Kapsamlı Yeni Vergi Barışı Yolda – Talha APAK, YMM

Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]

Tarafları belirli aralıklarla memnun edemeyen vergi sistemimizin yol açtığı bazı sonuçlar ve pandemi sonrası yaşanan ekonomik zorluklar nedeniyle tekrar yeni bir vergi barışı gündeme geldi. Oysa, yaklaşık iki-üç yılda bir vergi affı veya vergi barışı adı altında düzenlemeler yapmak yerine sorunlara köklü çözümler bulunarak bu tür aflar artık son bulmalıdır…

COVİD-19 pandemisinin yarattığı ekonomik sorunlar ve akabinde yaşananlar dikkate alınarak uzun zamandır beklenen kapsamlı “vergi barışı” düzenlemesini içeren Kanun hazırlığı Sayın Cumhurbaşkanı ve Maliye Bakanı tarafından arka arkaya kamuoyuna açıklanmıştır. Düzenleme, daha önceki vergi barışı (kısmi af) düzenlemelerinin benzeri olup, daha da genişletilmek suretiyle uygulamaya konulacaktır. Başta; 2018-2021 yıllarını kapsayan son dört yıllık matrah artışı, bilançolardaki bazı hesapların düzeltilmesi, vadesi geçmiş vergi ve sigorta prim borçları ile çok sayıdaki cezaların kaldırılarak borçların yeniden yapılandırılması imkânı getirilmiştir.

ALACAKLAR YENİDEN YAPILANDIRILACAK

Kesinleşmiş alacaklar yeniden yapılandırılacak: Kanun teklifiyle vadesi 31/12/2022‘ye kadar olan bütün vergi borçları dört yılda eşit taksitlerle 48 ayda ödenebilecektir. Borçlu mükellefler bundan önceki düzenlemelerde olduğu gibi, gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE tutarına göre yeniden hesaplanacak faizle birlikte ana borçlarını yapılandırabileceklerdir. Peşin ödemede yine ciddi indirimler söz konusu olacaktır. Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar: Teklifin kanunlaşması ve yayımı tarihi itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında ihtilaftan vazgeçilmesi halinde ciddi indirimler yapılacaktır. Uyuşmazlığın bulunduğu İstinaf ve Danıştay safhaları, davaların kabul, ret ya da kısmen kabul kısmen ret olması durumuna göre de, kanundan yararlanmak mümkün olacaktır.

MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI GELİYOR

Mükellefler; 2018-2021 dönemini kapsayan son dört yıl için gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir stopaj ve KDV matrahlarını beli oranlarda artırarak, hesaplayacakları vergiyi belirlenecek süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllara ilişkin vergiler için vergi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak daha sonra başka bir tarhiyat ile karşı karşıya kalmayacaklardır. Artırılan matrahların vergilerinin peşin ödenmesi halinde ödenecek vergi aslına yüzde 10 indirim sağlanacaktır. 2022 takvim yılında matrah artırımı hakkının tanınmasının nedeni ise, 2022 takvim yılı vergi beyanlarının henüz beyan edilmemiş olmasıdır.

İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

Kasa ve ortaklar cari hesabındaki fiktif tutarların beyanı:

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2022 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir.

Stok ve sabit varlıkların düzeltilmesi:

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan malları hakkında da belirlenen ödemeleri yaparak, kayıtlarını düzeltebileceklerdir. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan malları hakkında da belirlenen ödemeleri yaparak, kayıtlarını düzeltebileceklerdir.

DEĞERLENDİRME VE BEKLENTİLER

Son iki yılda yaşanan yüksek enflasyon ve ekonomik sıkıntılar devleti, reel sektörü ve vatandaşlarımızı oldukça yordu. Dolayısıyla iş dünyası, vergi mükellefleri ve STK’lar, yoğun bir şekilde yeni bir vergi barışı beklentisi içerisine girdi. Bunun sonucunda, kapsamlı bir vergi barışı kanun teklifi hazırlığı yetkililerce kamuoyuna açıklandı. Ancak bu tür düzenlemelerin artık son bulması dileğiyle TBMM ye sunulması ve tartışılması sırasında aşağıdaki eleştiri ve beklentilerin de dikkate alınmasında fayda vardır.

Vergiye uyumlu mükelleflerin matrah ve vergi artırımından yararlanmaları için belirlenen 5 puan indirimi yetersiz olup, en az yüzde 10 gibi bir indirim hakkı verilmelidir.

Matrah ve vergi artırımı yapan mükelleflerle ilgili olarak yapılmakta olan vergi incelemelerinden vazgeçilmeli ve ödeme şartı kaldırılmalıdır. Vergi artırımı kapsamına ÖTV ve Damga Vergisi de dahil edilmelidir.

2022 takvim yılına ilişkin KDV ve stopaj beyanları tamamlanmış olduğundan bu iki vergi türüyle sınırlı olmak üzere matrah artışı hakkı tanınmalıdır.

Borçların yapılandırılmasında uygulanan Yİ-ÜFE oranı yerine daha makul (düşük) bir oran uygulanarak taksitlendirilmelidir.

İktibas: Paradergi