Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler TMS 1’e İlişkin Değişiklikler
TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu’na İlişkin Değişiklikler
60, 71, 72A, 74 ve 139U paragrafları değiştirilmiştir. 72B ve 139W paragrafları eklenmiştir. 76’ncı paragraftan sonra 76ZA paragrafı eklenmiştir. Yeni eklenen metin altı çizili olarak, silinen metin ise üzeri çizili olarak gösterilmiştir. 69 ve 75’inci paragraflarda herhangi bir değişiklik yapılmamakla birlikte 69 ve 75’inci paragraflara atıf yapan paragrafların anlaşılabilirliğinin artırılması açısından bu paragraflara yer verilmiştir.
Yapı ve içerik
Finansal durum tablosu
Kısa vade/Uzun vade ayrımı
60 İşletme, likidite esasına göre yapılan sunumun güvenilir ve ihtiyaca daha uygun bilgi sağladığı durumlar dışında, dönen ve duran varlıklar ile kısa ve uzun vadeli yükümlülükleri 66-76B paragrafları uyarınca finansal durum tablosunda ayrı sınıflar hâlinde sunar. İşletme, söz konusu istisnai durum nedeniyle likidite esasına göre bir sunum yaptığında, bütün varlıkları ve yükümlülükleri likiditelerine göre sıralayarak sunar.
Kısa vadeli yükümlülükler
69 Bir yükümlülük aşağıdaki kıstaslardan herhangi birini karşıladığında, kısa vadeli yükümlülük olarak sınıflandırılır:
(a) İşletmenin yükümlülüğü normal faaliyet döngüsü içinde ödemeyi beklemesi,
(b) İşletmenin yükümlülüğü esas olarak ticari amaçla elde tutması,
(c) Yükümlülüğün vadesinin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde dolacak olması
veya
(d) İşletmenin, raporlama dönemi sonu itibarıyla yükümlülüğü ödemeyi raporlama döneminden en az on iki ay sonraya ertelemesini sağlayan bir hakkının bulunmaması
İşletme diğer tüm yükümlülüklerini uzun vadeli yükümlülük olarak sınıflandırır.
Esas olarak ticari amaçla elde tutulma (69(b) paragrafı) veya vadenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde dolacak olması (69(c) paragrafı)
71 Diğer kısa vadeli yükümlülükler, normal faaliyet döngüsü içinde yer almayan ancak vadesi raporlama döneminden itibaren on iki ay içinde dolacak olan veya öncelikle ticari amaçla elde tutulan yükümlülüklerdir. Bu tür kısa vadeli yükümlülüklere örnek olarak; TFRS 9 uyarınca ticari amaçla elde tutulan tanımını karşılayan bazı finansal yükümlülükler, bankalardaki kredili mevduatlar, uzun vadeli finansal yükümlülüklerin kısa vadeli kısımları, ödenecek temettüler, gelir vergileri ve ticari olmayan diğer borçlar verilebilir. Uzun vadede finansman sağlayan (diğer bir ifadeyle, işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde kullanılan işletme sermayesinin bir parçası olmayan) ve raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde ödenmeyecek olan finansal yükümlülükler, uzun vadeli yükümlülüklerdir ve bu yükümlülükler 72A-75’inci 74 ve 75’inci paragraf hükümlerine tabidir.
Ödemeyi raporlama döneminden en az on iki ay sonraya erteleme hakkı (69(d) paragrafı)
72A İşletmenin bir yükümlülüğün ödemesini raporlama döneminden en az on iki ay sonraya erteleme hakkının esasının bulunması ve söz konusu hakkın 72B-75’inci 73 75’inci paragraflarda açıklandığı gibi raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olması gerekir. Ödemeyi erteleme hakkının işletmenin belirli koşulları yerine getirmesine bağlı olması durumunda, yalnızca işletmenin raporlama dönemi sonu itibarıyla söz konusu koşulları yerine getirmesi halinde raporlama dönemi sonunda bu hak mevcut olur. Borç veren taraf işletmenin bu koşulları yerine getirip getirmediğini daha sonraki bir tarihe kadar kontrol etmese bile işletme raporlama dönemi sonu itibarıyla söz konusu koşulları yerine getirmiş olmak zorundadır.
72B İşletmenin bir kredi sözleşmesinden doğan yükümlülüğünün ödemesini raporlama döneminden en az on iki ay sonraya erteleme hakkının bulunması işletmenin ilgili kredi sözleşmesindeki belirli şartlara (bundan sonra “kredi sözleşmesi şartları” olarak ifade edilecektir) uygunluk sağlamasına bağlı olabilir. 69(d) paragrafının uygulanması açısından:
(a) -74-75’inci paragraflarda da açıklandığı üzere- işletmenin raporlama döneminde ya da öncesinde kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlaması gerektiği durumlarda bu şartlar ilgili erteleme hakkının raporlama dönemi sonunda mevcut olup olmadığını etkiler. İlgili kredi sözleşmesi şartlarına uyum, raporlama döneminden sonra değerlendirilecek olsa bile söz konusu şartlar ilgili erteleme hakkının dönem sonunda mevut olup olmadığını etkiler (örneğin, kredi sözleşmesindeki bir şartın işletmenin raporlama dönemi sonundaki finansal durumuna bağlı olması ancak bu şarta uygunluğun raporlama dönemi sonrasında değerlendirilmesi).
(b) İşletmenin, raporlama dönemi sonrasında kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlaması gerektiği durumlarda (örneğin, kredi sözleşmesindeki bir şartın işletmenin raporlama döneminden altı ay sonrasındaki finansal durumuna bağlı olması); bu şartlar söz konusu ilgili erteleme hakkının raporlama dönemi sonunda mevcut olup olmadığını etkilemez.
74 İşletmenin, uzun vadeli bir kredi sözleşmesinin koşullarını şartını raporlama dönemi sonunda veya daha önce ihlal etmesi ve bunun sonucunda yükümlülüğün talep halinde ödenmesi gereken bir yükümlülük haline gelmesi durumunda; borç veren, raporlama döneminden sonra ve finansal tabloların yayımlanması için onaylanmasından önce bu ihlalin bir sonucu olarak ödeme yapılmasını talep etmeyeceğini kabul etse dahi, işletme yükümlülüğü kısa vadeli olarak sınıflandırır. Yükümlülüğün kısa vadeli olarak sınıflandırılmasının nedeni, işletmenin, raporlama dönemi sonunda ödemelerini, bu tarihten en az on iki ay sonraya ertelemesini sağlayan hakkının bulunmamasıdır.
75 Ancak borç verenin, işletmeye, raporlama dönemi sonuna kadar ihlalini düzeltebileceği ve kendisinin de hemen ödeme talebinde bulunamayacağı bir süre tanımayı kabul etmesi ve bu sürenin raporlama döneminden en az on iki ay sonra dolacak olması durumunda işletme, söz konusu yükümlülüğü uzun vadeli olarak sınıflandırır.
76ZA 69-75’inci paragraflar uygulanırken, kredi sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerin ödemesini erteleme hakkının; raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlanmasına bağlı olması durumunda (bakınız: 72B(b) paragrafı), söz konusu yükümlülükler uzun vadeli olarak sınıflandırılabilir. Bu tür durumlarda işletme, finansal tablo kullanıcılarının yükümlülüklerin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde geri ödenme riski taşıdığını anlamalarını sağlayacak bilgileri -aşağıdaki hususlar dahil olmak üzere- dipnotlarda açıklar:
(a) Kredi sözleşmesi şartları (bu şartların niteliği ve işletmenin bunlara ne zaman uymak zorunda olduğu dahil) ve ilgili yükümlülüklerin defter değeri hakkındaki bilgiler.
(b) -Varsa- işletmenin kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlarken güçlük yaşayabileceğini gösteren durum ve koşullar (örneğin, kredi sözleşmesi şartlarına yönelik olası bir ihlali önlemek veya bunun etkilerini azaltmak amacıyla işletmenin raporlama döneminde ya da sonrasında bir adım atması). Ayrıca bu durum ve koşullar, şartlara uygunluğun işletmenin raporlama dönemi sonundaki koşullarına bağlı olmuş olsaydı, işletmenin bu şartlara uygunluk sağlamış olmayacağı hususunu da içerir.
Geçiş ve yürürlük tarihi
139U Mart 2020’de yayımlanan Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak Sınıflandırılması, 69, 73, 74 ve 76’ncı paragrafları değiştirmiş ve 72A, 75A, 76A ve 76B paragraflarını eklemiştir. Bu değişiklikler, TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar uyarınca geriye dönük olarak 1 Ocak 2023 1 Ocak 2024 tarihi veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. İşletmenin bu değişiklikleri Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler’in yayımlanmasından sonraki bir dönemde erken uygulaması durumunda (bakınız ayrıca 139W paragrafı) ayrıca Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler’i de uygular. İşletme Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler’i erken uygulaması hâlinde bu hususu dipnotlarda açıklar.
…
139W Aralık 2022’de yayımlanan Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler 60, 71, 72A, 74 ve 139U paragraflarını değiştirmiş ve 72B ile 76ZA paragraflarını eklemiştir. İşletme:
(a) 139U paragrafına ilişkin değişikliği Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler yayımlandığında uygular.
(b) Diğer değişikliklerin tamamını TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar uyarınca geriye dönük olarak 1 Ocak 2024 tarihi veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygular. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Erken uygulama hâlinde Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak Sınıflandırılması da uygulanır. Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler ’i erken uygulaması hâlinde işletme, bu hususu dipnotlarda açıklar.