2023 Asgari Ücreti Artışı 6 Puanlık SSP Desteğini Zorunlu Kılıyor
Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba@mbaymm.com
Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı tarafından 2023 yılında uygulanacak asgari ücret tutarı açıklandı. Tutarın açıklanması ile birlikte istihdam üzerindeki vergi ve prim yükü ile birlikte özellikle de asgari ücretin işverene maliyeti yeniden gündeme gelerek tartışma konusu olmaya başladı.
Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan 2023 yılında uygulanacak asgari ücret brüt 10.008,00 TL, net 8.506,80 TL. olurken işverene maliyeti ise toplamda 12.259,80 TL. (%5 SSP İşveren Teşvik 500,40 TL. Hariç) olarak hesaplanmaktadır. Ayrıca işverenlere 2022 yılında 100,00 TL. verilen asgari ücret desteği de 2023 yılında işçi başına 250,00 TL olarak verilecek.
Ekonomide yaşanan olumsuzluklar ve maliyetten kaynaklı fiyat artışlarının etkilerini azaltmak ve olası işçi çıkışlarını önlemek için istihdam üzerindeki vergi ve prim yükünün aşağı çekilmesi ve bu konuda devletin teşvik ve desteklerinin artırılması bir zorunluluktur.
2023 yılı için açıklanan asgari ücrette 2022 Temmuz ayına göre %54,66 oranında artış olurken, 2022 Ocak ayına göre de %100 oranında artış olmuştur.
2023 Yılı İçin 6 puanlık sigorta primi desteği Uygulanmazsa işletmeler zor durumda kalır
Bildiği üzere; 2013 yılında uygulamaya konulan ve 31.12.2021 tarihine kadar uygulanan 6486 sayılı Kanunla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81.maddesinde yapılan düzenlemede. Sigorta Primine Esas Kazanç Alt Sınırı Üzerinden Uygulanacak İlave Puan, İlave Puan Uygulanacak İller ve Uygulama Süresi Hakkındaki 30/5/2013 Tarihli ve 2013/4966 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Kararda yer alan 51 ilde özel sektör işyerlerinde istihdam edilen işçiler için 6 puanlık sigorta primi işveren desteği hazinece karşılanmasına, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden 6 puana kadar ilave prim desteği sağlanması konusunda ilave puan tutarı ile uygulanacak illeri ve uygulama süresini belirleme konusunda Bakanlar Kuruluna (Cumhurbaşkanına) yetki verilmişti.
Cumhurbaşkanı tarafından kullanılan bu yetki son olarak 24.02.2021 tarihli 31405 sayılı 2. No.lu mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 3579 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kullanılmış ve teşvik süresi en son 31 Aralık 2021 tarihine kadar uzatılmıştı. 2022 yılı için Cumhurbaşkanı tarafından bir uzatma yapılmadığı için 2022 yılında özel sektör işyerlerinde istihdam edilen işçiler için 6 puanlık sigorta primi işveren desteği uygulanmadı.
Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi düşük 51 il ve Çanakkale ilinin Bozcaada Gökçeada ilçelerinde de uygulanmakta olan 6 puanlık sigorta primi işveren hissesi desteği, 2023 yılında uygulanacak 10.008,00 TL’si asgari ücrete göre hesaplandığında özel sektör işyerlerinde 1 işçi için 600,48 TL. tutarındadır.
6 Puanlık SSP İşveren hissesi teşvikinin yeniden uygulamaya konulmaması halinde özellikle eski işletmelerde işçi çıkarmalarına ve kayıt dışı istihdama neden olacağı bir gerçektir. Ekonomide yaşanan olumsuzluklar ve asgari ücrette meydana gelen artış dikkate alındığında bu tür teşviklere her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır.
İş Barışı İçin Vergi Oran ve Dilimleri Yeniden Belirlenmelidir.
Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz yıl açıklanan asgari ücretle birlikte 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan düzenleme ile asgari ücret üzerinden kesilen gelir vergisi istisna edilmişti. Ancak vergiden istisna edilen tutarın vergi matrahının hesabında dikkate alınması yıl içinde vergi diliminin değişmesi nedeniyle işçilerin ücretlerinde düşüşe neden olmuştu. Bu nedenle özellikle temmuz ayından itibaren vergi dilimlerinde ve vergi oranlarında yeni bir düzenleme yapılması çalışan kesim ve iş dünyası tarafından en çok talep edilen ve siyaset konusu edilen bir gündem oldu.
Son bir yıl içinde asgari ücrette yüzde yüze varan bir artış olması ile özel sektör işyerlerinde daha önce asgari ücret üzerinde ücret alan işçilerin ücretlerinde aynı oranda artış olmaması nedeniyle asgari ücretle çalışan işçilerle aradaki ücret farkı daralmış kıdemli ve nitelikli çalışan ile düz işçi ücretinin eşitlenmesine neden olmuştur. Vergi dilimleri/oranlarında (2022 yılı için belirlenen %122,93 Yeniden değerleme oranından bağımsız olarak) yapılacak düzenleme ve sigorta prim teşviki ile kıdemli ve nitelikli çalışanın ücret kaybının olmaması ve işverene maliyet yükünün azalması yönünden de önem arz etmektedir.
Bilgi notu: 10.008,00 TL Brüt asgari ücret üzerinden vergiden istisna edilen tutar 8.506,80×12=102.081,60 TL’dir. GV.103 madde tarifeye göre ilk dilim de bu tutar muhakkak dikkate alınmalıdır.
31.12.2021 Tarihinde Sona Eren 6 Puanlık SSP İşveren Hissesi Teşviki Uygulanan İller
| (I) SAYILI LİSTE | (II) SAYILI LİSTE | (III) SAYILI LİSTE |
| Afyonkarahisar | Adıyaman | Ağrı |
| Amasya | Aksaray | Ardahan |
| Artvin | Bayburt | Batman |
| Bartın | Çankırı | Bingöl |
| Çorum | Erzurum | Bitlis |
| Düzce | Giresun | Diyarbakır |
| Elazığ | Gümüşhane | Hakkâri |
| Erzincan | Kahramanmaraş | Iğdır |
| Hatay | Kilis | Kars |
| Karaman | Niğde | Mardin |
| Kastamonu | Ordu | Muş |
| Kırıkkale | Osmaniye | Siirt |
| Kırşehir | Sinop | Şanlıurfa |
| Kütahya | Tokat | Şırnak |
| Malatya | Tunceli | Van |
| Nevşehir | Yozgat | Bozcaada-Gökçeada ilçe |
| Rize | ||
| Sivas | ||
| Trabzon | ||
| Uşak |
