Ülkemizde en çok tercih edilen şirket türü, anonim şirket veya limited şirket olarak bilinen sermaye şirketleridir
Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]
Şirket kuracakların; ne tür bir şirket kurmaları gerektiği noktasında çoğu zaman tereddüt yaşadıkları, dolayısıyla edindikleri eksik veya yanlış bilgiler nedeniyle sonradan yanıldıkları, daha da ötesi kurdukları şirketlerin türünü sonradan değiştirerek ek külfetlere katlandıkları görülüyor.
Girişimcilerin, kuracakları şirket türünü seçerken, başta Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Vergi Kanunları ile iştigal konularıyla bağlantılı birçok mevzuatı dikkate alarak tercihte bulunmalarında fayda vardır.
Ülkemizde en çok tercih edilen şirket türü, anonim şirket veya limited şirket olarak bilinen sermaye şirketleridir. Ancak, birçok yönden incelendiğinde anonim şirketin limited şirkete göre daha avantajlı olduğu görülüyor.
Anonim şirket daha avantajlı
6102 sayılı yeni TTK’yla, anonim şirketlerin birçok avantajına ek olarak önceki yasal düzenlemelerin aksine tek ortaklı olarak dahi kurulabilmesinin önünün açılması sebebiyle birçok limited şirketin tür değiştirerek anonim şirkete dönüştüğü görülmüştür.
Yeni kurulacak olan şirketlerde özellikle asgari esas sermaye miktarı şirket türü konusundaki tercihleri belirlemektedir. Limited şirketler asgari on bin lira sermaye ile kurulabilmekteyken bu rakam anonim şirketlerde elli bin liraya çıkmaktadır.
Şirketin iştigal konusu bakımından elli bin lira sermayenin fazla olması halinde genellikle limited şirket tercih edilmektedir. Limited şirketlerde hisse devirleri mutlaka noter aracılığıyla yapılmak zorundadır. Bu durumda, her hisse devri işleminde devreden ve devralan taraflar için noter masrafı gündeme gelecektir.
Anonim şirketlerde ise hamiline yazılı hisseler teslim yoluyla, nama yazılı hisseler ciro ve teslim yoluyla devredilebilir. Çıplak paylar ise alacağın temliki yoluyla devredilebilmektedir. Anonim şirketlerde ortakların ortaklıktan çıkarılması söz konusu değildir. Bunun tek istisnası, taahhüt edilen sermaye payının ödenmesinde temerrüde düşülmesi nedeniyle ihraçtır.
Limited şirketlerde ise şirket ana sözleşmesinde belirtilen sebeplerle ya da haklı sebeplerin varlığı halinde bu haklı sebeplere dayanarak ortağın ortaklıktan çıkarılması mümkündür. Aşağıdaki karşılaştırma tablosunda görüleceği üzere, birçok yönden incelendiğinde anonim şirketin limited şirkete göre daha avantajlı olduğu görülüyor.
Bazı Anonim Şirketler özel izne tabi
Özel kanunlara tabi anonim şirketlere, özel hükümler dışında TTK hükümleri uygulanır. Bu nedenle, aşağıda sıralanan anonim şirketler, Ticaret Bakanlığı’nın ön izninden sonra kuruluş işlemlerini tamamlayabilirler.
Bu şirketler sırasıyla; Bankalar, Finansal kiralama şirketleri, Faktoring şirketleri, Tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri, Varlık yönetim şirketleri, Sigorta şirketleri, Anonim şirket şeklinde kurulan holdingler, Döviz büfesi işleten şirketler, Umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, Tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, Ürün ihtisas borsası şirketleri, Bağımsız denetim şirketleri, Gözetim şirketleri, Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketler ile Serbest bölge kurucusu ve işleticisi şirketleridir.
Bu tür şirketlerin, esas sözleşme değişiklikleri başta olmak üzere ortaklık yapılarında ki değişiklik, genel kurul işlemleri gibi konularda Bakanlık izin veya onayına başvurmak zorundadırlar. Burada sayılan şirketler dışındaki şirketlerin hukuki durumu, niteliği ve işletme konusu ne olursa olsun kuruluşu ve esas sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine tabi değildir.
İktibas: Dünya Gazetesi
