2023 Yılının Vergileri, Cezaları ve Değişen Parametreler (EYT Hayata Geçiyor) – Talha APAK, YMM

2023 Yılının Vergileri, Cezaları ve Değişen Parametreler (EYT Hayata Geçiyor)

Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]

Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren; harçlar, emlak vergisi, damga vergisi, değerli kağıtlar, motorlu taşıtlar vergisi, çevre temizlik vergisi, özel iletişim vergisi ve Vergi Usul Kanunu kapsamındaki cezaların yeniden değerleme oranında 2023 yılında uygulanacak artış oranları açıklandı…

2023 yılının vergileri ve cezaları belli oldu

Yeniden Değerleme Oranı, Vergi Usul Kanununun 298’inci maddesine göre hesaplanıyor. Yeniden Değerleme Oranı; yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayından bir önceki yılın aynı dönemine göre Üretici Fiyatları Genel Endeksinde (ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranını ifade ediyor. Yeniden değerleme oranı TÜİK’in, her yıl Kasım ayının başında Ekim ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıklaması ile birlikte belli oluyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise bir Tebliğ ile bu oranı kamuoyuna Resmi Gazetede ilan ediyor. Buna göre, TUİK tarafından 2022 yılı yeniden değerleme oranı %122,93 (yüz yirmi iki virgül doksan üç) olarak belirlenmiş bulunuyor. Ayrıca Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesine göre; kanunun ilgili maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacak. (24.11.2022 Tarih, 32023 Sayılı Resmi Gazete, 542 Sayılı V.U.K. Genel Tebliği)

Görüldüğü üzere; 2023 yılında uygulanacak bazı vergi ve harçlar ağırlıklı olarak yeniden değerleme oranı olan yüzde 122,93 oranında artacak. Bazı vergi ve harçlarda ise, indirimli oran uygulanacak.

EMLAK VERGİSİ YÜZDE 61.5 ORANINDA ARTACAK

2022 yılına ait söz konusu değerler Emlak Vergisinde yeniden değerleme oranı olan yüzde 122,93’ün yarısı(%122,93/2=) %61,5 (altmış bir virgül elli) oranında artırılması suretiyle 9.967.000 Türk Lirası olarak tespit edilmiştir.2023 yılında uygulanacak olan 1319 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırları, 2022 yılına ait değerlerin 2022 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı olan (%122,93/2=) %61,5 (altmış bir virgül elli)oranında artırılması suretiyle;

9.967.000 TL ile 14.951.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil)
9.967.000 TL’yi aşan kısmı için	(Binde 3)
19.936.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 14.951.000 TL’si için 14.952 TL, fazlası için	(Binde 6)
19.936.000 TL’den fazla olanlar 19.936.000 TL’si için 44.862 TL, fazlası için	(Binde 10)

olarak tespit edilmiştir.

(30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 82 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği)

BAZI HARÇLARIN ARTIŞ OARANI

1- Motorlu Taşıtlar Vergisi yüzde 61,5 oranında artacak:

2022 yılı için yeniden değerleme oranı %122,93 (yüz yirmi iki virgül doksan üç) olarak tespit edilmiş ve 24/11/2022 tarihli ve 32023 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 542) ile ilan edilmiş bulunmaktadır. Ayrıca 20/12/2022 tarihli ve 6582 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla söz konusu yeniden değerleme oranı, 197 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan (I) sayılı tarife, 6 ncı maddesinde yer alan (II) ve (IV) sayılı tarifeler ve geçici 8 inci maddesinde yer alan (I/A) sayılı tarifesinde bulunan taşıtlar için, 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisi tutarlarının tespitinde uygulanmak üzere % 61,5 (altmış bir virgül beş) olarak belirlenmiştir.

Buna göre, 1/1/2023 tarihinden itibaren motorlu taşıtların vergilendirilmesine ilişkin 197 sayılı Kanunun 5 inci maddesindeki (I) sayılı tarife, 6 ncı maddesinde yer alan (II) ve (IV) sayılı tarifeler ve Geçici 8 inci maddesindeki (I/A) sayılı tarife yeniden belirlenmiştir.

01.01.2023 tarihinden itibaren, motorlu taşıtların vergilendirilmesine ilişkin (I) ve (II) sayılı tarifeler aşağıdaki gibidir.

A. (I) Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifesi

(I) Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifesi

1/1/2018 tarihinden (bu tarih dahil) sonra kayıt ve tescil edilen otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtlar ile motosikletler aşağıdaki (I) sayılı tarifeye göre vergilendirilir.

Motor Silindir Hacmi (cm³)	Taşıt Değeri (TL)	Satır	Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL)
		Numarası	1 – 3 yaş	4 – 6 yaş	7 – 11 yaş	12 – 15 yaş	16 ve yukarı yaş
1- Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri
1300 cm³ ve aşağısı	114.000’ü aşmayanlar	1	2.120	1.479	826	623	219
	114.4000’ü aşıp 199.700’ü aşmayanlar	2	2.330	1.626	907	687	242
	199.700’ü aşanlar	3	2.545	1.773	993	750	261
1301 – 1600 cm³ e kadar	114.000’ü aşmayanlar	4	3.693	2.769	1.606	1.135	436
	114.4000’ü aşıp 199.700’ü aşmayanlar	5	4.064	3.047	1.768	1.245	476
	199.700’ü aşanlar	6	4.434	3.323	1.925	1.359	520
1601 – 1800 cm³ e kadar	285.800’ü aşmayanlar	7	7.178	5.613	3.299	2.013	780
	285.800’ü aşanlar	8	7.834	6.120	3.604	2.199	851
1801 – 2000 cm³ e kadar	285.800’ü aşmayanlar	9	11.309	8.709	5.119	3.047	1.198
	285.800’ü aşanlar	10	12.340	9.505	5.584	3.323	1.308
2001 – 2500 cm³ e kadar	356.900’ü aşmayanlar	11	16.967	12.317	7.695	4.596	1.818
	356.900’ü aşanlar	12	18.511	13.436	8.393	5.016	1.983
2501 – 3000 cm³ e kadar	714.300’ü aşmayanlar	13	23.656	20.583	12.857	6.915	2.535
	714.300’ü aşanlar	14	25.810	22.451	14.027	7.545	2.766
3001 – 3500 cm³ e kadar	714.300’ü aşmayanlar	15	36.030	32.421	19.528	9.748	3.570
	714.300’ü aşanlar	16	39.309	35.365	21.303	10.631	3.900
3501 – 4000 cm³ e kadar	1.143.400’ü aşmayanlar	17	56.650	48.919	28.808	12.857	5.119
	1.143.400’ü aşanlar	18	61.806	53.364	31.432	14.027	5.584
4001 cm³ ve yukarısı	1.357.700’ü aşmayanlar	19	92.725	69.530	41.179	18.507	7.178
	1.357.700’ü aşanlar	20	101.152	75.853	44.924	20.189	7.834
2- Motosikletler			Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL)
			1 – 3 yaş	4 – 6 yaş	7 – 11 yaş	12 – 15 yaş	16 ve yukarı yaş
100 – 250 cm3’e kadar			395	295	218	134	51
251 – 650 cm3’e kadar			817	618	395	218	134
651 – 1200 cm3’e kadar			2.109	1.253	618	395	218
1201 cm3 ve yukarısı			5.116	3.380	2.109	1.674	817

 (II) Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifesi

(I) ve (I/A) sayılı tarifelerde yazılı otomobil, arazi taşıtı, kaptıkaçtı ve benzerleri ile motosikletler dışında kalan motorlu kara taşıtları, aşağıdaki (II) sayılı tarifeye göre vergilendirilir.

Taşıt Cinsi ve Oturma Yeri /Azami Toplam Ağırlık	Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL)
	1 – 6 yaş	7 – 15 yaş	16 ve yukarı yaş
1) Minibüs	2.535	1.674	817
2) Panel van ve motorlu karavanlar (Motor Silindir Hacmi)
1900 cm3 ve aşağısı	3.380	2.109	1.253
1901 cm3 ve yukarısı	5.116	3.380	2.109
3) Otobüs ve benzerleri (Oturma Yeri)
25 kişiye kadar	6.403	3.824	1.674
26-35 kişiye kadar	7.679	6.403	2.535
36-45 kişiye kadar	8.546	7.248	3.380
46 kişi ve yukarısı	10.252	8.546	5.116
4) Kamyonet, kamyon, çekici ve benzerleri (Azami Toplam Ağırlık)
1.500 kg.’a kadar	2.273	1.510	739
1.501-3.500 kg’a kadar	4.604	2.667	1.510
3.501-5.000 kg’a kadar	6.917	5.757	2.273
5.001-10.000 kg’a kadar	7.679	6.521	3.057
10.001-20.000 kg’a kadar	9.229	7.679	4.604
20.001 kg ve yukarısı	11.544	9.229	5.363

(IV) Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifesi

Uçak ve helikopterler (Türkkuşu, Türk Hava Kurumuna ait olanlar hariç) aşağıdaki (IV) sayılı tarifeye göre vergilendirilir.

IV) Sayılı Tarife

Taşıt Cinsi ve Azami Kalkış Ağırlığı	Taşıtların Yaşları İle Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL)
	1 – 3 yaş	4 – 5 yaş	6 – 10 yaş	11 ve yukarı yaş
Uçak ve helikopterler
1.150 kg’a kadar	42.870	34.278	25.704	20.558
1.151 – 1.800 kg.’a kadar	64.317	51.439	38.577	30.859
1.801 – 3.000 kg.’a kadar	85.769	68.610	51.439	41.153
3.001 – 5.000 kg.’a kadar	107.221	85.769	64.317	51.439
5.001 – 10.000 kg.’a kadar	128.675	102.933	77.188	61.741
10.001 – 20.000 kg.’a kadar	150.125	120.091	90.055	72.024
20.001 kg. ve yukarısı	171.571	137.242	102.933	82.342

(I/A) Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifesi

31/12/2017 tarihinden (bu tarih dahil) önce kayıt ve tescil edilen otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtlar, 197 sayılı Kanunun Geçici 8 inci maddesinde düzenlenen (I/A) sayılı tarifeye göre vergilendirilir.

Motor Silindir Hacmi (cm³)	Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL)
	1-3 yaş	4-6 yaş	7-11 yaş	12-15 yaş	16 ve yukarı yaş
Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri
1300 cm³ ve aşağısı	2.120	1.479	826	623	219
1301-1600 cm³ e kadar	3.693	2.769	1.606	1.135	436
1601-1800 cm³ e kadar	6.527	5.098	3.003	1.828	707
1801-2000 cm³ e kadar	10.284	7.918	4.654	2.769	1.091
2001-2500 cm³ e kadar	15.423	11.196	6.996	4.178	1.652
2501-3000 cm³ e kadar	21.508	18.709	11.687	6.283	2.306
3001-3500 cm³ e kadar	32.755	29.473	17.752	8.859	3.249
3501-4000 cm³ e kadar	51.503	44.472	26.190	11.687	4.654
4001 cm³ ve yukarısı	84.294	63.211	37.435	16.821	6.527

(30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 55 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Genel Tebliği) 

2- Pasaport, kimlik değiştirme, evlilik belgesi ücretleri %122,93 oranında artacak: Çeşitli Vergi, Harç, değerli kağıt gibi bürokrasiyi ilgilendiren konulara ilişkin ödenecek tutarlar yüzde 122,93 oranında artacak. Buna göre pasaport defteri 501 lira, kimlik değiştirme 83 lira, kayıp nedeniyle kimlik düzenlenmesi 166 lira, sürücü belgesi harcı 624 lira, motorlu araç tescil belgesi 557 lira, evlilik cüzdanı ise 445 liraya yükseldi. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 210 Sayılı Değerli Kağıtlar  Kanunu Genel Tebliği)

3- Veraset ve intikal vergisi %122,93 oranında artacak:

01.01.2023 tarihinden itibaren Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 4.üncü maddesinin (b), (d) ve (e) bentlerinde yer alan istisna tutarları;

– Evlatlıklar dahil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 1.015.747 TL (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 2.032.742 TL),

– İvazsız suretle meydana gelen intikallerde 23.387 TL,

– Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde 23.387 TL

olarak dikkate alınacaktır.

Öte yandan, Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 16 ncı maddesinde yer alan vergi tarifesi matrah dilim tutarları 1/1/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında (%122,93) artırılmak suretiyle tespit edilmiştir. Bu nedenle, 1/1/2023 tarihinden itibaren veraset yolu ile veya ivazsız surette meydana gelen intikallerde veraset ve intikal vergisi aşağıdaki tarifeye göre hesaplanacaktır.

Matrah	Verginin Oranı (%)
	Veraset Yoluyla İntikallerde	İvazsız İntikallerde
İlk                           1.100.000 TL için	1	10
Sonra gelen          2.600.000 TL için	3	15
Sonra gelen          5.500.000 TL için	5	20
Sonra gelen          10.900.000 TL için	7	25
Matrahın              20.100.000 TL’yi aşan bölümü için	10	30

(30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 54 Sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği)

4- Engelli araçlarında ÖTV istisnası 1 milyon 4 bin 200 liraya çıktı: ÖTV (II) sayılı liste uygulama genel tebliğinde değişiklik yapan tebliğe göre, daha önce bu istisna kapsamında ÖTV’den muaf tutulabilecek araç fiyatı sınırı 450.500,00 TL’den 1.004.200,00 TL’ye çıkarıldı. Düzenlemeye göre, yükseltilen söz konusu parasal sınır, malul ve engellilerin kullanımına mahsus eşyalar için de geçerli olacak. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 4760 Özel Tüketim Vergisi Kanunu Genel Tebliği)

5- Özel İletişim Vergisi yüzde 122,93 oranında artacak: Buna göre mobil telefon aboneliğinin ilk tesisinde söz konusu maktu (ÖTV) vergi tutarı 2023 yılı için 260 lira olacak. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 6802 Gider Vergileri Kanunu Genel Tebliği)

6- Çevre Temizlik Vergisi:

01.01.2023 tarihinden itibaren konutlar ile işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi aşağıdaki tutarlara göre tahsil edilecektir.

a) Konutlara Ait Çevre Temizlik Vergisi

Konutlara ait çevre temizlik vergisi; su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 1,50 Kuruş, diğer belediyelerde 1,10 Kuruş olarak hesaplanacaktır.

b) İşyerleri ve Diğer Şekilde Kullanılan Binalara Ait Çevre Temizlik Vergisi

İşyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, Büyükşehir belediyeleri ve Büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelerde aşağıdaki tarifelere göre uygulanacaktır.

Büyükşehir Belediyeleri Dışındaki Belediyelerde Uygulanacak Çevre Temizlik Vergisi

Bina Grupları	Bina Dereceleri ve Yıllık Vergi Tutarları (TL)
	1. Derece	2. Derece	3. Derece	4. Derece	5. Derece
1. Grup	13000	10900	8400	7500	6000
2. Grup	8400	6000	5000	4200	3700
3. Grup	6000	4200	3700	2600	2100
4. Grup	2600	2100	1500	1300	1090
5. Grup	1500	1300	900	890	750
6. Grup	890	750	460	420	320
7. Grup	320	260	170	150	110

2464 sayılı Kanunun mükerrer 44 üncü maddesinin beşinci fıkrasına göre, büyükşehir belediyelerinde çevre temizlik vergisi, diğer belediyelerde uygulanan çevre temizlik vergisi tutarları %25 artırılarak hesaplanacaktır. Buna göre büyükşehir belediyelerinde uygulanacak olan çevre temizlik vergisi tarifesi aşağıda yer almaktadır.

Büyükşehir Belediyelerinde Uygulanacak Çevre Temizlik Vergisi

Bina Grupları	Bina Dereceleri ve Yıllık Vergi Tutarları (TL)
	1. Derece	2. Derece	3. Derece	4. Derece	5. Derece
1. Grup	16250	13625	10500	9375	7500
2. Grup	10500	7500	6250	5250	4625
3. Grup	7500	5250	4625	3250	2625
4. Grup	3250	2625	1875	1662	1362
5. Grup	1875	1625	1125	1112	937
6. Grup	1112	937	575	525	400
7. Grup	400	325	212	187	137

(30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 56 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği)

DİĞER VERGİSEL DÜZENLEMELER

2023 yılında uygulanacak bazı vergisel düzenlemeler ise aşağıdaki gibi olacaktır.

1.Yazar Kasa Fişi (Fatura) Düzenleme Haddi:

V.U.K.’un 232. maddesi uyarınca birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin yazar kasa fişi düzenleme haddi 01.01.2023 tarihinden itibaren 4.400,00 TL. olarak uygulanacaktır. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 544 Sayılı V.U.K. Genel Tebliği)

2.Doğrudan Gider Yazılacak Sabit Kıymetlere İlişkin Had:

V.U.K.’un 313. maddesi uyarınca peştamallıklar ile alet, edevat, mefruşat ve demirbaşların amortismana tabi tutulmayarak doğrudan gider yazılabilmesine ilişkin had, 01.01.2023 tarihinden geçerli olmak üzere 4.400,00 TL. olarak uygulanacaktır. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 544 Sayılı V.U.K. Genel Tebliği)

3.Hizmet Erbabına Verilecek Yemek Yardımı:

Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/2. maddesinde yer alan işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin günlük istisna tutarı 2023 yılında 110,00 TL. olarak uygulanacaktır. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 323 Sayılı G.V. Genel Tebliği)

4.Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife:

Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife:

2023 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 323 Sayılı G.V. Genel Tebliği)

2023 Gelir Vergisi Tarifesi (Ücretliler)

193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife

70.000 TL’ye kadar	% 15
150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL, fazlası	% 20
550.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL, fazlası	% 27
1.900.000 TL’nin 550.000 TL’si için 134.500 TL, fazlası	% 35
1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 607.000 TL, fazlası	% 40

2023 Gelir Vergisi Tarifesi (Diğer)

193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife

70.000 TL’ye kadar	% 15
150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL, fazlası	% 20
370.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL, fazlası	% 27
1.900.000 TL’nin 370.000 TL’si için 85.900 TL, fazlası	% 35
1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 621.400 TL, fazlası	% 40

2022 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. (21.12.2021 Tarih, 31696 Sayılı Resmi Gazete, 317 Sayılı G.V. Genel Tebliği)

2022 Gelir Vergisi Tarifesi (Ücretliler)

193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife

32.000 TL’ye kadar	% 15
70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası	% 20
250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL, fazlası	% 27
880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000 TL, fazlası	% 35
880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 281.500 TL, fazlası	% 40

2022 Gelir Vergisi Tarifesi (Diğer)

193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife

32.000 TL’ye kadar	% 15
70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası	% 20
170.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL, fazlası	% 27
880.000 TL’nin 170.000 TL’si için 39.400 TL, fazlası	% 35
880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 287.900 TL, fazlası	% 40

5. Binek Otomobillerin İktisabında Gider Olarak Dikkate Alınabilecek KDV ve ÖTV Tutarları ile Amortisman Yoluyla Gider Yazılabilecek Tutarlar:

GVK 40.maddesinin 1.fıkrasına göre; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 17.000 Türk Lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının 2023 yılında en fazla 440.000 Türk Lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.

GVK 40.maddesinin 7.fıkrasına göre; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, 2023 yılında özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 500.000 Türk Lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 950.000 Türk Lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 323 Sayılı G.V. Genel Tebliği)

6. Özel Usulsüzlük Cezaları:

a) VUK-353/1.maddesine göre; Elektronik Belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, Fatura, Gider Pusulası, Müstahsil Makbuzu, Serbest Meslek Makbuzu vermeyen ve almayanlara veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verenlere her belge için 01.2023 tarihinden itibaren 2.200,00 TL.’den aşağı olmamak üzere Özel Usulsüzlük Cezası kesilir. Bir takvim yılı içinde her bir belge nev’ine ilişkin olarak kesilecek toplam ceza 1.100.000,00 TL’ yi geçemez. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer Sayılı Resmi Gazete, 544 Sayılı V.U.K. Genel Tebliği)

b) V.U.K. 353/2 maddesine göre; Elektronik Belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının tespiti halinde, her bir belge için 2023 yılında 2.200,00 TL. Özel Usulsüzlük Cezası kesilir. Ancak her bir belge nev’ine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza 110.000,00 TL, her bir belge nev’ine ilişkin bir takvim yılı içinde kesilecek toplam ceza 1.100.000,00TL’yi aşamaz. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 544 Sayılı V.U.K. Genel Tebliği)

7. Gayrimenkul Sermaye İratlarında (Kira Gelirleri) Beyan ve İstisna:

Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hâsılatın 2022 yılı için 9.500,00 TL. sı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hâsılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde bu istisnadan yararlanılamaz. 2023 yılı gelirlerine uygulanacak istisna tutarı 21.000,00 TL. olarak uygulanacaktır. (30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete, 323 Sayılı G.V. Genel Tebliği)

Binaların işyeri (stopajlı) olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen brüt hasılatın 2023 yılı için 150.000 TL.yi (G.V. 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar) aşmaması halinde beyanname verilmeyecek ancak bu rakamın aşılması halinde tümü için beyanname verilecektir. (G.V. Kanununun 86/c maddesi)

150.000,00 TL.lik haddin hesabında; tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının brüt tutarının toplamı dikkate alınacaktır.

Brüt yıllık işyeri (stopajlı) kira gelirinin 150.000,00 TL veya altında olması halinde beyan edilmeyecektir.

8. Damga Vergisi:

01.01.2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni uygulamalar aşağıdaki gibidir. (Beyannameler ve hesap özetleri aşağıdaki tutarlarda damga vergisine tabi olacaktır.)

Belli parayı ihtiva eden sözleşmeler:

Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler	(Binde 9,48)
Kira Mukavelenameleri	(Binde 1,89)

(Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden)

Beyanname ve Bildirgeler:

Maaş, ücret, gündelik gibi hizmet karşılığı alınan paralar	(Binde 7.59)
Yıllık Gelir Vergisi Beyannameleri	294,90 TL
Kurumlar Vergisi Beyannameleri	393,90 TL.
Muhtasar Beyannameleri	194,60 TL.
Katma Değer Vergisi Beyannameleri	194,60 TL.
Diğerleri	194,60 TL.
Belediyelere verilen beyannameler	144,40 TL
Sosyal Sigorta Kurumlarına Verilen Sigorta Prim Bildirgeleri	144,40 TL.
Gümrük İdarelerine Verilen Beyannameler	393,90 TL.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri	230,70 TL.

Bilanço ve İşletme Hesabı Özetleri:

Bilançolar	227,30 TL.
Gelir Tabloları	108,50 TL.
İşletme Hesabı Özetleri	108,50 TL.

(30.12.2022 Tarih, 32059 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete, 67 Sayılı D.V. Genel Tebliği)

9. 203 yılında beyan edilecek 2022 Yılına İlişkin Menkul Sermaye İradı Elde Edenlerin Beyanları:

2022 Takvim Yılında Elde Edilen Bir Kısım Menkul Sermaye İradının Beyanında Dikkate Alınacak İndirim Oranı Uygulaması

193 sayılı Kanunun indirim oranı uygulamasına yönelik 76 ncı maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler esas alınacağından, indirim oranı uygulaması bahsi geçen menkul kıymet gelirleri için devam etmektedir.

İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmektedir.

Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 2022 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı %122,93’ dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %18,14 dür.

Buna göre, 2022 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%122,93 / %18,14=) %677,67 olmaktadır.

Bu kapsamda, 2022 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranının birden büyük olması dolayısıyla beyan edilmeyecektir.

Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının ve ticari işletmelere dahil kazanç ve iratların beyanında indirim oranı uygulanmamaktadır.

B– SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. Asgari Ücret:

Asgari Ücret Tespit Komisyonunca 2023 yılında (01.01.2023- 31.12.2023) uygulanacak asgari (brüt) ücret aylık 10.008,00 TL olarak tespit edilmiştir.

2. Sigorta Primlerine, İşsizlik Sigortası Primine ve Sosyal Güvenlik Destek Primine Esas Günlük ve Aylık Kazançların Alt ve Üst Sınırları:

Özel Sektör İçin:

01.01.2023 – 31.12.2023 tarihleri arasında;

Günlük alt sınır	333,60 TL.
Aylık alt sınır	10.008,00 TL.
Günlük üst sınır	2.502,00 TL.
Aylık üst sınır	75.060,00 TL.

3. Kıdem Tazminatı Tavanı Açıklandı:

T.C. Hazine Ve Maliye Bakanlığı, Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü’nün 13/01/2023 tarih ve 27998389-010.06.02- sayılı genelgesiyle; 1/1/2023 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı 19.982,83 TL’dir.

4. EYT Hayata Geçiyor:

Uzun zamandır kamuoyunda gündem olan ve tartışılan “emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili, 2022 yılı Aralık ayının son günlerinde Sayın Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamayla, EYT nin hayata geçeceği ve yasasının da 2023 yılı Ocak ayında çıkacağı müjdesini verdikten sonra milyonlarca çalışanı ve işverenleri yakından ilgilendirmeye başladı.

Yasal düzenleme yapılmadan, konunun kapsamı, detayları ve kimleri kapsayacağı konusu henüz net değil. Ancak, merak edilen en önemli konuların başında yaş sınırı olup olmayacağı konusuydu. Sayın Cumhurbaşkanı merak edilen önemli konu hakkında, “herhangi bir yaş sınırı olmaksızın” uygulamanın 2023 Ocak ayında hayata geçeceğinin müjdesini vermiş bulunuyor. Bu durumda, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydı bulunanların EYT den yararlanmaları için gerekli yıl ve gün sayıları aşağıdaki tablodaki gibi olacaktır.

EYT’li SSK Sigortalılarının Emeklilik Şartları					KADIN		Tahsis (emeklilik talep tarihinden en az)
(28.12.2022 tarihli CB basın açıklamasına göre)
ERKEK			Tahsis (emeklilik talep tarihinden en az)			SİGORTALILIK SÜRESİNİN BAŞLANGICI	Sigortalılık Süresi	Gün Sayısı
	SİGORTALILIK SÜRESİNİN BAŞLANGICI	Sigortalılık Süresi	Gün Sayısı			09.09.1981-23.05.1984	20	5000
	09.09.1976-23.05.1976	25	5000			24.05.1984-23.05.1985	20	5000
	24.05.1976-23.11.1980	25	5000			24.05.1985-23.05.1986	20	5075
	24.11.1980-23.05.1982	25	5075			24.05.1986-23.05.1987	20	5150
	24.05.1982-23.11.1983	25	5150			24.05.1987-23.05.1988	20	5225
	24.11.1983-23.05.1985	25	5225			24.05.1988-23.05.1989	20	5300
	24.05.1985-23.11.1986	25	5300			24.05.1989-23.05.1990	20	5375
	24.11.1986-23.05.1988	25	5375			24.05.1990-23.05.1991	20	5450
	24.05.1988-23.11.1989	25	5450			24.05.1991-23.05.1992	20	5525
	24.11.1989-23.05.1991	25	5525			24.05.1992-23.05.1993	20	5600
	24.05.1991-23.11.1992	25	5600			24.05.1993-23.05.1994	20	5675
	24.11.1992-23.05.1994	25	5675			24.05.1994-23.05.1995	20	5750
	23.05.1994-23.11.1995	25	5750			24.05.1995-23.05.1996	20	5825
	24.11.1995-23.05.1997	25	5825			24.05.1996-23.05.1997	20	5900
	24.05.1997-23.11.1998	25	5900			24.05.1997-23.05.1998	20	5975
	24.11.1998-09.09.1999	25	5975			24.05.1998-23.05.1999	20	5975
						24.05.1999-08.09.1999	20	5975

 

EYT’li BAĞ-KUR Sigortalılarının Emeklilik Şartları				EYT’li EMEKLİ SANDIĞI Sigortalılarının Emeklilik Şartları
(28.12.2022 tarihli CB basın açıklamasına göre)				(28.12.2022 tarihli CB basın açıklamasına göre)
	Fiili Hizmet Süresi	Prim Gün Sayısı			Fiili Hizmet Süresi	Prim Gün Sayısı
ERKEK	25 YIL	9000		ERKEK	25 YIL	9000
KADIN	20 YIL	7200		KADIN	20 YIL	7200

EYT’ye ilişkin yasal düzenleme henüz çıkmadığı için bir soruya sağlıklı cevap vermek mümkün olmadığı gibi, konuyla ilgili bilgi kirliliği ve tartışmalarında devam ettiği görülüyor. Kaldı ki, yasa çıktıktan sonra da uzun bir süre konu (olumlu/olumsuz yönde) tartışılmaya devam edecektir. Sonuçta, önemli sayıda çalışanın daha erken emekli olacağı ve emeklilikleri sonucu kıdem tazminatları ve emekli maaşı alacaklardır. Ancak, bunun karşılığı olarak çok sayıda kamu ve özel sektör işverenleri bekleyen mali yükler söz konusu olacaktır.

Netice itibariyle; EYT nin ülke ekonomisi üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini de şimdiden yorumlamak kolay olmayacaktır. Çıkacak yasanın detaylarını ve uygulamadaki yansımalarını beklemek gerekiyor.