Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber
29 Haziran 2021
Sayı: 9644
İYİ UYGULAMA REHBERİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
KREDİ TAHSİS VE İZLEME SÜREÇLERİNE İLİŞKİN REHBER
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç, Kapsam ve Dayanak
1. Bu Rehberin amacı, 11.07.2014 tarih ve 29057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik’in “Risk yönetiminin amacı ve risk yönetim sisteminin tesisi” başlıklı 35’inci maddesi çerçevesinde kredi riskinin yönetimine ilişkin bankalardan beklenen iyi uygulamaları açıklamaktır.
2. Rehber, 19.10.2005 tarih ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 93’üncü maddesi ve 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Yapılacak Denetime İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “İyi uygulama rehberleri” başlıklı 7/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
3. Bu Rehber, kredilerin yaşam döngüsü süresince ve kredi tahsis süreçlerine ilişkin olarak bankaların iç yönetim düzenlemeleri ve prosedürlerine yönelik olarak uygulanır. Ayrıca, bu Rehber, kredi tahsisi ve canlı kredilerin izlenmesine ilişkin risk yönetimi uygulamaları, politikaları, süreçleri ve prosedürleri ve bunların genel yönetim ve risk yönetimi sistemlerine entegrasyonuna yönelik olarak uygulanır.
4. İkinci Kısım ve Altıncı Kısım; bankaların borçlanma senetleri, türevler ve menkul kıymet finansman işlemleri dışındaki tüm kredi risklere uygulanır. Üçüncü Kısım ve Dördüncü Kısım; bireysel ve ticari nitelikli kredilere için uygulanır. Bu kısımlar bankalar, yatırım şirketleri, finansal kuruluşlar, sigorta ve reasürans şirketleri, merkezi yönetimler, merkez bankaları, bölgesel ve yerel yönetimler ve kamu kuruluşlarına verilen kredilere ve imtiyazlı yeniden yapılandırılmış alacaklara ve tahsili gecikmiş alacaklara uygulanmaz.
5. Kanun kapsamında Banka olarak anılan kuruluşlar bu Rehberde yer alan ilkelere tabidir. Bu Rehberde yer alan hususların banka faaliyetlerinin karmaşıklığı ve büyüklüğü de dikkate alınarak konsolide ve konsolide olmayan yapıya uygun olarak tesis edilmesi beklenmektedir.
6. Bu Rehberin orantılılık ilkesi çerçevesinde uygulanmasını sağlamak için Üçüncü Kısım’da kredinin büyüklüğü, yapısı ve karmaşıklığı; Beşinci Kısım’da, kredinin ve teminatın büyüklüğü, yapısı ve karmaşıklığı; Altıncı Kısım’da, bankanın büyüklüğü, yapısı ve karmaşıklığı; kredinin büyüklüğü, yapısı, karmaşıklığı ve borçlunun türü, büyüklüğü ve risk profili kriterleri dikkate alınmalıdır. Bankalar bu paragrafın uygulanmasında bireysel kredilere ilişkin olarak; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında ve 3.1, 3.2.1, 3.2.2, 3.2.3 ve 3.2.4 bölümlerinde belirtildiği üzere, tüketicinin korunması amacına halel gelmemesini sağlamalıdır.
Tanımlar
7. Bu Rehberde yer alan;
a) Çevresel olarak sürdürülebilir kredilendirme: Çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin finansmanında kullanılan kredileri (söz konusu krediler, daha kapsamlı bir kavram olan ve çevresel olarak sürdürülebilir olma kriterlerini karşılayan finansman faaliyetlerinin yerine getirilmesi karşılığında ihraç edilen hisse senedi, menkul kıymet, garanti veya bir risk yönetim aracı da dahil herhangi bir finansal araç veya yatırım anlamına gelen “sürdürülebilir finansman”ın bir parçasıdır),
b) Denetim izi: Bir operasyonel ya da finansal işlemin başlangıcından bitimine kadar adım adım takip edilmesini sağlayacak kayıtlar ile ilgili bilgi sistemi varlığına kimin eriştiğini,
c) En iyi çaba anlaşmaları: Aracı banka ile menkul kıymet ihraççısı arasında yapılan ve aracı bankanın anlaşılan fiyat üzerinden mümkün olan en fazla sayıda pay satmasına dayanan anlaşmaları,
d) Finansal sponsor: Özel sermaye yatırımlarını ve / veya şirketlerin kaldıraçlı alımlarını; orta vadede bu yatırımlardan çıkmak amacıyla üstlenen yatırım firmasını,
e) Gemi finansmanı: Kredilerin geri ödemesinin önemli ölçüde gemilerin işletilmesinden veya satılmasından veya açık denizdeki montajlardan kaynaklanan nakit akışına bağlı olduğu veya kredi teminatının gemiler, açık denizdeki montajlar, gemi yapımı veya gemi kiralama sözleşmeleri çerçevesinde oluşturulduğu durumda; gemilerin yapımı, alımı ve işletmesi ve açık denizdeki montajı ile ilgili tüm faaliyetlerinin finansmanını,
f) Geri ödeme kapasitesinin kaynağı: Kredi sağlayıcısı tarafından kredi tahsisi esnasında tüm nakit akışlarının kaynağını (gelir, düzenli özel transferler – nafaka, gayrimenkul üzerinden kira geliri, finansal yatırımlardan gelirler, özel işler ve ortaklıklardan gelirler ve diğer kaynaklardan gelirler gibi), finansal kaynaklarını (tasarruf hesapları ve yatırım ürünleri gibi) ve düzenli harcamalarını kapsayacak şekilde kayıt altına alındığı üzere; borçlunun toplam finansal kaynaklarını, nakit akışını ve ödeme davranışı hususlarını,
g) Kaldıraçlı işlemler(1): Yasal sermaye hesaplamaları çerçevesinde bankacılık hesaplarında veya alım-satım hesaplarında sınıflandırıldığına bakılmaksızın;
(1) Bir finansmanın “kaldıraçlı işlem” olarak belirlenmesi, kredinin oluşturulması, değiştirilmesi veya yeniden finansmanında yapılmalıdır.
Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber
Kaynak: BDDK