07 Haziran 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32214
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
DUYURU
Türkiye genelinde trafiğe kayıtlı 27 milyon araç sahibini ilgilendiren zorunlu trafik sigortasında, artan maliyetlerin etkin yönetimini sağlamayı teminen Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından devreye alınan “Trafik Sigortası Yol Haritası” kapsamında Sigorta Tahkim Yönetmeliği’nde de revizyona gidildi.
Bilindiği üzere sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla faaliyette bulunan Sigorta Tahkim Komisyonu, alternatif yargı yolu olması hasebiyle adalet sisteminin yükünü önemli ölçüde azaltmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından uygulanacak bu yönetmelikte birçok alanda değişiklik yapılmıştır.
Bu kapsamda başta hakemlerin üzerindeki mevcuttaki aşırı iş yükünün azaltılması ve yargılama kalitesinin artırılması amacıyla yönetmelikte düzenleme yapılmıştır.
İlaveten, hakemlik sınavına girebilecekler yeniden tanımlanarak, sigortacılık mesleğinin temel fonksiyonlarından olan aktüerya, risk kabul, teknik muhasebe ile reasürans alanları sigortacılık deneyimine dahil edilmiş ve hakem adayı tabanı genişletilmiştir. Ayrıca son yıllarda hızla artan dosya yoğunluğu hasebiyle itiraz hakemlerinin sayısının artırılması için genişletici önlemler alınmıştır. Bu kapsamda itiraz hakemi olarak görev yapacakların sigorta hakemleri arasından seçilmesine de olanak sağlanmıştır.
Kamu hizmetlerinin dijitalleşmesi kapsamında, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun başvuru aşamasından karar aşamasına kadar elektronik ortamda yürütülmesine imkân sağlanarak operasyonel verimlilik öngörülmüştür.
Yapılan değişiklikle itiraz yetkilisinin nitelikleri yeniden tanımlanmış olup itiraz hakem heyetine usulüne uygun yapılmayan başvurularda, başvuru ücretinin yarısının iade edilmesi hüküm altına alınarak usulsüz başvuruların önüne geçilmesi ve maliyet azaltıcı tedbir alınması amaçlanmıştır.
Uyuşmazlıkların çözümü için görev alan hakemlerin önemli mazeretlerinin bulunması durumunda dosya bakma zorunluluklarını durdurabilmelerine olanak sağlanmıştır. Mücbir nedenler ve diğer önemli mazeretler nedeni ile dosya kabulü yapamayan hakemlerin, takip edildiği listenin belirli periyodlarla gözden geçirilmesi kararlaştırılmıştır.
Hakem listesinden silinme halinde sonuçlanmayan başvurular için izlenecek yol belirlenmiş, bu konudaki düzenleme, Kanunun 30. maddesinin on iki ve on beşinci fıkralarındaki sürelere uygun olarak yeni görevlendirilen hakemler için işin niteliğine uygun şekilde tespiti sağlanmıştır.
Devreye alınan bu değişikliklerle Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuran sigortalıların iş süreçlerinin daha hızlı, güvenilir ve etkin yürütülmesi amaçlanmakta olup önümüzdeki dönemde “Trafik Sigortası Yol Haritası” kapsamında tahkim sisteminde yapılacak kanuni düzenlemelerle maliyet azaltıcı ilave tedbirler alınacaktır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur. (SEDDK)
MADDE 1- 17/8/2007 tarihli ve 26616 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“f) Hakem Listesi: Sigorta ve itiraz hakemleri listesini,”
“h) Raportör: Sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Komisyona intikal etmiş başvurular üzerinde ön incelemeyi yapan kişiyi,”
“l) Bilirkişi Listesi: Komisyon nezdinde tutulan bilirkişi listesini,
m) Kurum meslek personeli: Kanun ve 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Kuruma verilen görevlerin gerektirdiği sürekli görev ve hizmetleri yürüten sigortacılık uzmanları ve sigortacılık uzman yardımcılarını,”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (d) bendinde yer alan “gerektiğinde hakem” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve itiraz hakem” ibaresi eklenmiş, (e) bendi yürürlükten kaldırılmış ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“ç) Hakem ve Bilirkişi Listesini tutmak.”
“ı) Bilirkişi Listesine kayıt için Komisyona yapılan başvuruları değerlendirerek şartları sağlayanların listeye kaydı için gerekli işlemleri tesis etmek.
i) Mevzuatın öngördüğü ilanları yayımlamak.
j) Başvuruların elektronik ortamda yapılabilmesini teminen gerekli bilgi işlem altyapısını tesis etmek.”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Raportör ve itiraz yetkilisi
MADDE 8- (1) Atanacak raportör ve itiraz yetkilisinin;
a) Malî güç dışında sigorta şirketi ve reasürans şirketi kurucularında aranan nitelikleri taşıması,
b) En az dört yıllık yüksek okul mezunu olması,
c) Sigorta hukukunda en az iki yıl veya sigortacılıkta en az beş yıl deneyimi olması,
gerekir.
(2) Raportörler ve itiraz yetkililerinin görev süresi ve ücreti Komisyon Başkanlığı tarafından belirlenir.
(3) Sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin ilk inceleme raportör tarafından yerine getirilir. İtiraz hakem heyetine intikal etmiş dosyalar üzerindeki ilk inceleme itiraz yetkilisi tarafından yerine getirilir. Ancak Raportör ve itiraz yetkilisi uyuşmazlığın esasına dair karar veremez. Raportörler ve itiraz yetkilileri, incelemelerini on beş gün içinde tamamlamak zorundadır. Raportörler hayat ve hayat dışı sigorta gruplarından sadece birinde faaliyet gösterir.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b), (c) ve (g) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (ç) bendinde yer alan “çoğunlukla rücu,” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
“b) Sigortacılıkta en az on yıl kesintisiz deneyim şartının sağlanmasında;
1) Kurum meslek personeli ile sigortacılığa ilişkin düzenleme, denetleme ve uygulama alanlarında grup başkanı, daire başkanı veya başkan yardımcısı unvanları ile görev yapan Kurum personelinin,
2) Sigorta, reasürans ve sigorta teminatı veren emeklilik şirketlerinde, Birlikte, sigortacılıkla ilgili özellikli kuruluşlarda ve özel kanunlarına göre sigortacılık faaliyetinde bulunan diğer kuruluşlarda genel müdür, genel müdür yardımcısı, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, kuruluş müdürü ve kuruluş müdür yardımcısı unvanlarıyla görev yapan yöneticiler ile başka unvanlarla anılsa dahi yetki ve görevleri itibarıyla bunlara denk konumlarda görev yapan diğer yöneticilerin,
3) (2) numaralı alt bentte sayılan şirket, Birlik ve kuruluşların; hukuk, hasar, aktüerya, risk kabul, teknik muhasebe, reasürans veya iç sistemler birimlerinden en az birinde asli iş süreçlerinin icra veya kontrolünde görevli personelin,
4) Üniversitelerde sigortacılık ve aktüerya alanında öğretim üyesi olarak ders veren ve akademik çalışması bulunanların,
bu görevlerde geçirdikleri süreler değerlendirmeye alınır.
c) Sigorta hukukunda en az beş yıl deneyim sahibi kabul edilecekler;
1) Sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmekle görevli adli yargı mahkemelerinde hâkim olarak görev yapmış olanları,
2) Kurul Başkan ve üyelerini, Kurum avukatlarını veya hukuk fakültesi mezunu Kurum meslek personeli ile sigortacılığa ilişkin düzenleme, denetleme ve uygulama alanlarında grup başkanı, daire başkanı veya başkan yardımcısı unvanları ile görev yapan hukuk fakültesi mezunu Kurum personelini,
3) Sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan ve adli yargı mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda fiilen vekillik yapmış olan avukatları,
4) Üniversitelerde sigorta hukuku ve ticaret hukuku alanlarında öğretim üyesi olarak ders veren ve akademik çalışması bulunanları,
kapsar.”
“g) Farklı zamanlarda sigortacılık ve sigorta hukuku alanlarının her ikisinde de deneyimi olanların toplam deneyim süresi yeterliliği, fiili deneyimin son bir yılında deneyim süresi fazla alanın tabi olduğu asgari süreye göre tespit edilir.”
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 13/A maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış, ikinci fıkrasının (ğ) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkranın (h) bendinde yer alan “beş” ibaresi “on beş” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkranın (ı) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“ğ) 13 üncü maddede öngörülen deneyimin ispatına ilişkin belgeler.”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin başlığı “Hakem Listesi” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “Listeden” ibaresi “Hakem Listesinden” şeklinde değiştirilmiş, altıncı ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Dosya üstlenmesinde hukuki ve fiili engeller bulunan hakemler, bu amaçla tutulan ayrı bir listede yer alır. Buna göre;
a) Mücbir nedenler, umulmayan haller ve Komisyon tarafından haklı görülecek mazeretleri nedeniyle geçici bir süreyle fiilen hakemlik yapması mümkün olmayan kişiler,
b) Kanunun 30 uncu maddesinin on dokuzuncu fıkrası uyarınca sigorta hakemliği yapması yasaklanmış kişiler,
c) Kurul veya Yargıtaydaki görevleri devam ettiği süre boyunca yedinci fıkrada sayılan kişiler,
fiilen sigorta ya da itiraz hakemliği yapamaz ve bu listede izlenir. Sigorta hakemlerinde, belirtilen listede bulunma haline sebep olan durumların sona ermesi halinde, listede ilgili değişikliğin yapılabilmesini teminen keyfiyet, ilgili hakem tarafından derhal Komisyona bildirilir. Bu fıkra uyarınca düzenlenen listede bulunanlar, kayıt tarihinden itibaren her beş yılda bir Komisyon Başkanlığının görüşleri de dikkate alınmak suretiyle Kurum tarafından değerlendirilir ve bunların genel listeye kaydı yapılabilir.”
“(6) Hakem ihtiyacının karşılanması amacıyla, uyuşmazlıkların sayısını ve türünü dikkate alarak gerekli şartları taşıyan hakemleri hayat ve hayat dışı grupları arasında aktarmaya ve en az on yıl sigorta hakemliği yapmış olanlar arasından deneyim ve uzmanlık alanı gibi kriterlere göre seçilecek kişileri itiraz hakemliği listesine geçirmeye Komisyonun talebiyle Kurum yetkilidir. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurum onayıyla Komisyon tarafından belirlenir.
(7) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen nitelikler ile bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde düzenlenen deneyim şartlarını taşımak kaydıyla; en az 6 ay süreyle görev yapmış olan Kurul başkan ve üyeleri ile Yargıtay Büyük Genel Kurulunun iş bölümü kararına göre taraflardan biri sigorta şirketi olan ve sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmekle görevli daireleri ile iş kazaları ve meslek hastalığından kaynaklanan tazminat ve rücu davalarında sigorta şirketinin de taraf olduğu uyuşmazlıkları çözmekle görevli dairelerinde de en az 6 ay süreyle görev yapmış olan başkan ve üye hakimler Komisyona müracaatlarına istinaden itiraz hakemi olarak listeye doğrudan kaydedilir.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “mahkemeye,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İcra ve İflas Kanununa göre icra takibine,” ibaresi eklenmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “yüzde doksanı” ibaresi “yarısı” şeklinde değiştirilmiş, onuncu fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(1) Tahkim için, Komisyonun merkezine, başvuru yapan kişinin ikametgâhının bulunduğu ya da rizikonun gerçekleştiği yerdeki büroya veya Komisyonun elektronik ortamından başvurulabilir. Uyuşmazlık başvurularında; Komisyonun internet sayfasında yayımlanan güncel başvuru formu, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler, başvuru ücreti ile tebligat giderinin yatırıldığına dair belgelerin yer alması gerekir.”
“Mücbir nedenler, umulmayan haller ve Hakem Listesinden silinme halinde sonuçlanmayan başvurular için yeni hakem görevlendirmesi yapılması durumunda, yeni görevlendirilen sigorta hakemi görevlendirildiği tarihten itibaren en geç dört ay içinde, itiraz hakemi iki ay içinde karar vermeye mecburdur.”
“(14) Tek ve heyet koordinatörü hakemlere bir ayda en fazla yetmiş adet uyuşmazlık dosyası atanır. Komisyona yapılan yüksek başvuru sayısına istinaden bu adetten daha fazla atama yapılması gerekmesi halinde Komisyon keyfiyeti Kuruma bildirerek atama yapabilir. Dönemsel ve arızi nedenlere bağlı durumlar hariç, altışar aylık periyotlar itibarıyla atanan dosya sayısının belirlenen adedin üzerinde gerçekleşmesi halinde Kurum gerekli sayıda yeni hakemi listeye eklemek için 13/A maddesine göre hakemlik sınavı açar.”
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 16/A maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) İtiraz hakem heyetine başvuru, Komisyonun internet sayfasında yayımlanan güncel itiraz başvuru formu ile itiraz başvuru ücreti ve tebligat giderlerinin yatırıldığını gösteren belge ile birlikte Komisyonun merkezine veya başvurunun yapıldığı yerdeki büroya ya da Sigorta Tahkim Komisyonuna elektronik ortamda yapılır. İtirazın süresi içinde usulüne uygun yapılıp yapılmadığı itiraz yetkilisince incelenir. Yapılan incelemede, itirazın değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılırsa durum ilgiliye bildirilir ve yatırılan ücretin yüzde doksanı iade edilir.”
MADDE 9- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 10- Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.
