Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM)
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
OPERASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
YURT DIŞINDA YERLEŞİK VATANDAŞLAR MEVDUAT VE KATILIM SİSTEMİ (YUVAM) HESAPLARI HAKKINDA TEBLİĞE İLİŞKİN UYGULAMA TALİMATI
1 Şubat 2022
Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Uygulama Talimatının amacı, yurt dışında yerleşik vatandaşların yurt dışı bankalardan transfer ettikleri döviz tutarları karşılığında bankalarda açtıracakları döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası cinsinden yurt dışında yerleşik vatandaşlar mevduat ve katılım sistemi (YUVAM) hesaplarına dönüştürülmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen 2022/7 sayılı Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğe ilişkin uygulama ayrıntılarını düzenlemektir.
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”juicy_pink”]
22/03/2022 Tarihli YENİ Talimat İçin Tıklayınız
[/vc_message][vc_column_text]
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Uygulama Talimatı, 2022/7 sayılı Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Uygulama Talimatında geçen;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan mevduat ve katılım bankalarını,
b) Dönüşüm kuru: Merkez Bankası tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve 15:00’de ilan edilen ve döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan döviz alış kurunu,
c) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
ç) Vade sonu kuru: YUVAM hesabının vadesinde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu,
d) Yurt dışında yerleşik vatandaş: Yurt dışında oturma veya çalışma izni ya da hakkı bulunan veya adres kayıt sisteminde yerleşim yeri bilgisi olarak yurt dışı adresi kayıtlı olan 18 yaşından büyük Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi uyarınca Mavi Kart verilenleri,
e) Yurt dışında yerleşik vatandaşlar mevduat ve katılım sistemi (YUVAM) hesabı: Yurt dışında yerleşik vatandaşların yurt dışı bankalardan transfer ettikleri döviz tutarları karşılığında bankalarda açtıracakları döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirasına dönüştürülmesi suretiyle açılan ve 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre Merkez Bankasınca ilave getiri sağlanan vadeli mevduat ve katılma hesaplarını,
ifade eder.
YUVAM hesabı genel hükümleri
MADDE 4- (1) YUVAM hesapları 3 ay, 6 ay, 12 ay ve 24 ay vadeli olarak açılır.
(2) 24 ay vadeli YUVAM hesapları yıllık faiz/kâr payı ödemeli olarak açılabilir ve hesap sahibinin talep etmesi halinde yıllık faiz/kâr payı banka tarafından hesap sahibine ödenir.
(3) YUVAM hesaplarına dönüştürülen döviz tutarları üzerinden vade gruplarına göre aşağıda belirlenen oranlarda hesaplanan ilave getiri Türk lirası olarak 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası kapsamında Merkez Bankasınca ödenir. Belirtilen oranlar yıllık getiri oranlarını göstermektedir.
3 Ay Vadeli: %0
6 Ay Vadeli: %1
12 Ay Vadeli: %1,50
24 Ay Vadeli: %2
YUVAM hesabı açılması
MADDE 5- (1) Yurt dışında yerleşik vatandaşların ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilerek YUVAM hesabı açılır.
(2) Sisteme katılmak isteyen bankalar nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılır ve bankanın topladığı taleplere ilişkin olarak satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilir ve toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılır. Saat 17:00’den sonra yapılan bildirimlere ait işlemler bir sonraki iş günü gerçekleştirilir.
(3) Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekontlar ile dönüşümü yapılan tutarlara ait bilgiler Ek-1 ’ de yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
(4) Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan döv izler, Merkez Bankasınca dönüşüm kuru üzerinden satın alınır.
(5) Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankasınca bankanın EFT merkezine masrafsız olarak gönderilir. Saat 17:30’a kadar sonuçlandırılamayan işlemler için ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılır.
(6) Bu Uygulama Talimatı kapsamında Merkez Bankasına bir gün valörlü olarak transfer edilecek döviz tutarlarına ilişkin bankanın kendi muhabirine göndereceği döviz transferlerinde; MT202’nin 21. alanına “YUVAM”, 72. alanına “/BNF/ BANKA ADI
YUVAM IBAN: (söz konusu işlemler için Merkez Bankasınca bildirilecek hesaba
ilişkin IBAN bilgisi)” ve MT202’nin 58. alanına “TCMBTR2A” açıklamaları yazılır.
Vade sonu işlemleri
MADDE 6 – (1) Vade sonunda hesap sahibinin vade sonu kuru üzerinden hesaplanan döviz bazında anaparası ile 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre Merkez Bankasınca sağlanacak ilave getiri tutarı toplamını elde etmesi esastır. Katılım hesaplarında katılım bankacılığı esasları geçerlidir.
(2) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı ödenir.
(3) Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda;
a) Faiz/kâr payı tutarı > kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz ve katılma hesabı sahibine katılma hesabı bakiyesi ödenir. Anapara + faiz/kâr payı toplam tutarının 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre anapara + Merkez Bankasınca sağlanacak ilave getirinin altında kalması durumunda aradaki fark banka tarafından hesap sahibine, Merkez Bankası tarafından da bankaya ödenir.
b) Faiz/kâr payı tutarı < kur farkı ise banka tarafından hesap sahibine anapara + faiz/kâr payı + “kur farkı – faiz/kâr payı” + 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre ilave getiri tutarı; Merkez Bankasınca bankaya “kur farkı – faiz/kâr payı” ve 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre ilave getiri tutarı ödenir. Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankası karşılayabilir, karşılanmayan kısım için Merkez Bankasınca ödeme yapılmaz.
(4) Banka vade sonunda, hesap sahibine tahakkuk eden faiz/kâr payı, kur farkı ve ilave getiri tutarlarını Merkez Bankasına Ek-2’de yer alan bildirim formuna uygun şekilde bildirir. Banka kayıtları ile Merkez Bankası kayıtlarının mutabakatı sonrasında bu maddenin üçüncü fıkrası kapsamında Merkez Bankasınca karşılanacak tutarlar aynı gün ilgili bankanın hesabına aktarılır.
(5) Vadeden önce çekim yapılması durumunda Merkez Bankasınca 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre ilave getiri tutarı ödenmez. Bununla birlikte;
a) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen döviz alış kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmaz.
b) Çekim yapılan tarihte saat 11:00’de Merkez Bankasınca ilan edilen döviz alış kurunun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda hesabın vadeden önce kapatıldığı tarihte saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurundan hesap bakiyesi güncellenir. Aradaki fark banka tarafından Merkez Bankasının Türk lirası hesabına aktarılır ve bu işlemlere ilişkin bilgiler Ek-3’te yer alan bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
Diğer hükümler
MADDE 7 – (1) Banka tarafından Merkez Bankasına yapılan döviz transferlerine ilişkin tüm masraflar, aylık olarak toplu bir şekilde banka tarafından gönderilen MT291 mesajına istinaden ödeme gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru üzerinden, takip eden ayın son iş gününe kadar Merkez Bankasınca Türk lirası olarak ödenir.
(2) YUVAM hesabı açılırken vadeden önce çekimin koşulları hakkında hesap sahibi bankaca bilgilendirilir.
(3) YUVAM hesaplarında faiz, vade ve benzeri sözleşme değişiklikleri yapılamaz.
(4) Bankalarca bu Uygulama Talimatı kapsamında açılan hesapların ayın son iş günü itibarıyla Türk lirası cinsinden faizli bakiyeleri ve katılma hesabı bakiyeleri, ayın son iş gününde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurları üzerinden hesaplanan Türk lirası değerleri ile ilave getiri tutarları her ayın son iş gününde, saat 15:30’a kadar Merkez Bankasına bildirilir.
(5) Banka tarafından kaynaklanan hatalar ve bildirim farklılıkları nedeniyle bankaya aktarılan fazla tutarlar için Merkez Bankası politika faizi üzerinden aktarımın yapıldığı süre kadar cezai yaptırım uygulanacak, ayrıca fazla aktarımın bankanın zorunlu karşılık hesabına kaydedilmesi halinde söz konusu tutar zorunlu karşılık tesislerine sayılmayacaktır.
(6) Bankalar yurt dışında yerleşik vatandaşların YUVAM hesaplarından azami şekilde faydalanabilmesi için yurt içi ve yurt dışı şubeleri yanında internet ve mobil platformlarından da uygulamayı kullanıma almak ve uzaktan müşteri edinimi başta olmak üzere yurt dışında yerleşik vatandaşların bulundukları ülkelerde sistemden faydalanabilmesi için gerekli alt yapı ve otomasyonu sağlamakla yükümlüdür.
(7) Bu Uygulama Talimatı kapsamında gerçekleştirilecek her türlü işlemin, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin ulusal ve uluslararası standartlara uygun gerçekleştirildiğine dair kontrol bankalarca yapılır. Bu standartların ihlal edildiğinin tespiti durumunda, işlemi yapan banka tarafından durum derhal Merkez Bankasına bildirilir.
(8) Bankalar, mobil veya internet bankacılığı aracılığıyla döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından iş günlerinde saat 17:00’den sonra ve tatil günlerinde son iş gününde Merkez Bankasınca saat 15:00’de ilan edilen döviz alış kuru kullanılmak suretiyle dönüşüm yapabilir. Dönüşüm işlemini iş günlerinde saat 17:00’den sonra veya tatil günlerinde yapan gerçek veya tüzel kişilerin gerçekleştirdiği işlemler, bankalar tarafından Merkez Bankasına bir sonraki iş günü saat 17:00’ye kadar yapılacak bildirimlere dahil edilir.
Yürürlük
MADDE 8- (1) Bu Uygulama Talimatı 1/2/2022 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9- (1) Bu Uygulama Talimatını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.
EK: 3
İletişim Bilgileri :
Operasyon Genel Müdürlüğü
Telefon : (0312) 507 73 13 / 74 81 / 70 28
E-Posta : yuvam@tcmb.gov.tr