BDDK – Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber Hk. Karar

5. Kanun kapsamında Banka olarak anılan kuruluşlar bu Rehberde yer alan ilkelere tabidir. Bu Rehberde yer alan hususların banka faaliyetlerinin karmaşıklığı ve büyüklüğü de dikkate alınarak konsolide ve konsolide olmayan yapıya uygun olarak tesis edilmesi beklenmektedir.

5. Kanun kapsamında Banka olarak anılan kuruluşlar bu Rehberde yer alan ilkelere tabidir. Bu Rehberde geçen faiz ibareleri, Kanunun 48 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen katılım bankaları tarafından kullandırılan fonlar bakımından kâr payını ifade eder. Bu Rehberde yer alan hususların banka faaliyetlerinin karmaşıklığı ve büyüklüğü de dikkate alınarak konsolide ve konsolide olmayan yapıya uygun olarak tesis edilmesi beklenmektedir.

7. g) Kaldıraçlı işlemler¹: Yasal sermaye hesaplamaları çerçevesinde bankacılık hesaplarında veya alım-satım hesaplarında sınıflandırıldığına bakılmaksızın; borçlunun² kredi tahsisi neticesinde, Toplam Borç / FAVÖK (Faiz, vergi, amortisman ve amortisman öncesi karı) oranı olarak tanımlanan kaldıraç seviyesinin³ 4 katını aştığı her türlü kredi veya kredi riski ve bir veya daha fazla finansal sponsorun borçlu üzerinde sahipliğinin veya kontrolünün olduğu her türlü kredi veya kredi riski koşullarından en az birini taşıyan işlemleri,

7. g) Kaldıraçlı işlemler¹: Yasal sermaye yeterliliği hesaplamaları çerçevesinde bankacılık hesaplarında veya alım-satım hesaplarında sınıflandırıldığına bakılmaksızın; borçlunun² kredi tahsisi neticesinde, Toplam Borç / FAVÖK (Faiz, amortisman ve vergi öncesi karı) oranı olarak tanımlanan kaldıraç seviyesinin³⁴ 4⁵ katını aştığı her türlü kredi veya kredi riski ve bir veya daha fazla finansal sponsorun borçlu üzerinde sahipliğinin veya kontrolünün olduğu her türlü kredi veya kredi riski koşullarından en az birini taşıyan işlemleri,

Gerçek kişiler, bankalar, yatırım firmaları, kamu sektörü kuruluşları ve finans sektörü kuruluşlara verilen krediler kaldıraçlı işlemler kapsamı dışında tutulacaktır.

Aşağıdaki işlemler kaldıraçlı işlemler kapsamı dışında tutulabilir:

1.     Gerçek kişiler, bankalar, yatırım firmaları, kamu kuruluşları, bankalar ve finansal kuruluşlara sağlanan krediler,

2.     Bankaların kendi konsolidasyonlarına tabi ortaklıklarından olan ve 50 milyon TL tutar altındaki krediler,

3.     Bir veya daha fazla finansal sponsorun borçlu üzerinde sahipliğinin veya kontrolünün olmadığı KOBİ’lere verilen krediler,

4.     İhtisas kredileri

5.     Ticaret finansmanı kapsamında verilen krediler

6.     Yatırım yapılabilir seviyede dışsal derecelendirme notuna (BBB-/Baa3 veya üzeri) sahip borçlulara verilen krediler.

Kaldıraçlı işlemlerin belirlenmesinde, söz konusu kaldıraç oranının yanında, ilaveten, toplam borcun toplam varlıklara oranı, toplam borcun net değere (toplam varlıklar ile toplam yükümlülük arasındaki fark) oranı, toplam borcun nakit akışına oranı ve belirli sektörlerde kullanılan diğer yaygın oranlar gibi farklı borçlu finansmanı sonrası kaldıraç oranı türleri de dikkate alınabilir. Bu tür oranlar için kullanılacak eşik değerler için ilgili sektördeki tarihsel seviyeler kullanılabilir.

Tarihsel kaldıraç seviyesinin bu değerden belirgin bir şekilde farklılaştığı sektörlerde faaliyet gösteren borçlular için, gerekçeleri sayısal analizlerle desteklenmek şartıyla farklı kaldıraç oranı değerleri belirlenebilir.

7. o) Toplam Borç: Toplam yükümlülük tutarını (kullanılmış ve kullanılmamış taahhüt tutarları dahil) ve kredi sözleşmelerinin izin verebileceği herhangi bir ilave borcu,

7. o) Toplam Borç: Kaldıraçlı işlemlerin belirlenmesinde kullanılacak olan; toplam yükümlülük tutarını (kullanılmış ve kullanılmamış taahhüt tutarları dahil) ve kredi sözleşmelerinin izin verebileceği herhangi bir ilave borcu,

195. Bankaların değerleme faaliyetlerine ilişkin olarak aldıkları dışsal değerleme hizmetinin Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması ve bu hizmetin alındığı değerleme şirketlerinin gayrimenkul sektörünün ilgili segmentlerinde uzmanlığa sahip olması sağlanmalıdır.

195. Bankaların değerleme faaliyetlerine ilişkin olarak aldıkları dışsal değerleme hizmetinin Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması ve bu hizmetin alındığı değerleme şirketlerinin gayrimenkul sektörünün ilgili segmentlerinde uzmanlığa sahip olması gözetilmelidir.

196. (…) Değerleme raporunda, değerlemenin kimin tarafından talep edildiği ve değerlemenin kredi başvurusu, yenilenmesi veya kredi sözleşmesindeki ayarlamalar amacıyla veya yapısal değişikliklerin olduğu durumda talep edildiği açıkça belirtilmelidir.

196. (…) Değerleme raporu ile ilgili olarak, değerlemenin kimin tarafından talep edildiği ve değerlemenin kredi başvurusu, yenilenmesi veya kredi sözleşmesindeki ayarlamalar amacıyla veya yapısal değişikliklerin olduğu durumda talep edildiği banka kayıtlarında açıkça yer almalıdır.

5.3. Değerleme Uzmanları İçin Kriterler

5.3. Değerleme Şirketleri ve Değerleme Uzmanları İçin Kriterler

215. (…) d) Kredi karar sürecinin bağımsız olmasını sağlamalıdır.

215. (…) d) Kredi karar sürecinin bağımsız olmasını gözetmelidir.

216. Bankalar değerleme uzmanının ücretinin veya maaşının ve değerleme sonucunun çıkar çatışması yaratacak bir durumla ilişkilendirilmemesini sağlamalıdır.

216. Bankalar değerleme ücretinin ve değerleme sonucunun çıkar çatışması yaratacak bir durumla ilişkilendirilmemesini sağlamalıdır.

217. Bankalar değerleme uzmanlarının performanslarını, özellikle sunulan değerlendirmelerin doğruluğu, (örneğin, teminatın değerinin gelişmiş istatistiksel modeller yoluyla geriye dönük testi) hususunda değerlendirmelidir. Bu tür değerlendirmelerin bir parçası olarak, bankalar ayrıca belirli değerleme uzmanları tarafından yapılan değerlemelerin yoğunlaşmasına ve bu uzmanlara ödenen ücretlere bakmalıdır.

217. Bankalar değerleme performanslarını, özellikle sunulan değerlendirmelerin doğruluğu, (örneğin, teminatın değerinin gelişmiş istatistiksel modeller yoluyla geriye dönük testi) hususunda değerlendirmelidir. Bu tür değerlendirmelerin bir parçası olarak, bankalar ayrıca belirli değerleme şirketleri tarafından yapılan değerlemelerin yoğunlaşmasını ve bu şirketlere ödenen ücretleri göz önünde bulundurmalıdır.