11 Şubat 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32101 (Mükerrer)
Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 120)
Kararname Numarası: 120
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin amacı, 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yargı alanında bazı tedbirlerin alınmasıdır.
Yargı alanında alınan tedbirler
MADDE 2- (1) 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla olağanüstü hal ilan edilen illerde, yargı alanında hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar veya ilgililer bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurulularındaki süreler,
b) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler,
c) Nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler,
6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 6/4/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar.
(2) Aşağıdaki süreler bu maddenin kapsamı dışındadır:
a) Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
b) 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
c) 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
ç) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimleri bakımından ilgili kanunlarda düzenlenen süreler.
d) (Ek:RG-3/3/2023-32121-CK-128/6 md.) 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde düzenlenen süre.
(3) 2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
a) İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılır ve ilan için ücret alınmaz,
b) Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilir ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilir,
c) Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam eder,
ç) Durma süresince, icra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınır.
(4) Bu madde hükmü, 6/2/2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen iller olan gerçek ve tüzel kişiler ile aynı tarihte bu illerde bulunan kişiler bakımından ülke genelinde uygulanır.
(5) Bu madde hükmü, olağanüstü hal ilan edilen illerin barosuna 6/2/2023 tarihi itibarıyla kayıtlı avukatlar ile diğer barolara kayıtlı olup aynı tarihte bu illerde bulunan avukatlar tarafından takip edilen dava ve işlerle ilgili olarak bu avukatlar bakımından ülke genelinde uygulanır.
(6) Olağanüstü hal ilan edilmeyen illerin barosuna kayıtlı avukatların ve bürolarında çalışan kişilerin; olağanüstü hal ilan edilen illerde kan veya kayın hısımlarının bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen illerde felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafi edilmesi ya da ihtiyaçların karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri halinde bu madde hükmü, söz konusu avukatlar tarafından takip edilen dava ve işlerle ilgili olarak bu avukatlar bakımından 6/3/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar ülke genelinde uygulanır.
(7) Yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilmeyen iller olan kişilerin; olağanüstü hal ilan edilen illerde kan veya kayın hısımlarının bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen illerde felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafi edilmesi ya da ihtiyaçların karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri halinde bu madde hükmü, söz konusu kişiler bakımından 6/3/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar ülke genelinde uygulanır.
(8) Dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarda belirtilen gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar, yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen iller dışında kalan gerçek ve tüzel kişiler aleyhine icra ve iflas takibi, taraf ve takip işlemi ile ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemleri yapabilir. Bu imkândan yararlanan gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar, işlemi başlattığı tarihten itibaren ve işlem kapsamında birinci fıkra hükmünden yararlanamaz.
(9) Durma süresince duruşmaların ve müzakerelerin ertelenmesi de dâhil olmak üzere alınması gereken diğer tüm tedbirler ile buna ilişkin usul ve esasları;
a) Yargıtay ve Danıştay bakımından ilgili Başkanlar Kurulu,
b) İlk derece adli ve idari yargı mercileri ile bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri bakımından Hâkimler ve Savcılar Kurulu,
c) Adalet hizmetleri bakımından Adalet Bakanlığı,
belirler.
(10) (Ek:RG-5/4/2023-32154-CK-139/1 md.) Bu madde hükmü;
a) (Değişik:RG-10/4/2023-32159-CK-141/1 md.)Adıyaman il merkezi ile Çelikhan, Samsat, Besni, Gölbaşı ve Tut ilçeleri; Gaziantep ili İslahiye ve Nurdağı ilçeleri; Hatay il merkezi ile Antakya, Defne, İskenderun, Arsuz, Belen, Samandağ, Hassa, Kırıkhan ve Yayladağı ilçeleri; Kahramanmaraş il merkezi ile Dulkadiroğlu, Onikişubat, Afşin, Elbistan, Ekinözü, Nurhak, Göksun, Türkoğlu, Pazarcık ve Çağlayancerit ilçeleri; Malatya il merkezi ile Battalgazi, Yeşilyurt, Arguvan, Kale, Yazıhan, Akçadağ ve Doğanşehir ilçeleri,
b) 6/2/2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri (a) bendinde belirtilen yerler olan gerçek ve tüzel kişiler,
c) 6/2/2023 tarihi itibarıyla (a) bendinde belirtilen yerlerde bürosu bulunan avukatlar,
bakımından 1/5/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar uygulanmaya devam olunur.
Yakalama emrinin yerine getirilmesi
MADDE 3– (1) Olağanüstü hal ilan edilen yerlerde bulunan sulh ceza hâkimlikleri veya mahkemeler tarafından düzenlenen yakalama emri üzerine yakalanan kişinin en geç yirmi dört saat içinde yetkili hâkim veya mahkeme önüne çıkarılamaması ve sesli ve görüntülü iletişim sisteminin kullanılamaması durumunda bu kişinin yakalandığı yer sulh ceza hâkimi veya mahkemesi tarafından sorgusu yapılır veya ifadesi alınır.
Gözaltı süresi ile tutukluluğun ve tahliye taleplerinin incelenmesi
MADDE 4– (1) Olağanüstü hal ilan edilen yerlerde olağanüstü hal süresince aşağıdaki hükümler uygulanır:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149) ile kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi (madde 83), taksirle öldürme (madde 85) ve nitelikli dolandırıcılık (madde 158) suçlarında gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hâkim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren dört günü geçemez. Delillerin toplanmasındaki güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle Cumhuriyet savcısı, gözaltı süresinin üç gün süreyle uzatılmasına yazılı olarak emir verebilir.[1]
b) Tutukluluğa itiraz, tahliye talepleri ve tutukluluğun incelenmesi dosya üzerinden karara bağlanabilir.
c) Tahliye talepleri, tutukluluğun incelenmesiyle birlikte karara bağlanabilir.
ç) 5271 sayılı Kanunun 108 inci maddesi uyarınca yapılan tutukluluğun incelenmesi, bir defaya mahsus olmak üzere altmış günlük süreyle resen yapılır.
GEÇİCİ MADDE 1– (Ek:RG-10/4/2023-32159-CK-141/2 md.)
(1) Bu maddeyi ihdas eden Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle 2 nci maddenin onuncu fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikler, onuncu fıkra bakımından 7/4/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren uygulanmaya devam olunur.
Yürürlük
MADDE 5– (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6– (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
120 SAYILI CUMHURBAŞKANLIĞI KARANAMESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPAN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNE İLİŞKİN TABLO
| Değiştiren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin | 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin değişen maddeleri | Değişikliğin Yürürlüğe Giriş Tarihi | ||
| Sayısı | Resmî Gazete Tarihi | |||
| 128 | 3/3/2023 | 2 | 6/3/2023 | |
| 4 | 3/3/2023 | |||
| 139 | 5/4/2023 | 2 | 5/4/2023 | |
| 141 | 10/4/2023 | 2, Geçici Madde 1 | 10/4/2023 | |
[1] 3/3/2023 tarihli ve 32121 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 128 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 6 ncı maddesiyle bu bende “ve yağma (madde 148, 149)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi (madde 83), taksirle öldürme (madde 85) ve nitelikli dolandırıcılık (madde 158)” ibaresi eklenmiştir.