Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları
14 Temmuz 2021 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31541
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, varlık yönetim şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ve varlık yönetim şirketlerince devralınacak alacaklara ilişkin süreç ve işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 93 üncü ve 143 üncü maddeleri ile 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanununun 15 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Banka: 5411 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,
b) Değerleme kuruluşu: 12/1/2017 tarihli ve 29946 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında Kurulca yetkilendirilen değerleme kuruluşlarını,
c) Diğer mali kurumlar: 6361 sayılı Kanunda tanımlanan Finansal Kurumlar Birliğine üye olan kuruluşlar ile ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları olan ve bu konulardaki özel kanunlara göre izin ve ruhsat almak suretiyle finansman sağlama veya ödünç para verme konularında ya da sigortacılık alanında faaliyet gösteren yurt içi ve yurt dışındaki kuruluşları,
ç) Finansal tablo: 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen finansal tabloları,
d) Finansal tüketici: 7/3/2020 tarihli ve 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/7)’in 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen tüketicilerden, banka veya diğer mali kurumlara olan ve tacirlere kullandırılan ticari bir finansman niteliğinde olmayan borçları varlık yönetim şirketlerince devralınan tüketiciyi,
e) Kalıcı veri saklayıcısı: Müşterinin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
f) Kanun: 5411 sayılı Kanunu,
g) Kayıtlı elektronik posta: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1525 inci maddesinde düzenlenen elektronik ortamda tebligatı sağlayan hesabı,
ğ) Kaynak kuruluş: Ana faaliyet konularından doğan alacaklarını veya diğer varlıklarını varlık yönetim şirketine devreden Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, banka veya diğer mali kurumları,
h) Kontrol: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan kontrolü,
ı) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,
i) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
j) Ödenmiş sermaye: Şirketin fiilen ve her türlü muvazaadan arî olarak ödenmiş sermayesinden, bilançoda görülen zararın yedek akçelerle karşılanamayan kısmı düşüldükten sonra kalan tutarı,
k) Özkaynak: Ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri, dönem net kârı, geçmiş yıllar kârı ve Kurulca belirlenecek diğer kalemler toplamından varsa dönem net zararı, geçmiş yıllar zararı ve Kurulca belirlenecek diğer kalemlerin düşülmesi suretiyle elde edilen bakiyeyi,
l) Risk grubu: Kanunun 49 uncu maddesinde yer alan risk grubunu,
m) Risk Merkezi: Kanunun ek 1 inci maddesi uyarınca Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulan Risk Merkezini,
n) Tekdüzen Hesap Planı Hakkında Yönetmelik: 1/8/2019 tarihli ve 30849 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tekdüzen Hesap Planı Hakkında Yönetmeliği,
o) Türkiye Muhasebe Standartları: 6102 sayılı Kanunda belirtilen Türkiye Muhasebe Standartlarını,
ö) Varlık yönetim şirketi: Kaynak kuruluşların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacına yönelik olarak faaliyet göstermek üzere Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre izin alarak kurulan şirketleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve İzne Tabi İşlemler
Kuruluş şartları
MADDE 4 – (1) Varlık yönetim şirketlerinin kuruluşlarına Kurulca izin verilir.
(2) Varlık yönetim şirketlerinin;
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) Nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermayesinin elli milyon Türk Lirasından az olmaması,
c) Hisse senetlerinin tamamının nama yazılı ve nakit karşılığı çıkarılması,
ç) Ticaret unvanında “Varlık Yönetim Şirketi” ibaresinin bulunması,
d) Ana sözleşmesinin 6102 sayılı Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olması,
e) Kurucularının 5 inci maddede sayılan şartları taşıması,
şarttır.
(3) Kuruluş için gerekli olan asgari sermaye tutarını arttırmaya Kurul yetkilidir.
(4) Faaliyet konuları farklı olan şirketler ana sözleşmelerini 6102 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak değiştirmek ve ikinci fıkrada belirtilen şartları taşımak üzere kuruluşta aranan belgelerle Kuruma başvurmak ve Kuruldan gerekli izinleri almak kaydıyla varlık yönetim şirketi olarak faaliyet gösterebilirler.
Kurucularda aranan şartlar
MADDE 5 – (1) Varlık yönetim şirketi kurucuları ile tüzel kişi kurucuların sermayesinde yüzde on ve daha fazla paya sahip ortaklarının veya kontrolü elinde bulunduran gerçek ve tüzel kişilerin Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şartları taşımaları zorunludur.
Kuruluş ve faaliyet izni
MADDE 6 – (1) Varlık yönetim şirketi kurulması veya mevcut bir şirketin varlık yönetim şirketine dönüşmesi için EK-1’de belirtilen belgelerle birlikte Kuruma başvurulması zorunludur. Kurum gerekli görmesi halinde ilave bilgi ve belge talep etmeye yetkilidir.
(2) Yabancı uyruklu kişilerce temin edilecek bilgi ve belgeler hakkında EK-1’de yer alan hükümler kıyasen uygulanır. Bu Yönetmelik kapsamında;
a) Yabancı uyruklu kişilerden istenilen belgelerin bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede kayıtların tutulduğu bir merci ya da sistem olmaması nedeniyle temin edilememesi durumunda, bu durumun ilgili ülkenin yetkili mercilerinden alınacak bir belge ile Kuruma tevsik edilmesi zorunludur.
b) Yabancı uyruklu kişilerden istenilen belgelerin bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede kayıtların tutulduğu bir merci ya da sistem olmaması nedeniyle temin edilemediği ve bu durum ilgili ülkenin yetkili mercilerinden alınacak bir belge ile Kuruma tevsik edilemediği takdirde, söz konusu tevsikin yapılamayacağına dair ilgili gerçek kişi veya tüzel kişilerce yazılı olarak beyanda bulunulması zorunludur.
c) Bu Yönetmelikte yer alan başvurularla ilgili olarak yurt dışından temin edilecek belgelerin ilgili ülkenin yetkili makamlarınca ve Türkiye’nin o ülkedeki konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan 20/6/1984 tarihli ve 3028 sayılı Kanun ile kabul edilen Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması ve başvuruya belgelerin noter onaylı tercümelerinin de eklenmesi şarttır.
(3) Kurulca başvurunun uygun görülmesi halinde, varlık yönetim şirketi, kuruluş veya dönüşüm işlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun bir şekilde gerçekleştirilmesinden ve Ticaret Siciline tescil ve ilân işlemlerinin tamamlanmasından sonra faaliyet izni almak üzere Kuruma başvuruda bulunur.
(4) Faaliyet izni için yapılacak başvurularda ana sözleşmenin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir nüshası, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcılarının 10 uncu maddede belirtilen şartları haiz olduklarını tevsik edici belgeler ile varlık yönetimi şirketini temsil ve ilzama yetkili kişilerin adres bilgilerinin Kuruma gönderilmesi gereklidir.
(5) Kurumca, faaliyet izni için başvuran varlık yönetim şirketinin sermayesinin her türlü muvazaadan ari olarak nakden ödenip ödenmediği ile planlanan faaliyetleri gerçekleştirebilecek düzeyde olup olmadığı, uygun hizmet birimleri ile risk yönetimi, iç kontrol, muhasebe, bilgi işlem ve raporlama sistemlerinin kurulup kurulmadığı, bu birimler için yeterli personel kadrosunun oluşturulup oluşturulmadığı ve personelin buna uygun görev tanımları ile yetki ve sorumlulukların belirlenip belirlenmediği hususları incelenir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde faaliyet konularını yürütebilecek yeterliliğe sahip bulunduğuna hükmedilen varlık yönetim şirketlerine Kurulca faaliyet izni verilir.
(6) Varlık yönetim şirketlerinin kuruluş izinleri kuruluş izninin gerçeğe aykırı beyanlarla alınmış olması, kuruluş izninden vazgeçildiğinin beyan edilmesi, iznin verilmesinde aranan şartların faaliyete geçilinceye kadar kaybedilmesi, faaliyet izni alınamamış olması veya kuruluş iznini takip eden yüz seksen gün içinde faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunulmaması hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda Kurulca iptal edilir. Faaliyet izninin alınmasını müteakip bir yıl içinde faaliyete geçmeyen ya da faaliyetlerine bir yıl süre ile kesintisiz ara veren varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izni Kurulca iptal edilir. Faaliyete geçildiği tarihten itibaren yedi iş günü içinde durumun Kuruma bildirilmesi zorunludur.
Ana sözleşme değişikliği ve hisse devri
MADDE 7 – (1) Varlık yönetim şirketleri, ana sözleşmelerinde yapılacak değişiklikler öncesinde Kuruma bilgi verir. Kurum, ana sözleşme değişiklikleri ile ilgili olarak on beş iş günü içinde olumsuz görüş bildirmediği takdirde, bu değişiklikler şirketlerin genel kurul gündemine alınır ve sonucundan Kuruma bilgi verilir. Kurumca uygun görülmeyen değişiklik tasarıları genel kurulda görüşülemez. Sicil memuru, Kurumun uygun görüşü olmaksızın ana sözleşme değişikliklerini Ticaret Siciline tescil edemez. Varlık yönetim şirketlerinin ana sözleşmeleri güncel olarak varlık yönetimi şirketinin internet sayfasında yayımlanır. Ana sözleşmelerin güncelleştirilmesi, değişikliklerin gerçekleştiği tarihten itibaren on iş günü içinde yapılmak zorundadır. Varlık yönetim şirketinin adres değişikliklerini değişiklik tarihinden itibaren on beş iş günü içinde Kuruma bildirmesi zorunludur.
(2) Bir gerçek veya tüzel kişinin, varlık yönetim şirketi sermayesinin yüzde onunu veya daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya varlık yönetim şirketinin kontrolünün el değiştirmesi sonucunu doğuran pay devirleri Kurulun iznine tabidir. Bu kapsam dâhilinde yeni imtiyazlı pay ihracı, mevcut paylar üzerine imtiyaz tesisi, imtiyazın kaldırılması veya intifa hakkı tesisi de bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Kurulun iznine tabidir. Oy hakkı edinilmesi ile hisselerin rehnedilmesinde de bu hüküm uygulanır. Yönetim veya denetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren payların tesisi veya devri bu fıkradaki oransal sınırlara bakılmaksızın Kurulun iznine tâbidir. İzin alınmadan yapılan pay devirleri pay defterine kaydolunmaz. Bu hükme aykırı olarak pay defterine yapılan kayıtlar hükümsüzdür.
(3) Yönetim veya denetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren hisse senetlerine sahip olan ortakların kurucularda aranan nitelikleri taşıması şarttır.
(4) Varlık yönetim şirketi sermayesinin kontrolünü elinde bulunduran tüzel kişilerin kontrolünün el değiştirmesi Kurulun iznine bağlıdır. Bu hüküm tüzel kişi ortağın yönetim ve denetimini belirleyen sermaye paylarının bir başka tüzel kişiye ait olması halinde gerçek kişi ortak ya da ortaklara ulaşılıncaya kadar uygulanır.
(5) Bu madde kapsamındaki hisse devir izinleri, devralan ortağın kurucularda aranan nitelikleri taşıması şartıyla verilebilir.
(6) Pay defterine kaydedilen hisse devirlerinin izne tabi olmasalar bile bir ay içinde Kuruma bildirilmesi zorunludur.
(7) Sermaye artırımlarına ilişkin ana sözleşme değişikliğine dair yönetim kurulu kararının bir örneği ve bir önceki sermayenin ödendiğinin tespitine ilişkin rapora ek olarak, sermaye artırımının iç kaynaklardan gerçekleştiriliyor olması halinde iç kaynakların sermayeye ilave edilebilirliğine ilişkin tespit raporunun, iç kaynaklara başvurulmadan gerçekleştirilecek sermaye artırımlarında ise arttırılacak tutarın her türlü muvazaadan âri olarak nakden ödeneceğine ilişkin beyanın Kuruma gönderilmesi gerekir. Sermayenin mevzuata aykırı olarak artırıldığı tespit edilen kısmı, özkaynak hesabında dikkate alınmaz.
(8) Yedinci fıkra uyarınca Kuruma gönderilecek raporların, 6102 sayılı Kanun, 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili mevzuat çerçevesinde, 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen şartları haiz bağımsız denetçiler tarafından onaylanması zorunludur.
(9) 6102 sayılı Kanun çerçevesinde kayıtlı sermaye sistemine geçmiş şirketler için kayıtlı sermaye tavanı içinde yapılacak sermaye artırımlarında, yedinci fıkra kapsamında Kuruma bildirimde bulunulması zorunludur.
(10) Ana sözleşme değişikliğinin yayımlanmasını müteakip değişikliğin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir nüshası on beş gün içinde Kuruma gönderilir.
Birleşme, bölünme, devir ve tasfiye
MADDE 8 – (1) Varlık yönetim şirketinin birleşme, bölünme, devir ve tasfiyesi Kuruldan izin alınmak kaydıyla genel hükümlere tabidir.
(2) Birleşme, bölünme ve devir izni için varlık yönetim şirketince Kuruma verilecek başvuru dilekçesine;
a) Birleşme, bölünme veya devre ilişkin yönetim kurulu kararı,
b) Birleşme, bölünme veya devir sözleşmesi,
c) Varlık yönetim şirketi özkaynağının tespitine, birleşme ve değiştirme oranlarının hesaplanmasına, gerçekleştirilecek sermaye artırım tutarının belirlenmesine ve birleşme, bölünme veya devre esas finansal tablolara ilişkin bağımsız denetim raporları,
ç) Birleşme, bölünme veya devir sonucu oluşacak ana sözleşme taslağı,
d) Birleşme, bölünme veya devir işleminin gerekçelerini ortaya koyan rapor,
e) Birleşme, bölünme veya devirden itibaren üç yıllık hedeflerin ortaya konulduğu tahmini finansal tablolar ve birleşme, bölünme veya devir sonrası tahmini bilanço,
eklenir.
(3) Varlık yönetim şirketlerinin faaliyetlerine son vermeleri ve iradi tasfiyeleri Kurulun iznine tabidir. Varlık yönetim şirketlerinin faaliyetlerine son vermesi ve iradi tasfiyesi için konuya ilişkin yönetim kurulu kararı ile birlikte Kuruma başvurması gerekir. Bu durumda, şirketin faaliyet izni Kurulca iptal edilir.
(4) Varlık yönetim şirketi genel kurulunda karar almak suretiyle iznin tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde birleşme, bölünme, devir veya tasfiye işlemlerine geçilmediği takdirde verilen izin geçersiz olur. Yeniden izin alınmadan bu işlemlere devam olunamaz.
Şube açma
MADDE 9 – (1) Şube açma izni almak üzere Kuruma başvuracak varlık yönetim şirketinin, 25 inci maddede yer alan standart orana uyumlu olarak faaliyet göstermesi ve her bir şube için bir milyon Türk Lirası tutarında ödenmiş sermayeye sahip olması gereklidir.
(2) Kuruma yapılacak başvurulara, şube açılışına ilişkin yönetim kurulu kararının bir örneğinin eklenmesi zorunludur.
(3) Varlık yönetim şirketinin yurt dışında şube açma talebine izin verilebilmesi için şubenin bulunduğu ülke düzenlemeleri ve uygulamalarında, Kurumun denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri edinmesine ve söz konusu şubede denetim yapmasına ilişkin herhangi bir engel bulunmaması şarttır.
(4) Yapılacak değerlendirme sonucunda Kurumca uygun görülmesi halinde varlık yönetim şirketine şube açma izni verilir.
(5) İzin tarihinden itibaren üç ay içinde, yurt içi şubenin Ticaret Siciline tescil ve ilan ettirilmesi ve tescilin ilan edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir nüshasının Kuruma gönderilmesi zorunludur.
(6) İzin tarihinden itibaren üç ay içinde yurt içi şubenin tescil ve ilan ettirilmemesi halinde, şube açılış izni geçersiz olur. Varlık yönetim şirketi kapanan şubesini kapanış tarihini izleyen bir ay içinde Kuruma bildirir.
(7) Şubelerin adres değişikliklerinin bir ay içinde Kuruma bildirilmesi zorunludur.
(8) Varlık yönetim şirketinin bir ilde bulunan şubesinin başka bir ile taşıması, yeni şube açılması esaslarına tabidir.
(9) Yurt dışı şubenin faaliyete başlamasını ya da faaliyetinin sona ermesini müteakip bir ay içinde Kuruma bildirimde bulunulması zorunludur.
(10) Varlık yönetim şirketi her ne ad altında olursa olsun şube dışında teşkilatlanmaya gidemez ve acentelik veremez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurumsal Yönetim
Yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları ile bunlara ilişkin bildirimler
MADDE 10 – (1) Varlık yönetim şirketlerinin yönetim kurulları genel müdür dahil üç kişiden az olamaz. Genel müdür, bulunmadığı hallerde vekili, yönetim kurulunun doğal üyesidir. Varlık yönetim şirketlerinde görev alacak yönetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve genel müdür yardımcılarının, Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (f) bentlerinde belirtilen şartları taşıması zorunludur. İkinci fıkrada belirtilen genel müdür için aranan eğitim ve mesleki tecrübe şartları yönetim kurulu üyelerinin yarısından bir fazlası için de aranır.
(2) Varlık yönetim şirketi genel müdürlerinin hukuk, iktisat, işletme, maliye, bankacılık, kamu yönetimi ve dengi dalları ile mühendislik dallarında lisans veya lisansüstü düzeyinde öğrenim görmüş ve hukuk, finans veya işletmecilik alanında en az yedi yıllık mesleki tecrübeye sahip olmaları şarttır. Genel müdür yardımcılarının ise bu fıkrada belirtilen mesleki tecrübe alanlarında en az beş yıl deneyime sahip olmaları ve ayrıca lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları şarttır.
(3) Başka unvanlarla istihdam edilseler dahi yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan diğer yöneticiler de bu Yönetmeliğin genel müdür yardımcılarına ilişkin hükümlerine tabidir.
(4) Genel müdürün bulunmadığı hallerde genel müdür ile aynı nitelikleri haiz olmak kaydıyla yönetim kurulu toplantılarına genel müdür vekili olarak katılacaklar ve hangi hallerde bu toplantılara katılacakları yönetim kurulunca belirlenir.
(5) Varlık yönetim şirketlerinin yönetim kurulu üyelerinin, genel müdürlerinin ve genel müdür yardımcılarının, atanmalarından veya seçilmelerinden sonra bir ay içinde, varlık yönetim şirketi tarafından Kuruma hitaben düzenlenecek bir yazı ekinde;
a) Mesleki tecrübelerini ve aldıkları eğitimleri içeren EK-8’de yer alan örneğe uygun olarak düzenlenecek ayrıntılı özgeçmişleri ile 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu kapsamında oluşturulan sistemler vasıtasıyla kimlik ve adres bilgilerine elektronik ortamda ulaşılabilenler hariç, yabancı uyruklu kişiler için kimlik belgesi veya pasaportlarının noter onaylı örnekleri,
b) Müflis veya konkordato ilan etmiş olmadıklarına ilişkin yazılı beyanları,
c) Kanunun 71 inci maddesi uygulanan bankalarda veya Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilmiş olan bankalarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmadığına veya kontrolü elinde bulundurmadığına dair noter huzurunda imza edecekleri birer taahhütname (EK-6) ile bu hususlara ilişkin olarak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan temin edecekleri belgeler,
ç) Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni kaldırılan varlık yönetim, faktoring, finansal kiralama, finansman ve sigorta şirketleri ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmadığına veya kontrolü elinde bulundurmadığına dair noter huzurunda imza edecekleri birer taahhütname (EK-7),
d) Arşiv kaydını da içeren son altı ay içinde alınmış adli sicil belgeleri,
e) Atanmalarına veya seçilmelerine ilişkin genel kurul ya da yönetim kurulu kararının bir örneği,
Kuruma gönderilir.
(6) Genel müdür ve genel müdür yardımcıları için beşinci fıkradaki belgelere ilave olarak lisans diplomasının noter onaylı bir örneği Kuruma gönderilir.
(7) Yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcılarının herhangi bir nedenle görevden ayrılmaları halinde, bu durum görevden ayrılma tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İç Sistemler
İç sistemlerin tesisi
MADDE 11 – (1) Varlık yönetim şirketleri, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değişen koşullara uygun ve yönetim kuruluna bağlı olarak görev yapacak yeterli ve etkin bir risk yönetimi ve iç kontrol sistemi kurmak ve işletmekle yükümlüdürler.
(2) Varlık yönetim şirketleri, risk yönetimi ve iç kontrol sistemlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tesis etmekle bu sistemlerin işlerliğini, uygunluğunu, etkinliğini ve yeterliliğini sağlamakla bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde işleyişini ve üretilen bilgilerin güvenilir, doğru, tam, izlenebilir, tutarlı ve ihtiyacı karşılayacak uygun biçim ve nitelikte olmasını sağlamakla yükümlüdür ve bu yükümlülük münhasıran yönetim kuruluna aittir.
(3) Varlık yönetim şirketleri, faaliyetlerinin mevzuata, iç düzenlemelerine ve faaliyetlerinin mahiyetine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve raporlama sisteminin bütünlüğünü, güvenilirliğini ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini her seviyedeki personeli tarafından uyulacak ve uygulanacak sürekli kontrol faaliyetleri ile sağlamak üzere etkin ve yeterli iç kontrol sistemi tesis etmek zorundadır. İç kontrol faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalışacak, varlık yönetim şirketinin faaliyet yapısı ve kapsamıyla uyumlu sayıda olmak üzere asgari bir kişiden oluşan ve münhasıran iç kontrol faaliyetleri ile iştigal eden iç kontrol personeli vasıtasıyla gerçekleştirilir. İç kontrol personeli tarafından, gerçekleştirilen iç kontrol faaliyetlerine ilişkin olarak Haziran ve Aralık aylarını takip eden bir ay içinde yılda iki kez olmak üzere yönetim kuruluna veya yönetim kurulunun belirleyeceği genel müdür dışındaki bir yönetim kurulu üyesine raporlama yapılır.
(4) İç kontrol sisteminin etkin ve yeterli bir şekilde çalışabilmesi için;
a) Varlık yönetim şirketi bünyesinde işlevsel görev ayrımının tesis edilmesi, sorumlulukların paylaştırılması, yetki ve sorumlulukların açıkça ve yazılı olarak belirlenerek uygulama esasları ile birlikte yönetim kurulu tarafından onaylanması,
b) İç kontrol faaliyetlerinin oluşturulması,
c) Varlık yönetim şirketinin iş süreçleri üzerinde kontrollerin ve iş adımlarının gösterildiği iş akım şemalarının oluşturulması,
gereklidir.
(5) Varlık yönetim şirketleri, faaliyetlerini etkin ve güvenli bir şekilde sürdürebilmek amacıyla uygun bir risk yönetimi sistemi tesis etmek ve bu kapsamda risk politikalarını oluşturmak, uygulamak, maruz kaldıkları riskleri tespit etmek, değerlendirmek, raporlamak ve yönetmek için gerekli önlemleri almak zorundadır. Risk yönetimi faaliyetleri yönetim kuruluna bağlı olarak çalışacak risk yönetimi birimi ve personeli tarafından yürütülür.
Bilgi sistemlerinin tesisi
MADDE 12 – (1) Varlık yönetim şirketleri nezdinde oluşturulacak bilgi sistemleri, varlık yönetim şirketlerinin ölçeği, faaliyetlerinin niteliği ve karmaşıklığı ile uyumlu olarak yapılandırılır. Bilgi sistemleri, varlık yönetim şirketleri ile ilgili tüm bilgilerin elektronik ortamda güvenli bir şekilde saklanmasına ve kullanılmasına imkân verecek yapıda oluşturulur. Bilgi sistemlerinin güvenilirliğinin sağlanması ve düzenli olarak güncellenerek gerekli değişikliklerin yapılması zorunludur.
Muhasebe ve finansal raporlama sistemi
MADDE 13 – (1) Varlık yönetim şirketi; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tüm işlemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette, her bir işlem bazında zamanında ve doğru bir şekilde muhasebeleştirmek, finansal raporlarını bilgi edinme ihtiyacını karşılayabilecek biçim ve içerikte, anlaşılır, güvenilir ve karşılaştırılabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elverişli, zamanında ve doğru şekilde düzenlemek zorundadır. Finansal raporlarda yer verilen bilgilerin muhasebe kayıtları ile uyumlu olması şarttır.
(2) Varlık yönetim şirketleri Türkiye Muhasebe Standartları ile Tekdüzen Hesap Planı Hakkında Yönetmeliğe göre kayıt tutmaya elverişli bir muhasebe ve finansal raporlama sistemine sahip olmakla ve söz konusu Yönetmelik uyarınca Kurul tarafından belirlenen Bankalarca Uygulanacak Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesinde yer verilen hesaplardan faaliyet izinleri kapsamındaki uygun hesapları kullanmak sureti ile tüm işlemlerini Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak muhasebeleştirmekle yükümlüdür.
(3) Varlık yönetim şirketleri, işlemleri nedeniyle doğmuş veya doğması beklenen, ancak miktarı kesin olarak belli olmayan zararlarını karşılamak amacıyla, devraldıkları toplam alacaklar ile diğer varlıklarını Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak değerler ve karşılığa tabi tutarlar. Devralınan alacaklara ilişkin olarak değerleme yapılırken mali tablo hazırlama tarihinden itibaren 10 yıl içindeki beklenen nakit akışları dikkate alınır.
(4) Toplu muhasebeleştirme gerektiren işlemler ile geri valörlü işlemler varlık yönetim şirketi tarafından ancak istisnai hallerde gerçekleştirilebilir ve bu işlemlerin doğruluğunu ve mutabakatını gösteren çalışma kağıtları ay sonları itibarıyla hazırlanır, kayıt altına alınır ve denetime hazır halde bulundurulur.
(5) Varlık yönetim şirketlerinin nam ve hesabına yapılan tüm tahsilatların, ilgililer tarafından söz konusu tahsilatlar üzerinden mahsup edilen hizmet bedelleri de dahil olmak üzere, varlık yönetim şirketinin muhasebe kayıtlarına yansıtılması zorunludur. Her ne ad altında olursa olsun asıl ve diğer borçlulardan muhasebe kayıtlarına yansıtılmayan bir tahsilat yapılamaz. 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 üncü maddesi uyarınca doğrudan vekil tarafından tahsil edilen vekalet ücretleri için bu hüküm uygulanmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Faaliyet Alanı ve Denetim
Faaliyet alanı
MADDE 14 – (1) Varlık yönetim şirketleri;
a) Sigortacılık alanı dışında faaliyet gösteren kaynak kuruluşların ana faaliyet konularından doğan alacakları ve diğer varlıkları ile sigortacılık alanında faaliyet gösteren kaynak kuruluşların yalnızca kredi sigortası hizmetinden doğan alacaklarını devralabilir, devredebilir, devraldığı alacakları tahsil edebilir, varlıkları nakde çevirebilir veya bunları yeniden yapılandırarak devredebilir.
b) Alacakların tahsili amacıyla edindiği gayrimenkul veya sair mal, hak ve varlıkları işletebilir, kiralayabilir, teminata konu edebilir, devredebilir ve bunlara yatırım yapabilir.
c) Sağlanan finansman toplamının özkaynaklarının üç katını geçmemesi şartıyla alacaklarını tahsil etmek amacıyla borçlularına ilave finansman sağlayabilir.
ç) Kaynak kuruluşların ana faaliyet konularından doğan alacakları ile diğer varlıklarının tahsilatı, yeniden yapılandırılması veya üçüncü kişilere devri konularında aracılık, destek ve danışmanlık hizmeti verebilir.
d) Ana faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere sermaye piyasası mevzuatı dâhilinde ve gerekli izinleri almak kaydıyla faaliyette bulunabilir ve menkul kıymet ihraç edebilir, fon kurabilir, ihraç edilmiş menkul kıymetlere yatırım yapabilir.
e) Alacaklardan dolayı edinilmek zorunda kalınan iştirak payları dışında, yalnızca faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla sınırlı olmak üzere iştirak edinebilir.
f) Şirketlere kurumsal ve finansal yeniden yapılandırma alanlarında danışmanlık hizmeti verebilir.
(2) Varlık yönetim şirketleri, bu maddede belirlenen konular dışında faaliyette bulunamaz. Banka ve diğer mali kurumların alacakları ile diğer varlıklarının devralınmasına münhasır olarak, alacağını veya diğer varlığını devraldığı banka veya diğer mali kurumlar ile Kanunun 48 inci maddesinde düzenlenen kredi tanımına uygun bir kredi ilişkisi kuramaz.
(3) Varlık yönetim şirketlerinin, alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları iştirak payları dışında iştirak edinebilmesi Kurumun iznine tabidir. İştirakin edinilme gerekçesinin şirketin mali planlaması ve beklenen nakit akışlarını da içerecek şekilde yazılı hale getirilmesi ve konu ile ilgili alınacak yönetim kurulu kararı ile birlikte Kuruma başvurulması zorunludur. Kurum izni sonrasında iştirak edinim süreçlerinin tamamlanmasını müteakip on beş gün içinde sürecin tamamlandığına ilişkin Kuruma bilgi verilir. Varlık yönetim şirketlerinin, bu madde uyarınca iştirak edecekleri ortaklıkların, sermayesinin veya oy hakkı toplamının en az yüzde onuna sahip olması şarttır.
(4) Varlık yönetim şirketlerinin devraldıkları alacaklardan dolayı edinmek zorunda kaldıkları iştirakler için üçüncü fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kapsamdaki iştirakler için edinim tarihinden itibaren on beş gün içinde Kuruma bilgi verilmesi zorunludur.
(5) Birinci fıkranın (c) bendi kapsamında yapılan işlemler hakkında Kuruma bildirim yapılması zorunludur.Yapılacak bildirimde sağlanan finansmanın arkasındaki mali planlama ve beklenen nakit akışlarını da içeren finansman sağlanma gerekçesine yer verilir.
Bağımsız denetim
MADDE 15 – (1) Varlık yönetim şirketlerinin bağımsız denetimi 6102 sayılı Kanun, 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili mevzuat çerçevesinde yapılır.
(2) Varlık yönetim şirketinin yıl sonu konsolide olmayan finansal tablolarına ilişkin bağımsız denetim raporlarının takip eden yılın 15 Nisan tarihine kadar Kurum veri tabanına raporlanması zorunludur.
(3) Varlık yönetim şirketlerinin bağımsız denetimden geçmiş finansal tabloları varlık yönetim şirketlerinin internet sayfalarında yayımlanır.
Denetim, gözetim ve bilgi verme
MADDE 16 – (1) Varlık yönetim şirketleri, varlık yönetim şirketlerinin ortakları, varlık yönetim şirketlerinin kontrol ettiği ortaklıklar ve ilgili diğer gerçek ve tüzel kişiler bu Yönetmelik hükümleriyle ilgili olarak Kurum ve Kurumun yerinde denetim yapmaya yetkili meslek personeli tarafından istenecek her türlü bilgi ve belgeyi vermek, defter ve belgelerini ibraz etmek, incelemeye hazır bulundurmak ve tüm bilgi işlem sistemini denetim amaçlarına uygun olarak yerinde denetime açmakla yükümlüdür.
(2) Mali bünyelerini ciddi şekilde olumsuz etkileyecek durumların tespiti halinde, Kurum varlık yönetim şirketlerinden gerekli her türlü tedbirin alınmasını istemeye yetkilidir. Varlık yönetim şirketleri Kurum tarafından istenen tedbirleri Kurumca belirlenen süreler içinde almak ve uygulamakla yükümlüdür.
(3) Varlık yönetim şirketleri, şekil ve kapsamı Kurumca belirlenen finansal tablolar ve istatistiki bilgileri istenilen süre ve yöntemlerle Kuruma göndermek zorundadır.
Faaliyet izninin iptali ve diğer yaptırımlar
MADDE 17 – (1) 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirlenen şartları ya da ortakları, kurucularda aranan şartları kaybeden, 14 üncü maddenin ikinci fıkrasına aykırı işlem yaptığı tespit edilen, 16 ncı madde uyarınca Kurumca istenen tedbirleri belirlenen sürelerde almayan, Kurumca talep edilen bilgi ve belgeleri süresi içinde göndermeyen, işlemlerini kayıt dışı bıraktığı veya gerçeğe aykırı olarak muhasebeleştirdiği ya da bu Yönetmelik hükümlerine aykırı işlem yaptığı tespit edilen varlık yönetim şirketlerine, Kurum tarafından durumlarını mevzuat hükümlerine uygun hale getirmeleri için üç aya kadar süre verilebilir. Kurul tarafından süre verilmesine gerek görülmeyenlerin veya Kurul tarafından süre verilmesi halinde verilen süre içinde durumlarını düzeltmeyenlerin faaliyet izinlerinin iptal edilmesi veya varlık yönetim şirketlerinin kaynak kuruluşlar ile alacaklarının veya diğer varlıklarının devrine ilişkin yeni sözleşme yapma yetkilerinin askıya alınması Kurulun takdirindedir.
(2) İradi tasfiye talebinde bulunan varlık yönetim şirketleri ile 7 nci madde uyarınca adres değişikliklerini süresinde bildirmeyen ve yapılan yasal tebligata rağmen adresinde bulunmadığı tespit edilen varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izni Kurulca iptal edilir.
(3) Faaliyet izni iptaline ilişkin Kurul kararları Resmî Gazete’de yayımlanır.
(4) Faaliyet izni iptal edilenler, Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca münhasıran varlık yönetim şirketlerine tanınan faaliyetlerle iştigal edemez, ticaret unvanlarında, ilan ve reklamlarında veya işyerlerinde söz konusu işlerle iştigal ettikleri izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamazlar.
ALTINCI BÖLÜM
Alacakların Devrine ve Diğer İşlemlere İlişkin Süreçler
Devir öncesi süreç
MADDE 18 – (1) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar borçluyu ve teminatı dikkate alarak borcun tahsil edilme yüzdesi ve süresi ile gerçeğe uygun değerini de içerecek şekilde iktisadi nedenini yazılı hale getirmek kaydıyla ana faaliyet konularından doğan alacakları ile diğer varlıklarını varlık yönetim şirketlerine devredebilirler. Devre ilişkin uygulama esasları yazılı olarak belirlenir ve uygulanır.
(2) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar, yalnızca münferit bir risk grubunu içeren alacaklar hariç, alacaklarını varlık yönetim şirketlerine ihale usulü dışında bir yöntem ile devredemezler.
(3) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlarca, devre ilişkin ihale sürecinde varlık yönetim şirketlerinin eşit şartlarda süreci değerlendirmelerine imkan verecek bir takvim belirlenir. Bu takvim doğrultusunda ihale şartlarını ve devredilecek alacak portföyünün niteliklerini içeren ve ihaleye davet niteliğinde olan bir bilgilendirme metni, kaynak kuruluşun kendi internet sayfasında ve ana sayfada görünecek şekilde en az beş iş günü süreyle yayınlanır.
(4) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluş tarafından ihaleye katılacak varlık yönetim şirketlerine ihale öncesi inceleme yapabilmeleri için on iş gününden az olmamak üzere aynı süre ve bu süre zarfında aynı nitelikte bilgi ve belge verilir. Devir süreci işletilirken adil, şeffaf ve rekabetçi bir devir ortamının tesis edilmesi sağlanır. Bilgi ve belge paylaşımının Kanunun 73 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına uygun olarak, taraflar arasında akdedilecek gizlilik sözleşmesi çerçevesinde ve sadece ihale amacıyla sınırlı olacak ve ihale sonrasında imha edilecek şekilde gerçekleştirilmesi zorunludur. Söz konusu bilgi ve belge paylaşımı kapsamında asgari olarak, devre konu alacağın kredi türü, kredi borçlusunun kimliği/ticaret unvanı ile TCKN/VKN gibi kimlik tanımlayıcıları, borcun anaparası, işlemiş faiz ve masraf tutarı, faiz oranı, temerrüt tarihi, teminat durumu, yapılandırmaya konu olup olmadığı ve devam eden veya sonuçlanmış hukuki süreçlere ilişkin bilgiler paylaşılır. Bu bilgi paylaşımının içeriğinde yer alması gereken ilave unsurları belirlemeye Kurul yetkilidir.
Kaynak kuruluşun devirle ilgili yükümlülükleri
MADDE 19 – (1) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar;
a) Alacakların devrinden önce borçluya, borcun, aslı ve ferileri ile birlikte alacağın hangi varlık yönetim şirketine devredileceğine dair bilgi vermekle ve buna ilişkin belge ve kayıtları denetime hazır bulundurmakla,
b) Alacak devrinin gerçekleşmesinden önce 18 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen bilgi ve belgeleri varlık yönetim şirketlerine doğru ve eksiksiz olarak bildirmekle,
c) Alacağa dayanak belge ve evraklar ile icra/iflas takibi başlatılmış olması halinde takip ve varsa dava bilgilerinin, kendi uhdesinde bulunan ilgili borçlunun kimlik tespitini sağlayacak kimlik bilgileri ile güncel iletişim bilgilerinin sağlıklı ve doğru bir şekilde devir sözleşmesi kurulmuş varlık yönetim şirketlerine iletilmesini sağlamakla,
ç) Devredilen alacaklara ilişkin şikâyetlere dayalı olarak varlık yönetim şirketlerince kendilerine iletilen her türlü bilgi ve belge talebini, talebin kendilerine iletildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, talepte bulunan borçluya iletmek suretiyle yerine getirmekle,
d) Risk Merkezi üyesi olmaları halinde alacağın varlık yönetim şirketine devredildiğine dair Risk Merkezi ve ilgili diğer mercilere gerekli bildirimleri yapmakla,
yükümlüdür.
(2) Varlık yönetim şirketine devre konu edilecek alacakların nitelikleri, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşların yönetim kurullarınca verimlilik ilkesi, piyasa şartları, alacağın tahsil edilme potansiyeli ve teminat durumu, borçlunun varlık durumu, yasal takiplerden alınabilecek sonuçların neler olduğu gibi hususlar dikkate alınarak geliştirilecek yazılı politika ve prosedürler çerçevesinde ve gerekli fayda ve maliyet analizleri yapılarak belirlenir.
(3) Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlarca, varlık yönetim şirketine donuk alacakların yanı sıra canlı alacaklar da devredilebilir. Yalnızca münferit bir risk grubunu içeren alacaklar hariç, canlı ve donuk alacaklar aynı devir portföyü içinde yer alamaz.
Devredilen alacaklara ilişkin yükümlülükler
MADDE 20 – (1) Varlık yönetim şirketleri, devraldıkları alacaklara ilişkin takip ve tahsil işlemlerine başlamadan önce asıl borçluların veya yasal temsilcilerinin Risk Merkezi veya elektronik haberleşme işletmecilerinin rehber hizmetleri üzerinden sorgulanan ya da kaynak kuruluşlardan alınan iletişim adreslerine yazılı bildirimde bulunur. Söz konusu bildirim kalıcı veri saklayıcısı yoluyla elektronik ortamda da yapılabilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen bildirimde, kaynak kuruluşun adı da belirtilmek suretiyle borçlunun kaynak kuruluşa olan borcunun varlık yönetim şirketine devrolduğu ve borç hakkında bilgi alınmasını teminen varlık yönetim şirketi ile iletişime geçilmesi yönünde bir metin ile ilgili varlık yönetim şirketine ait tüm iletişim bilgileri yer alır. Söz konusu bildirimde borcun detayları hakkında bilgilere yer verilmez.
(3) Borçlunun ilgili varlık yönetim şirketi ile iletişime geçmesi halinde yapılan ilk görüşmede, 21 inci maddede belirtilen usule uygun olarak, borcun kaynağını oluşturan işlem, borcun tarafı olan kuruluş, borcun aslı ile fer’ileri ve tutarı, varlık yönetim şirketince takibi durumunda borçlunun karşılaşacağı hukuki işlemler ile borçluların ödemekle yükümlü olduğu diğer tutarlar doğru, sade ve anlaşılır şekilde bildirilir. Borçlu tarafından ilgili makamlara ödenmesi gereken harç ve masrafların bildirim anında net bir şekilde tespit edilmesi mümkün ise bu harç ve masrafların tutarı, mümkün değil ise borçlunun söz konusu harç ve masrafları ödemekle yükümlü olacağına ilişkin de borçlu bilgilendirilir. Söz konusu iletişim sırasında borçluya yapılan bilgilendirmelerin tamamı, borçlunun birinci fıkrada belirtilen iletişim adreslerine ya da borçlunun bu iletişim sırasında belirttiği diğer iletişim adreslerine yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla da iletilir.
Tahsilat süreci
MADDE 21 – (1)Varlık yönetim şirketleri ile bunlara bağlı tahsilat ekipleri tarafından borçluya tutar teklif edilen her durumda ve sonrasında uzlaşılan tutar ödendiğinde borçluya yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla bildirim yapılması ve bu bildirimin kayıt altına alınarak saklanması zorunludur. Uzlaşılan tutarın ödenmesi durumunda söz konusu bildirimin borcun sona erdiği bilgisini içermesi de zorunludur.
(2) Varlık yönetim şirketleri borçluların kimlik ve iletişim bilgilerini doğru tespit etmekle yükümlüdür. Varlık yönetim şirketlerinin borçluya bildirdiği iletişim bilgileri üzerinden şirket ile doğrudan kendilerinin iletişim kurması ya da borçlu ile iletişim kurulduğu esnada borçlunun ve kendilerinin onay vermesi suretiyle, borcu ödemek, borcu üstlenmek, borca veya sözleşmeye katılmak isteyenler dışında, borçla ilgili yetkili olmayan üçüncü kişilere borçla ilgili herhangi bir şekilde bilgi verilemez ve bu kişilerle iletişim kurulamaz.
(3) Varlık yönetim şirketleri, borçlularla kurulan her türlü iletişimde Kanunun 73 üncü maddesi ile 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun davranmakla, borçluların toplum içindeki itibarını zedeleyici iletişim ve tahsilat yöntemlerinden kaçınmakla isim ve sair bilgi benzerlikleri nedeniyle borçla ilgisi bulunmayan üçüncü kişilerle iletişim kurmamakla yükümlüdür. Varlık yönetim şirketleri, Risk Merkezi veya elektronik haberleşme işletmecilerinin rehber hizmetleri üzerinden sorgulanan ya da kaynak kuruluşlar veya borçlu tarafından bildirilen telefon numaraları üzerinden borçlu ile iletişime geçebilir ve söz konusu iletişim sırasında ancak borçlu kimlik bilgileri üzerinden ya da sair suretle güvenlik teyidi yapılması sonrasında borç hakkında bilgi verebilir. Varlık yönetim şirketleri, borçlu ile iletişim kurduğu telefon numarasının üçüncü kişilerce kullanıldığını tespit etmesi halinde ilgili numarayı sistemlerinde iletişimde kullanılmamak üzere pasif hale getirmekle yükümlüdür.
(4) Varlık yönetim şirketleri, devraldıkları alacakları ancak Kurumun denetim ve gözetimine tabi bir başka banka ya da diğer mali kuruma veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredebilir. Devralınan alacaklara ilişkin kaynak kuruluş ile borçlu arasındaki finansman sözleşmesinde borçlu lehine teminat, kefalet, garanti vermek veya sair suretle söz konusu borç ilişkisinin tarafı olan diğer gerçek ve tüzel kişilere veya borçlunun yazılı muvafakati olmak şartıyla diğer üçüncü kişilere söz konusu alacakların devri bu hükme aykırılık teşkil etmez.
(5) Varlık yönetim şirketlerinin, sulh yolu ile edinilen taşınmazları iktisap tarihinden önceki bir yıl içinde bağımsız değerleme şirketi tarafından yapılan değer tespitinde belirtilen tutarın altında, icra yolu ile edinilen taşınmazları ise edinim tutarının altında satışa konu etmemesi esastır. Bu hükme aykırı olarak satış yapılması durumunda satışın ekonomik gerekçeleri yazılı hale getirilerek denetime hazır bulundurulur.
(6) Hasılat paylaşımlı dosyalarda alacağı devreden kuruluşun varlık yönetim şirketince yapılan tahsilatı kontrol edebilmesi için varlık yönetim şirketlerince yerine getirilmesi gereken yükümlülükler, kaynak kuruluş ile yapılan alacak devrine ilişkin sözleşmelerde açıkça düzenlenir.
Takip süreci
MADDE 22 – (1) Hakkında 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri kapsamında icra veya iflas takibi başlatılmamış olan borçlulardan yapılan doğrudan tahsilat işlem ve tutarlarına ilişkin belgeler, borçluların talebi halinde varlık yönetim şirketlerince ödemeyi yapan borçlulara yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla elektronik ortamda iletilir.
(2) Borcun devralınmasından önce kaynak kuruluş tarafından başlatılmış açık icra veya iflas takibi bulunması ya da varlık yönetim şirketince icra veya iflas takibi başlatılması halinde borca ilişkin varlık yönetim şirketleri ve Kurumun gözetim ve denetimine tabi kaynak kuruluşlar tarafından yapılan her türlü tahsilat, borçlunun talebi ve gerekli harcı yatırması halinde ilgili icra teşkilatına da bildirilir. Varlık yönetim şirketleri, kaynak kuruluşlar tarafından yapılan tahsilatların icra dairelerine bildirilmemesi nedeniyle bu hükme aykırılıktan sorumlu tutulmaz.
(3) Borcun karşılıklı anlaşma yoluyla ya da doğrudan asıl ve fer’ileri ile birlikte ödenmesi halinde icra takibinin ortadan kaldırılmasına yönelik borçlu tarafından diğer kişi ve kuruluşlara yapılması gereken varsa harç, vergi, karşı taraf vekalet ücreti ve sair başka ödeme ve işlemler hakkında borçluya, tahsilat talebi ile başvurulmadan önce açık ve anlaşılır şekilde bilgi verilir. Borçluyla yürütülen görüşmelerde toplam kapama bakiyesi söz konusu masraflar da dâhil edilerek aktarılır. Borçlu hangi işlemleri yapması halinde icra kaydının düşürüleceği konusunda ve tam veya kısmi tahsilat yapılmadan önce varsa icra işlemlerinden veya başka nedenlerden kaynaklanan vergi, harç ve diğer yükümlülükler hakkında bilgilendirilir. Yapılan bilgilendirme kayıt altına alınarak denetime hazır halde bulundurulur.
(4) Borcun veya kapak hesabının icra dosyasına ödenerek takibin ortadan kalkması halinde bu duruma ilişkin Risk Merkezi ve ilgili diğer mercilere gerekli bildirimler yapılır.
Dış hizmet sağlayıcı kuruluşlar
MADDE 23 – (1) Varlık yönetim şirketlerinin esas faaliyetlerini kendi organizasyonuyla gerçekleştirmesi esas olmakla birlikte tahsilat ve takip işlemleri için hukuk bürosu, çağrı merkezi, değerleme kuruluşu gibi dış hizmet sağlayıcı kuruluşlarla çalışması halinde bu durum varlık yönetim şirketinin ve varlık yönetim şirketi yönetim kurulunun mevzuat karşısındaki sorumluluklarını etkilemez.
(2) Devralınan alacakların takibine yönelik olarak varlık yönetim şirketinin dış hizmet alımı yoluyla süreli ya da süresiz avukatlık hizmeti alması halinde, hizmet sağlayıcılar ile varlık yönetim şirketleri arasında bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerindeki yükümlülüklere uygun bir sözleşme akdedilir ve söz konusu sözleşmeler denetime hazır bir şekilde bulundurulur.
Finansal tüketicilere ilişkin hükümler
MADDE 24 – (1) Devralınan alacağın borçlusunun finansal tüketici olduğu hallerde varlık yönetim şirketleri tarafından;
a) 20 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirimde bulunulmasına rağmen borcun ödenmediği hallerde resmî tatil günleri ve Pazar günleri hariç olmak üzere sadece 09.00-20.00 saatleri arasında borçluyla ya da 21 inci maddenin ikinci fıkrasında borçla ilgili veya yetkili olduğu belirtilen diğer kişilerle iletişim kurulması ve bunlar dışındaki kişilerle iletişim kurulmamasına yönelik tedbirler alınması,
b) Tahsilat konusunda 21 inci maddenin üçüncü fıkrasına uygun olarak, borçlunun Risk Merkezi veya elektronik haberleşme işletmecilerinin rehber hizmetleri üzerinden sorgulanan ya da kaynak kuruluşlar veya borçlu tarafından bildirilen telefon numaraları üzerinden ve gerekli güvenlik teyidinin yapılması suretiyle iletişim kurulması,
c) Borçluya ulaşılamadığı durumlarda, arama sayısının farklı telefon hatlarından yapılan aramalar da dâhil günde en fazla üç, mesaj sayısının ise bir ile sınırlı tutulması, borçluya ulaşıldığı ve konunun aktarıldığı durumlarda ise borçlunun kayıt altına alınmış rızası bulunmadıkça bir sonraki aramaya kadar asgari beş iş günü geçmesi, borçlu olduğuna dair varlık yönetim şirketinin elinde somut belgeler olmadıkça borcunu kabul etmeyen, herhangi bir uzlaşmayı reddeden ve kesinlikle aranmak istemediğini açıkça ifade eden kişilerin aranmaması,
ç) İnternet sitesinde veya yapılan yazılı ve sözlü bildirimlerde numarası açıkça belirtilen çağrı merkezlerinden arayan kişinin borçlu olduğuna yönelik borçlu kimlik bilgileri üzerinden güvenlik teyidi yapılmak suretiyle borca ilişkin her türlü bilgi ve belge talebinin alınabildiği, şikâyet ve itirazların kaydedildiği ve saklandığı, varlık yönetim şirketlerinin mesai saatleri içinde süreklilik arz edecek, kolay erişilebilen bir sistemin tesis edilmesi ve işletilmesi,
d) 20/5/2020 tarihli ve 31132 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Banka Çağrı Merkezlerinin Hizmet Seviyesinin ve Kalitesinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin 5 inci ve 8 inci maddelerinde belirtilen oransal sınırlara uygun olarak çağrı merkezi hizmetinin verilmesi,
zorunludur.
(2) Varlık yönetim şirketlerince, finansal tüketicilere verilen borç ve tahsilat bilgilerinin doğru, sade ve anlaşılır olması esastır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Koruyucu Hükümler
Standart oran
MADDE 25 – (1) Varlık yönetim şirketi özkaynağının, toplam aktiflerine oranının asgari yüzde üç olarak tutturulması ve idame ettirilmesi zorunludur.
(2) Kurul, varlık yönetim şirketinin aktif yapısını ve mali bünyesini dikkate alarak standart oranın artırılmasını veya varlık yönetim şirketi bazında farklı oranların uygulanmasını kararlaştırabilir.
(3) Standart oranı sağlayamayan varlık yönetim şirketi, bu oranı tutturuncaya kadar kaynak kuruluşlar ile alacaklarının veya diğer varlıklarının devrine ilişkin yeni sözleşme yapamaz.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 26 – (1) 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik ile 11/8/2017 tarihli ve 30151 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Sermayeli Bankalar ile Bu Bankaların Bağlı Ortaklığı Niteliğini Haiz Finansal Kuruluşların Alacaklarının Varlık Yönetim Şirketlerine Satışı Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
İntibak süresi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Varlık yönetim şirketleri durumlarını bir yıl içinde bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine uygun hale getirirler. Kurulca uygun görülmesi halinde bu süre bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Anılan yükümlülüğü sağlayamayan varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izinleri Kurul tarafından iptal edilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Kuruma kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olanlar için bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen tutar otuz milyon Türk Lirası olarak uygulanır. Faaliyet izni alınmasını müteakip söz konusu varlık yönetim şirketleri durumlarını bir yıl içinde bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine uygun hale getirirler.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette bulunan varlık yönetim şirketleri durumlarını altı ay içinde Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun hale getirmek zorundadırlar.
Yürürlük
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.