Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliği
23 Aralık 2022 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32052
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından:
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de yer alan atıkların ara depolama işlemlerini ve ara depolama tesislerinde bulunması gereken asgari şartları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, Ek-1’de yer alan atıkların 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğine uygun olarak atık işleme tesislerine gönderilmeden önce güvenli ve çevreye duyarlı bir şekilde depolanmasına ilişkin esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci, 11 inci ve 13 üncü maddeleri, 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 5 inci maddesi ve 10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin 5 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Atık ara depolama tesisi: Atıkların atık işleme tesislerine ulaştırılmadan önce bu Tebliğde belirtilen sürede, çevreye duyarlı ve güvenli bir şekilde depolanmasını sağlayan ve geri kazanım, bertaraf, atıktan türetilmiş yakıt hazırlama, atık yakma ve/veya beraber yakma konularında çevre lisansı bulunan atık işleme tesisleri tarafından kurulan tesisi,
b) Atık Ara Depolama Lisansı (AADL): Atık ara depolama tesisinin işletilebilmesi için Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında verilecek lisans belgesini,
c) Atık üreticisi: AYY’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde belirtilen atık üreticisini,
ç) AYY: 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğini,
d) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,
e) İl müdürlüğü: Çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğünü,
f) Karekod: Güvenlik ve izlenebilirlik özelliği olarak atığın tekilleştirilmesini ve kişiselleştirilmesini sağlayan datamatriks tipinde barkodu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Kurallar
Genel kurallar
MADDE 5- (1) Atık ara depolama tesisleri geri kazanım, bertaraf, atıktan türetilmiş yakıt hazırlama, atık yakma ve/veya beraber yakma konularında çevre lisansı bulunan atık işleme tesisleri tarafından kurulur ve Bakanlıktan AADL almakla yükümlüdür.
(2) Atık ara depolama tesislerinde atıkların insan sağlığına ve çevreye risk oluşturmayacak şekilde depolanması ve atık işleme tesislerine güvenli bir şekilde sevkini sağlayacak tedbirlerin alınması esastır.
(3) Atık ara depolama tesislerinde 1/11/2022 tarihli ve 32000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Yönetimi Hizmetleri Hakkında Yönetmelik gereği çevre yönetim birimi kurulması veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alınması zorunludur.
(4) Organize sanayi bölgelerinde, organize sanayi bölgeleri yönetimi tarafından münhasıran veya başka bir tüzel veya gerçek kişilik ile ortaklaşa kurulan atık ara depolama tesisleri hariç olmak üzere, atık ara depolama tesislerinin mülkiyetinin tesisi işleten gerçek veya tüzel kişiye ait olması veya en az altı yıl süre ile kiralanmış olması zorunludur.
(5) Atık ara depolama tesisleri, atık işleme tesislerinin sınırları içerisinde kurulamaz.
(6) Çevre lisansı bulunan geri kazanım, bertaraf, atıktan türetilmiş yakıt hazırlama, atık yakma ve/veya beraber yakma tesisleri sadece lisans belgelerindeki atıkları almak ve tesislerinde işlemek için atık ara depolama tesisi kurar. Bu tesislerin kapasitesi atık işleme tesisinin kapasite raporunda yer alan yıllık tüketim kapasitesinin iki katını aşamaz. Bu amaçla kurulan ara depolama tesisine kabul edilen atıklar başka bir atık işleme tesisine gönderilemez.
(7) Atıklar, bir atık ara depolama tesisinden bir başka atık ara depolama tesisine gönderilemez.
(8) Atık ara depolama tesislerinde depolama süresi atıkların miktarına bakılmaksızın, bir yılı geçemez.
(9) Atık ara depolama tesislerinde patlayıcı atıkların ve radyoaktif atıkların depolanmasına izin verilmez.
(10) Atık ara depolama tesisleri için 9/5/2010 tarihli ve 27576 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimata göre tehlikeli atık mali sorumluluk sigortası yaptırılır.
(11) Atık ara depolama tesisleri için Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre mali teminat sunulur.
(12) Bu Tebliğ kapsamında yürütülen faaliyetler, tesisin açık ve kapalı depolama alanları, acil durum ve güvenlik önlemleri, kişisel koruyucu donanım ve ekipmanları ve havalandırma hususunda yürürlükteki iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında yer alan ilgili hükümlere uygun olmak zorundadır. Bunun için iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olduğuna dair ilgili resmi kurumdan alınan belge veya iş sağlığı ve güvenliği uzmanı tarafından düzenlenen rapor ibraz edilir.
(13) Atık ara depolama tesislerinde 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre tedbirler alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Hükümler
Atık ara depolama tesisi fiziki şartları
MADDE 6- (1) Atık ara depolama tesislerinde;
a) Atık kabul birimi ve atık depolama alanları,
b) Yangın söndürme sistemleri,
c) Boruların, hazne ve kapların temizlenmesi için temizleme sistemleri,
ç) Taşan ve dökülen atıkların toplanması için yeterli absorban, nötralizan,
d) Tesise kabul edilecek atık içeriğinde radyoaktif madde bulunup bulunmadığının tespiti maksadıyla tesis girişinde radyasyon paneli,
bulunması zorunludur.
(2) Atık ara depolama tesislerinde 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ile getirilen yükümlülüklere uyulması zorunludur.
(3) Atık ara depolama tesisinin zeminde ve tek katlı olması zorunludur. Tesisin toplam kapalı depolama alanı 1000 m2’den az olamaz. Açık ve kapalı alanın depo tabanı sızdırmaz, tutuşmaz ve kimyasallara dayanıklı malzemeden olmalıdır. Depo zemininin belirtilen hususlara uygun olduğuna dair yapı denetim firmasından veya üniversitelerin inşaat mühendisliği bölümlerinden veya inşaat mühendisleri odasından uygunluk alınır.
(4) Atık ara depolama tesisinde iç ortam hava kalitesini sağlayacak sistem oluşturulur. Havalandırma sistemi, uçucu bileşikler, yanma sonucu ortaya çıkabilecek kirleticiler, mikroorganizma ve alerjenlerin, ortama verilecek emisyonların ve kokunun temizlenmesini sağlayacak şekilde kurulur ve işletilir.
(5) Atık ara depolama tesislerinde bulunan radyasyon panelinden uyarı alınması durumunda, ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Atık ara depolama tesisi işletme esasları
MADDE 7- (1) Aşağıdaki tehlikeli atıklar ayrı bölmelerde depolanır:
a) Patlayıcı özelliği olan atıklar.
b) Toplam içeriği yaklaşık 0,5 m3’ten büyük olan yanıcı içerikli basınçlı kutular.
c) Suyla temas ettiğinde yanıcı gazlar çıkartan 30 kg’dan fazla tehlikeli atıklar.
ç) 30 kg’dan fazla kendiliğinden yanıcı tehlikeli atıklar.
(2) Herhangi bir sızıntı ve dökülme halinde, su ve toprak kirliliğinin önlenmesi için gerekli tedbirler alınır.
(3) Birbirleriyle reaksiyona girebilecek atıkların depo alanı içerisinde ayrı bölmelerde depolanması esastır.
(4) Atık ara depolama tesisleri, tüm tesisi 24 saat kayıt altına alacak şekilde kamera sistemi kurmakla yükümlüdür. Kameralar tüm depoyu görecek şekilde bir veya birden fazla sayıda, uzaktan erişim sağlanabilecek şekilde kurulur. Kameralar, tüm giriş-çıkış yerlerini görecek ve kör nokta kalmayacak şekilde konumlandırılır. Kayıtlar en az üç ay süreyle saklanır.
(5) Atık üreticisi atık ara depolama tesisine göndereceği tüm atıkların ambalajlarını ve/veya konteynerlerini Bakanlığın veri sistemi doğrultusunda karekod ile etiketler. Karekod sistemine dair esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(6) Ek-2’de tanımlanan şekilde etiketi/karekodu olmayan atıklar tesise kabul edilemez.
(7) Tesise kabul sırasında güvenlik bilgi formu veya AYY’nin 11 inci maddesine göre AYY’nin Ek-3/B Analizi sunulur. İhtiyaç duyulması halinde, atık ara depolama tesisince atığın belirtilen atık olup olmadığına yönelik doğrulama testleri yapılır/yaptırılır. Atıkların analizinde aşağıdaki kimyasal içerikleri ve fiziksel özellikleri dikkate alınır:
a) Ağır metal konsantrasyonları.
b) İnorganik kirleticilerin konsantrasyonu.
c) Organik kirleticilerin konsantrasyonu.
ç) Atıkların katı, sıvı, gaz, parlama noktası, donma noktası ve pH parametreleri içeren fiziksel özelliklerin tanımları.
(8) Tesise dökme atık kabul edilmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetim ve izleme
MADDE 8- (1) Atık ara depolama tesisleri, bu Tebliğ hükümlerine uyulup uyulmadığının tespiti amacıyla il müdürlüğü tarafından bir takvim yılı içerisinde en az bir kez denetlenir.
(2) Atık ara depolama tesisleri Bakanlığın hazırladığı çevrimiçi programlara kayıt olmak, tesisine kabul ettiği ve atık işleme tesisine gönderdiği atıkların kütle-denge bilgisini hazırlamak ve çevrimiçi programı kullanarak bildirim yapmakla yükümlüdür.
Atık ara depolama tesislerinin kapatılması
MADDE 9- (1) Atık ara depolama tesisi, il müdürlüğünden kapatma planı onayı alınmadan kapatılamaz.
(2) Atık ara depolama tesisinin, sahibi tarafından kapatılmak istenmesi ve/veya resen Bakanlıkça/il müdürlüğünce kapatılmasına karar verilmesi halinde, Ek-3’te yer alan kapatma planı formatına uygun olarak hazırlanan kapatma planı tesis sahibi tarafından il müdürlüğüne sunulur ve onay alınır.
(3) Sunulan kapatma planı kapsamında il müdürlüğünce yerinde inceleme yapılır. Kapatma planında eksiklik tespit edilmesi durumunda, tespit edilen eksiklikler il müdürlüğünün belirleyeceği süre içerisinde tamamlanır ve tekrar onaya sunulur. Eksiklik bulunmaması/giderilmesi halinde il müdürlüğü tarafından kapatma planı onaylanır.
(4) Onaylanan kapatma planına göre tesiste bulunan atıkların yönetimi sağlanır. Atıkların onaylı kapatma planına göre atık işleme tesislerine gönderilmesi ve çevrimiçi kütle-denge bildirimlerinin tamamlanması sonrasında il müdürlüğüne başvurulur ve il müdürlüğünce yerinde tespit yapılır.
(5) İl müdürlüğü tarafından yerinde tespit yapılarak kapatma sürecinin tamamlandığı Bakanlığa bildirilir ve tesisin çevre lisansı Bakanlık tarafından iptal edilir.
İdari yaptırım
MADDE 10- (1) Bu Tebliğde belirtilen şartlara uyulmaması halinde, 2872 sayılı Kanun uyarınca yaptırımlar uygulanır.
Teminat
MADDE 11- (1) Atık ara depolama tesisleri, işletme sırasında ve/veya işletme sonrasında doğabilecek çevresel zararların giderilmesi ve tesiste depolanan atıkların nihai bertarafı maksadıyla 5.000.000 TL’lik kesin ve süresiz mali teminat mektubunu Bakanlığa sunar. Mali teminatlar her yıl yeniden değerleme oranında artırılır.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 12- (1) 26/4/2011 tarihli ve 27916 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Mevcut çevre lisanslı atık ara depolama tesisleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çevre izin ve lisans belgesi almış atık ara depolama tesisleri;
a) Mevcut çevre izin ve lisans belgelerinin geçerlilik sürelerinin sonuna kadar faaliyetlerine devam edebilir.
b) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde mali teminatlarını bu Tebliğ hükümlerine göre düzenleyerek Bakanlığa sunar.
c) 31/12/2023 tarihi itibarıyla tesislerine Ek-1’de yer alan atık kodlarından farklı kodda atıkları kabul edemez, söz konusu atıklardan 31/12/2023 tarihinden önce kabul edilenleri ise lisans süresini aşmamak koşuluyla 31/3/2024 tarihine kadar çevre lisanslı atık işleme tesislerine gönderir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hükümlere uyulmaması durumunda dokuzuncu madde çerçevesinde kapatma planı sunularak iş ve işlemler yürütülür ve çevre izin ve lisans belgesi iptal edilir.
Atıkların takibi
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Karekod sistemi uygulamaya geçinceye kadar, tüm atıklar için, Ek-2’de verilen Taşıma ve Ambalaj Etiket Formu kullanılır. Karekod ile etiketlenmiş atıklar, tesiste önceden bulunan diğer atıklardan ayrı olarak depolanır.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yürütür.
