. Kimlik tespiti ile bu Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında alınması gereken bilgiler web siteleri, internet şubeleri veya mobil uygulamalar gibi kanallar üzerinden elektronik ortamda doldurulan formlar kullanılarak da gönderilebilir.
(2) Tüzel kişiye ilişkin bilgilerden tüzel kişiliğin unvanı, ticaret sicil numarası, faaliyet konusu ve adresi, 19/12/2012 tarihli ve 2012/4093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde tanımlanan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, vergi kimlik numarası ise Gelir İdaresi Başkanlığının veri tabanındaki güncel bilgiler üzerinden doğrulanır.
(3) Tüzel kişiliği temsile yetkili kişinin uzaktan kimlik tespiti, Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasında temsile yetkili kişiler için aranan bilgiler alınarak bu Tebliğin 4 ve 4/A maddesindeki usul ve yöntemlerle yapılır. Tüzel kişiyi müştereken temsile yetkili birden fazla kişinin bulunması durumunda bu kişilerin kimlik tespitinin aynı oturumda veya farklı zamanlarda yapılması mümkündür.
(4) Tüzel kişiyi temsile yetkili kişinin hâlihazırda aynı yükümlünün müşterisi olması halinde, temsilcisi olduğu tüzel kişiye ilişkin sürekli iş ilişkisi tesis etmeye yönelik talebini, kullanımına açık olan internet şubesi ya da mobil uygulama üzerinden yapabilir. Bu durumda tüzel kişinin kimlik tespitine ilişkin süreç, söz konusu uygulamalar üzerinden oturum açılması suretiyle kişinin kimliğinin doğrulanması sonrasında kesintisiz şekilde devam eder.
(5) Kişinin temsil yetkisi, alınan bilgilerin MERSİS veya Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi üzerinden sorgulama yapılarak edinilen güncel bilgiler ile eşleştirilmesi suretiyle teyit edilir. Bu kapsamda ihtiyaç duyulması halinde, temsile yetkili kişi tarafından sunulan ve tüzel kişiyi temsile yetkili olduğunu gösteren imza sirkülerinin üzerindeki bilgileri gösteren fotoğraf ve/veya ekran görüntüleri oluşturulur, imza sirkülerinden alınan imza örneği kişinin kimlik belgesinde ve/veya MERSİS’te bulunan imza örneği ile karşılaştırılır, ayrıca imza sirkülerinin mevcudiyeti, üzerindeki tarih ve yevmiye numarası kullanılmak suretiyle teyit edilir.
(6) Yönetmeliğin 17/A maddesi kapsamında gerçek faydalanıcının tanınmasına yönelik olarak gerekli tedbirler alınır. Bu kapsamda gerçek veya tüzel kişilerde uzaktan kimlik tespitine ilişkin olarak belirlenen usul ve yöntemler ile alınan belgelerden faydalanılabilir.”
MADDE 4- Aynı Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “6 ncı maddesi” ibaresi “6 ncı ve 7 nci maddeleri”, ikinci fıkrasında yer alan “6 ncı maddesindeki” ibaresi “6 ncı ve 7 nci maddelerindeki” olarak değiştirilmiş, aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(4) Uzaktan kimlik tespiti sürecinde, kimlik belgesinin yakın alan iletişimi kullanılarak doğrulanamaması halinde kullanılacak yöntemlere ilave olarak, sürekli iş ilişkisi tesisi öncesinde ilk finansal hareketin, kişinin müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka finansal kuruluştaki hesabından yapılması zorunludur.”
MADDE 5- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
