Yabancı Para Menkul Kıymet Tesisi 2022/20 (Eski Adı)
Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ (1)
10 Haziran 2022 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31862
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından:
(1) 20/8/2022 tarihli ve 31929 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu Tebliğin adı “Yabancı Para Yükümlülükler İçin Türk Lirası Cinsinden Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2022/20)” iken Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ olarak değiştirilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (Değişik:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer)
(1) Bu Tebliğin amacı, umumi disponibilite kapsamında bankaların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (Merkez Bankası) nezdinde bulunduracakları ve diğer mali kuruluşların bulunduracakları Türk lirası cinsinden menkul kıymetlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dâhil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren (Değişik ibare:RG-20/8/2022-31929) bankalar (Ek ibare:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) ile Merkez Bankasınca uygun görülecek diğer mali kuruluşlar bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
(2) (Değişik:RG-7/4/2023-32156) Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş. ve Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş., aktif büyüklüğü veya menkul kıymet tesisine tabi kalemlerin büyüklükleri Merkez Bankasınca belirlenen tutarın altında olan bankalar ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince iradi tasfiyeye giden bankalar tasfiyenin ilân edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen kredi kuruluşları devir tarihinden itibaren bu Tebliğ hükümlerine tabi değildir.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (c) alt bendine ve 40 ıncı maddesinin (II) numaralı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Menkul Kıymet Tesisine Tabi Kalemler(2)
Menkul kıymet tesisine tabi kalemler (Değişik başlık:RG-20/8/2022-31929)
MADDE 4- (1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, yurt dışı şubeleri nezdindekiler dâhil, aşağıda (Değişik ibare:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) sayılanlara ait olanlar hariç olmak üzere, döviz cinsinden mevduat/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları (Ek ibare:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) ile nitelikleri Merkez Bankasınca belirlenen yabancı para cinsinden repo işlemlerinden sağlanan fonlar menkul kıymet tesisine tabi yükümlülükleri oluşturur:
a) Merkez Bankası, Hazine, yurt içi bankalar ve uluslararası anlaşmayla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubeleri.
b) 3/2/2007 tarihli ve 26423 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mevduat ve Katılım Fonlarının Vadeleri ve Türleri Hakkında Tebliğ (Sayı: 2007/1) kapsamındaki resmî kuruluşlar.
c) 7/3/2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği kapsamındaki kurumlar.
ç) (Ek:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer)(5) Yurt dışı yerleşiklere ve yurt içinde doğrudan yabancı yatırımlara ait olanlardan nitelikleri Merkez Bankasınca belirlenenler.
(2) Yurt dışı şubelerce bankalar ve kredi vermeye yetkili diğer kuruluşlar hariç olmak üzere yurt dışı yerleşiklere kullandırılan kredi tutarı kadar menkul kıymet tesisine tabi yükümlülüklerden indirim yapılabilir. Ancak bu indirim, yurt dışı şubelerin yabancı para mevduat/katılım fonu tutarını aşamaz.
(3) (Ek:RG-20/8/2022-31929) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen (Ek ibare:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) menkul değerler ve Türk lirası cinsinden nakdi krediler menkul kıymet tesisine tabi varlıkları oluşturur.
Menkul kıymet tesisine tabi kalemlerin hesaplanması (Değişik başlık:RG-20/8/2022-31929)
MADDE 5- (1) Menkul kıymet tesisine tabi (Değişik ibare:RG-20/8/2022-31929) kalemler her ayın son cuma günü itibarıyla hesaplanır. Cuma gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde, hesaplamada bir önceki iş günü esas alınır.
(2) Yükümlülükler;
a) Merkez Bankasınca alım satımı yapılan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurları,
b) Merkez Bankasınca alım satımı yapılmayan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten bir gün önce Merkez Bankasının internet sitesinde yayımlanan bilgi amaçlı döviz kurları,
c) Kıymetli madenler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte Borsa İstanbul nezdindeki Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında oluşan ağırlıklı ortalama kıymetli maden fiyatları, fiyat oluşmaması halinde uluslararası piyasalarda oluşan ve Borsa İstanbul nezdindeki Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası tarafından ilan edilen fiyatlar,
esas alınarak Türk lirası cinsinden hesaplanır.
(3) (Değişik:RG-20/8/2022-31929) Menkul kıymet tesisine tabi varlıklar usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen hesaplama yöntemine göre hesaplanır.
(4) (Ek:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) Yabancı para fon sağlayan müşteriler ile finansal türev işlemler yapılarak menkul kıymet tesisine tabi yabancı para yükümlülüklerin bilanço dışına çıkarılması halinde, bu nitelikteki işlemler finansal türevin vadesi boyunca menkul kıymet tesisine tabi yükümlülük tutarına eklenir.
(5) (Ek:RG-31/12/2022-32060 5.Mükerrer) Merkez Bankası, yapılan denetim ve incelemeler sonucunda menkul kıymet tesisinden kaçınmak için işlem yaptığı tespit edilen bankalardan, yükümlülüklerini ve 6 ncı maddenin ikinci fıkrası kapsamında hesaplanan oranları iki hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalamasını alarak hesaplamalarını isteyebilir.
Tamamı İçin Tıklayınız – Güncelleme 06/04/2024
