Merkezi yönetim bütçesi verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre; 2022 yılında Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen harcama 53 milyar 844 milyon TL oldu. Bu sonuca göre, 2022 yılında merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içerisindeki oranı %1,66 oldu. Merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının 15 trilyon 6 milyar 574 milyon TL olan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı ise %0,36 oldu.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak hesaplanan tahmini sonuçlara göre; 2023 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 76 milyar 101 milyon TL tahsis edildi.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için yapılan harcamaların GSYH ve merkezi yönetim bütçesi içindeki payı, 2008-2022
Dolaylı Ar-Ge desteği 25 milyar 722 milyon TL oldu
Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi indirimi ve istisnalarının toplamı 2022 yılında 25 milyar 722 milyon TL oldu.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge harcamaları ile dolaylı Ar-Ge destekleri, 2008-2022
En fazla fonlama genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı
Ar-Ge için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyo-ekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında 2022 yılında en fazla Ar-Ge fonlaması %63,3 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bu sosyo-ekonomik hedefi; sırasıyla %10,9 ile savunma, %6,1 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,9 ile genel bilgi gelişimi Ar-Ge (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %3,7 ile eğitim takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan hesaplamalara göre, 2023 yılında Ar-Ge için en fazla ödeneğin %65,5 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılacağı tahmin edildi. Savunma %13,0 ile sosyo-ekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer aldı. Bu hedefleri %4,6 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,3 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %3,5 ile tarım izledi.
En fazla harcamanın yapıldığı ilk beş sosyo-ekonomik hedef, 2022
AÇIKLAMALAR
Devletin (merkezi yönetim kurum/kuruluşlarının) ilgili yılda bütçe başlangıç ödeneklerine (tahmini) ve harcamalara (nihai) göre gerçekleştirdiği Ar-Ge finansmanının hesaplanması Ar-Ge faaliyetleri için devlet desteğini ölçme açısından önemlidir. Ar-Ge için devletin ayırdığı ödenek/harcama sadece kamu kurum/kuruluşlarında gerçekleştirilen Ar-Ge’yi değil, aynı zamanda diğer üç ulusal sektörde (mali ve mali olmayan şirketler, kar amacı olmayan kuruluşlar ve yükseköğretim sektörü) ve yurt dışında (uluslararası kuruluşlar dahil) devlet tarafından finanse edilen Ar-Ge’yi de kapsamaktadır.
Bütçe verilerine dayalı hesaplamalarda, 2021 yılına kadar Analitik Bütçe Sınıflandırması kullanılırken 2021 yılı ve sonrasında Merkezi Yönetim Bütçesinin Program Bütçeye uygun olarak hazırlanması nedeni ile Program Sınıflandırması kullanılmıştır.
Dolaylı Ar-Ge destekleri ise 193, 5520, 4691, 5746 ve 3065 sayılı kanunlarda yer alan Ar-Ge’ye ilişkin indirim ve istisnaları kapsamakta olup Hazine ve Maliye Bakanlığı verileri kullanılarak hesaplanmaktadır.
