T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı: E-98547999-010.01-21748897
Tarih:10.03.2021
Konu: Anayasa Mahkemesinin 506 Sayılı Kanun’un Mülga 62’nci Maddesinin Birinci Fıkrasına İlişkin Kararı
GENELGE
2021/5
Bilindiği üzere, 506 sayılı Kanun’un “Aylığın Başlangıcı” başlıklı mülga 62’nci maddesinin birinci fıkrası; “Sigortalı olarak işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlanarak yaşlılık aylığı bağlanır.” hükmünü amir olup, söz konusu fıkrada yer alan “…çalıştığı işten ayrıldıktan sonra…” ibaresi Anayasa Mahkemesinin 03.03.2021 tarihli ve 31412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14.01.2021 tarihli 2019/104 E., 2021/3 K. sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Diğer taraftan, 506 sayılı Kanun’un “Yaşlılık Aylığından Yararlanma Şartları” başlıklı mülga 60’ıncı maddesinin (H) bendi “Bu maddede belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttır.” hükmünü amir olup bu bent ile ilgili herhangi bir iptal kararı verilmemiştir.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanun’un 106’ncı maddesi ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 142 ve 143’üncü, ek 36’ncı, geçici 20’nci, geçici 81’inci ve geçici 87’nci maddeleri hariç diğer maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca, 5510 sayılı Kanun’un geçici maddeleri ile de 506 sayılı Kanun’un mülga 62’nci maddesine herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Yine, 5510 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalının çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunması gerekmektedir.
Buna göre, Anayasa Mahkemesince iptal edilen söz konusu ibarenin yer aldığı maddenin, 5510 sayılı Kanun’un 106’ncı maddesi ile yürürlükten kalkması ve 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların, anılan Kanun’un “Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı 28’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına tabi olmaları nedeniyle bu kapsamdakilerin yaşlılık aylıklarından yararlanabilmeleri için çalıştıkları işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunma şartı aranmaktadır.
Ayrıca, 2018/38 sayılı Genelge’nin “İkinci Kısım/Üçüncü Bölüm/Yaşlılık Sigortası” başlığının 6.5.3. maddesinde, “tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediği sonradan tespit edilenlere yersiz ödenen aylıklar borç çıkarılmakta ancak, sigortalıların işten ayrıldıkları tarihe kadar geçen hizmetleri dikkate alınarak aylıkları yeniden hesaplanmakta ve işten ayrılma koşulunun yerine geldiği tarihi takip eden ay başından itibaren talep şartı aranmaksızın aylıkları yeniden başlatılacağı” belirtilmektedir.
Bu itibarla, Anayasa Mahkemesinin söz konusu kararında 506 sayılı Kanun’un mülga 60’ıncı maddesinin (H) bendine ilişkin bir hüküm kurulmamakla birlikte mahkeme kararları gerekçe ve hüküm kısımları ile bir bütün olduğundan, söz konusu karar gereğince 2018/38 sayılı Genelge’nin “İkinci Kısım/Üçüncü Bölüm/Yaşlılık Sigortası” başlığının “6.5. Aylığa Hak Kazanma Koşullarının Oluşmadığının Aylık Bağlandıktan Sonra Tespit Edilmesi ve Aylığın Tekrar Başlaması” alt başlığı altına 6.5.4. maddesi eklenmiştir.
“6.5.4. Anayasa Mahkemesinin 03.03.2021 tarihli ve 31412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14.01.2021 tarihli 2019/104 E., 2021/3 K. sayılı Kararı ile 506 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…çalıştığı işten ayrıldıktan sonra…” ibaresinin iptal edilmesi nedeniyle, Kanun’un yürürlük tarihinden önce 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılardan tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediğinin sonradan tespit edilmesi halinde, söz konusu sigortalılar hakkında işlem yapılmayacak ve aylıkları ödenmeye devam edecektir.
Ancak, Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalılar Kanun’un “Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı 28’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasına tabi olmaları nedeniyle, bu kapsamdakilerin yaşlılık aylıklarından yararlanabilmesi için çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunmaları şartı aranacağından, 6.5.3. maddesinde yer alan hüküm sadece Kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanan sigortalılar için uygulanacaktır.”
Bilgi edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica ederim.
İsmail YILMAZ
Kurum Başkan V.