Hamza ERTEKİN
SMMM
E.Vergi Dairesi Müdür Yrd.
[email protected]
1. 2022 Yılı Gelir/Kurumlar Vergisi Matrah Artırımının Yasal Dayanağı Nedir?
Matrah artırımı düzenlemesi, 12 Mart 2023 tarih 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, aynı gün yürürlüğe giren 7440 sayılı Kanunun 5’inci maddesinde düzenlenmekle birlikte, daha sonradan verilen kanun teklifi ile kapsama alınan 2022 yılına ilişkin matrah artırımı düzenlemesi Kanun’un Geçici 1’inci maddesinde ihdas edilmiştir.
2. 2022 Yılı Gelir/Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı Düzenlemesinin Önceki Matrah Artırımı Düzenlemelerinden Farkı Nedir?
2022 yılı gelir vergisi beyanname verme süresi sona ermeden, 2022 yılı kurumlar vergisi beyanname verme süresi başlamadan, bu yılın matrah artırımı kapsamına alınmış olması durumu, 2022 yılının önceki benzer düzenlemelerden ve diğer yıllar matrah artırımı usullerinden farklı esaslara tabi olmasına zemin hazırlamıştır.
Bu nedenle 2022 yılı matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin, matrah artırımında bulunmanın ön şartı olarak, 2022 yılı için beyan edilecek gelir/kurum kazancının belirli kriterler esas alınarak kıyaslanmak suretiyle tespit edilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
3. Getirilen Kıyaslama Zorunluluğunun Kapsamı ve Amacı Nedir?
Getirilen kıyaslama zorunluluğu, 2022 yılı için gelir/kurum yönünden matrah artırımında bulunmaya niyeti olan mükellefleri kapsamakta olup, matrah artırımında bulunmak istemeyen mükellefler için uygulanmayacaktır.
Matrah artırımı niyetinde olan mükelleflerin, henüz beyan dönemi geçmemiş bir yıl için matrah artırımı niyetinde olmaları nedeniyle, 2022 yılı gelirlerine/kazançlarına esas beyan edilmesi gereken vergi matrahının ve dolayısıyla üzerinden artırım oranı uygulanarak artırılacak matrahın aşındırılmasına engel olmak amacıyla getirilen bir düzenleme olduğu anlaşılmaktadır.
4. 2022 Yılı Gelir/Kurum Beyannamesini Kıyaslama Yapmadan Veren Mükellefler Daha Sonradan Matrah Artırımından Yararlanabilecekler mi?
2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği tarihten sonra 2022 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulmak istenmesi halinde Kanunun geçici 1 inci maddesinde belirtilen kıyaslamanın yapılması ve kıyaslama sonucunda anılan madde hükmü nedeniyle 2022 yılına ilişkin beyannamelerde düzeltme yapılarak beyan edilen matrahın artırılması gerektiği hallerde, matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi için öncelikle 2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisine yönelik düzeltme beyannamesi verilmesi gerekmektedir.
Düzeltme beyanının yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılmış olması halinde tahakkuk eden vergi, yıllık gelir/kurumlar vergisi ödeme süreleri içinde, bu süre geçtikten sonra yapılmış olması halinde ise bu beyanname üzerine ödenmesi gereken verginin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenmesi gerekecektir.
Söz konusu beyanname, kanun hükmünden yararlanılabilmesi için getirilen yasal zorunluluk kapsamında verildiğinden, bu beyanların kanuni süre geçtikten sonra başvuru süresi içinde yapılması durumunda vergi cezası kesilmeyecek, gecikme faizi hesaplanmayacaktır. (1 Seri No.lu Tebliğ (V/C-5.ğ.) Bölümü)
5. 2022 Yılında Matrah Artırımından Yararlanmak İsteyen Mükellefler 2022 Yılı Gelir/Kurum Matrahlarını Nasıl Belirleyecekler? Kıyaslama Nasıl Yapılacak?
2022 yılında gelir/kurum yönünden matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin 2022 yılı beyannamelerinde beyan edilmesi gereken matrahın;
* 2022 yılı için gelir/kurum yönünden matrah artırımı yapmak isteyen mükelleflerin, 2022 yılı defter ve kayıtlarına göre tespit ettikleri gelir/kazanç tutarları,
* 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar,
* 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar,
kriterlerinin kıyaslanması sonucunda tespit edilecek en yüksek tutar olarak tespit edilerek, beyan edilmiş olması gerekmektedir.
6. Kıyaslamada Esas Alınan Üçüncü Geçici Vergi Beyannamesinin Verilmemiş Olması Halinde Kıyaslama Nasıl Yapılacak?
2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar bu bent kapsamında yapılacak kıyaslamada dikkate alınacaktır.
7. 2022 Yılı Gelir/Kurum Beyanı Hiç Verilmeden Veya Kıyaslama Yapmadan Matrah Artırımından Yararlanmak Mümkün müdür?
* 2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde zarar beyan edilmiş olması veya,
* İndirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da,
* Hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil)
olması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde kıyaslama yapma şartı aranmayacaktır. (7440 sayılı Kanunun Geçici 1’inci maddesinin 1’incı fıkrasının (c) bendinin 3’üncü cümlesi)
8. 2021 Gelir/Kurumlar Vergisi Beyannamesi İle 2022 Geçici Vergi Beyannamelerinde Matrah Azaltıcı Düzeltme Beyannamesi Verilmiş Olması Durumunda Kıyaslama Nasıl Yapılacak?
2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen mükellefler tarafından 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, bu bent hükmüne istinaden yapılacak kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınır.
1.1.2023 tarihinden önce yapılan düzeltme işlemlerinde, düzeltme beyannamesinin kıyaslamada esas alınabileceği anlaşılmaktadır.
9. Kıyaslama Sonucunda Bulunan Tutarın 2022 Yılı Matrah Artırımında Esas Alınacak Asgari Matrah Tutarının Altında Kalması Halinde, 2022 Gelir/Kurum Beyanında Matrah Tespiti Nasıl Yapılacak?
2022 yılı için kıyaslama sonucunda bulunan tutarın; kurumlar vergisi yönünden 500.000 TL. gayrimenkul sermaye iradı beyanında 80.000 TL. işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105.000 TL. bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbest meslek erbabı için 200.000 TL olarak belirlenen asgari matrah tutarlarından düşük tespit edilmesi halinde, 2022 yılı gelir/kurum matrahlarının belirlenen asgari matrahlar üzerinden beyan edileceği yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, 2022 yılı gelir/kurum beyanları, matrah artırımında esas alınacak asgari matrah tutarlarının altında kalmış olsa da, kıyaslama sonucunda bulunan matrah üzerinden verilecektir.
10. 2022 Yılına Ait Gelir/Kurum Matrah Artırımları İçin Farklı Beyanname Mi Kullanılacak?
2022 yılına ait gelir/kurum matrah artırımı mükellefin; 2018-2021 yılları için de matrah artırımı yapacak olması halinde 2022 yılı da eklenmek suretiyle toplu olarak tek beyannamede beyan edilecektir. 2022 yılı matrah artırımının ayrı bir beyanname ile beyan edileceği yönünde bir belirleme bulunmamaktadır.
11. 2022 Yılı Gelir Vergisi Matrah Artırımında Esas Alınan Artırım Oranı ve Yıllara Göre Belirlenen Asgari Matrah Tutarları Nedir?
| 2022 YILI GELİR TÜRÜNE GÖRE ASGARİ GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI TUTARLARI |
| YIL |
BEYAN EDİLEN GV MATRAHI (TL) |
ARTIRIM ORANI (%) |
ASGARİ MATRAH ARTIRIMI TUTARLARI |
| BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR İLE SM ERBABI (TL) |
İŞLETME ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR (TL) |
BASİT USULE TABİ OLANLAR (TL) |
GMSİ (TL) |
ÜCRET, MSİ, DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR (TL) |
| 2022 |
|
25 |
200.000 |
105.000 |
YOK |
80.000 |
105.000 |
| Ödenecek Vergi (% 20) |
40.000 |
21.000 |
YOK |
16.000 |
21.000 |
12. 2022 Yılı Gelir Vergisi Matrah Artırımına Bir Örnek :
Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi (A)’nın yıllık beyannamede beyan ettiği gelir vergisi matrahı, 2021 yılı için 600.000 TL’dir. Ayrıca, 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen tutar 800.000 TL’dir. Mükellef 2021 ve 2022 yılları için matrah artırımında bulunmak istemektedir. 2022 yılında mükellefin, matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı 1.000.000 TL’dir.
Mükellefin 2022 yıllarına ilişkin gelir vergisi yönünden matrah artırımında bulunabilmesi için 2022 yılı beyannamesinde beyan edilmesi gereken gelir vergisi matrahı şu şekilde olacaktır.
| Beyan Edilen Matrahlar |
Kanuna Göre Hesaplanan Matrahlar |
| 2021 yılı gelir vergisi matrahı |
600.000 |
2021 yılında beyan edilen matrahın %122,93 fazlası |
[600.000+(600.000x%122,93)=] 1.337.580* |
| 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme dönemi matrahı |
800.000 |
2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 fazlası |
[800.000+(800.000x%40)=] 1.120.000 |
|
| 2022 yılına ilişkin mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı |
1.000.000 |
| 2022 yılına ilişkin mükellefin beyan etmesi gereken gelir vergisi matrahı |
1.337.580 |
| * 2022 yılında adı geçen mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki gelir vergisi matrahı 1.000.000 TL olup, bu tutar; 2021 yılı gelir vergisi beyannamesindeki matrahın %122,93 oranında artırılmasıyla bulunan tutar ile 2022 üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutardan az olduğundan, mükellefin 2022 takvim yılında beyana konu edilecek vergiye esas matrahı en az 1.337.580 TL olacaktır. |
Bu mükellefin Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı Tebliğin (V/C-3) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
| Yıl |
İlgili Yıllar Vergi Matrahı (TL) |
Artırım Oranı |
Artırılan Matrah Tutarı (TL) (1×2) |
Asgari Matrah Tutarı (TL) |
Hesaplamaya Esas Matrah (TL) (3 veya 4’ten Fazla Olanı) |
Vergi Oranı |
Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (5×6) |
|
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
(5) |
(6) |
(7) |
| 2021 |
600.000 |
%20 |
120.000 |
112.400 |
120.000 |
%20 |
24.000 |
| 2022 |
1.337.580 |
%25 |
334.395 |
200.000 |
334.395 |
%20 |
66.879 |
|
Toplam
|
90.879 |
Mükellefin 2021 ve 2022 yılları matrah artırımı nedeniyle ödemesi gereken gelir vergisi toplamda 90.879 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi 12 eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.
13. 2022 Yılı Gelir Vergisi Beyannamesine Eklenilen “7440 Sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi Kapsamında Gelir Vergisine Yönelik Artırılan Matrah” Alanının Doldurulması Zorunlu mudur?
Bir önceki 12’inci maddede yer verilen örnekteki durumun gerçekleşmesi halinde, diğer bir ifadeyle, kıyaslama sonucunda bulunan tutarın, defter ve kayıtlara göre tespit edilen gelirden fazla olması halinde, aradaki farkın Gelir Vergisi Beyannamesine Eklenilen “7440 Sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi Kapsamında Gelir Vergisine Yönelik Artırılan Matrah” satırına yazılarak, aşağıdaki gibi gelir vergisi beyannamesinde gösterilmesi gerekmektedir.
| VERGİ BİLDİRİMİ |
| Vergiye Tabi Gelir (Matrah) |
1.000.000 |
| 7440 Sayılı Kanun’un Geçici 1’inci Maddesi Kapsamında Gelir Vergisine Yönelik Artırılan Matrah |
337.580 |
| Toplam Gelir Vergisi Matrahı |
1.337.580 |
| Hesaplanan Gelir Vergisi |
470.932 |
| Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı (Hesaplanan Gelir V. * %5) |
0 |
14. 2022 Yılında Kira Gelirini Beyan Dışı Bırakan Mükelleflerin Matrah Artırımına Bir Örnek:
Mükellef (B), 2022 yılında kira geliri elde etmiş olduğu halde, bu gelirini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış ve mükellefiyet tesis ettirmemiştir.
Mükellef (B), 2022 yılı için gelir vergisi matrahını, 7440 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanarak artırmak için başvuru süresi içinde ilgili vergi dairesine, sadece gayrimenkul sermaye iradı elde ettiğini belirterek başvurmuştur.
Mükellef (B)’nin ilgili yıl için belirlenen asgari matrahtan az olmamak üzere matrah beyan etmesi gerekmektedir.
Buna göre, Mükellef (B)’nin, 7440 sayılı Kanuna göre ödeyeceği gelir vergisi tutarı aşağıda açıklanan şekilde hesaplanacaktır.
| Yıl |
Beyan Edilen Matrah Tutarı (TL) |
Asgari Matrah Tutarı (TL) |
Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (1 veya 2’den Fazla Olanı) |
Vergi Oranı |
Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (3 x 4) |
|
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
(5) |
| 2022 |
– |
80.000 |
80.000 |
%20 |
16.000 |
Mükellefin ödeyeceği vergi tutarı 16.000 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi 12 eşit taksit hâlinde de ödenebilecektir.
15. 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Matrah Artırımında Esas Alınacak Artırım Oranı ve Asgari Matrah Tutarı Nedir?
| Yıl |
Kurumlar Vergisi Beyannamesindeki Matrah Tutarı (TL) |
Beyan Edilen Matrahın % |
Artırılan Matrah
(1×2) |
Asgari Matrah Tutarı (TL) |
Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (3 veya 4’ten Fazla Olanı) |
Vergi Oranı |
Ödenecek Vergi (TL) (4 x 5) |
| |
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
(5) |
(6) |
(7) |
| 2022 |
|
25 |
|
500.000 |
500.000 |
%20 |
100.000 |
16. 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Matrah Artırımına Bir Örnek :
2022 yılına yönelik matrah artırımı talebinde bulunmak isteyen (Z) A.Ş.’nin bu dönemde matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki kurumlar vergisi matrahı 780.000 TL’dir. Mükellefin ayrıca 2021 yılı kurumlar vergisi matrahı 400.000 TL, 2022 yılı üçüncü dönem kurum geçici vergi beyannamesinde beyan etmiş olduğu vergiye esas matrah ise 550.000 TL’dir. Adı geçen kurumun 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunabilmesi için bu yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde beyan etmesi gereken kurumlar vergisi matrahı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
| Beyan Edilen Matrahlar |
Kanuna Göre Hesaplanan Matrahlar |
| 2021 yılı kurumlar vergisi matrahı |
400.000 |
2021 yılında beyan edilen matrahın %122,93 fazlası |
(400.000+(400.000 x %122,93)=) 891.720* |
| 2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme dönemi matrahı |
550.000 |
2022 yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 fazlası |
(550.000+(550.000 x %40)=) 770.000 |
|
| 2022 yılına ilişkin mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki kurumlar vergisi matrahı |
780.000 |
| 2022 yılına ilişkin mükellefin beyan etmesi gereken kurumlar vergisi matrahı |
891.720 |
| * 2022 yılında adı geçen mükellefin matrah artırımına ilişkin kıyaslama hükümleri dikkate alınmadan önceki kurumlar vergisi matrahı 780.000 TL olmakla birlikte, bu mükellefin 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunabilmesi için 2022 yılı beyannamesinde beyan edilmesi gereken kurumlar vergisi matrahının 891.720 TL olması gerekmektedir. |
Yukarıdaki tabloya göre mükellefin 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunabilmesi için bu döneme yönelik beyannamesinde beyana konu edilecek kurumlar vergisi matrahının 891.720 TL’den az olmaması gerekmektedir.
Bu kapsamda, mükellef kurumun 2022 yılına yönelik matrah artırımı kapsamında ödemesi gereken vergi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
| Yıl |
Kurumlar Vergisi Beyannamesindeki Matrah Tutarı (TL) |
Beyan Edilen Matrahın %25’i |
Asgari Matrah Tutarı (TL) |
Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (2 veya 3’ten Fazla Olanı) |
Vergi Oranı |
Ödenecek Vergi (TL) (4 x 5) |
|
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
(5) |
(6) |
| 2022 |
891.720 |
222.930 |
500.000 |
500.000 |
%20 |
100.000 |
17. 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesine Eklenilen 7440 sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Artırılan Matrah” Satırı Nasıl Doldurulacak?
Bir önceki 16’ncı maddede yer verilen örnekteki durumun gerçekleşmesi halinde, diğer bir ifadeyle, kıyaslama sonucunda bulunan tutarın, defter ve kayıtlara göre tespit edilen kazançtan fazla olması halinde, aradaki farkın Kurumlar Vergisi Beyannamesine Eklenilen “7440 Sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Artırılan Matrah” satırına yazılarak, aşağıdaki gibi gelir vergisi beyannamesinde gösterilmesi gerekmektedir.
| VERGİ BİLDİRİMİ |
| Kurumlar Vergisi Matrahı |
780.000 |
| 7440 Sayılı Kanun’un Geçici 1’inci Maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Artırılan Matrah |
111.720 |
| Toplam Kurumlar Vergisi Matrahı |
891.720 |
| Hesaplanan Kurumlar Vergisi |
205.095,6 |
| Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı (Hesaplanan KV * %5) |
0 |
18. 2021 Kurumlar Vergisi Beyannamesinde ve 2022 Yılı Geçici Vergi Beyannamelerinde Matrah Oluşmayan Şirkete Ait 2022 Matrah Artırımında Esas Alınacak Matrahın Tespitine Yönelik Örnek:
2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunmak isteyen (S) A.Ş.’nin 2021 ve 2022 takvim yıllarında (geçici vergilendirme dönemleri dâhil) ticari bilanço zararları sebebiyle kurumlar vergisi matrahı oluşmamıştır.
Buna göre, adı geçen kurumun 2021 takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde ve 2022 yılı üçüncü geçici vergi beyannamesinde zarar beyan etmesi nedeniyle, mükellef kurum asgari matrah tutarını dikkate alarak matrah artırımında bulunacaktır.
2022 yılına yönelik matrah artırımı kapsamında ödenmesi gereken vergi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
| Yıl |
Kurumlar Vergisi Beyannamesindeki Matrah Tutarı (TL) |
Beyan Edilen Matrahın %25’i |
Asgari Matrah Tutarı (TL) |
Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (2 veya 3’ten Fazla Olanı) |
Vergi Oranı |
Ödenecek Vergi (TL) (4 x 5) |
|
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
(5) |
|
| 2022 |
– |
– |
500.000 |
500.000 |
%20 |
100.000
|
Diğer taraftan, mükellef kurumun 2022 takvim yılında matrah beyan etmesi durumunda, asgari matrah tutarından az olmamak kaydı ile beyan edilen matrahın %25’i dikkate alınarak bu yıl için matrah artırımı hükümlerinden faydalanılabilecektir.
19. 2022 ve Önceki Yıllar Matrah Artırımında Bulunan Mükelleflerin 2022 ve Önceki Yıllara İlişkin Zararların Mahsubunda Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları 2022 yılına ait zararlarının tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl kârlarından mahsup edilmeyecektir. (7440 sayılı Kanunun Geçici 1’inci Maddesinin 1’inci Fıkrasının (ç) Bendi)
Mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış 2018 ila 2021 yıllarına ait geçmiş yıl zararlarının yarısını 2022 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir.
Matrah artırımında bulunulan yıllara ait olmakla birlikte 2021 ve önceki yılların karlarından mahsup edilmiş geçmiş yıl zararlarına yönelik herhangi bir işlem yapılmayacaktır. Ancak, 2022 yılına ilişkin yıllık beyannamelerini verdikten sonra önceki yıllara ilişkin matrah artırımında bulunan mükellefler, önceki yıllara ilişkin tam olarak mahsup ettikleri geçmiş yıl zararlarının yarısını dikkate almak suretiyle beyannamelerini düzeltmek zorundadırlar.
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin 2022 yılına ilişkin olarak vermiş oldukları geçici vergi beyannamelerinde, matrah artırımında bulundukları yıllara ait geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmiş olması hâlinde, söz konusu mükelleflerin 2022 yılı geçici vergi beyannamelerini düzeltmelerine gerek bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 2023 yılı birinci geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamesini verdikten sonra 2022 ve önceki yıllarla ilişkin matrah artırımında bulunan mükellefler, 7440 sayılı Kanunun 5’inci maddesi kapsamında öngörülen şekilde zarar mahsubunu yapmak suretiyle beyannamelerini düzeltmek zorundadırlar.
Bu bölüm kapsamında beyannamelerinde düzeltme yapması gereken mükelleflerin, matrah artırımı başvuru süresi içinde düzeltme beyannamesi vermeleri hâlinde, kendilerinden vergi cezası veya gecikme faizi talep edilmeyecek, beyan üzerine tahakkuk edecek vergiler, beyannamenin verildiği tarihten itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenecektir.
Matrah artırmakla birlikte düzeltme işlemlerini yapmayan mükellefler hakkında ise matrah artırımı başvuru süresinin sonu itibarıyla gerekli işlemler vergi dairelerince yerine getirilecek, vergi ziyaı olması hâlinde tarh edilecek vergi için gecikme faizi matrah artırımı başvuru süresinin sonundan itibaren hesaplanacaktır. (Tebliğin (V/C-5.c.) Bölümü)
20. 2022 Yılında Matrah Artırımında Bulunan Mükelleflerin Bu Yıla Ait Geçici Vergilerin İadesinde Bir Kısıtlama Yapılacak mı?
2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmeyecektir. (7440 sayılı Kanun Geçici 1’inci Maddenin 1’inci Fıkrasının (ç) Bendi)
Kaynakça
– 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
– Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1)
