İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Makro Analizi 2021/2. Çeyrek
1. Yönetici Özeti
Bu rapor 2021 yılının açıklanan son çeyreklik verileri çerçevesinde son döneme ilişkin işgücü piyasası değerlendirmelerini içermektedir.
2021 yılının ilk çeyreğinde beklentilerle uyumlu bir şekilde gerçekleşen iktisadi faaliyetteki güçlenme eğilimi, 2021 yılının ikinci çeyreğinde de sürmüştür. Türkiye ekonomisi ihracatın desteklediği güçlü yurtdışı talebin etkisiyle yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 21,7 oranında büyümüştür.
Güçlü iktisadi faaliyet 2021 yılının ikinci çeyreğinde ekonominin istihdam yaratma kapasitesini olumlu yönde etkilemiştir. Yurtdışı talep kaynaklı sanayi sektöründe kaydedilen güçlü iktisadi performans sektör istihdamına olumlu yansırken hizmetler sektörü salgının üçüncü dalgası kaynaklı kapanmaların etkisiyle görece daha düşük bir toparlanma sergilemiştir.
2. İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler
Türkiye İstatistik Kurumunun Hanehalkı İşgücü Anketi (HİA) sonuçlarına göre, 2021 yılı ilk çeyreğinde yüzde 13 olarak gerçekleşen mevsimsel etkilerden arındırılmış (MEA) işsizlik oranı 2021 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 12,4 olarak gerçekleşmiştir (Grafik 1). Geçen yılın aynı dönemi baz alındığında ise işsizlik oranı 1 puan azalarak yüzde 11,8’e gerilemiştir.
2020 yılının üçüncü çeyreğinde hızlı bir toparlanma sürecine giren Türkiye ekonomisi 2021 yılının ikinci çeyreğinde de eğilimini sürdürerek yüzde 21,7 oranında büyümüştür.
Çeyreklik bazda MEA büyüme oranı ise yüzde 0,9 düzeyinde gerçekleşmiştir.
2021 yılının ikinci çeyreğinde MEA işgücüne katılım oranı (İKO) bir önceki çeyreğe göre 0,1 puan artarak yüzde 50,7 olarak gerçekleşmiştir. İKO, kadınlarda yüzde 31,8; erkeklerde ise yüzde 69,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde MEA istihdam oranı bir önceki çeyreğe göre 0,4 puan artarak yüzde 44,4’e yükselmiştir.
TÜİK tarafından yayınlanan İşgücü Girdi Endekslerine göre toplam istihdam endeksi, 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15,7 artış göstermiştir. Alt sektörler incelendiğinde, endeksin; sanayi sektöründe yüzde 14,9, inşaat sektöründe yüzde 36,9, ticaret-hizmet sektörlerinde ise yüzde 12,6 artış gösterdiği göze çarpmaktadır. Toplam istihdam endeksi yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre yüzde 3,4 artış göstermiştir. İlk çeyreğe göre artış oranı; sanayi sektöründe yüzde 3,1, inşaat sektöründe yüzde 4,6, ticaret-hizmet sektörlerinde ise yüzde 3,4 olarak gerçekleşmiştir.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında çalışılan saat endeksi, 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 46 artmıştır. Alt sektörler incelendiğinde; sanayi sektöründe yüzde 51,2, inşaat sektöründe yüzde 57,5, ticaret-hizmet sektörlerinde ise yüzde 40,5 artış görülmektedir. Toplam çalışılan saat endeksi, 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,7 artış göstermiştir. Alt sektörler incelendiğinde; sanayi sektöründe yüzde 2, inşaat sektöründe yüzde 5, ticaret-hizmet sektöründe ise yüzde 2,7 artış görülmektedir.
2.1. Makroekonomik Görünüm ve istihdamdaki Gelişmeler
2021 yılı ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21,7 oranında, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Bu durum, yılın ikinci çeyreğinde ekonominin istihdam yaratma kapasitesini olumlu yönde etkilemiştir. Üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler ekonomik aktivitede toparlanmanın devam etmekte olduğuna işaret etmekte bunun da üçüncü çeyrekte istihdama olumlu yansıması beklenmektedir.
2010 yılı Ekim ayından itibaren yüzde 75-80 bandında seyreden imalat sanayii kapasite kullanım oranı Temmuz ayında 76,7 düzeyinde gerçekleşerek uzun süreli hareket bandında kalmayı başarmıştır (Grafik 2).
Sanayi üretim endeksi (MEA), 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 3 puan artmıştır (Grafik 3). 2020 yılının ikinci çeyreğinden beri güçlü performansını sürdüren sanayi üretim endeksine sanayi istihdamının da eşlik ettiği görülmüş, MEA sanayi istihdamı Haziran ayında aylık bazda 296 bin kişi artmıştır.
Kaynak: T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı
