Hava Taşımacılığına İlişkin Güvenlik Tedbirleri
08 Mayıs 2021 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31478
İçişleri Bakanlığından:
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; genel havacılık ve hava taksi kapsamında yürütülen taşımacılık faaliyetlerinin, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması ilkesi çerçevesinde yürütülmesine yönelik alınacak güvenlik tedbirlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, genel havacılık ve hava taksi kapsamında yürütülen taşımacılık faaliyetleri ile ilgili usul ve esaslar ile bu alanda sorumlu kurumlar, işletmeler, kişiler ve havalimanı mülki idare amirlerinin genel güvenlikle ilgili görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.
(2) Bu Yönetmelik, 7/1/2020 tarihli ve 31001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Devlet Hava Araçları Hakkında Yönetmelik (SHY-DEVLET) kapsamındaki devlet hava araçları ile gerçekleştirilen uçuş faaliyetleri ve genel havacılık taşımacılık faaliyetleri ile hava taksi faaliyetlerinin iniş ve kalkış açısından güvenlik tahditli alanlar dışında yapılması durumunu kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununun 40 ıncı maddesi, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 98 inci maddesi, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 254 üncü, 257 nci, 441 inci, 447 nci ve 451 inci maddeleri ve 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 437 nci ve 441 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) API: Yolcu ve mürettebat hakkında, hava yolu taşıyıcısı tarafından toplanan temel biyografik bilgileri,
b) Apron: Bir kara havalimanında hava araçlarının yolcu, posta ve kargo indirme-bindirme, yakıt ikmali, bakım ve park etme amaçlarına yönelik tanımlanmış alanı,
c) Genel havacılık: İstihdam edilen profesyonel bir pilot tarafından uçurulan hava aracının, şirket işlerinin yürütülmesine destek amaçlı olarak yolcu taşımasında veya mal taşınmasında, ticari olmayan bir şekilde işletilmesi ve kullanımını,
ç) Genel havacılık faaliyetleri: Ticari hava taşımacılığı kapsamında olmayan yolcu ve yük taşımacılığı ile ücret karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın yapılacak hava işi ve eğitim faaliyetlerini,
d) Genel havacılık hava taşımacılığı: Genel havacılık kapsamında yapılan yolcu ve yük taşımacılığına yönelik faaliyetleri,
e) Güvenlik tahditli alan: Havacılık faaliyetlerinin yürütüldüğü, geçerli bir giriş belgesi ve güvenlik kontrolü yapılarak giriş sağlanan son güvenlik kontrol noktası ile hava aracı arasındaki tüm giden yolcu alanları, ramp, bagaj ayırma alanları, kargo depoları, posta merkezleri, hava tarafında bulunan ikram ve uçak temizlik tesislerini kapsayan alanı,
f) Güvenlik tahditli olmayan alanlar: Güvenlik tahditli alanlar dışında kalan, hava araçlarının iniş ve kalkış yaptığı ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılmış heliport ve iniş şeritleri ile bunların dışında kalan kontrolsüz alanlar ile pilot sorumluluğunda iniş ve/veya kalkış yapılan hava parkı niteliğindeki ve benzeri alanları,
g) Hava aracı: Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü aracı,
ğ) Hava taksi işletmesi: En fazla on dokuz koltuk kapasitesine sahip hava araçları ile ticari hava taşımacılığı yapan işletmeleri,
h) Havalimanı işletmecisi: Havaalanı işletiminden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,
ı) Havayolu beyan formu: Gümrük idarelerine verilen ve ekinde yolcu listesi, mürettebat listesi, kargo manifestosu, yakıt irsaliyesi, ikram ve duty-free irsaliyesi bulunan formu,
i) Taşıyıcı: Yolcu ve kargo taşıyan hava taşıtlarının gerçek veya tüzel kişi olan sahiplerini veya ticari hava yolu işletmecilerini,
j) Terminal işletmecisi: Genel havacılık terminalleri işletiminden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Transfer uçuşu: Yolcuların geldiği hava aracı dışında başka bir hava aracı ile devam ettiği uçuşu,
l) Transit uçuşu: Yolcuların geldiği hava aracı ile havalimanında bir müddet bekledikten sonra aynı hava aracı ile devam ettiği uçuşu,
m) Yer hizmetleri kuruluşu: Havalimanlarında yer hizmetleri yapmak üzere çalışma ruhsatı alan veya yetkilendirilen tüzel kişilik statüsündeki kuruluşları,
n) Yolcu listesi: Havacılıkta check-in işlemleri sonunda ortaya çıkan yolcuların ve mürettebatın kayıtlı olduğu listeyi,
o) (Ek:RG-19/12/2023-32404)Genel havacılık terminali: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü mevzuatı kapsamında C grubu havaalanı terminal işletme ruhsatı almış terminalleri,
ifade eder.
Genel havacılık faaliyetlerinin güvenliğine ilişkin temel hükümler
MADDE 5 – (1) Genel havacılık hava araçlarının yolcu ve kargo indirme ve bindirme yapacağı apron alanlarında havalimanı güvenlik komisyonu görüşü ve havalimanı mülki idare amirinin talimatları doğrultusunda sorumlu kurum/kuruluşlarca gerekli ilave tedbirler alınır.
(2) Havalimanlarında genel havacılık faaliyetlerine yönelik kullanılan terminallerin iç ve dış hat olarak ayrılması esastır. Fiziki yetersizlikler nedeniyle iç ve dış hat ayrımı sağlanamayan genel havacılık terminallerinde havalimanı güvenlik komisyonu kararıyla gerekli önlemler alınmak suretiyle hizmet yerine getirilir.
(3) Genel havacılık faaliyetlerinde kullanılan dış hat terminallerinde fiziki imkânlar elverdiği ölçüde giden ve gelen yolcuların temasını engelleyen nitelikte tedbirler alınır.
(4) Yeni inşa edilecek havalimanlarında geleceğe yönelik yapılacak master planlar dikkate alınarak genel havacılık terminali oluşturulması esastır. Genel havacılık terminallerinin inşa edilmesi durumunda genel havacılık terminali olarak kullanılacak mekânlar iç hat ve dış hat olarak ayrılır ve giden ve gelen yolcuların temasını engelleyecek şekilde düzenlenir. Ayrılan bölümlerde genel havacılığa münhasır güvenlik önlemleri alınır ve transit/transfer yolcu salonları oluşturulur.
(5) Genel havacılık terminali olan havalimanlarında genel havacılık uçuşlarında görevli personel ile yolcuların genel havacılık terminali güvenlik kontrol noktasından geçerek aprona alınmaları zorunludur.
(6) Genel havacılık hava araçları için belirlenen yolcu ve kargo indirme ve bindirme apron alanları dışında indirme ve bindirme yapılamaz.
(7) Genel havacılık hava araçlarının yolcu ve kargo indirme ve bindirme yapacağı alanların belirlenmesinde terminal binasına yakınlık, yeterli aydınlatma ve güvenlik kamera sistemi kapsama alanı içerisinde olma esas alınır.
(8) Güvenlik tahditli olmayan alanlardan kalkarak bir havalimanının güvenlik tahditli alanına inen hava araçları, gerekli denetimlerin yapılması ve güvenlik prosedürlerinin uygulanması için diğer hava araçlarından ayrıştırılmış veya belirlenmiş bir alana park ettirilir. Mevcut güvenlik standartlarının korunmasını sağlamak ve güvenlik açığının önlenmesi amacıyla havalimanı mülki idare amirliği tarafından hava aracı, yolcular, mürettebat ve yüklerinin güvenlik kontrolüne tabi tutulması sağlanır.
(9) Uçuş planı olmadan havalimanlarına inen hava araçları, ilgili hava seyrüsefer birimi ve havalimanı işletmecisinin ilgili birimlerince tespit edilerek Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne bildirilir. Bu araçlar hakkında havacılık güvenliği yönünden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, genel güvenlik yönünden ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü tarafından gerekli tahkikat yapılarak sonucundan havalimanı mülki idare amirliğine bilgi verilir.
(10) Genel havacılık faaliyetlerinin güvenli şekilde yürütülmesi için havalimanı emniyet şube müdürlüğü, gümrük idaresi, havalimanı işletmecisi, terminal işletmecisi ve ilgili diğer kurumlar tarafından havalimanı mülki idare amirinin talebi ve yapılan görev tanımlamaları doğrultusunda yeterli sayıda personel kurumlarınca görevlendirilir.
(11) Risk ve güvenlik öncelikleri dikkate alınarak havalimanı mülki idare amirlerince bu tedbirlere ilave olarak genel havacılık faaliyetlerine ilişkin ihtiyaç duyulan diğer tedbirler alınır.
Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarının bildirilmesi
MADDE 6 – (1) Genel havacılık faaliyetlerinde giden uçuşlarda; dış hat uçuşlarında yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile il göç idaresi havalimanı birimine, havayolu beyan formu ve eklerinin gümrük idaresine kalkıştan en geç iki saat önce; iç hat uçuşlarında ise yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğüne kalkıştan en geç bir saat önce taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından iletilmesi zorunludur. Ancak bu süre gidilecek yer, yolcuların uyruğu, önceki uçuşlarda belirlenen kurallara uyulmaması gibi risk hususları göz önünde bulundurularak havalimanı mülki idare amirince değiştirilebilir. Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarının süresi içerisinde iletilmemesi durumunda hava araçlarının kalkışına müsaade edilmez.
(2) Yolcu listesinde bilgileri bulunanların kimlik eşleştirmesi, genel havacılık terminali binasından hava aracına geçmek üzere aprona açılan kapıda görevli havalimanı emniyet şube müdürlüğü personeli veya yer hizmetleri kuruluşu personeli tarafından yapılır. Yolcu listesindeki bilgiler ile kimlik bilgilerinin eşleşmemesi durumunda kişilerin hava aracına geçişine müsaade edilmez.
(3) Genel havacılık faaliyetlerinde gelen uçuşlarda, taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından hava aracı kalkış yapmadan en geç 30 dakika önce dış hat uçuşlarında yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve il göç idaresi havalimanı birimi ile havayolu beyan formu ile eklerinin gümrük idaresi ile; iç hat uçuşlarında ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile paylaşılması zorunludur. Yolcu listesi ile havayolu beyan formu ibraz edilmemesi durumunda hava aracının kapılarının açılmasına müsaade edilmez, pasaport ve gümrük işlemlerine başlanılmaz.
(4) Taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından, yolcu listesi ve havayolu beyan formunun elektronik ortamda iletilmesi esastır. Yolcu listesi ve havayolu beyan formunun elektronik ortamda ulaştırılamadığı durumlarda bilgisayar çıktısı alınarak ilgisine göre terminalde görevli havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile il göç idaresi müdürlüğü havalimanı birimi ve gümrük idaresi personeline teslim edilmesi sağlanır. Yolcu listesi ve havayolu beyan formunun kâğıt ortamda doldurulması halinde tüm sütunlarında istenen bilgilerin eksiksiz olarak doldurulması, kaşelenmiş ve yetkili personel tarafından imzalanmış olması, imzalayan personelin isim ve unvan ve benzeri bilgilerinin açıkça yazılması zorunludur. Eksik doldurulan veya imza bulunmayan yolcu listesi ile havayolu beyan formları ilgili birimlerce işleme alınmaz.
(5) Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarını düzenleme sorumluluğu bulunan kuruluşlarca, genel havacılık yolcu listesi ve havayolu beyan formlarını hazırlamaya ve tasdik etmeye yetkili görevlilerin isim, unvan ve T.C. kimlik numaraları, yabancı ise pasaport sureti ile imza örnekleri havalimanı mülki idare amirliklerine bildirilir.
(6) Genel havacılık taşıyıcıları; yolcu listesi ve havayolu beyan formunu elektronik ortamda ve basılı olarak muhafaza etmek, geriye dönük olarak beş yıl süreyle saklamak ve talep halinde yetkili makamlara vermekle yükümlüdür.
(7) Hava aracında görevli pilotlar ve mürettebat tarafından, yolcu listesi ve havayolu beyan formunda yazılı beyanın doğru olup olmadığı kontrol edilir. Liste ve formda yazılı beyanın doğru olmadığının kontrol esnasında veya herhangi bir şekilde öğrenilmesi durumunda pilot tarafından hava aracı kaldırılmaz ve ivedi şekilde yetkili mercilere bilgi verilir.
(8) Birinci ve üçüncü fıkralar çerçevesinde havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve havalimanı il göç birimine bildirilen yolcu listeleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce genel havacılık faaliyetlerindeki API bilgilerine ilişkin teknik çalışmaların tamamlanmasını müteakip hava taşıyıcıları veya yer işletmeleri tarafından Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne doğrudan elektronik ortamda gönderilir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü API bilgilerini, ilgili mevzuatı çerçevesinde kurumlarla paylaşır.
Risk değerlendirmesine dayalı güvenlik tedbirlerinin belirlenmesi
MADDE 7 – (1) Genel havacılık faaliyetlerine ilişkin güvenlik tedbirlerinin risk durumuna göre belirlenmesi esastır.
(2) Genel havacılık faaliyetlerindeki risk durumu, iniş ve kalkış için yüksek riskliden düşük riskliye doğru aşağıdaki sıralamaya uygun şekilde belirlenir:
a) İniş Yapacak Hava Araçlarında;
1) Uçuş planını yetkili mercilere bildirilmeyen hava araçları.
2) Güvenlik tahditli olmayan alanlardan kalkan hava araçları.
3) Yolcu listesi ile havayolu beyan formu ve API bilgileri iniş yapılacak havalimanındaki yetkili mercilere ulaşmamış hava araçları.
4) Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı EK-28’de yer alan Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu Çalışma Talimatı doğrultusunda, Komisyon tarafından belirlenen riskli ülkelerden kalkış yapmış hava araçları.
5) Önceki uçuşlarında bu Yönetmelikte ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kural ve esaslara uymadığı tespit edilmiş hava araçlarının veya taşıyıcılarının gerçekleştireceği uçuşlar.
6) Yurt dışından gelen hava araçları.
7) Yurt içinden gelen hava araçları.
b) Kalkış Yapacak Hava Araçlarında;
1) Yurt dışına giden hava araçları.
2) Aktarma yapacak hava araçları.
3) Önceki uçuşlarında bu Yönetmelikte ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kural ve esaslara uymadığı tespit edilmiş hava araçlarının veya taşıyıcılarının gerçekleştireceği uçuşlar.
4) Yurt içine giden hava araçları.
(3) Genel havacılık faaliyetleri kapsamında havalimanı mülki idare amirliğince alınacak güvenlik tedbirleri ikinci fıkrada belirtilen risk durumuna göre tespit edilir.
(4) Havalimanı mülki idare amiri, bu maddede belirlenen risk durumları dışında, kalkış ve iniş yapılan ülke, şehir, havalimanı, taşıyıcı şirketin, yolcuların veya kargonun profili, edinilen bilgi ve istihbarat gibi unsurları göz önüne alarak ek tedbirler koymaya yetkilidir.
Transit uçuşlar
MADDE 8 – (1) Yurt dışından gelip transit geçmek üzere duraklayan ve yolcuları bir süre için inen hava araçlarının, kalkışından önce gümrük idaresi personeli tarafından havayolu beyan formu ve eki ile yolcu listesinde yazılı olmayan yolcu veya yük olup olmadığı kontrol edilir. Havalimanı mülki idare amirinin talimatıyla bu kontrole 7 nci maddede belirtilen risk durumları göz önünde bulundurularak, havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve havalimanı işletmecisi veya yer hizmetleri kuruluşu personeli de katılabilir.
(2) Yapılacak risk değerlendirmesi çerçevesinde havalimanı mülki idare amiri tarafından iç hat uçuşlarında havalimanı emniyet şube müdürlüğü personeli, dış hat uçuşlarında ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve gümrük idaresi personeli ilave kontroller için görevlendirilebilir.
Transfer uçuşlar
MADDE 9 – (1) Genel havacılık faaliyeti kapsamında yurt dışından gelip transfer olarak yurt içinde ya da yurt dışında başka bir havalimanına seyahat edecek yolcuların pasaport ve vize kontrolleri ile gümrük işlemleri terminallerde belirlenen noktalarda yapılır.
(2) Transfer uçuşlarda dış hat gelen yolcuların hava aracını terk etmesinin ardından hava aracı, gümrük idaresi personeli tarafından kontrol edilir. Havalimanı mülki idare amirinin talimatıyla bu kontrole 7 nci maddede belirtilen risk durumları göz önünde bulundurularak, havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve yer hizmetleri kuruluşu personeli de katılabilir.
Hava araçlarının parklanmasına ilişkin tedbirler
MADDE 10 – (1) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri yüksek çözünürlüklü kamera ile gözetim altında tutulur. Bu yerlerde risk değerlendirmesi sonucunda havalimanı güvenlik birimlerince devriye gerçekleştirilir.
(2) Genel havacılık terminalini kullanan hava araçları apronda yolcu ve yük kontrolleri yapılmadan hangara alınmaz.
(3) Yurt dışı transit veya transfer bağlantısı olmayan iç hat uçuşlarda yolcuların hava aracını terk etmesini müteakip hava aracının güvenlik kontrolünün yapılması havalimanı mülki idare amirliğince sağlanır. Bu güvenlik kontrolü, yapılacak risk değerlendirmesi çerçevesinde havaalanı emniyet şube müdürlüğü personeli veya yer hizmetleri kuruluşunca görevlendirilmiş özel güvenlik görevlisi tarafından yapılabilir. Buna ilişkin görevlendirme her havalimanı için havalimanı mülki idare amirince belirlenir.
(4) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri havalimanı eğitim, araştırma ve denetleme birimi tarafından denetlenir. Denetimler sonucunda tespit edilen güvenlik açıkları ilgili birimler tarafından ivedilikle giderilir.
(5) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri ile yolcu ve kargo indirme ve bindirme yerlerini gözetleyen kamera sistemlerine müdahaleye yetkili görevlilerce yürütülen işlemlerin kayıt altına alınacak şekilde log kayıtlarının tutulması zorunludur. Havalimanı veya terminal işletmecisi bu kayıtları muhafaza etmek, geriye dönük olarak on yıl süreyle saklamak ve talep halinde yetkili makamlara vermekle yükümlüdür.
(6) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri ile yolcu ve kargo indirme ve bindirme yerlerine ilişkin görüntü kayıtları, dijital ortamda geriye dönük olarak en az bir ay süre ile saklanır.
(7) Log ve görüntü kayıtları, havalimanı veya terminal işletmecisi tarafından havalimanı mülki idare amirinin izni olmadan ilgili diğer mevzuatla belirlenen kurumlar ve kişiler dışında yetkisiz kişi ve kuruluşla paylaşılmaz.
Yolcu hareketliliğine ilişkin tedbirler
MADDE 11 – (1) Genel havacılık faaliyetleri kapsamında iç hat ve dış hat yolcuları ile gelen ve giden yolcuların birbirine karışmasını önlemek amacıyla gerekli uçuş planlama tedbirleri uçak sayısı, sefer sayısı ve saatlerine göre yanaşma, parklanma ve benzeri hususlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü veya havalimanı işletmecisi ve yer hizmetleri sunan diğer kuruluşlar tarafından havacılık işletmeleri ile koordineli bir şekilde düzenlenir.
Teknik donanım ve personel tedariki
MADDE 12 – (1) Genel havacılık faaliyetleri yürütülen havalimanlarında güvenlik bakımından eksik veya yetersiz olan teknik cihaz, ekipman ve personel ihtiyaçları sorumlu kurum ve kuruluşlarca risk bazlı değerlendirme yapılmasını müteakip havalimanı güvenlik komisyonunun da görüşü alınarak havalimanı mülki idare amirliği talebi doğrultusunda havalimanı veya terminal işletmeciliği yapan kuruluşlar tarafından öncelikli olarak değerlendirilir ve giderilir.
Denetim ve yaptırımlar
MADDE 13 – (1) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelik çerçevesinde görev verilen gerçek ve tüzel kişiler ile kamu görevlilerinin öngörülen yükümlülüklere uyup uymadığını denetler veya denetletir.
(2) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelikle belirlenen yükümlülükleri yerine getirmediği tespit edilen gerçek ve tüzel kişilere ihlalin ağırlığına göre 2920 sayılı Kanunun 27 nci, 30 uncu ve 143 üncü maddeleri uyarınca yaptırım uygulanmak ve sonucundan bilgi verilmek üzere ilgili mercie bildirir.
(3) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelikle belirlenen yükümlükleri yerine getirmediği tespit edilen kamu görevlileri hakkında 25/7/1997 tarihli ve 97/9707 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sivil Hava Meydanları, Limanlar ve Sınır Kapılarında Güvenliğin Sağlanması, Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Yönetmeliğin 11 inci ve 13 üncü maddeleri uyarınca işlem tesis eder.
(4) Havalimanı mülki idare amiri, yolcu listesinin zamanında bildirilmemesi durumunda, 6458 sayılı Kanun çerçevesinde yaptırım uygulanmak ve sonucundan bilgi verilmek üzere ilgili mercie bildirir.
(5) 5326 sayılı Kabahatler Kanununun hükümleri saklıdır.
Diğer hükümler
MADDE 14 – (1) Sivil havacılık faaliyetlerinin yürütüldüğü havalimanlarının dışında kalan güvenlik tahditli olmayan alanlardaki hava araçlarının güvenliğinden taşıyıcılar sorumludur. Taşıyıcılar ve işleticiler tarafından hava araçlarının kaçırılması, ele geçirilmesi ve yasa dışı eylemlerde kullanılmasını önleyecek tedbirler, ilgili kolluk kuvvetleri ile koordine edilerek alınır. İlgili mevzuatında öngörülmesi halinde bu alanlar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılır veya tescil edilir.
(2) Genel havacılık faaliyetlerinde kullanılan hava araçlarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından tescili ve ruhsat işlemleri sırasında, bu araçların yasa dışı eylemlerde kullanılmasını önlemek amacıyla, yeteri kadar güvenlik tedbiri alınacağı ve güvenliği ihlal edecek koşulların ortaya çıkması veya hava aracının yasa dışı eylemde kullanılmasına ilişkin durumların varlığı halinde gecikmeksizin taşıyıcılar tarafından kolluk birimlerine bilgi verileceğine ilişkin taahhüt alınır.
(3) Genel havacılık faaliyeti kapsamında uçuş eğitimi veren kamu veya özel okul ya da kursların uymakla yükümlü oldukları temel güvenlik tedbirleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.
(4) Bu Yönetmelikte düzenlenen genel havacılık kapsamında yürütülen hava taşımacılığı dışında kalan eğitim, sportif ve benzeri diğer genel havacılık faaliyetlerinde alınacak güvenlik tedbirlerine ilişkin usul ve esaslara ilgili mevzuatında ve Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı ekinde yer verilir.
(5) Genel havacılık faaliyetleri icra edilecek güvenlik tahditli olmayan alanların tespit ve tescili ile asgari güvenlik tedbirlerinin alınmasına ilişkin usul ve esaslara Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programının ekinde yer verilir.
(6) Türk hava sahasında genel havacılık uçuş faaliyetinde bulunmak üzere sertifika için müracaat eden kişilerin kimlik bilgileri yetkili makamlarca kolluk birimlerine bildirilir.
İstisna
EK MADDE 1- (Ek:RG-19/12/2023-32404)
(1) Genel havacılık terminallerinde, Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı ve ilgili mevzuatta belirtilen şart ve tedbirlerin gerçekleştirilmesi halinde ticari yolcu ve yolcu beraberi yük taşımacılığı yapılabilir.
(2) Havalimanı ve/veya terminal işletmecisi tarafından ticari yolcu ve yolcu beraberi yük taşımacılığı yapılması için havalimanı mülki idare amirliğine başvuru yapılır. Başvurusu, havalimanı güvenlik komisyonunca incelenerek uygun görülenler, havalimanı mülki idare amirliği tarafından İçişleri Bakanlığına gönderilir.
(3) Genel havacılık terminallerinde ticari yolcu ve yolcu beraberi yük taşımacılığı yapılmasına, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile gerekli görülen diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak İçişleri Bakanlığınca izin verilebilir.
(4) Bu madde kapsamındaki koordinasyon ve sekretarya hizmetleri İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülür.
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ve Ticaret Bakanı müştereken yürütür.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 8/5/2021 | 31478 | |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1. | 19/12/2023 | 32404 |
Genel havacılık faaliyetlerinin güvenliğine ilişkin temel hükümler
MADDE 5 – (1) Genel havacılık hava araçlarının yolcu ve kargo indirme ve bindirme yapacağı apron alanlarında havalimanı güvenlik komisyonu görüşü ve havalimanı mülki idare amirinin talimatları doğrultusunda sorumlu kurum/kuruluşlarca gerekli ilave tedbirler alınır.
(2) Havalimanlarında genel havacılık faaliyetlerine yönelik kullanılan terminallerin iç ve dış hat olarak ayrılması esastır. Fiziki yetersizlikler nedeniyle iç ve dış hat ayrımı sağlanamayan genel havacılık terminallerinde havalimanı güvenlik komisyonu kararıyla gerekli önlemler alınmak suretiyle hizmet yerine getirilir.
(3) Genel havacılık faaliyetlerinde kullanılan dış hat terminallerinde fiziki imkânlar elverdiği ölçüde giden ve gelen yolcuların temasını engelleyen nitelikte tedbirler alınır.
(4) Yeni inşa edilecek havalimanlarında geleceğe yönelik yapılacak master planlar dikkate alınarak genel havacılık terminali oluşturulması esastır. Genel havacılık terminallerinin inşa edilmesi durumunda genel havacılık terminali olarak kullanılacak mekânlar iç hat ve dış hat olarak ayrılır ve giden ve gelen yolcuların temasını engelleyecek şekilde düzenlenir. Ayrılan bölümlerde genel havacılığa münhasır güvenlik önlemleri alınır ve transit/transfer yolcu salonları oluşturulur.
(5) Genel havacılık terminali olan havalimanlarında genel havacılık uçuşlarında görevli personel ile yolcuların genel havacılık terminali güvenlik kontrol noktasından geçerek aprona alınmaları zorunludur.
(6) Genel havacılık hava araçları için belirlenen yolcu ve kargo indirme ve bindirme apron alanları dışında indirme ve bindirme yapılamaz.
(7) Genel havacılık hava araçlarının yolcu ve kargo indirme ve bindirme yapacağı alanların belirlenmesinde terminal binasına yakınlık, yeterli aydınlatma ve güvenlik kamera sistemi kapsama alanı içerisinde olma esas alınır.
(8) Güvenlik tahditli olmayan alanlardan kalkarak bir havalimanının güvenlik tahditli alanına inen hava araçları, gerekli denetimlerin yapılması ve güvenlik prosedürlerinin uygulanması için diğer hava araçlarından ayrıştırılmış veya belirlenmiş bir alana park ettirilir. Mevcut güvenlik standartlarının korunmasını sağlamak ve güvenlik açığının önlenmesi amacıyla havalimanı mülki idare amirliği tarafından hava aracı, yolcular, mürettebat ve yüklerinin güvenlik kontrolüne tabi tutulması sağlanır.
(9) Uçuş planı olmadan havalimanlarına inen hava araçları, ilgili hava seyrüsefer birimi ve havalimanı işletmecisinin ilgili birimlerince tespit edilerek Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne bildirilir. Bu araçlar hakkında havacılık güvenliği yönünden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, genel güvenlik yönünden ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü tarafından gerekli tahkikat yapılarak sonucundan havalimanı mülki idare amirliğine bilgi verilir.
(10) Genel havacılık faaliyetlerinin güvenli şekilde yürütülmesi için havalimanı emniyet şube müdürlüğü, gümrük idaresi, havalimanı işletmecisi, terminal işletmecisi ve ilgili diğer kurumlar tarafından havalimanı mülki idare amirinin talebi ve yapılan görev tanımlamaları doğrultusunda yeterli sayıda personel kurumlarınca görevlendirilir.
(11) Risk ve güvenlik öncelikleri dikkate alınarak havalimanı mülki idare amirlerince bu tedbirlere ilave olarak genel havacılık faaliyetlerine ilişkin ihtiyaç duyulan diğer tedbirler alınır.
Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarının bildirilmesi
MADDE 6 – (1) Genel havacılık faaliyetlerinde giden uçuşlarda; dış hat uçuşlarında yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile il göç idaresi havalimanı birimine, havayolu beyan formu ve eklerinin gümrük idaresine kalkıştan en geç iki saat önce; iç hat uçuşlarında ise yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğüne kalkıştan en geç bir saat önce taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından iletilmesi zorunludur. Ancak bu süre gidilecek yer, yolcuların uyruğu, önceki uçuşlarda belirlenen kurallara uyulmaması gibi risk hususları göz önünde bulundurularak havalimanı mülki idare amirince değiştirilebilir. Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarının süresi içerisinde iletilmemesi durumunda hava araçlarının kalkışına müsaade edilmez.
(2) Yolcu listesinde bilgileri bulunanların kimlik eşleştirmesi, genel havacılık terminali binasından hava aracına geçmek üzere aprona açılan kapıda görevli havalimanı emniyet şube müdürlüğü personeli veya yer hizmetleri kuruluşu personeli tarafından yapılır. Yolcu listesindeki bilgiler ile kimlik bilgilerinin eşleşmemesi durumunda kişilerin hava aracına geçişine müsaade edilmez.
(3) Genel havacılık faaliyetlerinde gelen uçuşlarda, taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından hava aracı kalkış yapmadan en geç 30 dakika önce dış hat uçuşlarında yolcu listesinin havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve il göç idaresi havalimanı birimi ile havayolu beyan formu ile eklerinin gümrük idaresi ile; iç hat uçuşlarında ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile paylaşılması zorunludur. Yolcu listesi ile havayolu beyan formu ibraz edilmemesi durumunda hava aracının kapılarının açılmasına müsaade edilmez, pasaport ve gümrük işlemlerine başlanılmaz.
(4) Taşıyıcı veya yer hizmetleri kuruluşu tarafından, yolcu listesi ve havayolu beyan formunun elektronik ortamda iletilmesi esastır. Yolcu listesi ve havayolu beyan formunun elektronik ortamda ulaştırılamadığı durumlarda bilgisayar çıktısı alınarak ilgisine göre terminalde görevli havalimanı emniyet şube müdürlüğü ile il göç idaresi müdürlüğü havalimanı birimi ve gümrük idaresi personeline teslim edilmesi sağlanır. Yolcu listesi ve havayolu beyan formunun kâğıt ortamda doldurulması halinde tüm sütunlarında istenen bilgilerin eksiksiz olarak doldurulması, kaşelenmiş ve yetkili personel tarafından imzalanmış olması, imzalayan personelin isim ve unvan ve benzeri bilgilerinin açıkça yazılması zorunludur. Eksik doldurulan veya imza bulunmayan yolcu listesi ile havayolu beyan formları ilgili birimlerce işleme alınmaz.
(5) Yolcu listesi ve havayolu beyan formlarını düzenleme sorumluluğu bulunan kuruluşlarca, genel havacılık yolcu listesi ve havayolu beyan formlarını hazırlamaya ve tasdik etmeye yetkili görevlilerin isim, unvan ve T.C. kimlik numaraları, yabancı ise pasaport sureti ile imza örnekleri havalimanı mülki idare amirliklerine bildirilir.
(6) Genel havacılık taşıyıcıları; yolcu listesi ve havayolu beyan formunu elektronik ortamda ve basılı olarak muhafaza etmek, geriye dönük olarak beş yıl süreyle saklamak ve talep halinde yetkili makamlara vermekle yükümlüdür.
(7) Hava aracında görevli pilotlar ve mürettebat tarafından, yolcu listesi ve havayolu beyan formunda yazılı beyanın doğru olup olmadığı kontrol edilir. Liste ve formda yazılı beyanın doğru olmadığının kontrol esnasında veya herhangi bir şekilde öğrenilmesi durumunda pilot tarafından hava aracı kaldırılmaz ve ivedi şekilde yetkili mercilere bilgi verilir.
(8) Birinci ve üçüncü fıkralar çerçevesinde havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve havalimanı il göç birimine bildirilen yolcu listeleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce genel havacılık faaliyetlerindeki API bilgilerine ilişkin teknik çalışmaların tamamlanmasını müteakip hava taşıyıcıları veya yer işletmeleri tarafından Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne doğrudan elektronik ortamda gönderilir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü API bilgilerini, ilgili mevzuatı çerçevesinde kurumlarla paylaşır.
Risk değerlendirmesine dayalı güvenlik tedbirlerinin belirlenmesi
MADDE 7 – (1) Genel havacılık faaliyetlerine ilişkin güvenlik tedbirlerinin risk durumuna göre belirlenmesi esastır.
(2) Genel havacılık faaliyetlerindeki risk durumu, iniş ve kalkış için yüksek riskliden düşük riskliye doğru aşağıdaki sıralamaya uygun şekilde belirlenir:
a) İniş Yapacak Hava Araçlarında;
1) Uçuş planını yetkili mercilere bildirilmeyen hava araçları.
2) Güvenlik tahditli olmayan alanlardan kalkan hava araçları.
3) Yolcu listesi ile havayolu beyan formu ve API bilgileri iniş yapılacak havalimanındaki yetkili mercilere ulaşmamış hava araçları.
4) Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı EK-28’de yer alan Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu Çalışma Talimatı doğrultusunda, Komisyon tarafından belirlenen riskli ülkelerden kalkış yapmış hava araçları.
5) Önceki uçuşlarında bu Yönetmelikte ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kural ve esaslara uymadığı tespit edilmiş hava araçlarının veya taşıyıcılarının gerçekleştireceği uçuşlar.
6) Yurt dışından gelen hava araçları.
7) Yurt içinden gelen hava araçları.
b) Kalkış Yapacak Hava Araçlarında;
1) Yurt dışına giden hava araçları.
2) Aktarma yapacak hava araçları.
3) Önceki uçuşlarında bu Yönetmelikte ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kural ve esaslara uymadığı tespit edilmiş hava araçlarının veya taşıyıcılarının gerçekleştireceği uçuşlar.
4) Yurt içine giden hava araçları.
(3) Genel havacılık faaliyetleri kapsamında havalimanı mülki idare amirliğince alınacak güvenlik tedbirleri ikinci fıkrada belirtilen risk durumuna göre tespit edilir.
(4) Havalimanı mülki idare amiri, bu maddede belirlenen risk durumları dışında, kalkış ve iniş yapılan ülke, şehir, havalimanı, taşıyıcı şirketin, yolcuların veya kargonun profili, edinilen bilgi ve istihbarat gibi unsurları göz önüne alarak ek tedbirler koymaya yetkilidir.
Transit uçuşlar
MADDE 8 – (1) Yurt dışından gelip transit geçmek üzere duraklayan ve yolcuları bir süre için inen hava araçlarının, kalkışından önce gümrük idaresi personeli tarafından havayolu beyan formu ve eki ile yolcu listesinde yazılı olmayan yolcu veya yük olup olmadığı kontrol edilir. Havalimanı mülki idare amirinin talimatıyla bu kontrole 7 nci maddede belirtilen risk durumları göz önünde bulundurularak, havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve havalimanı işletmecisi veya yer hizmetleri kuruluşu personeli de katılabilir.
(2) Yapılacak risk değerlendirmesi çerçevesinde havalimanı mülki idare amiri tarafından iç hat uçuşlarında havalimanı emniyet şube müdürlüğü personeli, dış hat uçuşlarında ise havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve gümrük idaresi personeli ilave kontroller için görevlendirilebilir.
Transfer uçuşlar
MADDE 9 – (1) Genel havacılık faaliyeti kapsamında yurt dışından gelip transfer olarak yurt içinde ya da yurt dışında başka bir havalimanına seyahat edecek yolcuların pasaport ve vize kontrolleri ile gümrük işlemleri terminallerde belirlenen noktalarda yapılır.
(2) Transfer uçuşlarda dış hat gelen yolcuların hava aracını terk etmesinin ardından hava aracı, gümrük idaresi personeli tarafından kontrol edilir. Havalimanı mülki idare amirinin talimatıyla bu kontrole 7 nci maddede belirtilen risk durumları göz önünde bulundurularak, havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve yer hizmetleri kuruluşu personeli de katılabilir.
Hava araçlarının parklanmasına ilişkin tedbirler
MADDE 10 – (1) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri yüksek çözünürlüklü kamera ile gözetim altında tutulur. Bu yerlerde risk değerlendirmesi sonucunda havalimanı güvenlik birimlerince devriye gerçekleştirilir.
(2) Genel havacılık terminalini kullanan hava araçları apronda yolcu ve yük kontrolleri yapılmadan hangara alınmaz.
(3) Yurt dışı transit veya transfer bağlantısı olmayan iç hat uçuşlarda yolcuların hava aracını terk etmesini müteakip hava aracının güvenlik kontrolünün yapılması havalimanı mülki idare amirliğince sağlanır. Bu güvenlik kontrolü, yapılacak risk değerlendirmesi çerçevesinde havaalanı emniyet şube müdürlüğü personeli veya yer hizmetleri kuruluşunca görevlendirilmiş özel güvenlik görevlisi tarafından yapılabilir. Buna ilişkin görevlendirme her havalimanı için havalimanı mülki idare amirince belirlenir.
(4) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri havalimanı eğitim, araştırma ve denetleme birimi tarafından denetlenir. Denetimler sonucunda tespit edilen güvenlik açıkları ilgili birimler tarafından ivedilikle giderilir.
(5) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri ile yolcu ve kargo indirme ve bindirme yerlerini gözetleyen kamera sistemlerine müdahaleye yetkili görevlilerce yürütülen işlemlerin kayıt altına alınacak şekilde log kayıtlarının tutulması zorunludur. Havalimanı veya terminal işletmecisi bu kayıtları muhafaza etmek, geriye dönük olarak on yıl süreyle saklamak ve talep halinde yetkili makamlara vermekle yükümlüdür.
(6) Genel havacılık hava araçlarının park yerleri ile yolcu ve kargo indirme ve bindirme yerlerine ilişkin görüntü kayıtları, dijital ortamda geriye dönük olarak en az bir ay süre ile saklanır.
(7) Log ve görüntü kayıtları, havalimanı veya terminal işletmecisi tarafından havalimanı mülki idare amirinin izni olmadan ilgili diğer mevzuatla belirlenen kurumlar ve kişiler dışında yetkisiz kişi ve kuruluşla paylaşılmaz.
Yolcu hareketliliğine ilişkin tedbirler
MADDE 11 – (1) Genel havacılık faaliyetleri kapsamında iç hat ve dış hat yolcuları ile gelen ve giden yolcuların birbirine karışmasını önlemek amacıyla gerekli uçuş planlama tedbirleri uçak sayısı, sefer sayısı ve saatlerine göre yanaşma, parklanma ve benzeri hususlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü veya havalimanı işletmecisi ve yer hizmetleri sunan diğer kuruluşlar tarafından havacılık işletmeleri ile koordineli bir şekilde düzenlenir.
Teknik donanım ve personel tedariki
MADDE 12 – (1) Genel havacılık faaliyetleri yürütülen havalimanlarında güvenlik bakımından eksik veya yetersiz olan teknik cihaz, ekipman ve personel ihtiyaçları sorumlu kurum ve kuruluşlarca risk bazlı değerlendirme yapılmasını müteakip havalimanı güvenlik komisyonunun da görüşü alınarak havalimanı mülki idare amirliği talebi doğrultusunda havalimanı veya terminal işletmeciliği yapan kuruluşlar tarafından öncelikli olarak değerlendirilir ve giderilir.
Denetim ve yaptırımlar
MADDE 13 – (1) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelik çerçevesinde görev verilen gerçek ve tüzel kişiler ile kamu görevlilerinin öngörülen yükümlülüklere uyup uymadığını denetler veya denetletir.
(2) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelikle belirlenen yükümlülükleri yerine getirmediği tespit edilen gerçek ve tüzel kişilere ihlalin ağırlığına göre 2920 sayılı Kanunun 27 nci, 30 uncu ve 143 üncü maddeleri uyarınca yaptırım uygulanmak ve sonucundan bilgi verilmek üzere ilgili mercie bildirir.
(3) Havalimanı mülki idare amiri, bu Yönetmelikle belirlenen yükümlükleri yerine getirmediği tespit edilen kamu görevlileri hakkında 25/7/1997 tarihli ve 97/9707 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sivil Hava Meydanları, Limanlar ve Sınır Kapılarında Güvenliğin Sağlanması, Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Yönetmeliğin 11 inci ve 13 üncü maddeleri uyarınca işlem tesis eder.
(4) Havalimanı mülki idare amiri, yolcu listesinin zamanında bildirilmemesi durumunda, 6458 sayılı Kanun çerçevesinde yaptırım uygulanmak ve sonucundan bilgi verilmek üzere ilgili mercie bildirir.
(5) 5326 sayılı Kabahatler Kanununun hükümleri saklıdır.
Diğer hükümler
MADDE 14 – (1) Sivil havacılık faaliyetlerinin yürütüldüğü havalimanlarının dışında kalan güvenlik tahditli olmayan alanlardaki hava araçlarının güvenliğinden taşıyıcılar sorumludur. Taşıyıcılar ve işleticiler tarafından hava araçlarının kaçırılması, ele geçirilmesi ve yasa dışı eylemlerde kullanılmasını önleyecek tedbirler, ilgili kolluk kuvvetleri ile koordine edilerek alınır. İlgili mevzuatında öngörülmesi halinde bu alanlar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılır veya tescil edilir.
(2) Genel havacılık faaliyetlerinde kullanılan hava araçlarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından tescili ve ruhsat işlemleri sırasında, bu araçların yasa dışı eylemlerde kullanılmasını önlemek amacıyla, yeteri kadar güvenlik tedbiri alınacağı ve güvenliği ihlal edecek koşulların ortaya çıkması veya hava aracının yasa dışı eylemde kullanılmasına ilişkin durumların varlığı halinde gecikmeksizin taşıyıcılar tarafından kolluk birimlerine bilgi verileceğine ilişkin taahhüt alınır.
(3) Genel havacılık faaliyeti kapsamında uçuş eğitimi veren kamu veya özel okul ya da kursların uymakla yükümlü oldukları temel güvenlik tedbirleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.
(4) Bu Yönetmelikte düzenlenen genel havacılık kapsamında yürütülen hava taşımacılığı dışında kalan eğitim, sportif ve benzeri diğer genel havacılık faaliyetlerinde alınacak güvenlik tedbirlerine ilişkin usul ve esaslara ilgili mevzuatında ve Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı ekinde yer verilir.
(5) Genel havacılık faaliyetleri icra edilecek güvenlik tahditli olmayan alanların tespit ve tescili ile asgari güvenlik tedbirlerinin alınmasına ilişkin usul ve esaslara Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programının ekinde yer verilir.
(6) Türk hava sahasında genel havacılık uçuş faaliyetinde bulunmak üzere sertifika için müracaat eden kişilerin kimlik bilgileri yetkili makamlarca kolluk birimlerine bildirilir.
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ve Ticaret Bakanı müştereken yürütür.