A- Genel Bilgiler
B- Başvuru İçin Gerekli Belgeler
C- Sıkça Sorulan Sorular
D – Başvuru Linki
E- Başvuru Kılavuzu
F- Bölgesel Kriz Kapsamında Kısa Çalışma Ödeneği İşveren Başvuru Ekranları Kılavuzu
A- GENEL BİLGİLER
Kısa Çalışma Uygulaması
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Genel Ekonomik Kriz”
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Bölgesel Kriz”
Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Sektörel Kriz”
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması bakımından “Zorlayıcı Sebepler”
İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.
Kısa Çalışma Kapsamında;
– İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
– Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır.
İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin;
İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması (Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.),
Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması),
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması,
gerekmektedir.
Prim ödeme şartını sağlamadığı için kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanların daha önce çeşitli nedenlerle kesilmiş (yeni işe başlama vs.) son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden varsa kalan süre kısa çalışma süresini geçmemek üzere kısa çalışma ödeneği olarak ödenir.
Kısa Çalışma Talebinde Bulunulması ve Talebin Değerlendirilmesi
İşverenler; kısa çalışma başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilirler.
Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığının işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde konu, İŞKUR Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için diğer zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.
Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
İşverene Kısa Çalışma Talebinin Sonucunun Bildirilmesi
İşverenler başvuru sonucunu e-Devlet üzerinden takip edebilecektir.
İşveren; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerden dolayı işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu, İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.
Kısa Çalışma Ödeneği Süresi, Miktarı ve Ödenmesi
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler ilgililerin IBAN hesaplarına aktarılmakta, IBAN bilgisi bulunmayan vatandaşların ödemeleri de PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini öne çekmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkilidir.
Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.
Kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” veya “27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” olarak bildirilir.
Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır.
Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri işverene aittir.
Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve Kurum tarafından ödenir.
Kısa Çalışma Ödeneği Kapsamında Fazla veya Yersiz Ödemelerin Tahsili
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.
Kısa Çalışma Ödeneği Alınan Süre İçin Ödenen Primler
İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.
Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi
İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kurum birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer. Geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Kısa Çalışma Ödeneğinin Kesilmesi
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilir.
İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır
B- BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER
Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesi için tıklayınız
https://www.turkiye.gov.tr/iskur-kisa-calisma-odenegi-basvurusu
adresinden kısa çalışma başvurunuzu yapabilirsiniz. İşverenler; kısa çalışma başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilirler.
C- SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Kısa Çalışma Nedir?.
İşyerindeki çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması veya durdurulması hallerinde, üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
2. Kısa Çalışmanın Amacı Nedir?
Kısa çalışma uygulamasının temel amacı istihdamın korunmasıdır. Kısa çalışma ile çalışılmayan sürelerde işçilere gelir desteği sağlanmaktadır. Aynı zamanda istihdam korunarak, deneyimli personellerin işten çıkarılmasının önüne geçilmektedir.
3. Kısa Çalışmadan Ne Kadar Süreyle Yararlanılabilir?
Kısa çalışmanın azami uygulanma süresi üç aydır.
4. Kısa Çalışma Ödeneğine Hangi İşverenler Müracaat Edebilir?
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durduran her bir işveren kısa çalışma başvurusunda bulunabilir.
5. Kısa Çalışmadan Yararlanabilmek İçin Faaliyet Ne Kadar Azaltılmalıdır?
İşyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gerekmektedir.
6. Haftalık Çalışma Süresinin 1/3 Oranında Azaltılması Ne Demektir?
4857 sayılı İş Kanununun 63’üncü maddesi uyarınca çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Bu bakımdan işyerinde çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılmasından bahsedebilmek için işyerinde çalışma süresinin haftalık 30 saat veya aşağısında olması gerekmektedir.
7. İşyeri Bazında Kısa Çalışmadan Faydalanacak Toplam İşçi Sayısında Bir Kısıt Var mı?
Kısa çalışma talebinin uygun bulunması hâlinde kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi gerekir. Bu kapsamda işçinin kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekmektedir.
8. Daha Önce Herhangi Bir Sebeple Kısa Çalışmadan Yararlanan İşyeri, Tekrar Kısa Çalışmadan Yararlanabilir mi?
Daha önce farklı bir gerekçeyle kısa çalışmadan yararlanan işyerleri, yeni bir gerekçe oluşması halinde kısa çalışmadan yararlanabilirler.
9. İş Yerinin Kısa Çalışma Yapması İçin Asgari Çalışan Sayısı Şartı Var mı?
Kısa çalışma uygulamasından yararlanmak için asgari çalışan sayısı şartı yoktur.
10. İşbaşı Eğitim Programından Faydalanan Bir İşveren Kısa Çalışmadan Faydalanabilir mi?
Programa başvuru tarihi itibarıyla kısa çalışma uygulamasından yararlanan işyerleri, bu uygulamadan yararlandıkları dönemde hiçbir şekilde işbaşı eğitim programından yararlanamamaktadır.
11. Konkordato İlan Etmiş Bir İşveren Kısa Çalışmadan Faydalanabilir mi?
İşverenliğin konkordato ilan etmesi, kısa çalışmadan yararlanmak üzere başvuruda bulunmasına engel teşkil etmemektedir.
12. Sigorta ve Vergi Borcu Olan Bir İşveren, Kısa Çalışma Başvurusunda Bulunabilir mi?
Evet, işverenin sigorta ve vergi borcu bulunması, kısa çalışma başvurusunda bulunmasına engel teşkil etmemektedir.
13. Kısa Çalışmaya Başvurmak İçin Hangi Evraklar Gerekmektedir?
İşverenin; e-Devlet üzerinden gerekli alanları doldurarak başvuru yapması gerekmektedir. Ayrıca aynı sistem üzerinden kanıtlayıcı belge olarak aşağıdaki belgelerin eklenmesi yeterlidir.
Çalışma süresinin azaltıldığını veya faaliyetin kısmen/tamamen durdurulduğunu ortaya koyan belgeler (örneğin: ücret bordroları, puantaj kayıtları, üretimin, hizmetin ve/veya ihracatın azaldığına, siparişlerin ve/veya sözleşmelerin iptal edildiğine dair vb. belgeler) ile
Resmi makamlar tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri kapsamında olduğuna dair diğer belgeler
14. Bir İşletmede İşçi Olarak Çalışan Bir Kişi Doğrudan Kısa Çalışma için Başvuruda Bulunabilir mi?
Kısa çalışma başvuruları işverenler tarafından yapılmalıdır.
15. İşveren Birden Fazla Şubesi Olması Halinde Nasıl Başvuru Yapmalıdır?
İşveren, her bir şubesi için e-Devlet üzerinden ayrı ayrı başvuru yapmalıdır. İşverenin İŞKUR’a kaydı yoksa sistem üzerinden kayıt olması zorunludur.
16. Başvuru Yaptıktan Sonra Süreç Nasıl İlerlemektedir?
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığının işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde konu, İŞKUR Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için diğer zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.
Yönetim Kurulu Kararı gerektirmeyen ve/veya Yönetim Kurulu Kararı alınmasına istinaden yapılan başvurular uygunluk tespiti yapılabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlıklarına gönderilmektedir. İş müfettişlerince yapılacak uygunluk tespiti sonucunu işveren e-Devlet üzerinden takip edebilecektir.
17. İŞKUR’a Verilen Kısa Çalışma Yapacak İşçi Listesinde Değişiklik (Kişi Sayısı/Çalışılmayan Süre Artırma Veya Kişi Değiştirme) Yapmak Mümkün müdür?
İş müfettişlerince uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra yeni işçi ve/veya çalışılmayan sürenin arttırılması için talepte bulunulabilmekle birlikte bu durum yeni bir başvuru olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, işverenlerin çalışılmayan sürenin azaltılması veya işyerinin tekrar faaliyete başlama durumlarını bağlı oldukları İŞKUR birimine hızlı bir şekilde bildirmesi gerekmektedir.
18. İş Müfettişinin Yapacağı Uygunluk Tespiti Nedir?
İşverenin, kısa çalışma talebinin uygunluğuna ilişkin iş müfettişleri tarafından yapılan inceleme faaliyetlerini ifade etmektedir. Örneğin Covid-19 salgınından olumsuz etkilenildiğine ilişkin durumun tespiti anlamını taşımaktadır.
19. Her İşçi Kısa Çalışma Ödeneği Alacak mı?
Kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekmektedir.
20. Kısa Çalışma Uygulamasının Başladığı Tarihte İşçinin İş Sözleşmesinin Askıda Kalma Hali Sona Ererse Kısa Çalışmadan Faydalanabilir mi?
SGK işten çıkış kodu (işçi tekrar işe başlatılacaksa), 19 (mevsim bitimi), 20 (kampanya bitimi), 30 (vize bitimi) olarak gösterilmiş olan işçilerin iş sözleşmesi askıya alınmıştır.
Kısa çalışmanın başlayacağı tarihe kadar iş sözleşmesi askıda olanların işe başlayacağı tarih, kısa çalışmanın uygulandığı döneme rastlarsa bu durumda olanlar kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilirler.
21. İşçilerin Alacağı Ödenek Miktarı Nedir?
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.
22. Kısa çalışma ödeneği işverene mi yoksa çalışanlara mı ödenmektedir?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödenir.
23. Yabancı İşçiler Kısa Çalışma Ödeneği Alabilir mi?
Kısa çalışma başvurularında, yabancı işçiler de kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla işçinin son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşımaları halinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilir.
24. Kısa Çalışma Talebi Uygun Bulunan Bir İşyerinde İşçiler Ne Zaman Ödenek Alır?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık olarak ödenmektedir.
25. Kısa Çalışma Uygulaması Süresince Çalışılmayan Günler İçin Primler SGK’ya Nasıl Bildirilir?
Kısa çalışma uygulanan işçiler adına çalışılmayan günler için SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile eksik gün gerekçesinin “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilmesi gerekmektedir. Ancak, kısa çalışma ile birlikte başka bir gerekçe varsa bu durumda eksik gün gerekçesinin “27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” olarak bildirilmesi gerekmektedir.
26. Kısa Çalışma Hak Edilen İşsizlik Ödeneğinden Mahsup Edilir mi?
Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresinden düşülmektedir. Ancak, yapılan ödemelerin mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
27. Sosyal Güvenlik Destek Primine Tabi Olan Çalışanlar Kısa Çalışmadan Faydalanabilir mi?
Emekli olup bir işyerinde sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan işçi, kendisinden işsizlik sigortası primi kesilmediğinden kısa çalışma ödeneğinden faydalanamaz.
28. Kısmi Süreli Çalışan İşçiler Kısa Çalışma Ödeneğinden Faydalanabilirler mi?
Kısa çalışma başvurularında, kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması halinde ilgililer kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilir.
29. İşyerinde Fiilen Kısa Çalışma Uygulanmamasına Rağmen İşçilere Kısa Çalışma Ödeneği Ödendiğinin Tespit Edilmesi Halinde Ne Olacak?
