Uluslararası Yatırım Pozisyonu Gelişmeleri – Eylül 2022
- 2022 Eylül sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2021 yıl sonuna göre % 2,1 oranında artışla 294,2 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise % 4,5 oranında azalışla 519,2 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
- Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2021 yıl sonunda -255,7 milyar ABD doları iken 2022 Eylül sonunda -224,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2021 yıl sonuna göre % 3,7 oranında azalışla 107,0 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi % 5,0 oranında artışla 127,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları % 2,8 oranında artışla 53,0 milyar ABD doları olmuştur.
- Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2021 yıl sonuna göre % 16,1 oranında azalışla 119,0 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Portföy yatırımları 2021 yıl sonuna göre % 11,9 oranında azalışla 84,6 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2021 yıl sonuna göre % 4,6 oranında azalışla 17,6 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku % 61,6 oranında azalışla 1,3 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise % 8,7 azalışla 41,4 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2021 yıl sonuna göre % 3,1 oranında artarak 315,5 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2021 yıl sonuna göre % 10,2 oranında artarak 38,4 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı % 20,8 oranında artarak 11,7 milyar ABD doları olmuştur.
- Bankaların toplam kredi stoku % 9,5 oranında azalarak 59,9 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku % 0,3 oranında artarak 97,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Açıklamalar:
Uluslararası Yatırım Pozisyonu; bir ekonomideki yerleşik kişilerin yurt dışındaki yerleşik kişiler ile finansal alacakları ve yükümlülüklerin yanında; rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının belli bir tarihteki stok değerini gösteren ve üç aylık olarak (gösterge niteliğinde aylık) yayımlanan istatistiki bir tablodur.
Uluslararası Yatırım Pozisyonunda toplam finansal varlıklar ile toplam finansal yükümlülüklerin farkı, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu olarak adlandırılmaktadır. Başka bir deyişle, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu; Türkiye’nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye’nin yurt dışına borçlarının net farkını işaret eder. Burada ortaya çıkan net pozisyon, pozitif veya negatif bir değer olabilir.
Kaynak: TCMB