Asgari Ücret Artışının Ücretlere Vergisel Etkisi
Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba@mbaymm.com
1 Temmuz 2022 tarih ve 31883 sayılı mükerrer resmi gazetede yayınlanan 01.07.2022 tarih ve 2022/1 sayılı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı ile 01.07.2022-31.12.2022 tarihleri arasında uygulanmak üzere işçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücreti 215,70 TL. (İkiyüzonbeş lira yetmiş kuruş) olarak tespit edilmiştir.
Tespit edilen günlük 215,70 TL asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamada bir işçinin aylık (30 günlük) net ücreti ve işverene maliyeti aşağıdaki şekildedir.
| BRÜT AYLIK ÜCRETİ | 6.471,00 |
| İŞVEREN SGK PAYI (%20,5) | 1.326,56 |
| İŞVEREN SGK TEŞVİK (%5) | (-323,55) |
| İŞVEREN SGK PAYI (%15,5) | 1.003,01 |
| İŞVEREN İŞSİZLİK SİGORTASI (%2) | 129,42 |
| TOPLAM MALİYET | 7.603,43 |
| NET AYLIK ASGARİ ÜCRET | 5.500,35 |
*Yasal düzenleme yapılmadığından açıklanan 100,00 TL. Asgari ücret desteği dikkate alınmamıştır.
Bilindiği üzere 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 7349 sayılı Kanunun 2 nci maddesi aşağıdaki bent eklenmiştir.
“18. Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.)”
| Asgari Ücret GV ve DV İstisnası Örnek Uygulamaları – Ocak– Aralık 2023 Dönemi Tablo |
| Asgari Ücret GV ve DV İstisnası Örnek Uygulamaları – Temmuz – Aralık 2022 Dönemi |
Ayrıca 7349 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında yer alan “ücretlere ilişkin kâğıtlar’ ibaresinden sonra gelmek üzere (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır.) şeklinde parantez içi hüküm eklenmiştir.
Yapılan bu düzenlemeler ile 01.01.2022 tarihinden itibaren asgari ücret gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna edilmiştir.
Buna göre 193 sayılı GVK’nun 23/18 maddesin yazılı “Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin” ibaresini dikkate aldığımızda 01.07.2022 tarihinden itibaren uygulanacak olan asgari ücret üzerinden aylık 5.500,35 TL vergiden istisna olacaktır.
Ocak-Haziran 2022 dönemindeki altı aylık sürede aylık 4.253,40 TL’den toplam 25.520,40 TL vergiden istisna edilen tutar olarak hesaplanırken,
Temmuz-Aralık 2022 dönemindeki altı aylık sürede aylık 5.500,35 TL’den toplam 33.005,10 TL vergiden istisna edilen tutar olarak hesaplanırken bu tutar 2022 yılı genelinde 58.522,50 TL tutara ulaşmaktadır.
GVK 103 madde yer alan tarifeye göre istisna edilen tutar üzerinden vazgeçilen yıllık gelir vergisi tutarı 10.104,50 TL ,
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre istisna edilen tutar üzerinden vazgeçilen yıllık damga vergisi tutarı 444,18 TL olmaktadır.
| Aylar | Aylık İstisna Tutarı TL. | Kümülâtif İstisna Tutarı TL. |
| Ocak | 4.253,40 | 4.253,40 |
| Şubat | 4.253,40 | 8.506,80 |
| Mart | 4.253,40 | 12.760,20 |
| Nisan | 4.253,40 | 17.013,60 |
| Mayıs | 4.253,40 | 21.267,00 |
| Haziran | 4.253,40 | 25.520,40 |
| Temmuz | 5.500,35 | 31.020,75 |
| Ağustos | 5.500,35 | 36.521,10 |
| Eylül | 5.500,35 | 42.021,45 |
| Ekim | 5.500,35 | 47.521,80 |
| Kasım | 5.500,35 | 53.022,15 |
| Aralık | 5.500,35 | 58.522,50 |
1 Temmuzdan sonra yapılacak ücret ödemelerinde aylık istisna tutarı 5.500,35 TL olarak hesaplanacağından ücretleri brüt 6.471,00 TL asgari ücretin üzerinde olan tüm ücretliler aylık 5.500,35 TL Gelir vergisi ve Damga Vergisi istisnasından yararlanacaklardır.
Örnek olarak, Ocak-2022 ayında 7.500,00 TL brüt 6.037,82 TL net ücret alan bir işçinin ücretinde Temmuz-2022 ayında her hangi bir artış olmaması halinde açıklanan asgari ücret istisna tutarı üzerinden net ücreti 6.237,16 TL yükselecektir. (Hesaplamada vergi dilimi/oranı %15 olarak dikkate alınmıştır)
Brüt ücretleri yüksek olan işçilerin ücretlerinde asgari ücrete yakın bir artış yapılmasının işverene getireceği yük nedeniyle çok zor olması. Toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinde asgari ücret dışında ücret alan çalışanların mağdur olmamaları ve iş barışının bozulmaması için asgari ücret artışına bağlı olarak 193 Sayılı GVK Madde-103 Esas Tarife Vergi dilimlerinde de artış yapılması zorunluluk olmuştur. Çünkü enflasyondan etkilenen sadece asgari ücretliler değil!
Gelir Vergisi Ve Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler içinde tarifede yeniden düzenlenme yapılması gerekmektedir
