Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmeleri
16 Haziran 2021 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31513
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sigortacılık faaliyeti ile bu kapsama girmeyen işlerin sınırlarının tespiti, tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmeleri, tarafların karşı karşıya gelmeden akdettikleri sigorta sözleşmeleri ile mal ve hizmet satışı ile bağlantılı olarak sunulan sigortalara ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; sigorta şirketlerini, reasürans şirketlerini, sigorta teminatı veren emeklilik şirketlerini, sigorta aracılarını, bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumları ve mal ve hizmete bağlı sunulan sigortalar için ticaret ortamı sağlayan kişi ve kuruluşları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Abonelik sözleşmesi: Belirli mal veya hizmetin sürekli veya düzenli aralıklarla teminini sağlayan sözleşmeyi,
b) Emeklilik şirketi: 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununa göre kurulan ve bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermek üzere emeklilik branşında ruhsat almış şirketi,
c) Eser sözleşmesi: Yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstleneceği sözleşmeyi,
ç) Hizmet sözleşmesi: İşçinin, işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi,
d) Kalıcı veri saklayıcısı: Sigorta ettirenin, sigortalının veya sigortadan faydalanacak kişilerin gönderdiği ya da kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ile Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi üzerinden veya E-Devlet üzerinden kurulacak yapı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
e) Kanun: 3/6/2007tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununu,
f) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
g) Mesafeli akdedilen sigorta sözleşmesi: Sigorta ürünlerinin uzaktan pazarlanmasına yönelik kurulmuş bir sistem çerçevesinde sigorta şirketi, sigorta teminatı veren emeklilik şirketi veya sigorta aracısı ile kişilerin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın uzaktan iletişim aracı kullanılması suretiyle kurulan sözleşmeyi,
ğ) Reasürans şirketi: Türkiye’de kurulmuş reasürans şirketi ile yurt dışında kurulmuş reasürans şirketinin Türkiye’deki teşkilatını,
h) Sigorta aracısı: Sigorta acentesi ve sigorta brokerini,
ı) Sigorta ettiren: Sigortacı ile sigorta sözleşmesi akdederek sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde prim ödemek suretiyle teminat altına alan kişiyi,
i) Sigorta şirketi: Türkiye’de kurulmuş sigorta şirketi ile yurt dışında kurulmuş sigorta şirketinin Türkiye’deki teşkilatını,
j) Uzaktan iletişim aracı: Mektup, katalog, telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, kısa mesaj, internet, mobil uygulama, ATM gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkanveren her türlü araç veya ortamı,
k) Yetkili kuruluşlar: Sigorta şirketini, sigorta teminatı veren emeklilik şirketini, sigorta aracısını ve bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sigortacılık Faaliyeti ve Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri
Başka faaliyet yasağı
MADDE 5 – (1) Kanunun 3 üncü maddesi gereği sigorta şirketleri, sigortacılık işlemleri ve bunlarla doğrudan bağlantısı bulunan işler dışında başka işle iştigal edemez.
(2) Sigorta şirketleri ile sigorta teminatı veren emeklilik şirketleri yapmış oldukları sözleşmenin konusu ile bağlantılı şekilde borçların ifasına yönelik yardımcı hizmet sunmaları durumunda, sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayanlar, sözleşmenin konusuna dâhil edilmediği sürece bu hizmetleri kullanma konusunda zorlanamaz.
(3) Sigorta şirketleri ile sigorta teminatı veren emeklilik şirketleri, reasürans sözleşmeleri hariç olmak üzere akdettiği sigorta sözleşmesinin asli edim borcunu oluşturan risk taşıma ve riziko gerçekleştiğinde tazminat ödeme borcunu başkasına devredemez.
(4) Reasürans şirketleri hakkında da bu maddedeki hükümler uygulanır.
Sigortacılık kapsamında değerlendirilemeyecek sözleşme ve faaliyetler
MADDE 6 – (1) Hizmet sözleşmesi, eser sözleşmesi veya abonelik sözleşmesinde olduğu gibi konusu, karşı tarafın zararının giderilmesi yerine, bedeni veya fikri insan emeği olan ve belli bir ücret karşılığında iş görmeyi amaçlayan sözleşmeler, sigorta sözleşmesi ve bu kapsamda yapılan faaliyetler de sigortacılık faaliyeti değildir.
(2) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili ikincil düzenlemelerine göre ihtiyari garanti kapsamında verilen taahhütler bir bedel karşılığında yapılıyor olsa bile sigorta sözleşmesi olarak kabul edilmez. Bu şekilde verilen taahhütler sigorta izlenimini yaratacak söz ve işaretler ile tanıtılamaz, pazarlanamaz ya da satılamaz. Ancak malın ve/veya herhangi bir aksamının garanti belgesi kapsamı dışında değişimi, onarımı, bedel iadesi gibi sigortacılık kapsamındaki risklerden doğan zararın tazminine yönelik işlemler 7 nci maddenin birinci fıkrası hükmünce sigortacılık kapsamında değerlendirilecek faaliyetlerdir.
Sigortacılık kapsamında değerlendirilecek faaliyetler
MADDE 7 – (1) Her ne ad altında olursa olsun 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1401 inci maddesi kapsamında teminat verilmesine yönelik faaliyetler sigortacılık faaliyetidir.
(2) Sigortacılık faaliyeti, sigorta şirketleri, sigorta teminatı veren emeklilik şirketleri ve reasürans şirketleri ile özel kanunları gereği sigortacılık yapan kişi ve kurumlar tarafından yürütülür.
(3) Birinci fıkradaki faaliyetlerin ikinci fıkra dışındaki kişiler tarafından yürütülmesi, Kanunun 5 inci maddesi gereği ruhsatsız sigortacılık faaliyeti olup, Kanunun 35 inci maddesi uyarınca cezai müeyyideye tabidir.
Tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmeleri
MADDE 8 – (1) Belli bir sözleşme ilişkisine bağlı olarak tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmelerinde sigorta ettiren, hiçbir şekilde tüketiciye sigorta teminatının kendisi tarafından verildiğini gösteren veya bu izlenimi yaratan davranışlarda bulunamaz, tüketici ile yaptığı sözleşmede de bu yönde ifadelere yer veremez.
(2) Sigorta sözleşmesinin yapılmasına esas teşkil eden sözleşmede; tüketiciye, sigorta teminatının hangi şirket tarafından verildiği ile rizikonun gerçekleşmesi hâlinde sigorta tazminatının, riski üstlenen şirket tarafından sigortacılık mevzuatı uyarınca ödeneceği açıkça belirtilir. Tüketici lehine sigorta sözleşmesi yapan kişiye, şirket ile yapılan sigorta sözleşmesinin bir örneği verilir ve ilave bilgilere nereden ulaşılacağı konusunda tüketici bilgilendirilir.
(3) Belli bir sözleşme ilişkisine bağlı olarak tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmelerinde, sigorta ettiren, yaptığı sözleşme karşılığında sigorta şirketinden ya da sigorta teminatı veren emeklilik şirketinden ücret ya da komisyon veya benzeri menfaat temin edemeyeceği gibi bu şirketler ile arasındaki herhangi bir hukuki ilişki nedeniyle, sigorta şirketine ya da sigorta teminatı veren emeklilik şirketine prim geliri sağlamak amacıyla tüketici lehine sigorta sözleşmesi akdedemez.
(4) Bu madde kapsamında düzenlenen sigorta sözleşmelerinin bir hizmet paketi içerisinde sigortalıya hediye edilmesi halinde söz konusu sigorta ürününün prim tutarı herhangi bir ad altında doğrudan ya da dolaylı olarak tüketiciden tahsil edilemez. Bu primin herhangi bir ad altında tahsil edilmesi yetkisiz aracılık faaliyeti olup, Kanunun 35 inci maddesi uyarınca cezai müeyyideye tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmeleri ile Mal ve Hizmet Satışı ile
Bağlantılı Olarak Sunulan Sigortalar
Mesafeli akdedilen sigorta sözleşmeleri
MADDE 9 – (1) Uzaktan iletişim aracı vasıtasıyla mesafeli sigorta sözleşmesi akdeden ya da akdedilmesine aracılık eden yetkili kuruluşların gerekli ve yeterli organizasyon ile teknik alt yapıya sahip olması gerekir.
(2) 14/2/2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik hükümleri, mesafeli akdedilen sigorta sözleşmeleri hakkında da uygulanır.
(3) Mesafeli akdedilen sigorta sözleşmelerinde de 6102 sayılı Kanunun 1424 üncü maddesinde öngörülen poliçe verme yükümlülüğü devam eder. 6102 sayılı Kanunun 1425 inci maddesine uygun olmak kaydıyla kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile poliçe verilebilir.
(4) Yetkili kuruluşların kendi elektronik ticaret ortamları hariç olmak üzere mal ve hizmet pazarlaması veya satışı yapılan elektronik ticaret ortamlarında, 10 uncu maddede sunulan sigortalar hariç olmak üzere, sigorta şirketi ile sigorta teminatı veren emeklilik şirketlerinin ürün ve faaliyetleri satışa sunulamaz. Ancak, yetkili kuruluşlar bu alanlara reklam ve ilan verebilir.
(5) Sigortalının uzaktan iletişim aracını bizzat kullanarak mesafeli sigorta sözleşmesi akdetmesi esastır. Yetkili kuruluş haricindeki gerçek ve tüzel kişilere ait işyerlerinde, teknik personel olmayan kişilerce uzaktan iletişim aracı kullanılarak sigorta sözleşmesi akdedilmesine aracılık edilemez. Bu hükme aykırı davranılması yetkisiz aracılık faaliyeti olup, Kanunun 35 inci maddesi uyarınca cezai müeyyideye tabidir.
Mal ve hizmet satışı ile bağlantılı olarak sunulan sigortalar
MADDE 10 – (1) Bilgisayar, tablet, cep telefonu ve beyaz eşya gibi cihazların satışına bağlı olarak elektronik cihaz, makine kırılması ve hırsızlık sigortası ancak aşağıdaki şartlarda sunulabilir:
a) Sigortanın, satılan mal veya hizmetin tamamlayıcısı olması ve yukarıda sayılan cihazlarla birlikte veya satıştan sonra aynı cihazla bağlantılı olarak alınması.
b) Sigortaya ilişkin yıllık primin, 3.000.-TL’nin Tüketici Fiyat Endeksinin her yıl sonunda bir önceki yılın Aralık ayına göre değişimi dikkate alınarak arttırılması ile hesaplanacak tutarı geçmemesi.
c) Uzatılmış garanti teminatı verilen sigortalar hariç teminat süresinin azami iki yıl olması.
(2) Seyahat bileti alım işlemlerinde bilet satışı ile birlikte veya satıştan sonra aynı biletle bağlantılı olmak kaydıyla seyahat ile ilgili risklere ilişkin sigorta, yolcu taşımacılığı hizmeti sunanların kendi internet sayfası ya da mobil uygulaması üzerinden sunulabilir.
(3) Sigorta teminatının, sigorta şirketi veya sigorta teminatı veren emeklilik şirketleri haricindekiler tarafından verildiğini gösteren veya bu izlenimi yaratan davranışlarda bulunulamaz. Sigorta sözleşmesinin yapılmasına dayanak teşkil eden sözleşmede bu yönde ifadelere yer verilemez.
(4) Sigortanın mağazada sunulması halinde, müşteri tarafından görülebilecek yerlere konulacak görsellerle, elektronik ticaret ortamında sunulması halinde ise müşterinin erişebileceği bağlantı üzerinden;
a) Sigorta teminatının hangi sigorta şirketi ya da sigorta teminatı veren emeklilik şirketi tarafından verildiği,
b) Sigortanın konusu ve kapsamı ile rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta tazminatının, riski üstlenen sigorta şirketi ya da sigorta teminatı veren emeklilik şirketi tarafından sigortacılık mevzuatı uyarınca ödeneceği,
c) Sunulan sigortaya ilişkin ilave bilgilere nereden ulaşılacağı,
hakkında açıklamalara yer verilir.
(5) Sigorta şirketinin bilgilendirme ve poliçe verme yükümlülüğü çağrı merkezi veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile yerine getirilir.
(6) Sigorta primi, sigorta şirketine aktarılmak üzere satılan mal ile birlikte tahsil edilebilir. Bu durumda sigorta priminin tutarı ödeme belgesinde ayrıca gösterilir. Primin nakit ya da kambiyo senedi ile ödenmesi halinde sigorta ettirene ayrıca prim tahsilat makbuzu basılı ya da kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile verilir. Yapılan ödeme sigorta şirketine yapılmış sayılır.
(7) Mal ve hizmet satışı ile bağlantılı olarak sigorta sunanlara ödenecek hizmet bedeli primle bağlantılı olamaz.
(8) Yetkili kuruluşlar bu maddenin uygulanması konusunda gerekli her türlü tedbiri almakla ve tüm bilgi ve belgeleri denetime hazır bulundurmakla yükümlüdür.
(9) Bu madde kapsamında uygulamaya geçilmeden bir ay önce yetkili kuruluşlar tarafından Kuruma bilgi verilir. Kurum gerekli gördüğü hallerde idari yaptırım kararı saklı kalmak kaydıyla uygulamada değişiklik talep edebilir.
Prim tahsilatında güvenlik tedbirleri
MADDE 11 – (1) Mesafeli akdedilen sigorta sözleşmelerine ilişkin prim tahsilatında, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununa, 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanuna ve bu kanunların ikincil düzenlemelerine uygun süreçleri tasarlayarak gerekli ve yeterli güvenlik tedbirlerini sağlamakla yetkili kuruluşlar yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 12 – (1) 25/4/2014 tarihli ve 28982 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigortacılık Kapsamında Değerlendirilecek Faaliyetlere, Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri ile Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 12 nci maddeyle yürürlükten kaldırılan Yönetmelik kapsamında yürütülen iş süreçleri 1/9/2021 tarihine kadar bu Yönetmeliğe uyumlu hale getirilir.
Yürürlük
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.