Vergisel Boyutuyla 2021 Yılı Dönem Sonu İşlemleri - M. Bülent YILDIRIM, YMM

2021 Yılı Dönem Sonu İşlemleri

Mahmut Bülent YILDIRIM
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
[email protected]
Yazar Hakkında

I-GİRİŞ

2021 yılı Pandemi sürecinin etkisiyle hem sağlık alanında hem de ekonomik alanda bir çok olumsuz sonuçlarla birlikte geride kalırken, işletmeler yıl sonu kârlılık ve satış hedefleri ile bu hedeflerin gerçekleşmelerinin sonuçları üzerine değerlendirmeler yapmak durumdadırlar. Bu bağlamda işletmeler, 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’[1]nde tanımı yapılmış olan Dönemsellik Kavramı gereğince 2021 hesap dönemi faaliyet sonuçlarını saptamak durumundadırlar.

Dönemsellik Kavramı; “İşletmenin sürekliliği kavramı uyarınca, sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir. Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Bu düzenlemeye paralel olarak 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun[2] 174. maddesi Hesap Dönemi başlığını taşımakta olup; “Defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır. Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır. Şu kadar ki, takvim yılı dönemi faaliyet ve muamelelerinin mahiyetine uygun bulunmayanlar için, bunların müracaatı üzerine Maliye Bakanlığı 12 şer aylık özel hesap dönemleri belli edebilir. Yeniden işe başlama veya işi bırakma hallerinde, hesap dönemi içinde bir yıldan eksik olan faaliyet süresi, hesap dönemi sayılır.” Şeklinde hüküm altına alınmıştır.

İşletmelerce hesap döneminin kapatılması neticesinde karşımıza ticari kâr ve mali kâr kavramları çıkmaktadır. Ticari kâr, işletmelerin normal faaliyet sonuçlarına göre ve genel kabul görmüş muhasebe standartları çerçevesinde raporladıkları kârlılıktır. Mali kâr ise, vergi mevzuatından kaynaklanan bir takım kısıtlamalar ve sınırlamalar nedeniyle ticari kâra eklenecek unsurlar ile ticari kârdan indirilecek unsurların faaliyet sonuçlarına dahil edilmesiyle ulaşılan kârdır ve bu aynı zamanda vergi matrahıdır.

II-VERGİSEL AÇIDAN 2021 YILI SONUNDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

II.1.KASA HESABI VE ORTAKLAR CARİ HESABI

Kasa hesabında dikkat edilmesi gereken husus, kayıtlar ile fiili durumun uyumlu olması yanında bu hesaplarda oluşabilecek adat faizi risklerine dikkat edilmelidir. Kasadaki paralar yılsonu itibariyle sayılmalı ve kayıtlarla uygunluğu kontrol edilmelidir. Kayıtlarla fiili durum arasında fark tespit edilmesi durumunda farkın kaynağına göre kasa noksanları veya fazlalığı kaydı yapılmalıdır.

Bu hesaplarda adat yaparak vergileme gerekçesi ise, işletme kaynaklarının kayıt dışı kullanılması, vergi dışı bırakılması, emsaline nazaran düşük bir fiyat veya faizden değerlendirildiği, kullandırıldığı noktasıdır. Dönem sonunda yüksek bakiye veren 100 Kasa Hesabı ve 131 Ortaklardan Alacaklar hesabı için adat hesaplanması gerektiği unutulmamalı ve bu tutar dönem sonunda ilgili ortağa fatura edilmelidir.

Kasa adatında dikkat edilecek husus, kasa hesabı bakiyesinin toplamı dikkate alınmamalı, işletmenin günlük ihtiyacı olan ve normal olarak kabul edilebilecek bir kasa tutarı tespit edilmeli ve bu tutarın üzerinde kalan bakiyeler faiz hesabında dikkat alınmalıdır. Ortaklar cari hesabının vergileme gerekçesi ise işletme kaynaklarının karşılıksız ve uzun süreli olarak ortaklara kullandırıldığı varsayımıdır. Söz konusu hesaplar için işletilecek faiz oranı ise, gerek yargı kararları gerekse mali idarenin bakış açısı doğrultusunda öncelikle varsa “iç emsal yoksa T.C.M.B. kısa vadeli avans işlemlerinde kullanılan oran dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır.

Kasa hesabı ve Ortaklardan Alacaklar hesabı için adat hesaplanmaması halinde, bu hesaplar 642 Faiz Gelirleri Hesabı ile çapraz denetime tabi tutulduğundan dolayı uyuşmazlık halinde Risk Analiz Merkezi (RAM) incelemelerine tabi tutulma olasılığı yüksektir.

II.2.GEÇMİŞ YILLAR ZARARI

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun[3] 9. maddesi hükmü uyarınca kurumlar vergisi mükellefleri;

– Geçmiş yıllar zararlarını,

– Devralınan veya tam bölünme suretiyle bölünen kurumlara ait zararlarını,

– Yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlarını,

kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyanname üzerinde indirim konusu yapabilirler.

Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilecektir. Mükelleflerce bir hesap dönemi içerisinde oluşan zararın, müteakip 5 hesap döneminde oluşacak kârlarla mahsup edilememesi halinde mahsup imkanı ortadan kalkmaktadır. Mahsup edilecek zarar tutarı ticari zarar değil, mali zarar olduğu unutulmamalıdır.

Zarar mahsubu ile ilgili olarak, 7143 Sayılı Yapılandırma Kanunu[4] ile 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu[5] uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’sinin mahsup edilebileceği de unutulmamalıdır.

Geçmiş yıl zararı, indirim imkanının doğduğu ilk hesap döneminde kurum kazancından düşülmelidir. Mali idarenin görüşüne göre, bu hak kullanılmaz ise izleyen dönemlerde indirim hakkı ortadan kalkacaktır şeklinde olmasına rağmen, aksi yönde çıkmış Yargı kararları da bulunmaktadır. Konu ile ilgili olarak Mali İdare tarafından verilmiş olan özelgelerde de kazanç olmasına rağmen geçmiş yıl zararını mahsup etmeyerek mahsup hakkından vazgeçen mükellefin, söz konusu zararı izleyen yıllarda mahsup olanağının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca yine Maliye İdaresi mahsup hakkından vazgeçen mükelleflerin bu haklarını düzeltme beyannamesi vermek suretiyle kullanmalarının mümkün olmadığı görüşündedir.

Konu ile ilgili olarak İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen bir özelge özetle;“… Buna göre, mükelleflerce kurumlar vergisi beyannamelerinde indirim konusu yapabilecekleri geçmiş yıl zararları bulunmasına rağmen ilgili hesap dönemi için kâr beyan ederek geçmiş yıl zararlarının indirim konusu yapılmaması durumunda, bu dönemi izleyen yıllarda indirim konusu yapma hakkı bulunduğu halde kâr beyan edilmesi nedeniyle kullanılmayan geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, ilgili dönemde söz konusu kâr beyanı nedeniyle indirim konusu yapılabilecek geçmiş yıl zararları haklarından vazgeçtiklerinin kabul edilerek, kâr beyan edilen dönemin düzeltilmesi de söz konusu olmayacaktır.” (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 09/06/2011 tarih B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 9-679 sayılı Özelgesi) [6] şeklindedir.

II.3.GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUBU

Mükellefler 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun[7] Mükerrer 120. maddesi ile 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32. maddeleri düzenlemeleri çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere geçici vergi öderler. Üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Geçici verginin mahsup edilebilmesi için ödenmesi gerekmektedir. Yıl içinde nakden veya mahsuben ödenmeyen geçici vergiler yıllık beyan üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilemez.

Aynı maddede, yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10’u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re’sen veya ikmalen geçici vergi tarh edileceği, mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergilerin terkin edileceği, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edileceği, bir önceki takvim yılında üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici verginin, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edileceği de hükme bağlanmıştır.

Kurumlar vergisinden mahsup edilen geçici vergiden kalan bir tutar olması halinde bu tutarın diğer vergilere ve SGK borçlarına da mahsubu yapılabilecektir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı herhangi bir miktarla sınırlı olmaksızın, o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilir.

II.4.BAĞIŞ VE YARDIMLAR

Türk vergi sisteminde beyan edilecek olan matrahtan indirilebilecek bağış ve yardımlarla ilgili düzenlemeler 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 89. maddesinde “Diğer İndirimler” başlığı altında ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinde yine “Diğer İndirimler” başlığı altında düzenlenmiştir.

İndirim konusu yapılabilecek olan bağış ve yardımların indirim konusu yapılabilmesinin temel şartı makbuz karşılığı yapılmış olmasının yanı sıra birtakım kısıtlamalara tabi olması, bağış ve yardımların tamamının indirilmesine izin verilmemesi, kanunda sayılan kurum ve kuruluşlara yapılması gibi düzenlemeler yer almaktadır. Beyannamelerde indirim konusu yapılacak olan bağış ve yardımlarda bu düzenlemeler doğrultusunda hareket edilmeli aksi takdirde vergisel riskler oluşabileceği göz ardı edilmemelidir.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa[8] göre ise, kanunun 17/1 inci maddesinde sayılan, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, döner sermayeli kuruluşlara, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, siyasî partiler ve sendikalara, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıklarına, kamu menfaatine yararlı derneklere, tarımsal amaçlı kooperatiflere ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisna olacağı belirtilmiştir.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13. maddesine eklenen k bendi ile; Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetimine tabi yaygın din eğitimi verilen tesisler, Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler de katma değer vergisinden istisnadır.

II.5.KARŞILIKLAR

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 288. maddesinde Karşılıklar; “Hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kestirilemeyen ve teşebbüs için bir borç mahiyetini arz eden belli bazı zararları karşılamak maksadıyla hesaben ayrılan meblağlara karşılık denir. Karşılıklar mukayyet değerleriyle pasifleştirilmek suretiyle değerlenir.” Şeklinde hüküm altına alınmıştır.

Aynı kanunun 323. maddesinde ise şüpheli alacaklar düzenlenmiş olup; Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

1. Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;

2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan alacaklar; (7338 sayılı kanunun 35 inci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 26.10.2021) Şüpheli alacak sayılır. Şeklinde düzenlenmiştir.

Buna göre, bir alacağın şüpheli alacaklar olarak kaydedilebilmesi için; bu alacağın ticari ve zirai nitelikte olması gerekmektedir.

Ayrıca, karşılık ayrılacak olan alacağın yurt içinden veya yurt dışından olmasının bir önemi yoktur. Yurt dışından olan alacaklar için de, şartların oluşması halinde karşılık ayrılabilecektir. Ancak yurt dışından olan alacakların şüpheli hale geldiğinin ispatı açısından, borçlu firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya icra takibinde bulunulması gerektiği unutulmamalıdır.

Alacaklar için şüpheli hale geldiği yılda karşılık ayrılmalıdır. Mali idare alacağın şüpheli hale geldiği yılda ayrılmayan karşılıklar için sonradan karşılık ayrılamayacağı yönündedir. Konu ile ilgili olarak verilmiş olan bir özelge; “Ancak, bir alacak için alacağın şüpheli hale geldiği dönemden sonraki bir dönemde karşılık ayrılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, karşılık ayrılması gereken dönemde ayrılmayan karşılığın sonraki dönemlerde ayrılması mümkün bulunmamaktadır.” (VDB 21.06.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[323-2012/VUK-1- . . .]-1942 sayılı özelgesi) [9]şeklindedir.

Şüpheli hale gelen alacaklar için teminat olup olmadığı araştırılmalıdır. Teminat varsa karşılığın teminatsız kısım için olanı gider yazılmalı, teminatlı kısım için karşılık ayrılmışsa bu tutar KKEG olarak dikkate alınması gerektiği hususuna dikkat edilmelidir.

II.6.YABANCI PARALAR

Vergi Usul Kanununa göre değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. Vergi Usul Kanunu 280. madde hükmüne göre Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunacağı,. bu hükmün yabancı para ile ifade edilen senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da cari olduğu belirtilmektedir.

Bu düzenlemeler doğrultusunda Kasa ve Bankadaki yabancı paralar efektif alış kuru ile, bunların dışındaki cari hesap değerlemeleri ise Merkez Bankası döviz alış kuru ile yapılmalıdır. Kur değerlemesi sırasında lehe oluşan kur farkları gelir yazılırken, aleyhte oluşan kur farkları ise giderleştirilir.

Yabancı paralar cinsinden avansların değerlemeye tabi tutulması veya tutulması yönünde farklı görüşler ve yargı kararları olmakla birlikte mali idarenin görüşü değerleme yapılması yönündedir. Buna ilişkin verilmiş bir özelge; “Buna göre, yabancı para cinsinden alınan veya verilen avanslar yabancı para cinsinden olan borç ve alacak hükmünde olduğundan, dönem sonunda Vergi Usul Kanununun 263 üncü maddesine göre borsa rayici ile yabancı paranın borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığınca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle değerlenmesi ve ortaya çıkan kur farkının, gelir veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir.” (Bursa VDB 02.02.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-10-57-12 sayılı özelgesi) [10] şeklindedir.

II.7.AMORTİSMANLAR

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 313. maddesine göre; İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269’uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin değerleme esaslarına göre tespit edilen değerlerinin bu kanun hükümlerin göre yok edilmesi amortismanın konusunu teşkil eder.

Sabit bir iktisadi kıymette amortisman ayırabilmek için,

– İktisadi kıymet işletmede bir yıldan fazla kullanılmalı,

– Yıpranma, aşınma veya kıymetten düşmeye maruz bulunmalı,

– İktisadi kıymet işletme envanterine dahil olmalı

– İktisadi kıymetin değeri belli bir tutarı aşmalıdır

Dönem içinde aktife alınan sabit kıymetlerde kıst amortisman uygulamasına dikkat edilmelidir. Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır.

7194 sayılı kanunla[11], 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere, binek otomobillerin amortisman ve giderlerinde birtakım kısıtlamalar getirilmiştir. Bu kapsamda yayımlanmış olan 311 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde [12] açıklamalar yapılmış ve 2021 yılında uygulanacak tutarlar ise 313 seri No.lu GV Tebliği[13] ile belirlenmiştir.

Buna göre 2021 yılında;

Binek otomobil alımında gider olarak indirim konusu olarak kayıtlara alınacak KDV ve ÖTV toplam tutarı 150.000-TL, binek otomobillerde amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar KDV ve ÖTV hariç 170.000 TL, vergilerin maliyete eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak alınması durumunda amortisman olarak ayrılacak tutar 320.000 TL olarak belirlenmiştir. Binek otomobillerin yakıt, sigorta, tamir, bakım ve onarım vb. giderlerinin %70 i gider olarak indirim konusu yapılabilecek %30 u ise K.K.E.G olarak dikkate alınacaktır.

Kıst amortisman uygulamasından dolayı binek otomobillerin aktife alındığı yılda gider konusu yapılamayan tutarlar itfa süresinin son yılında, o yıl için amortismana esas bedel uygulamasından bağımsız olarak safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilecektir.

Ayrıca, yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden kuruluş dönemine ait olanların sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi gerekmekte; işletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması,

Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından, sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanların, maliyete eklenmesi zorunlu bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz konusu dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete eklenerek amortisman konusu yapılması, gerekmektedir.

II.8.SGK ÖDEMELERİ

Dönem sonunda beyannameler oluşturulurken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus SGK prim ödemeleridir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesine göre; hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı, Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu[14]’nun 88’inci maddesi hükmüne göre kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi uygulamasında gider olarak yazılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu düzenlemeye göre, fiilen ödenen primlerin gider yazılması, ödenmeyenlerin ise KKEG atılması gerekmektedir.

II.9.STOK ENVANTERİ

Stoklar, işletmelerin gelecekte kullanmak üzere ellerinde bulundurmuş oldukları hammadde, yarı mamûl ya da mamûl varlıklarıdır. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 186’ncı maddesi gereğince, envanter ise; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir.

Dönem sonunda işletmede mevcut olan stoklar sayılmalı, değerlemeli ve kaydi envanter miktarları ile fiili envanter miktarlarının birbirine eşit olduğu tespit edilmelidir. Bu işlemler olası bir envanter incelemesinde oluşabilecek riskleri önleyecektir.

Değerleme sonucu ortaya çıkan stok sayım noksanlıkları ve fazlalıkları doğrudan gelir gider hesaplarına yansıtılmak yerine sebebi bulunana kadar 197 Sayım Tesellüm Noksanları ve 397 Sayım Tesellüm Fazlaları hesaplarında takip edilmelidir.

Stoklarda meydana gelebilecek değer düşüklükleri için karşılık ayrılabilecektir. Vergi Usul Kanununun 278. maddesi “Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerinin hesaplanması mutat olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir. şeklinde hüküm altına alınmıştır. Emsal bedel ise, Vergi Usul Kanununun 267. maddesine göre belirlenecektir. Stoklarda meydana gelebilecek değer düşüklükleri bir yandan 654- Karşılık Giderleri Hesabının borcuna kaydedilirken aynı zamanda 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının alacağında izlenerek karşılık ayrılır.

Kaynaklar:

– 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

– 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

– 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

– 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

– 7194 Sayılı Kanun

– 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

– www.gib.gov.tr

– www.ivdb.gov.tr

– www.resmigazete.gov.tr

Dip Notlar:

[1] 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı RG yayımlanmıştır.